روش‌های انتقال ایدز

کلیاتی درباره ایدز

درست است که ایدز یک بیماری واگیردار است، یعنی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود، اما شاید بشود گفت‌ خوشبختانه انتقال اچ‌آی‌وی براحتی ویروس‌های دیگر نظیر سرماخوردگی نیست. در واقع اچ‌آی‌وی از طرق خاصی سرایت می‌کند که آگاهی عمومی از آنها مهم‌ترین و موثرترین راه مواجهه فردی و اجتماعی با این مقوله است و هر چه این آگاهی بیشتر باشد، توانایی ما در مهار گسترش آن بیشتر و نیز نوع رفتارمان با مبتلایان «انسانی‌تر» خواهد بود.

مصادیق اصلی شناخته شده برای انتقال اچ‌آی‌وی از فردی به فرد دیگر به این قرار است:

ـ استفاده از سرنگ‌های مشترک بین معتادان تزریقی

ـ آمیزش جنسی

ـ خون و فرآورده‌های خونی

ـ از مادر به جنین یا نوزاد شیرخوار

در واقع سازوکار اصلی انتقال اچ‌آی‌وی آن است که ویروس موجود در بدن فرد مبتلا به طریقی وارد خون فرد دیگری شود و از این طریق او را نیز مبتلا سازد. مثلا در معتادان تزریقی که از سرنگ‌های مشترک استفاده می‌کنند، مقداری از خون آلوده فرد ناقل در سرنگ باقی می‌ماند و هنگام تزریق فرد دیگر، به خون او منتقل می‌شود یا در رابطه جنسی، بخصوص رابطه محافظت نشده، ویروس از طریق ترشحات بدن فرد آلوده می‌تواند به بدن فرد دیگر منتقل شود. همان‌گونه که در بالا اشاره شد، خون و فرآورده‌های خونی نیز یکی از راه‌های مهم ابتلا به این ویروس است.

این شیوه به لحاظ تاریخچه ایدز در ایران حائز اهمیت است؛ زیرا نخستین موارد ابتلا در کشورمان سال 1365 از طریق تزریق خون آلوده به بیماران نیازمند هموفیلی و تالاسمی بوده است.

پیشگیری و پذیرش

آگاهی از این شیوه‌ها دو جنبه دارد؛ یکی جنبه بازدارنده که در واقع جنبه پیشگیرانه است و فرد را در همه حال هوشیار نگه می‌دارد تا از موقعیت‌ها و رفتارهای منجر به ابتلا به اچ‌آی‌وی بپرهیزد. این رفتارها را اصطلاحا «رفتارهای پر‌خطر» می‌نامند. مصادیق بارز رفتارهای پرخطر استفاده از سرنگ‌های مشترک در بین معتادان تزریقی و نیز آمیزش‌های مراقبت نشده است. مورد اخیر، چنان‌ که به آن خواهیم پرداخت، در حال رشد و گسترش است و حتی هشدارهای موکدی را از سوی بالاترین مسئولان کشور در امر بهداشت و درمان درپی داشته است.

جنبه دیگر که آن را «پذیرش» می‌نامیم، در واقع چگونگی مواجهه افراد جامعه با یک فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی یا ایدز خواهد بود. ظاهرا به دلیل نداشتن آگاهی‌های لازم در مورد شیوه‌های انتقال این ویروس، افراد سالم، حتی افراد خانواده فرد بیمار، از هر گونه رویارویی با او اکراه دارند و از او پرهیز یا در مواردی حتی او را طرد می‌کنند. این امر، بار بیماری را برای فرد مبتلا گران‌تر خواهد ساخت و بر رنج‌های او خواهد افزود. به همین دلیل شاید خالی از لطف نباشد که بدانیم راه‌های زیر به هیچ وجه سبب انتقال این ویروس نخواهد شد. راه‌هایی که به نظر می‌رسد بسیاری از افراد نسبت به آنها سوءظن دارند:

ـ دست دادن

ـ روبوسی کردن ‌(منظور روبوسی‌های معمول هنگام دید و بازدید است‌)

ـ خوابیدن در یک اتاق یا در یک تختخواب

ـ استفاده از ظرف غذای مشترک

ـ استفاده از حمام مشترک

ـ استفاده از توالت مشترک ‌(حتی توالت فرنگی)

ـ استفاده از استخر مشترک

ـ نیش حشرات ‌(مثلا برخلاف تصور رایج تاکنون هیچ مورد سرایت از طریق نیش پشه مشاهده نشده است‌).

به این ترتیب افراد خانواده و حتی همسر فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی یا ایدز براحتی و با خیالی آسوده می‌توانند در کنار او برای سال‌های متمادی زندگی سالمی را تجربه کنند. با این حساب، فرد مبتلا می‌تواند براحتی در مدرسه یا دانشگاه کنار همکلاسی‌هایش به تحصیل خود ادامه دهد یا در محل کار خود مانند زمان سلامتش حضور داشته و به فعالیت‌های شغلی بپردازد بدون آن‌که بیم سرایت ویروس یا بیماری او به دیگران برود. فقط در این بین باید توصیه‌های بهداشتی را جدی گرفت.

هرگز از وسایل و لوازم شخصی مشترک با هیچ فرد دیگری بویژه فرد مبتلا استفاده نکنید. منظور از وسایل و لوازم شخصی، وسایل‌ بهداشتی است که هنگام استفاده ممکن است در بدن زخم‌های ریزی ایجاد کنند. از این جمله می‌توان به مسواک یا وسایل اصلاح اشاره کرد. در سایر موارد هیچ خطری در بین نخواهد بود.

استرس وافسردگی در زمستان

استرس وافسردگی در زنان

بررسی‌ها نشان می‌دهد که زنان در طول فصل زمستان بیشتر دچار احساس غمگینی و افسردگی می‌شوند و در روزهای ابری و بعدازظهرهای تاریک ماه‌های سرد تمایل بیشتری به خوردن پیدا می‌کنند و برای خارج‌شدن از منزل رغبت کمتری دارند. این تغییر رفتارها درواقع علائم افسردگی فصلی هستند که احتمال بروز آنها در زنان به مراتب بیشتر از مردان است.  مطالعات نشان می‌دهد که زنان در روزهای سرد و تاریک دو برابر بیشتر از مردان تمایل به خوردن وعده‌های غذایی سنگین به‌ویژه نشاسته و کربوهیدرات‌ دارند. همچنین زنان بیشتر در این شرایط به عادات غذایی ناسالم روی می‌آورند و ماندن در خانه را ترجیح می‌دهند. بیشتر مردم در فصل زمستان به دلیل کاهش نور خورشید و کاهش دمای هوا دچار تغییرات خلقی می‌شوند و عده قابل‌توجهی نیز به نوعی افسردگی موسوم به اختلال افسردگی فصلی (SAD) مبتلا می‌شوند که عامل اصلی آن کاهش تماس با نور خورشید در روزهای ابری است. ‌ کمبود نور خورشید در فصل زمستان موجب به‌هم خوردن مواد و ترکیبات شیمیایی در مغز می‌شود و ساعت بیولوژیک بدن را آشفته می‌سازد. نتیجه این تغییرات افزایش ترشح هورمون ملاتونین است که در ایجاد احساس خستگی و آماده شدن برای خواب نقش دارد. از سوی دیگر کاهش نور در روز موجب کاهش ترشح هورمون سروتونین می‌شود که نقش آن در ایجاد احساس شادی و میل به تحرک است. ظاهرا این تغییرات هورمونی در زنان بیش از مردان اتفاق می‌افتد. به این ترتیب روانشناسان توصیه می‌کنند که زنان برای جلوگیری از افت خلق تا حد امکان در روزهای روشن فصل زمستان بیشتر در تماس با نور خورشید قرار بگیرند یا در داخل ساختمان و منزل بیشتر کنار پنجره بروند یا مدت زمانی را در اتاق‌ها و مکان‌های پرنورتر مثل گلخانه‌ سپری کنند.

بهداشت روان در سالمندان

بهداشت روان در سالمندان

براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی سالمندی از 60سالگی شروع می شود.

سالمندی فرآیندی است که برای همگان پیش می آید،بنابراین پیری را می بایست به عنوان یک پدیده زیست شناختی هنجار و اجتناب ناپذیر به شمار آورد با بروز سالمندی تغییرات بیولوژیکی مهمی در بدن پدید می آید. این تغییرات همیشه با کاهش فعالیت های حیاتی در بدن مشخص می گردد. تغییرات فعالیت های بدن که همراه با کاهش انرژی مصرفی می باشد نیاز به کالری را در سنین بالا کمتر می نماید مردان در سنین سالمندی نیاز به 2000تا2200کیلوکالری و زنان 1500تا1800کیلوکالری نیاز دارند وسالمندان نیاز به کالری کمتر دارند ولی همچنین غذای آنان باید مغذی و سبک باشد.بعد از بروز سوانح در صورتی که امکانات تغذیه کم باشد می توان مقدار کمی از کالری مورد نیاز آنها کاست.سالمندان به علت تقلیل توانایی در تحرک معمولاً احتمالاً کمتر صدمه جسمی می بینند .حتی مدت زیادتری به علت عدم تخلیه انرژی به دلیل حرکت های زیاد در زیر آوار ها زنده می مانند لذا بایستی مراقبت های جدی بعد از شناخت آنان برایشان صورت گیرد جلوگیری از تنهایی آنان بعداز سانحه از بروز افسردگی در این گروه می کاهد و توصیه های زیر را به آنان نباید فراموش نمود.

•         غذای سبک و کم مصرف نموده و پیاده روی نمایند.

•         در حد توان در فعالیت های اجتماعی شرکت وحتی الامکان فعالیت های نشاط آور را ادامه دهند مثل بازی با کودکان

•         ساعت خواب منظم وکافی داشته باشند.

•         سعی کنید مبتلا به بیماریهای عفونی، گزش حشرات وافسردگی نشوند.

•         از کشیدن سیگار و مصرف مواد آرام بخش والکل دوری نمایند.

•         روزانه 6تا8لیوان آب بنوشند و موادمصرفی کلسیم و ویتامین ها به خصوص گروه Bرا فراموش نکنند.

•         عیادت را فراموش نکنید و به دیگران تسلی داده آرامش بخش باشید.

•         انزوا یکی از مشکلات است که شما را تهدید می کندلذا از آن اجتناب کنید.

مسئولین بهداشتی مناطق سانحه دیده باید نسبت به سالمندانی که به علت ضربه صدمه دیده اند و یا دچار افسردگی ناشی از صدمه گردیده اند حساس بوده ضمن پایش آنها  مراقبت های خاص را برایشان مد نظر قرار دهند.صدماتی که سالمندان را بعد از سانحه تهدید می کند عبارتنداز :

سقوط،سقوط اجسام روی بدن آنها،زمین خوردن در حمام ،از دست  دادن پروتزها مثل دندان مصنوعی ،عصا،سمعک،عفونت وزخم بستر در کسانی که به علت سالخوردگی در بستر هستند .برای مراقبت از آنان بایستی از بستگان درجه اول و یا نزدیکان استفاده نمود در غیر این صورت با جمع کردن آنها از مراقبین داوطلب برای مراقبت از آنان بایستی استفاده شود. ضمناً بایستی دقت شود تغذیه مناسب  داشته از مصرف سیگار پرهیز نمایند.

ضمناً سالمندانی که از قبل دچار آلزایمر و یادمانس (زوال عقل) بوده اند شناسائی و توسط خود و دیگران (ترجیحاً افراد خانواده ) تحت حمایت قرار گیرند .سالمندان بعد از سانحه       می توانند مورد تعرض از همه گونه قرار گیرند و قادر به دفاع از خود و زندگی در شرایط سخت نباشند لذا ضمن توجه به وضعیت سلامت آنان بایستی به آنان سرکشی نموده اند حال و روزگار آنان با خبر شد و امنیت زندگی آنان را فراهم نمود مراقبت از بیماران مزمن باقی مانده در صحنه سانحه نیز از اهمیت خاص برخوردار است این گروه می توانند سالمندان یا        میان سالانی باشند که مبتلا به اقسام بیماری ها باشند.از جمله این بیماری هایی که نیاز به مراقبت بیشتر دارند بیماری های نظیر دیابت ،سکته های قلبی و مغزی،فشار خون،سرطان و غیره  می باشد که مسئولین بهداشتی منطقه بایستی آنان را شناسایی ضمن مراقبت داروهای مورد نیاز آنان را سریعاً مهیا و در اختیارشان قرار دهند.مثلاً رساندن انسولین مورد نیاز سالمندان و بیماران دیابتی موجب خواهد گردید که از اغما های دیابتی جلوگیری نمود و یا داروهای کنترل کننده فشار خون و داروهای قلبی باعث جلوگیری از    سکته های ناگهانی در صحنه های بعد از سوانح می گردد.حمایت از این گروه آسیب پذیر در مراقبت های سطح اول پیشگیری به خصوص آموزش های مراقبت از خود و تامین داروهای اساسی از عمده رسالت های تیم های بهداشتی مستقر در منطقه است که بایستی در برنامه ریزی های بهداشتی خود مدنظر قرار دهند.

سالخوردگان درفجایع

بررسی مقالات در مورد چگونگی واکنش سالخوردگان درفجایع الگو های متفاوتی از       آسیب پذیری در ابعاد اجتماعی ،روانی و فیزیولوژی را نشان می دهد. به طور کلی،نیاز های این گروه اغلب قبل، در طی و بعد از فاجعه شدید ترین نیاز ها هستند.

واکنش های نامطلوب بلند مدت تر کمتر از آن چیزی که انتظار داریم رایج هستند.

سالخوردگان چه کسانی هستند؟

تسکین آسیب پذیری بازماندگان مسن پس از فاجعه نیاز مند درک نیاز ها و ویژگی های خاص این جمعیت مختلف و تعیین عوامل خطرزایی است که منجر به آسیب پذیری آنان            می شود.تفاوت های مهمی در میان این گروه نیز در مورد سن و توانایی ها وجود دارد و این تفاوت ها در واکنش به فاجعه منعکس می شوند.معمولاً عنوان سالخورده هر کسی را بالاتر از 65سال در برمی گیرد.افراد65تا74 سال پیران جوان،75تا85 سال (سالخورده)و بالای 85 سال پیرترین پیران نامیده می شود.موسسه ملی سالخوردگان (1990) در مورد ناهمگون بودن آنها می نویسد و می گوید آنان بیشتر از آن که مشابه باشند غیر مشابه هستند؛افرادی که در 1910به دنیا آمدند در محیطی کاملاً متفاوت از افراد متولد 1940 تکامل کردند.میزان جمعیت سالخورده به علت مراقبت های سلامتی و بهداشتی از نظر جمعیت شناسی در حال افزایش است بین 1960و1994پیرترین پیران 274% افزایش داشته اند تشخیص این که مسن بودن حتماً به معنای آسیب پذیر بودن نسبت به تاثیرات فاجعه نیز ،مهم است . فقط کسانی که نیروی ذهن ،فکر و توانایی های فیزیکی و روانی شان کم شده باشد باید کمکی از سوی دیگران دریافت کنند تا برای حفظ آرامش و تعادل پس از فاجعه آماده شوند.بنابراین ،برای امدادگران بهداشت روانی طبقه بندی جمعیت سالخوردگان با توجه به توانایی هایشان و نه سن تاریخی شان و تقسیم بندی آنان به صورت افراد ضعیف و سالخوردگان سالم مفید خواهد بود. سالخوردگان ضعیف کسانی بالای 65 سال سن و دارای شرایط فیزیکی ،شناختی،اجتماعی،روانی و یا اقتصادی خاصی هستند که توانایی آنان را برای انجام یک یا چند فعالیت روزانه(مثل حمام کردن،لباس پوشیدن و جابه جا شدن از تخت به صندلی) و یا فعالیت های ابزاری روزانه (از قبیل خرید،استفاده از حمل ونقل عمومی و مدیریت منابع مالی خود )را محدود می سازند.این محدودیت ها،استقلال آنان را در استفاده از تلاش کلی شان برای زنده ماندن از بین می برد و بنابراین شاید منابع کمی برای مدیریت استرس اضافه شده داشته باشند.

مشکلات حائز اهمیت سالخوردگان

افراد مسن آسیب پذیری های خاص خود را دارند که می توانند سطح استرس را در طی فجایع افزایش دهند اما شاید برای سالخوردگان ضعیف این آسیب پذیر ی ها در ماهیت بیشتر از عاطفی بودن عقلانی باشند.مشکلاتی از قبیل توانایی ناقص حرکتی،هشیاری کم شده،محدودیت های شناختی،شرایط بهداشتی از قبیل موجود ومحدودیت های اجتماعی واقتصادی همگی می توانند انجام اعمال حفاظتی قبل از فاجعه و یا سازگاری با زندگی تغییر یافته در پس از فاجعه را برای آنان مشکل کنند.این حوزه ها شاید به نظر از حیطه DMH (Disaster Mental Health،بهداشت روان در فاجعه)باشند اما عدم موفقیت در رفع آنها      می تواند منجر به مشکلات جدی برای بازماندگان مسن شود.بنابراین یادگیری چگونگی انجام فعالیتی به موقع می تواند مانع از نتایج جدی در این قشر شود.مشکلاتی که شاید بر سالخوردگان ضعیف در فاجعه تاثیر بگذارد موارد زیر هستند:

·         مشکلات حرکتی: بسیاری از افراد سالخورده در نتیجه فرآیند طبیعی افزایش سن،تعادل ناقص،کاهش توان حرکتی و صبر و حوصله کمتری را  تجربه می کند.در نتیجه ،ممکن است گریز از فاجعه را بسیار مشکل بیابند.بسیاری از سالخوردگان دیگر رانندگی نمی کنند و به حمل ونقل عمومی نیز دسترسی ندارد که توانایی آنان را برای فرار یا حتی بدست آوردن حمایت های مورد نیاز قبل و بعد از فاجعه را محدود می سازد.ممکن است آنان در تخلیه یا آماده سازی خانه هایشان برای طوفان ناتوان باشند ،خصوصاً افرادی که خانواده و یا مددکاران اجتماعی برای کمک نداشته باشند که آنان را نسبت به آسیب شخصی و آسیب به اموال آسیب پذیر می کند. مشکلات حرکتی می توانند نقش مهمی را در مرحله بازگشت داشته باشند؛برای مثال،فردی بابیماری ناتوان کننده ومزمن از قبیل آرتروز شاید نشستن در صفی طولانی برای دریافت کمک را تقریباً غیر ممکن بداند.

·         بیماری پزشکی از قبل موجود : بیماری پزشکی قبلی می توانند توانایی افراد برای عملکرد در طی فاجعه را محدود کرده و ممکن است این بیماری به علت از دست  دادن داروها ،مراقبت بهداشتی وبرق مورد نیاز برای فعال کردن تجهیزات پزشکی،تشدید شوند.حتی اگرسالخوردگان ضعیف ذخیره کافی از دارو های مورد نیاز را در طی فاجعه داشته باشند استرس و گیجی ممکن است که باعث مصرف اشتباه شوند که گاهی به مشکلات فیزیکی و شناختی منجر می شوند . به طور کلی افراد مسن تر بیشتر در معرض تاثیرات گرما یا سرما هستند و احتمال بیشتری دارد که در نتیجه اوضاع آب وهوایی مریض شوند.این مسئله در موج گرمایی اروپایی در سال 2003نشان داده شد که در آن 13000فرد مسن مردند.

·         محدودیت های حسی: حواس انسان به طور طبیعی با افزایش سن،ضعیف تر       می شوند.در نتیجه سالخوردگان ضعیف شاید توانایی کمتر ی در شنیدن علایم و هشدار های خطرداشته باشند و شاید حتی در پیدا کردن محلی برای فراز ضعیف تر نیز باشند .محدودیت های حسی درک میزان واقعی تهدید را برای سالخوردگان مشکل می سازد؛ بنابراین به سندرم واکنش تاخیری در این گروه سنی توجه       نمی شود.ممکن است آنان در تشخیص بو یا مزه غذای فاسد مشکل داشته باشند که آنان را نسبت به مسمویت های غذایی آسیب پذیر تر می کند.

·         محدودیت های شناختی: برای سالخوردگان ضعیف درک کامل اهمیت آنچه رخ      می دهد ، قبل و بعد از فاجعه مشکل است برخی به سادگی گیج و یا حواس پرت می شوند و شاید نتوانند به طور صحیح با خدمات اورژانس تماس بگیرند.محدودیت ها ممکن است به علت اختلالات حافظه تشدید شوند امّا حتی در سالخوردگان بدون هیچ گیجی های قبلی ،قطع برنامه های دارویی می تواند گیجی را افزایش دهد .

·         مشکلات دیگر: افراد مسن اغلب قربانیان جنایات هستند؛ احتمال بیشتری وجود دارد که پس از فاجعه با کلاه برداری و دزدی مواجعه شوند.به نظر می رسد که آنان نسبت به کلاهبرداری ها آسیب پذیر باشند چرا که در معرض تاکتیک های فروشندگان هستند ،آن ها می خواهند به کسانی که ادعامی کنند نیازمند هستند ،کمک کنند؛  و اغلب پول نقد دارند .به علاوه ممکن است بازماندگان سالخورده ای خانه هایشان آسیب دیده برای بازگشت به حالت عادی وبدست آوردن استقلال خودمشکل داشته باشند .بنابراین احتمال دارد که حسابداری را بدون بررسی مدارک او استخدام کند که گاهی به دزدی های کلان با نمایشی ظاهری منجر می شود.

درنهایت باید توجه شود که بسیاری از سالخوردگان باید با منابع مالی واجتماعی کمی با فاجعه مواجه شوند . حمایت های اجتماعی از قبیل همسران ،خواهر و برادر و همسالان با افزایش سن ،کمتر می شوند و کودکان آنان راترک می کنند .ازافراد بالای 85 سال ، 50 درصد تنها زندگی می کنند .سالخوردگان بطور غیر متجانسی تحت تاثیر کمبود بیمه ،زیر ساخت مالی یا درآمد ثابت هستند .

اصول اساسی در کمک به سالمندان

یافته های تحقیقات مرتبط با عملکرد بهداشت روانی سالمندان در طی فاجعه به چند طریق برخلاف انتظارات عادی است. شاید همانطور که Raphaelدر سال 1986            می نویسد:«فرد مسن ممکن است در پذیرش واقعیات تهدید فاجعه کند باشد و شاید در نتیجه این کندی مجروح یا کشته شود» . آنها به عنوان بازمانده شاید از جابه جایی ها و یا مشکلات اقتصادی رنج ببرند. اما به نظر می رسد بهترین وضعیتی را که می توانند به وجود آورند و شکایت نکنند.آسیب عاطفی آنان شدید خواهد بود اما تمایل دارند که از آن رنج ببرند،اغلب در استفاده از منابعی که شاید برای کمک به آنها برای رفع نیاز های مالی و عاطفی در دسترس باشند،ناموفق هستند.

بهداشت روانی پس از فاجعه اولویت زیادی را به ملاحظات واقعی اختصاص می دهد. امدادگران اهمیت ترمیم منابع اولیه از جمله امنیت،پناهگاه وغذا را درک می کنند بطور مشابه ،کار کردن با سالمندان پس از یک فاجعه نیاز مند راهکار های عملی وامدادی است. برای مثال در جست وجوی علایم پریشانی در مراجعان ،شاید استفاده از چندین روش ارزیابی مفید باشد چرا که مشکلات در این گروه کمتر گزارش می شوند.

در فرآیند بهبود ،کمک به فرد سالمند برای بدست آوردن مجدد حس کنترل و راحتی و کمک به آنان برای هم احساس بودن با دیگران از طریق فرصت هایی برای تماس بیشتر،مفید است احساسات درونی پیوستگی ،باید ایجاد شوند تا حس جدا شدن که نشانه آسیب روحی است را تسکین دهد.Youngوهمکاران( 1998) اشاره                می کنند:«فعالیت هایی به سادگی به یاد آوردن و صحبت درباره زندگیشان می تواند به عنوان نقطه شروعی باشد که به آنان در تماس مجدد با انسان ها کمک می کند. صحبت در باره موفقیت های گذشته ارزش واعتماد به نفس آنان را تقویت می کند.»

موسسه ملی بهداشت روانی (1983) موارد زیر را به عنوان اصول راهنمای کار با سالمندان را بعد از فاجعه بیان می کند:

توجه واطمینان دائم و قوی و شفاهی ایجاد کنید.

در بازگشت کمک کنید،مرتب در خانه آنان را ملاقات کنیدو ترتیب معاشرت هایی را بدهید. در دسترس سالمندان بودن اغلب موثرترین راه کمک به آنان است. در روز های اولیه فاجعه شاید تنها راه کمک به افراد گوشه نشین باشد.

توجه خاصی به جای گیری مناسب داشته باشید که در محیطی آشنا با دوستان وخانواده قرار بگیرند.

در ارتباطات مجددخانوادگی یا اجتماعی به آنها کمک کنید.

در بدست آوردن کمک های مالی وپزشکی و در کاهش موانع دسترسی به منابع به آنان کمک کنید.

در شروع مجدد رژیم های دارویی به آنان کمک کنید.

خدمات مربوط به حفاظت از آنها را فراهم کنید.

در نتیجه افزایش مورد انتظار در جمعیت سالمندان ،پیدایش راهکار های مدیریت برای کمک به آنان مهم وهنوز ناکافی است،برنامه کار هایی برای جمعیت آسیب پذیر باشدشامل این موارد باید باشد:

      مدیریت اضطراری مناسب برای افراد مسن و ناتوان تا زمانی که سازمان های اورزانس وامداد برنامه ای رسمس برای کمک به اقشاری با نیاز های خاص اقدام کند.

      ایجاد برنامه اضطراری گسترده برای جامعه تا وقتی که سازمان های واکنش گر منابع خود را برسانند.

      توسعه یک سیستم برای شناسایی و مکان یابی افراد مسن وناتوان ؛این کار       می تواند شامل توسعه نقشه هایی که مراکزی از شهر را که جمعیت سالخورده زیادی دارند را مشخص کرده باشند.

      انتشار اطلاعات عمومی مناسب قبل و بعد از شرایط اضطراری با اطلاعاتی در مورد خدمات عمومی و برنامه ریزی اضطراری که چند بار در سال صورت بگیرد.

      توسعه وتقویت خدمات بهداشت روانی سالمندان از جمله توسعه سیستمی جهانی برای تهیه وتعویض دارو نسخه ها براساس ضرورت اورژانسی.

در نهایت Fernandezوهمکارانش (2002)پذیرش جامعه برای کمک ورفع نیاز های خاص بهبود وتسلی سالمندان راتوصیه می کنند که راهکارهای مدیریت اورژانس بایدشامل درگیری شخصی باشد.تا افراد سالمند،خانواده ها وهمسایه هایشان آگاهی فزاینده ای از آمادگی خود را داشته باشند. آنها به خصوص استفاده از فرد مسن را به عنوان داوطلب برای کمک به همسالان پیشنهاد می کنند.چرا که تجربه قبلی فاجعه می تواند برخی از سالمندان را در مواجهه با فجایعی جدید بازگشت پذیر تر کند. چنین گروهی می تواند در زمان بحران ارزشمند باشند.

نتیجه گیری: سالمندان ضعیف خیلی آسیب پذیر هستند چرا که ممکن است محدودیت ها ونیاز های پزشکی داشته باشند و یا نگرانی های حائز اهمیت وعملی رفع نشده اند که می توانند منجر به پریشانی روانی وافزایش میزان وقایعی که به علت مواجهه زیاد باعناصر خطرناک است شوند.

فهرست منابع

هالپرن،جیمز .ترامونتین،ماری. مترجمان: دکتر سید جلال صدر السادات ، علی رضا مقدمی ،  لیلا صدر سادات .(1389) بهداشت روان در بحران ها :تئوری و کار عملی . انتشارات موسسه آموزش عالی علمی- کاربردی هلال ایران ،صفحات    214-209-208-201-200-199-198

 اشرف سمنانی،محمد.(1388) خدمات بهداشت درسوانح. انتشارات موسسه عالی علمی –کاربردی هلال ایران. صفحات 143-142-141

نکاتی در مورد حوادث در سالمندان

نکاتی در مورد حوادث در سالمندان

دوران سالمندی مرحله‌ای از زندگی است که از ۶۰ سالگی شروع می‌شود و این باور که دوران پیری در همه‌ی افراد با کاهش توانایی‌های جسمی و روانی عمیق همراه است واقعیت ندارد و اکثر افراد سالمند توانایی‌هاشان را تا حد قابل توجهی حفظ می‌کنند. افراد مسن سالم معمولا سطح فعالیت اجتماعی خود را تا حدی که فقط تفاوت جزیی با افراد میانسال دارد در حد مطلوب نگه می‌دارند. برای خیلی از افراد‌، دوران پیری تداوم رشد هوشی، هیجانی و روانی است. قراین زیادی در دست است که حفظ فعالیت اجتماعی برای سلامت جسمی و روانی سالمندان حایز اهمیت است در این صورت فرد سالمند می‌تواند احساس کفایت و احترام به نفس را در خود تداوم بخشد. آنچه که اطرافیان فرد سالمند شایسته است انجام دهند کمک به حفظ حس احترام و عزت نفس سالمند است‌. فرد مسن اگر مورد حمایت اجتماعی و خانوادگی قرار گیرد، سلامت جسمی و روانی او تامین می‌گردد و عزت نفس بالایی پیدا می‌کند. هر چه فرد سالمند توان جسمی خود را تداوم بخشد بهتر می‌تواند با عوامل خطرزای محیطی مقابله کند.  بررسی آخرین تجزیه و تحلیل اطلاعات برنامه‌ی کشوری پیشگیری از حوادث خانگی نشان می دهد که در مقطع سنی ۶۰ و بالاتر افزایش قابل توجهی یافته است

پنج علت اصلی بروز حوادث که بالاترین میزان حادثه در منزل را برای سالمندان تشکیل می‌دهد عبارتند از‌:

تماس با مایعات داغ‌، تماس با اجسام تیز‌، زمین خوردن‌، سقوط، برخورد با اجسام (ضربه)

با توجه به عللی که اشاره شد سالمندان به عنوان یکی از اقشار آسیب‌پذیر به محیطی ایمن نیاز دارند که بتوانند در آن از عوامل خطرزا مصون باشند و یا این عوامل برایشان به حداقل رسیده باشد. در محیط داخل و بیرون منزل سالمندان با حوادث گوناگونی مواجه‌اند که در ذیل به اهم این حوادث و روش‌های پیشگیری از آنها اشاره می‌شود:

خفگی: در برخی سالمندان به علت حالت‌های بیقراری و رفتارهای تکانشی ممکن است حادثه پریدن غذا و خوراکی‌ها به راه‌های تنفسی اتفاق بیفتد زیرا برخی مواقع آنها با بی‌توجهی و عجولانه غذا می‌خورند و این حادثه می‌تواند منجر به خفگی آنها گردد. برای پیشگیری از این مساله بهتر است‌: ۱- سالمندان حین خوردن غذا و هر نوع خوراکی دیگر تنها نباشند‌، ۲- آموزش‌های لازم از طریق فیلم به آنان داده شود. ۳ ـ نوع غذاهای آنان متفاوت باشد

سقوط: یکی از شایعترین حوادث در سالمندان سقوط است. افراد سالمند به علت ضعف عضلانی، عدم تعادل جسمی و به علت سرگیجه (ناشی از تغییرات فشار خون) قادر به ممانعت از سقوط و زمین خوردن نیستند‌. اینگونه حوادث ممکن است در حمام، راه‌پله، سطوح لیز و لغزنده (بخصوص سطوح سنگی و پوشیده شده با پارکت و سرامیک)‌ و حتی در تختخواب (سقوط از تختخواب) اتفاق بیفتد برای پیشگیری از این حوادث سالمندان حین حمام کردن مراقب باشند برای آنها در کنار دوش دستگیره وجود داشته باشد و در کف حمام و زیر دوش، زیر پایی غیر‌لغزنده قرار گیرد راه پله‌ها و کلیه‌ی محل‌های عبور سالمندان در منزل باید نور و روشنایی کافی داشته باشد و این محل‌ها عاری از هر‌گونه وسایل اضافی و مانع باشد و سطوح آنها لغزنده نباشد. اولین پله و آخرین پله می‌بایستی علامت‌گذاری شود فرش و موکت در منزل باید به زمین فیکس شده باشد و سر نخورد. برای ایمنی هر چه بیشتر، سالمندان حین راه رفتن در منزل و خارج از آن باید عصا همراه داشته باشند تلفن باید در نزدیکی محل خواب و نشستن فرد سالمند باشد تا زمان پاسخگویی به آن که با عجله بلند می‌شوند زمین نخورند در زمستان و در هوای برفی و بارانی سالمندان باید کفش‌های عاج‌دار بپوشند و عصا همراه داشته باشند و خیلی با احتیاط قدم بر‌دارند.

راهبردهای مهم برای بهداشت روان در بلایای طبیعی

راهبردهای مهم برای بهداشت روان در بلایای طبیعی

کشور ما همواره در معرض خطر وقوع انواع بلایای طبیعی و حوادث غیرمترقبه بوده است. این حوادث، غیرقابل پیش‌بینی و اثرگذار بر زندگی فردی، اجتماعی و اقتصادی هستند. براین اساس افراد باید هر لحظه آمادگی برخورد با وقایع را داشته باشند.برنامه‌ریزی و آمادگی قبلی باعث می‌شود که در هنگام وقوع حادثه خونسرد بود اما مفید و موثر رفتار کرد؛ چرا که بلایای طبیعی هیچ‌گاه خبر نمی‌کنند.واکنش‌های افراد مختلف، هنگام وقوع حادثه متفاوت است. این تفاوت ناشی از ویژگی‌های شخصیتی، وضعیت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و … افراد است. خود موقعیت نیز فشارهای خاص خود را خواهد داشت.پرخاشگری، اختلالات رفتاری، اختلال خواب، تجسم لحظه‌های حادثه، فقدان انگیزه، کاهش اعتماد به نفس، اندوه، تنفر، ترس، افسردگی، اضطراب، انکار، خودکشی، خشم، ناکامی، تحریک‌پذیری، کسالت، خستگی و … از جمله واکنش‌های شایع هنگام وقوع بلایا و حوادث هستند. این حالات و رفتارها ممکن است در برخی از افراد پایدار شوند و به مشکلات عاطفی مزمن منجر شوند. در برخی دیگر، واکنش‌ها در ابتدا خیلی چشمگیر و مشخص نیست، اما پس از گذشت زمان آشکار می‌شوند. احساس اندوه شدید، واکنش‌های سوگ عزیزان، احساس خشم و … نیز واکنش‌های طبیعی به حادثه‌ای غیرطبیعی هستند.

راهبردهای مهم برای بهداشت روان افراد در بلایای طبیعی:

- وابستگی و روابط انسانی: وجود ارتباط سالم و قوی با سایرین مهم‌ترین عامل حفظ آرامش و سلامت روانی در بازماندگان بلایای طبیعی است.

- صحبت در مورد مصیبت وارده: با بیان مناسب احساس‌های دردناک، فرد مصیبت‌زده آرامش خود را از لحاظ عاطفی و روانی به دست خواهد آورد.

- گروه‌بندی: همیاری گروهی با دیگران علاوه بر اینکه از انزوا و گوشه‌گیری فرد جلوگیری می‌کند، باعث کاهش فشارهای روانی فرد نیز می‌شود.

- در صورت بروز بحران، همه اعضای خانواده را برای حل آن موضوع درگیر کنید و یکدیگر را از لحاظ عاطفی مورد توجه و حمایت قرار دهید.

- تسلط بر موقعیت: تسلط بر موقعیت از طریق تاکید بر جنبه‌های مثبت و خود حادثه، فکر نکردن به عوارض فاجعه و خارج کردن تصورات ناخوشایند از ذهن ممکن خواهد شد.

- یکی از راهکارهای کاهش عوارض روانی – اجتماعی در بلایای طبیعی نیز آموزش همگانی است.

به خاطر داشته باشیم که:

- پس از هر فاجعه‌ای بسیاری از بازماندگان و امدادگران ممکن است عصبی و خشمگین یا افسرده و درمانده شوند، آنها را تنها نگذاریم و سرزنششان نکنیم.

- بازماندگان حوادث طبیعی بیش از حد احساس درماندگی، سرزنش خود و احساس گناه دارند. از توجیهات و بیان آیات و روایاتی که این احساسات را تشدید می‌کند خودداری کنید.

- تقویت عزت نفس و تسلط بر خود منجر به آمادگی بیشتر و برخورد مناسب‌تر با بلایا و حوادث می‌شود.

- کودکان و افراد مسن هنگام بروز بلایا و حوادث طبیعی در معرض خطر بیشتری از ضربه‌های روانی و فیزیکی هستند.بنابراین باید توجه بیشتری به آنها داشته باشیم.

رابطه افسردگی و روی

رابطه افسردگی و روی

مصرف روی وتعادل آن در بدن، نقش مهمی‌در عملکرد سیستم عصبی و پیشگیری و درمان افسردگی داردمصرف بیشتر سبزی، میوه، مغزها، حبوبات و غلات کامل، روغن زیتون، ماهی و لبنیات کم چرب در مقایسه با مصرف گوشت قرمز پرچرب، لبنیات پرچرب و روغن‌های حیوانی، الگوی غذایی مناسب تری برای پیشگیری و درمان افسردگی هستند. شیوع افسردگی در افرادی که به‌طور مرتب چای سبز مصرف می‌کنند، کمتر است، از روش‌های کمک به روحیه فرد، خوردن چربی به مقدار کافی و نه زیاد است که برای این منظور باید انواع درست و مناسبی از چربی‌‌ها را انتخاب کرد. افرادی که دچار افسردگی هستند بطور معمول از کافئین برای بالا بردن انرژی خود استفاده می‌کنند اما کافئین، سیستم عصبی را تحریک می‌کند بنابراین مقدار زیاد آن می‌تواند مانع استراحت خوب شبانه شود. ، همچنین کافئین از خواب عمیق جلوگیری کرده، و تحریک بیش از حد سیستم عصبی می‌تواند به‌طور بالقوه باعث افزایش اضطراب شودپیروی از یک رژیم غذایی سالم، متنوع و متعادل، دریافت مواد مغذی به اندازه کافی و داشتن وزن مناسب در پیشگیری و درمان افسردگی موثر است

آثار و پیامدهای تصادف بر سلامت روان

آثار و پیامدهای تصادف بر سلامت روان

فوت ناگهانی ۶۰ نفر طی روز در کشور و از دست دادن این عزیزان حکایت تلخی است که سلامت روانی تعداد زیادی از هموطنانمان را به خطر می اندازد. تجربه تلخ یک سانحه رانندگی و مصدومیت یا فوت ناگهانی عضوی از خانواده روزانه زندگی دسته بزرگی از ایرانیان را تحت الشعاع قرار می دهد که ابعاد گسترده آن تا پایان عمر با آن ها همراه خواهد بود. به راستی تصادف و تبعات ناشی از آن با سلامت روان ما چه می کند و حضور در یک صحنه تصادف ، مصدوم شدن یا فوت یکی از عزیزان در یک سانحه رانندگی سلامت روان ما را تا چه میزان تحت تاثیر قرار می دهد؟

● بهداشت روانی سوانح

بهداشت روانی سوانح، دانشی است که برای کمک به آسیب دیدگان و مردم در معرض خطر و کمک به امدادگرانی که به یاری آن ها می شتابند، شکل گرفته است تا خود را با شرایط غیرعادی سازگار کنند و بتوانند بر مشکلات روحی و روانی غلبه کنند تا اختلالات روان شناختی بروز پیدا نکند.

فرهاد شرف پور کارشناس امداد و نجات حوادث و سوانح کشور با بیان این مطلب به فارس می گوید: پس از وقوع سوانح، واکنش های روان شناختی مردم در مراحل مختلف ، متفاوت است. واکنش های روانی افراد را می توان در ۵ مرحله تقسیم بندی کرد. مرحله تماس، مرحله قهرمان گرایی، مرحله شادمانی، مرحله سرخوردگی و تجدید.آشنایی امدادگران و مسئولان ذی ربط از این مراحل و نحوه صحیح برخورد با آسیب دیدگان، باعث جلوگیری از بروز پیامدهای منفی روان شناختی در این افراد می شود.

● اختلالات اضطرابی ناشی از سوانح

اختلالات اضطرابی جزو شایع ترین اختلالات روانی است که نه فقط در کشور ما بلکه در تمامی جوامع وجود دارد. یکی از این اختلالات PTSD یا استرس حاد پس از حادثه است که در مورد افرادی که با یک سانحه رانندگی یا بلایای طبیعی روبه رو شده اند، رخ می دهد.

دکتر حمید یوسفی روان پزشک با بیان این مطلب به خراسان می گوید: افرادی که دچار این اختلال می شوند ۳ دسته علایم عمده دارند، دسته اول این علایم تحریک بیش از حد به هر نوع محرک، بی قراری شدید و اضطراب زیاد است. ممکن است از یک صدای در، یا ترمز خودرو، زنگ تلفن همراه یا هر سر و صدای دیگری به شدت عصبی و بی قرار شوند.

علاوه بر این یادآوری خاطره صحنه تصادف دسته دوم علایم مربوط به این اختلال است. کافی است فرد صحنه ای شبیه اتفاقی که رخ داده است را ببیند تا یک بار دیگر تمام خاطرات تلخ تصادف برای وی تکرار شود و به نوعی آن را دوباره تجربه کند. در این حالت فرد آنچه را فراموش کرده بود به خاطر می آورد و تمام خاطرات تلخ پیش چشمش زنده می شود. گاهی فرد در خواب به صورت مکرر حادثه رخ داده را می بیند یا کابوس می بیند و پس از بیدار شدن ممکن است علایم اضطرابی از خود نشان دهد. اما علامتی که تشخیص ابتلا را قطعی می کند. پرهیز از حضور در موقعیت های مشابه در طول زمان است. راننده ای را تصور کنید که تصادف سختی داشته و ماه ها پس از گذشت حادثه نمی تواند رانندگی کند.

گاهی فرد به محض سوار شدن به هر وسیله نقلیه ای دچار بی قراری و تحریک پذیری بیش از حد می شود زیرا در شرایط مشابه یاد خاطره تلخ تصادف می افتد. نکته این جاست که این علایم باید حداقل یک ماه در فرد وجود داشته باشد که تشخیص قطعی PTSD داده شود. همچنین این اختلال در تمام افرادی که درگیر یک سانحه رانندگی بوده اند، بروز پیدا نمی کند و علت بروز آن به متغیرهای محیطی و ویژگی های شخصیتی بستگی دارد.

بعضی افراد ممکن است صحنه های ناخوشایند را بهتر و شفاف تر از دیگران در ذهن خود ثبت کنند در صورتی که بعضی راحت تر می توانند با آن کنار بیایند و خاطرات تلخ را فراموش کنند. دکتر یوسفی ادامه می دهد: حتی تماشای یک صحنه تصادف ممکن است برای افرادی که زمینه اختلالات اضطرابی دارند، مشکل ساز شود و تحریک پذیری و بی قراری آن ها را افزایش دهد. این که بسیاری از شهروندان به تماشای صحنه تصادف می روند کار بسیار نادرستی است و توصیه اکید ما این است که فقط به هنگام ضرورت و برای کمک احتمالی به مصدومان می توان به صحنه تصادف نزدیک شد در غیر این صورت باید از نزدیک شدن به ویژه کودکان، زنان و سالمندان به صحنه تصادف جلوگیری کرد.

● نیازهای بازماندگان سوانح

نتایج مطالعات نشان می دهد که شایع ترین مشکلات بیشتر بازماندگان حوادث یادآوری مکرر صحنه حادثه و تصادف در خواب یا بیداری ، احساس ناامیدی و غم، تحریک پذیری و عصبانیت، نگرانی از وضعیت جدید و وحشت به علل مختلف است. شرف پور ادامه می دهد: بر این اساس اصلی ترین نیازهای بازماندگان شامل دریافت اطلاعات صحیح درباره حادثه ، کمک های روحی و روانی، شرکت در امدادرسانی، دیدن جنازه توسط بستگان نزدیک، برگزاری مراسم عزاداری، اجبار نکردن فرد برای ترک فوری صحنه تصادف، داشتن اختیار برای انتخاب محل سکونت پس از فوت عزیزان در تصادف و حضور در جمع آشنایان و بستگان می شود.

بدیهی است برای تامین سلامت روانی بازماندگان توجه به نیازهای آنان و انجام اقداماتی برای رفع مشکلات آن ها ضروری است.همچنین دکتر یوسفی با اشاره به این که بازماندگان حوادث نباید به حال خود رها شوند زیرا در صورت ماندگار شدن اختلالات اضطرابی احتمالی ممکن است از نظر روانی به شدت آسیب ببینند، تاکید می کند: حضور گروه مشاوره برای حمایت روانی از بازماندگان و استقرار گروه های ویژه در مراکز اورژانس و بیمارستان های امدادرسان، می تواند به آن ها کمک زیادی کند. مصدومان تصادفات رانندگی فقط صدمه جسمی ندیده اند بلکه صدمه روحی جدی دیده اند و در صورتی که به موقع مورد حمایت قرار نگیرند، به اختلالاتی مانند افسردگی و اضطراب مبتلا می شوند. طبیعی است که نمی توان توقع داشت یک امدادگر یا مشاور نقش روان شناس یا روان پزشک را ایفا کند اما حضور به موقع امدادگر یا مشاور در اورژانس می تواند بار سنگین فردی را که عزیزانش را از دست داده است، کم کند.

بدیهی است که روان پزشک و روان شناس در مراحل بعدی می توانند با مشاوره های تخصصی ، اختلال افسردگی ، تحریک پذیری ، بی قراری و دیگر علایم PTSD فرد را درمان کنند.به گفته این روان پزشک تعداد زیادی از بازماندگان حوادث دچار استرس حاد با علایمی مشابه PTSD شامل افسردگی ، غم شدید و ناامیدی می شوند و پس از گذشت زمان این علایم به خودی خود بهبود پیدا می کند. معمولا این دسته از افراد به تجویز دارو نیاز پیدا نمی کنند و در مراجعه یک یا چند مرتبه ای به روان شناس به زندگی عادی برمی گردند.در صورتی که اختلال PTSD کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد ، فرد نیاز به داروهای آرام بخش پیدا می کند و زندگی اش با سانحه تصادف به ۲ بخش قبل و بعد از حادثه تقسیم می شود.

● وابستگی به موادمخدر یکی از پیامدهای جدی سوانح رانندگی است

یکی از پیامدهای شایع اختلال استرس حاد پس از سانحه وابستگی به مواد است که در دسته ای از افراد که به موقع تحت حمایت های روانی قرار نمی گیرند، بروز پیدا می کند. دکتر حمید یوسفی روان پزشک با بیان این مطلب به خراسان می گوید: دسته بزرگی از بازماندگان حوادث دچار افسردگی و غم و ناامیدی می شوند. عده ای هم برای تسکین آلام روحی و روانی خود به سوء مصرف موادمخدر رو می آورند و این مشکل بیشتر در میان مردان شیوع دارد.
همچنین ممکن است عده ای از آن ها پس از طی دوره شدید افسردگی درمان نشده به افکار خودکشی یا آزار رساندن به بدن خود گرایش پیدا کنند. این پیامدها که به خودی خود بسیار نگران کننده و صدمه زننده است، با کمک گرفتن از مشاوره و مراجعه به روان پزشک قابل پیشگیری است.

چند نکته مفید برای بهداشت روان در سالمندان

چند نکته مفید برای بهداشت روان در سالمندان

-1به اندازه کافی استراحت کنید.

خواب واستراحت کافی به شما کمک می کند تا ذهنی آرام داشته باشید.7-8 ساعت در شبانه روز  بخوابید.علاوه بر خواب شبانه، خواب نیمروزی به مدت 30تا40دقیقه برای تمدداعصاب  ونیز افزایش انرژی به شماکمک می کند.(به شرط آن که به بی خوابی شبانه مبتلا نباشید(

-2فعالیت بدنی رااز همین امروز شروع کنید.

هرچه زودتر ورزش منظم را آغاز کنید،فواید بیشتری به دست خواهید آورد.ورزش کردن، باعث کاهش بیماری های مزمن مثل تصلب شرائین ،کاهش فشارخون،کاهش چربی خون و........می شود.یک فعالیت بدنی منظم وملایم روزانه، مثل پیاده روی به مدت 30دقیقه در روز باعث کاهش بیماری های قلبی عروقی  وکاهش بروز  پوکی استخوان،بهبودعملکرد تنفسی وبهبود جریان خون وحفظ وزن ایده ال وتناسب اندام ودر نهایت احساس کلی آرامش جسمی وروانی می باشد..در بسیاری از موارد بارژیم غذایی وورزش ، وبدون مداخلات جراحی یا طبی اضافی، می توان فرایند یک بیماری را متوقف نمود.پیری به معنای از کار افتادگی نیست وسال های بعد از بازنشستگی می توانند از جمله دلپذیر ترین وپربار ترین سالهای زندگی شما باشند.

-3به ذهن ومغزتان هم ورزش دهید.

مقداری از حواسپرتی ها در سنین پیری، طبیعی قلمداد می شوند.فشارعصبی واضطراب وزندگی پر مشغله هم می توانددر حافظه وتمرکزحواس شما اختلال ایجاد کند.پیری عموما تاثیری در حافظه درازمدت، ندارد اما حافظه کوتاه مدت اغلب دچار نقصان می شود.گرچه ممکن است تعداد سلولهای مغزی شما ، به اندازه20سالگی نباشد اما عقل وخردوقدرت قضاوت شما، نسبت به آن دوران بسیار بیشتر شده است و توانایی شما در تصمیم گیری های صحیح بر اساس یک عمر تجربه اندوزی افزایش یافته است.ذهنتان را با حل کردن انواع جداول ومعما ها درگیر کنید.اطلاعات عمومی خود را با خواندن کتابهای متعدد افزایش دهید.برای فرزندان ونوه های خود قصه بخوانید ودر حل تکالیف به آنها کمک کنید.راه سالم نگه داشتن  ذهن، مطالعه مستمر است. -در کلاس های مختلف ثبت نام کنید.هیچ وقت برای یادگیری دیر نیست.

-4در فعالیتهای اجتماعی مختلف شرکت کنید.

روابط اجتماعی خود را در حدی حفظ کنید که تفاوت جزئی با سالهای قبل داشته باشد.برای بسیاری افراد، سن پیری دوره تداوم رشد هوشی،هیجانی وروانی است.با انزوا ،افراد نسبت به افسردگی آسیب پذیرتر می شوند.تماس با جوانان نیز مهم است.شما می توانید ارزش های فرهنگی را ،به نسل جوان منتقل کنید و احساس سودمند عزت نفس خودرا حفظ کنیدواز انزواوافسردگی واسترس روزمره رها گردید.شاید در گذشته به علت کمبود وقت امکان شرکت در فعالیت های گروهی را نداشتید اما حالا که چنین فرصتی پیش آمده کوتاهی نکنید.در کنسرت ها،سخنرانی ها،سینماومهمانی های دوستان وآشنایان،سفر های گروهی با بستگان ودوستان......شرکت کنید.سعی کنید بادوستان واشنایان خود ،حداقل یک بار در هفته دور هم جمع شوید.این عمل از شروع انزواطلبی در شما جلوگیری می کند.

-5خاطرات گذشته خود را برای فرزندان ونوه ها تعریف کنید.

یاداوری خاطرات وحتی تماشای آلبوم عکس های قدیمی وصحبت با افرادخانواده راهی برای پیوند شما با اطرافیان وتقویت حافظه شما می باشد.

-6در امور خیریه وداوطلبانه شرکت کنید.

شرکت در برنامه های کمک به نیازمندان به طور داوطلبانه در ایجاد آرامش روحی و روانی بسیار موثر است.به یاد داشته باشید وقتی به دیگران کمک می کنید حتما از کمک آنها به طور مستقیم یا غیر مستقیم برخوردار  خواهید شد.به علاوه گذراندن زمانی با دیگران راه خوبی برای رهایی از انزوا وافسردگی است.

-7سلامت جسمی خود رابه طور منظم وبا مراجعه به پزشک کنترل نمائید.

-8حتما مصرف دخانیات والکل را قطع کنید.

-9رژیم غذایی مناسب داشته باشید.

کاهش مصرف نمک و وعدم مصرف چربی های جامد،نگهداری وزن در حد مطلوب،استفاده از همه گروه های غذایی به خصوص میوه وسبزیجات تازه ولبنیات در حفظ سلامتی شما نقش موثری دارد.

-10فعالیت جنسی رضایت بخش در سالمندی طبیعی است.

فعالیت جنسی در هرسنی بخشی غریزی وخودکار از رفتار انسانی است.در بسیاری از مردان وزنان فعالیت جنسی با افزایش سن کاهش می یابد.این روند معمولا تدریجی است واز میانسالی آغاز می شود.به نظر می رسد عوامل فرهنگی واجتماعی در تغییرات جنسی سالمندان بیش از تغییرات روانشناختی ناشی از پیری نقش داشته باشد.مهمترین عوامل موثر در میزان فعالیت جنسی در سن بالا عبارت است ازبقاء وسلامتی همسر،سلامتی خود فرد ومیزان فعالیت جنسی در گذشته.استرس،افسردگی،اضطراب،تعارض های زناشویی و......وبیماری های جسمی عوارض برخی ازداروهای فشار خون وقلبی با کارکرد جنسی افراد ممکن است تداخل داشته باشد.برای سالمندان فعالیت جنسی رضایت بخش کاملا امکان پذیر است اما بسیاری از سالمندان بر اساس باور غلط عامه این فعالیت ها رابا افزایش سن کنار می گذارند.روش زندگی سالم وحفظ سلامت،رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم وعادات بهداشتی درست موثرترین راه برای کاهش خطر بیماری های مزمن ونیاز یافتن به داروهایی است که ممکن است فعالیت جنسی رادر سالمندان مختل کند.

-11از علایم افسردگی واضطراب آگاه باشید.

اگر اخیرا احساس تغییر خلق ،کاهش انرژی،کاهش لذت بردن از فعالیت های روزمره،احساس گناه،حس بی ارزشی ،میل به تنهایی،دلشوره واضطراب،کاهش خواب واشتهاوکاهش وزن وشکایات متعددجسمانی را داشته اید حتما همراه با یکی از اعضاءخانواده به متخصص روانپزشکی مراجعه کنید