همه
آرزوی داشتن دندان هایی زیبا، مرتب و سفید، را دارند اما اغلب از کدر بودن دندان
هایمان هنگام خنده، ناخرسند میشویم. چه چیزی دندان هایم را زرد میکند؟ و چه طور
میتوان دندان ها را کاملاً سفید نگه داشت؟به گزارش خبرگزاری آریا، عادات غذایی
نادرست، دندان ها را زرد میکنند. متهم شماره یک زرد شدن دندان ها، قطعاً سیگار
است. در واقع، نیکوتین موجود در سیگارها که استنشاق میشود، زرد رنگ است و با گذشت
زمان به سطح دندان ها منتقل میگردد. برخی خوراکی ها نیز به خوبی به عنوان زرد
کنند دندان شناخته شده اند.اغلب قهوه و چای را به عنوان زرد کننده نام میبرند،
اما فقط این دو، عامل زرد شدن نیستند. مصرف مرتب خوراکی های پررنگ (نوشیدنی های
قرمز، میوه های قرمز و برخی نوشیدنی ها) میتواند همین نتیجه را در پی داشته باشد.
از سوی دیگر، خوردن بسیار زیاد خوراکی های ترش (خصوصاً مرکبات)، مینای دندان را
فرسوده میکند. و این در حالی است که مینا، به دندان سفیدی میدهد، عاج دندان که
پوشیده شده است، پررنگ تر است. یک مینای نازک دندان ها را زرد یا متمایل به زرد میکند.برخی
داروها نیز رنگ دندان را تغییر میدهند. داروها عامل چندان متداولی برای زرد شدن
دندان ها نیستند اما باید دانست که برخی آنتی بیوتیک ها میتوانند بر رنگی شدن
دندان ها اثر بگذارند. به خانم های باردار توصیه میشود که از مصرف آنتی بیوتیک
های خانواده تتراسایکلین خودداری کنند، این توصیه برای بچه ها تا زمانی که هنوز
دندان های دائمی شان شکل نگرفته است (حدود هشت سال)، نیز معتبر است. یک آنتی
بیوتیک که دیگر که خیلی زیاد مصرف میشود، آموکسی سیلین است، که این دارو هم میتواند
دندان ها را زرد کند. اغلب این رنگی شدن، با گذشت زمان و مسواک زدن رفع میشود،
اما برخی افراد ملاحظه میکنند که دندان شان به رنگ سابق برنگشته است.این احتمالات
برای تمام بیماران وجود ندارد. از سوی دیگر این افراد باید نسبت به بیماری ای که
باید توسط آنتی بیوتیک درمان شود هم حساس باشند! در این باره حتماً با پزشک تان
مشورت کنید.چگونه میتوان مانع زرد شدن دندان ها شد؟ در ابتدا باید تصریح کنیم که
این کار همیشه ممکن نیست. رنگ دندان های ما، مانند رنگ مو و رنگ پوست مان از طریق
ژنتیک تعیین میشود. با این حال، کنار گذاشتن عاداتی که در بالا ذکر شد، به شما
این امکان را میدهد که تا بیشترین حد ممکن، سفیدی طبیعی دندان هایتان را حفظ
کنید. رعایت بهداشت دهان و دندان نیز میتواند مؤثر باشد. پلاک دندانی نیز زرد رنگ
است. دو بار مسواک زدن در روز و جرم گیری دندان ها توسط دندانپزشک، دندان های شما
را سفیدتر میکند.بنابراین نکاتی در باره مسواک زدن یادآور میشویم: برای مسواک
زدن، باید دو دقیقه کامل زمان بگذارید. محکم تر مسواک زدن طی مدت بیشتر، باعث حصول
نتیجه بهتر نمیشود، این کار فقط به مینای دندان آسیب وارد میکند. اگر شما دندان
های تان را فوراً بعد از غذا مسواک میکنید، در ابتدا باید حمله های اسیدی را کاهش
دهید، برای کاهش حمله های اسیدی، نوشیدن یک لیوان آب توصیه میشود. در واقع، مینای
دندان توسط اسیدها حساس شده است. اگر شما دندان هایتان را مستقیماً بعد از غذا
مسواک کنید، آسیب زیادی به مینای دندان وارد خواهد شد
.
مسواک را برمیداریم، کمی خمیردندان روی آن میگذاریم و مسواک زدن را شروع میکنیم و بسته به حال و حوصلهمان، یک یا چند دقیقهای هم مسواک میزنیم. اما متاسفانه در مورد این کار هم مانند هر عادت دیگری ممکن است دچار روزمرگی و در نتیجه اشتباهاتی شویم که نتیجهاش پوسیدگی دندانها و بیماریهای لثه است. در این مطلب به 8 خطای مسواک زدن اشاره کرده ایم.
1- عجله می کنید.
به عقیده کارشناسان، یکی از خطاهای شایع مسواک زدن، زمان کوتاهی است که برای این کار اختصاص داده می شود. برای اینکه به خوبی دندان هایتان را مسواک بزنید، باید حدود 2 دقیقه وقت برای این کار صرف کنید.
زمانی که با عجله مسواک می زنید، نمی توانید جرم های دندان را از بین ببرید. نتایج یک پژوهش انگلیسی نشان می دهد دو سوم افرادی که از بیماری مربوط به لثه رنج می برند افرادی هستند که با وجود توصیه های دندان پزشک شان باز از اختصاص دادن دو دقیقه به مسواک زدن کوتاهی کرده اند.
زمانی که مسواک را به دست می گیرید به ساعت خود نگاه کنید و دو دقیقه از وقت با ارزش تان را به این کار مهم اختصاص دهید. دندانپزشکان توصیه میکنند دهان را به 4 قسمت تقسیم کرده و هر قسمت را در طی 30 ثانیه مسواک بزنید.
همچنین دندانپزشکها توصیه میکنند که حداقل دو بار در روز دندانهای خود را مسواک بزنید. هر چه فاصله زمانی میان دفعات مسواک زدن، طولانیتر باشد، احتمال بروز مشکلات دهان و دندان افزایش مییابد.
2- دقت نمی کنید.
خطای دیگری که زیاد مرتکب می شوید این است که حین مسواک زدن، برخی از مناطق دهان را فراموش می کنید.
اغلب مردم فراموش میکنند که سطح داخلی دندانهای خود را مسواک بزنند. متخصصان بر این باورند که بیشتر مردم مسواک زدن قسمت داخلی دندانهای جلو را بیشتر فراموش میکنند.
مطمئن شوید که سطح بیرونی و داخلی دندانها و قسمتی که با آن غذا را میجوید به درستی و کامل مسواک زدهاید. همچنین کشیدن مسواک روی سطح زبان خود را فراموش نکنید.
اغلب بخش هایی از دهان که مسواک به راحتی به آنجا نمی رسد، مثل دندان های عقب رها می شوند. باید توجه داشته باشید که با حوصله و دقت مسواک بزنید. برخی افراد در مسواک زدن تمام دندان ها، تنبلی به خرج می دهند.
دندانپزشکان دریافتهاند اغلب افراد بارها و بارها از یک قسمت دهان خود شروع به مسواک زدن میکنند. در حالی که بهتر است این کار را از نقاط مختلفی شروع کنیم تا در قسمتی خاص از مسواک زدن خسته نشویم. چون ممکن است وقتی که به چهارمین قسمت دندانها میرسیم از این کار خسته شده باشیم و آن بخش کمتر از بقیه دندانها تمیز شود.
3- مسواک را بیش از حد روی دندان ها فشار می دهید.
آیا از آن دسته افرادی هستید که تصور می کنند هر چه بیشتر مسواک را فشار دهند دندان ها بهتر تمیز می شوند؟ باید بگوییم متاسفانه اشتباه می کنید. به کار بردن انرژی زیاد در حین مسواک زدن از آن دسته خطاهای رایجی است که تمام مراجعین به دندان پزشکان مرتکب می شوند. فشار دادن مسواک روی دندان ها باعث می شود بافت لثه ها از دندان ها فاصله بگیرد و از بین برود. حتی امکان دارد به حساسیت دندانی یا افتادگی دندان دچار شوید.
خلاصه اینکه با دندان هایتان مهربان باشید. دندان پزشکان توصیه می کنند از مسواک های نرم استفاده کنید، زیرا اینگونه مسواک ها به دندان آسیب نمی رسانند و راحت تر روی دندان ها می لغزند. البته برس مسواک باید به اندازه کافی محکم باشد تا بتواند پلاکهای دندانی را از بین ببرد، ولی نه تا حدی که هنگام مسواک زدن به دندانها و لثهها آسیب وارد کند.
4- حرکاتتان اشتباه است.
اگر مسواک زدن از رشته های المپیک بود به نظرتان چه امتیازی از هیات داوران دریافت می کردید؟ اگر مسواک را به صورت افقی از عقب به جلو و بر عکس روی دندان هایتان می کشید امتیاز بالایی نسیب تان نمی شد. مسواک را با حرکات دورانی کوتاه و ملایم روی دندان هایتان حرکت دهید. نزدیک لثه ها یک زاویه ی 45 درجه به مسواک بدهید و از بالا به پایین مسواک بزنید.
5- در استفاده از خمیر دندان زیاده روی می کنید.
زیاده روی در مصرف خمیر دندان، فی نفسه آسیبی به دندان ها نمی زند، اما امکان دارد به خاطر اینکه دوست ندارید دهانتان پر از کف باشد زمان مسواک زدن را کوتاه کنید.
برای کودکان لایه ی نازکی از خمیر دندان کافیست و برای بزرگسالان اندازه ی یک نخود یا تیله، بس است و بهتر است زیاده روی نکنید.
6- مسواک خود را خوب نمی شویید.
باکتریها میتوانند به راحتی در مسواکی که خوب شسته نشده رشد کنند و دفعه بعد که مسواک میزنید، ممکن است این باکتریها را به دهان و دندان خود وارد کنید.
در ضمن شستشوی کامل مسواک پس از هر بار مسواک زدن، باعث میشود که باقیماندههای خمیردندان نیز از روی آن پاک شود.
7- مسواک را در جایی قرار می دهید که خشک نمی شود.
اگر مسواک شما همیشه مرطوب بماند، میتواند مکانی مناسب برای رشد باکتریها باشد. همچنین اگر برس مسواک همواره خیس بماند، موهای سر مسواک به سرعت تغییر شکل میدهند.
پس بعد از شستن مسواک، آن را در هوای آزاد قرار دهید تا کاملا خشک شود و بعد در جامسواکی دربسته قرار دهید.
8- مسواک خود را به موقع عوض نمی کنید.
انجمن دندانپزشکی آمریکا پیشنهاد میکند هر 3 یا 4 ماه یک بار مسواک خود را عوض کنید (در صورتی که هر روز از آن استفاده کنید). در ضمن اگر موهای سر مسواک زودتر از این مدت ساییده شوند، باید همان موقع این تعویض صورت گیرد. پس باید به ظاهر مسواک هم دقت کنید و اگر موهای سر آن انعطافپذیری خود را از دست داده یا از هم جدا شدهاند، مسواک جدیدی تهیه کنید.
دنداندرد میتواند در اثر شکستگی دندان، عفونت لثه و دندان، آبسه ریشه دندان بهعلت گسترش پوسیدگی دندان (حتی پرشده) به داخل قسمت مرکزی دندان اتفاق بیفتد.
با وجود آن که داروهای زیادی برای آرام کردن درد دندان وجود دارد، ولی باید گفت این درد به راحتی قابل تحمل نیست.
گاهی شما نوشیدنی سرد یا گرمی میخورید و ناگهان از درد دندان منقلب میشوید، یا خوردن شیرینی شما را برای لحظاتی دچار دنداندرد میکند. برخی از مردم هم به خاطر مشکلات سینوسی، دندان درد میگیرند و آن زمانی است که تنها دندانهای بالای آنان درد میگیرد.
گاهی اوقات هم ساییده شدن دندان، شما را به دندان درد میاندازد که در این صورت معمولا حساس شدن دندان برایتان مشکل ساز شده و باعث درد میشود.
برخی از انواع این دردها احتیاج به رسیدگی فوری دارند. دردهایی که شما را نیمهی شب از خواب بیدار میکنند و یا حتی کارایی روزانه شما را به حد صفر میرسانند، آن دسته از مشکلاتی هستند که باعث میشوند شما سریعا به دندانپزشک مراجعه کرده و تقاضای کمک کنید. این دردها معمولا به دلیل رسیدن چرک (عفونت) به عصب دندان رخ می دهند.
دنداندرد میتواند در اثر شکستگی دندان، عفونت لثه و دندان، آبسه ریشه دندان بهعلت گسترش پوسیدگی دندان (حتی پرشده) به داخل قسمت مرکزی دندان اتفاق بیفتد.
در صورتیکه لثهی نزدیک دندان، قرمز، متورم و دردناک باشد و یا اینکه حفره دندان قابل دیدن باشد، علت دنداندرد واضح است.
اگر به کانون درد مشکوک بودید، ضربه زدن آرام با دسته یک قاشق موجب درد شدید در دندان درگیر میشود.
ما به شما خواهیم گفت که قبل از رسیدن به مطب دندانپزشکی، چه کارهای را برای کاهش درد دندانتان انجام دهید:
- دو عدد قرص ایبوپروفن با هم بخورید. در میان مسکنها، این دارو برای کاهش درد دندان مناسبتر است.
- از اسپریهای بیحسی استفاده کنید. آنها میتوانند برای مدتی روی اعصاب دندانتان تاثیر بگذارند تا بتوانید خود را به پزشک برسانید.
- مقدار یخ را داخل یک کیسه نایلونی بریزید و روی صورت خود، جایی که درد می کند، بگذارید.
- نگه داشتن آب یخ در دهان نیز ممکن است کمکتان کند، اما اگر دیدید باعث درد بیشتر داندانتان شد، از آن صرفنظر کنید.
- سرتان را بالا نگه دارید. با این کار از فشار وارده به دندانتان کاسته میشود.
- دهانتان را بشویید. گاهی اوقات گیر کردن غذا در بین دندانها میتواند به اندازه پوسیدگی دندان، دردناک باشد.
- به هیچ وجه مواد سرد و گرم یا شیرینی نخورید.
- با تکهای از آدامس دندانتان را بپوشانید.
- اگر دندان درد به علت تماس دندان با ترشی، میوه یا بستنی ایجاد شده است، با قرار دادن خمیر دندان بر روی آن، می توان آن را آرام کرد.
کارهایی که نباید انجام دهید
- آسپیرین را روی دندانتان نگذارید. اگر میخواهید حالتان بهتر شود، آن را با آب بخورید. گذاشتن آن روی لثه میتواند آن را زخم کند که بهبود آن 3 تا 4 روز طول میکشد.
- تصور نکنید با قطع شدن درد، مشکل از میان رفته است. مشکل دندانتان را جدی بگیرید و سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید.
- از گرما برای تسکین دنداندرد استفاده نکنید، زیرا آن را بدتر می کند.
با این کارها پیشگیری کنید
- کودک باید بعد از دو تا سه سالگی، مرتباً توسط دندانپزشک معاینه شود.
- کودک باید دندانش را حداقل یک بار در روز مسواک کند.
مسواک زدن بخشی از بهداشت دهان و دندان است، اما نباید سفت و محکم مسواک بزنید. این نوع مسواک زدن باعث از بین رفتن مینای دندان، تحریک لثه ها، حساس شدن دندان ها نسبت به سرما و گرما و حتی ایجاد سوراخ هایی در دندان می شود.
1- دندان قروچه
ساییدن دندان ها به هم یا دندان قروچه در اثر فشار عصبی و مشکل بد خوابیدن ایجاد می شود. کنترل دندان قروچه بسیار سخت است.
خودداری از جویدن غذاهای سفت در طول روز، درد دندان و آسیب ناشی از دندان قروچه را کم می کند.
در شب از محافظ دهان (مخصوص دندان قروچه) استفاده کنید تا در حین خوابیدن از آسیب دندان در اثر دندان قروچه جلوگیری کنید.
2- جویدن یخ
یخ ماده ای بدون قند است و ممکن است فکر کنید برای دندان ضرری ندارد. اما جویدن یخ می تواند باعث شکستن و یا از بین رفتن قسمتی از مینای دندان گردد.
اگر یخ را سفت بجوید، باعث تحریک بافت نرم داخل دندان و بروز حساسیت و درد دندان می شود.خوردن غذاهای داغ و یا غذاهای سرد ممکن است درد دندان را شدت بخشند.
بهتر است به جای جویدن یخ، آدامس بدون قند بجوید.
3- جویدن مداد
آیا موقع تمرکز روی یک مسئله، مداد خود را می جوید؟
اثر جویدن مداد همانند جویدن یخ می باشد و باعث شکستن و یا خرد شدن دندان ها می شود.
هنگامی که می خواهید چیزی را بجوید، آدامس های بدون قند را انتخاب کنید.
آدامس های بدون قند باعث ترشح زیاد بزاق می شوند و از بوی بد دهان و پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کنند.
4- مکیدن انگشت
معمولا کودکان بعد از پدیدار شدن دندان های دائمی خود، انگشتان خود را می مکند.
این انگشت مکیدن در سن 5 تا 6سالگی ظاهر می شود و باعث تغییرات دائمی در ساختار دندان و لثه می گردد.
مکیدن انگشت شست می تواند باعث لق شدن و انحراف دندان های کودک از جای خود گردد. این انحراف دندان ها می تواند مشکلات تنفسی و جویدنی را برای کودک بوجود آورد.
5- مکیدن لیمو ترش
افرادی که لیموترش را می مکند، خود را در خطر مشکلات دهانی و دندانی قرار می دهند.
لیمو دارای مقدار زیادی اسید می باشد.
این اسید، باعث تضعیف شدن مینای دندان و زبری سطح دندان ها می شود.
6- جویدن ناخن
جویدن ناخن نه تنها ظاهر دست را زشت می کند، بلکه به دندان ها نیز آسیب می رساند و باعث مشکلات دهانی می گردد.
جویدن ناخن باعث بیرون آمدن دندان از محل خود، شکستن دندان و تخریب مینای دندان می گردد.
7- با شیشه شیر خوابیدن
اگر موقع خواب، به کودک خود یک شیشه آب میوه، شیر و یا شیرخشک بدهید و در حین خوردن آن بخوابد، باعث خواهید شد که دندان های جدید پوسیده شوند.
پس، بهتر است قبل از خوابیدن کودک، شیشه شیر را از او بگیرید و او را به این کار عادت دهید.
8- سوراخ کردن (پیرسینگ) زبان
در برخی کشورها، سوراخ کردن زبان و آویزان کردن زیورآلات فلزی از آن (پیرسینگ) مرسوم است.
اگر به طور ناخودآگاه این قطعه فلزی را گاز بگیرید، دندانتان می شکند.
هنگامی که فلز با لثه برخورد می کند، باعث آسیب لثه و لق شدن دندان ها می گردد.
همچنین دهان ما پر از باکتری است، بنابراین سوراخ کردن زبان، خطر عفونت و زخم زبان را زیاد می کند.
بهتر است قبل از این کار، با یک دندانپزشک مشورت کنید.
9- سخت مسواک زدن
مسواک زدن بخشی از بهداشت دهان و دندان است، اما نباید سفت و محکم مسواک بزنید.
این نوع مسواک زدن باعث از بین رفتن مینای دندان، تحریک لثه ها، حساس شدن دندان ها نسبت به سرما و گرما و حتی ایجاد سوراخ هایی در دندان می شود.
10- باز کردن چیزی با دندان
باز کردن درب قوطی و یا بسته پلاستیکی با دندان ممکن است راحت باشد، اما دندان ابزاری برای خرد کردن و یا باز کردن وسایل نیست.
به جای دندان می توانید از قیچی و یا درب باز کن استفاده کنید.
از دندان ها باید فقط برای خوردن غذا استفاده کرد.
11- ورزش کردن بدون محافظ دهان
موقع انجام ورزش هایی مثل بوکس، هاکی و ورزش هایی که با صورت شما در تماس هستنند باید از محافظ دهان و دندان استفاده کرد. این محافظ دهان یک قطعه پلاستیکی است و از دندان های بالایی محافظت می کند.
بدون این محافظ زمانی که ضربه سنگینی به صورت شما وارد شود، می تواند دندان ها را خرد کند.
این محافظ دندان را می توانید از دندان پزشک بگیرید.
12- آب نبات سفت
قند موجود در آبنبات باعث بوجود آمدن پلاک های چسبنده بر روی دندان ها می شود.
سپس باکتری های موجود در پلاک دندان، قند را تبدیل به اسید می کند و این اسید باعث از بین رفتن مینای دندان می شود.
بنابراین بعد از مصرف شکلات و آبنبات و شیرینی، حتما دندان های خود را مسواک بزنید.
13- شیرینی چسبنده
همه مواد شیرین باعث پوسیدگی مینای دندان می شوند، اما برخی از آنها بیشتر مضرند، مثل سوهان، گز، پاستیل و آب نبات شل.
وقتی شیرینی به دندان بچسبد و قند تبدیل به اسید می شود، این اسید برای ساعت ها در تماس با مینای دندان می باشد.
اگر بعد از خوردن این نوع شیرینی ها، چیزی مثل کرفس یا آدامس بدون قند بجوید، مقدار زیادی بزاق ترشح می شود و این بزاق اسید را از بین می برد.
14- نوشابه گازدار
فقط شیرینی مسبب خرابی دندان نیست. اگر یک لیوان نوشابه گازدار بنوشید، بیشتر از 11 قاشق چایخوری قند مصرف کرده اید.
همچنین نوشابه ها حاوی اسید فسفریک و اسید سیتریک می باشند که این دو اسید، باعث از بین رفتن مینای دندان ها می شوند.
نوشابه های رژیمی هر چند بدون قند هستند، ولی مقدار زیادی شیرین کننده مصنوعی دارند که این شیرین کننده ها، دارای اسید می باشند و برای دندان ها مضرند.
15- نوشابه های ورزشی
معمولا این نوشابه ها دارای مقدار زیادی قند می باشند.
نوشابه های ورزشی هم در دهان، اسید بوجود می آورند که این اسید به مینای دندان حمله می کند.
اگر زیاد از این نوشیدنی ها استفاده می کنید، این را بدانید که در معرض پوسیدگی دندان خواهید بود.
در حین ورزش و برای جلوگیری از کم آبی بدن، می توانید از آب دارای املاح استفاده کنید.
16- آبمیوه صنعتی
آبمیوه های صنعتی (مث ساندیس و سنتاپ و ...) دارای ویتامین و آنتی اکسیدان هستند، ولی بیشتر آنها قند زیادی دارند.
میوه ها خودشان شیرین هستند، بنابراین اگر آب میوه ای می خرید توجه کنید که قندی به آن افزوده نشده باشد. همچنین می توانید آب میوه خریداری شده را با مقدار آب رقیق کنید.
17- چیپس سیب زمینی
غذاهای نشاسته ای مثل چیپس، توسط باکتری های موجود در پلاک دندان، شکسته شده و به اسید تبدیل می شوند.
این اسید مدت 20 دقیقه به دندان ها حمله می کند. اگر غذا بین دندان ها باقی بماند، این مدت زمان بیشتر می شود.
بنابراین بهتر است بعد از خوردن چیپس سیب زمینی و یا دیگر غذاهای نشاسته ای، حتما بین دندان های خود را با نخ دندان تمیز کنید.
18- مصرف دائمی میان وعده
میان وعده ها نسبت به وعده های اصلی غذا، کمتر موجب ترشح بزاق دهان می شوند.
پس بهتر است از مصرف میان وعده های شیرین و چسبنده خودداری کنید و به جای آن می توانید از میوه و سبزیجاتی مثل هویج استفاده کنید.
همچینین شکستن زیاد موادی مثل تخمه و آجیل در میان وعده ها برای دندان ها مضر است.
19- نوشیدن قهوه
اگر زیاد قهوه بنوشید، به مرور زمان، در اثر تیرگی قهوه و اسید موجود در آن، دندان هایتان زردرنگ می شوند.
خوشبختانه، لکه های زرد ناشی از مصرف قهوه، به سادگی با استفاده از مواد سفید کننده دندان از بین می روند.
از یک دندان پزشک درباره نوع و نحوه استفاده از این سفید کننده ها سئوال کنید.
20- کشیدن سیگار
سیگار و دیگر محصولات دخانی، لکه هایی را بر روی دندان ها به جای می گذارند و موجب بیماری های لثه و افتادن دندان ها می گردند.
تنباکوی موجود در دخانیات، موجب سرطان دهان، لب و زبان نیز می شود.
21- نوشیدن مشروبات الکلی
اسید در مشروبات الکلی، مینای دندان را از بین می برد و لکه هایی را بر سطح دندان به جای می گذارد.
با استفاده از مواد سفید کننده دندان و خمیر دندان، می توانید با این لکه ها مبارزه کنید.
22- زیاد خوردن
خوردن بیش از حد در عارضه پرخوری عصبی باعث افزایش پوسیدگی دندان ها می شود.
اسیدهای قوی که در اثر استفراغ کردن از دهان خارج می شوند، می توانند دندان ها را ضعیف و شکننده کنند. این اسیدها همچنین باعث بوی بد دهان می شوند.
در بیماری پرخوری عصبی (بولیمیا) فرد ابتدا مقدار زیادی غذا می خورد و سپس عمدا غذای خورده شده را بالا می آورد.
همه آدم ها، برای یک بار هم که شده، وقتی عصبی و ناراحت می شوند و یا وقتی که استرس دارند، دچار خشکی دهان می شوند. اما اگر دهان شما همیشه و یا بیشتر اوقات خشک است، می تواند مسئله ای آزار دهنده شود و منجر به ابتلاء به مشکلات حاد بهداشتی گردد.
1 - باعث بروز مشکلاتی در حس چشایی، جویدن و قورت دادن غذا و همچنین صحبت کردن شود.
2 - احتمال ابتلاء به پوسیدگی دندان و عفونت های دهانی را افزایش دهد.
3 - نشانه بیماری خاصی باشد.
4 - ناشی از مصرف برخی داروها و یا درمان های پزشکی باشد.
خشکی دهان از علائم معمول دوران پیری نیست، اما اگر فکر می کنید که خشکی دهان دارید، با دندان پزشک و یا پزشکتان مشورت کنید تا با انجام برخی کارها به آرامش برسید.
1 - احساس خشکی و چسبندگی دهان
2 - اشکال در جویدن، بلعیدن و چشیدن غذا و یا صحبت کردن
3 - احساس سوزش در دهان
4 - احساس خشکی گلو
5 - ترک لب ها
6 - خشکی و سفتی زبان
7 - وجود زخم در دهان
8 - عفونت دهان
بزاق علاوه بر این که دهان را مرطوب نگه می دارد:
1- به هضم غذا کمک می کند
2- از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند
3- با کنترل باکتری ها و قارچ های موجود در دهان، از عفونت دهان پیشگیری می کند
4- جویدن و قورت دادن غذا را ممکن می کند
بدون بزاق کافی در دهان، ممکن است به پوسیدگی دندان و دیگر عفونت های دهانی مبتلا شوید و در صورتی که نتوانید غذاها را بجوید و قورت دهید، مواد مغذی لازم به بدنتان نمی رسد.
ادامه مطلب ...ممکن است در وضعیتی که دچار ناراحتی، استرس و عصبانیت بودهاید، مشکل خشکی دهان را حس کرده باشید، اما بیماری خشکی دهان وضعیتی است که در آن بزاق یا آب دهان به میزان کافی برای مرطوب نگه داشتن دهان ترشح نمیشود.
دلایل خشکی دهان چیست؟
خشکی دهان علامتی از اختلالات غدد بزاقی دهان است که ممکن است برگشتپذیر یا غیرقابل برگشت باشد.
برخی شرایط خاص و بروز بعضی بیماریهای حاد همچون اوریون نیز از علل به وجود آورنده خشکی موقت دهان است.
خشکی پایدار دهان با علل مختلفی همچون مصرف برخی داروها، رادیوتراپی (اشعهدرمانی) سر و گردن ، شیمی درمانی، بعضی بیماریهای سیستمیک و سوءتغذیه ایجاد میشود.
برخی بیماریهای خودایمنی مثل سندرم شوگرن میتواند باعث درگیری غدد بزاقی و اشکی به طور همزمان شود که علامت بارز آن، اغلب خشکی دهان و خشکی چشم است و در این مورد به خصوص در افراد جوان و یا مبتلا به روماتیسم باید توجه ویژهای شود؛ چرا که این خشکی دهان ممکن است ناشی از خشک شدن غدد بزاقی باشد.
بیماری دیابت و افزایش قند خون به دلیل دفع بیش از حد آب نیز ممکن است باعث خشکی دهان شود.
استفاده از داروهای ادرارآور، داروهای اعصاب، داروهای مقابله با فشارخون و گرفتگیهای ماهیچهای و همچنین داروهای ضدحساسیت و ضدافسردگی از عمدهترین علل خشکی دهان محسوب میشوند.
کسانی که به علت آلرژی، گرفتگی بینی یا بزرگ بودن لوزه سوم از دهان نفس میکشند نیز دهانشان خشک میشود.
همچنین کمبود ویتامینهایی همچون 2B، A و کمخونی ناشی از کمبود ویتامین 12B هم باعث خشکی دهان میشود.
افراد مسن (50 تا 60 سال) نیز به دلیل افزایش سن و تغییرات به وجود آمده در بدن، دچار بیماری خشکی دهان میشوند. خشکی دهان بویژه در سنین بالا میتواند ناشی از اختلال کارکرد در غدد بزاقی به دلیل افزایش سن باشد.
مشکلات ناشی از خشکی دهان چیست؟
مهمترین عارضه خشکی دهان، شیوع پوسیدگیهای شدید دندانی است که با کاهش بزاق اثر شویندگی آن روی سطح دندانها از بین رفته و نیز اثر محافظتی بزاق در مقابل میکروبها کاهش یافته و دندانها به شدت مستعد پوسیدگی میشوند.
با خشک شدن دهان، غدد بزاقی از فعالیت باز مانده و اختلالاتی در سخن گفتن، جویدن، بلع و تشخیص مزه به وجود میآورند.
پوسته پوسته شدن و ترک خوردگی لبها، خشک شدن مخاط دهان و ایجاد زخمهایی در دهان، تشدید عفونتهای قارچی، وضعیت ناخوشایند در بلع غذا، احساس آزاردهنده در حین جویدن غذا از دیگر مشکلات این بیماران است.
با توجه به این که خشکی دهان عوارض زیادی به دنبال خواهد داشت، توصیه میشود افراد مبتلا به آن، با مراجعه به پزشک متخصص نسبت به درمان بیماری خود اقدام نمایند.
بیماران مبتلا به خشکی دهان میبایست هر چهار ماه یک بار به پزشک مراجعه کنند.
راه های بهبود خشکی دهان چیست؟
شناخت علت خشکی دهان و دوری از آنها مانند کنترل قند خون در مواردی که علت دیابت باشد و یا کاهش استرس و اضطراب و کاهش تحریک اعصاب سمپاتیک میتواند تاثیر به سزایی در کاهش این عارضه داشته باشد.
جویدن به دلیل تولید بزاق و تحریک بیشتر آن میتواند در درمان خشکی دهان نقش مهمی داشته باشد و مطالعات نشان داده است، جویدن 10 دقیقه آدامس در هر ساعت باعث افزایش بزاق میشود؛ البته جویدن هم در صورتی مۆثراست که غدد بزاقی قادر به فعالیت باشند.
مصرف میوهها، مایعات به خصوص آب، غذاهای جامد و غنی از فیبر گیاهی در درمان بیماری موثر است.
همچنین در کسانی که با اختلال عملکرد غدد بزاقی مواجهند، استفاده از بزاق مصنوعی تحت نظر پزشک توصیه میشود.
نوشیدن روزانه 8 لیوان آب و اجتناب از مصرف مواد غذایی دارای ترکیبات پوسیدگیزا مثل مواد قندی از روشهای درمان بیماری خشکی دهان است.
استفاده از فلوراید به صورت روزانه به اشکال مختلف از جمله ژل، مصرف مواد ترش محرک بزاق دهان و استفاده از ترکیبات دهانشویه نیز از جمله روشهای درمان بیماری خشکی دهان هستند.
علت اصلی خشکی دهان هنگام خواب این است که بعضی افراد به جای تنفس از طریق بینی از راه دهان نفس میکشند و در نتیجه این فرآیند موجب خشکی دهان و مجاری تنفسی میشود.
عملکرد بینی به گونهای طراحی شده است که میتواند هوای ورودی به بینی را گرم کرده و میزان رطوبت آن را افزایش دهد. اما اگر به دلایل مختلفی مانند سرماخوردگی، ابتلا به زکام یا حساسیت فصلی، انسداد مجاری بینی به علت وجود پولیپ یا به هر علت دیگری، تنفس از طریق بینی امکانپذیر نباشد، به ناچار هوا باید از طریق دهان وارد مجاری تنفسی شود.
در طول روز میتوان با استفاده از راهکارهای مختلف از ایجاد اختلال در فرآیند تنفس تا حد زیادی ممانعت به عمل آورد، اما در هنگام شب که بدن در حالت افقی قرار میگیرد، این مشکل برای افراد قدری دردسر ساز میشود. بنابراین در چنین شرایطی بیمار باید حتما به پزشک مراجعه کند.
در مواردی که سرماخوردگی یا ابتلا به حساسیت فصلی یا آلرژی منجر به گرفتگی بینی، ایجاد اختلال در عملکرد بینی و خشکی شدید دهان هنگام خواب شبانه شده باشد، با تجویز داروی مناسب میتوان تا حدی این مشکل را برطرف کرد. علاوه بر این خروپف کردن در خواب نیز میتواند به خشکی دهان منجر شود.
خروپف کردن نه تنها خواب شبانه فرد را مختل میکند، بلکه برای اطرافیان نیز مزاحمت ایجاد میکند و در مواردی که شدید باشد میتواند موجب توقف تنفس هنگام خواب شود. تجویز داروی مناسب و استفاده از ابزارهایی که میتواند نقش بسیار مهمی در بهبود عملکرد تنفس داشته باشند از جمله راهکارهایی است که در درمان خروپف در خواب موثر است.
البته باید توجه داشت ابتلا به برخی بیماریهای نادر و همچنین مصرف بعضی از داروها نیز میتواند موجب ابتلا به خشکی دهان هنگام خواب شود که در چنین مواردی بهتر است فرد بیمار به پزشک متخصص بیماریهای عمومی مراجعه کند تا بررسی و آزمایشهای لازم برای تشخیص علت اصلی ابتلا به این وضعیت انجام شود.