کلینیک جامع آموزش پزشکی

کلینیک جامع آموزش پزشکی

همچنین می توانید کانال ما در تلگرام را دنبال کنید با عنوان: نکات مهم سلامتی t.me/public_health
کلینیک جامع آموزش پزشکی

کلینیک جامع آموزش پزشکی

همچنین می توانید کانال ما در تلگرام را دنبال کنید با عنوان: نکات مهم سلامتی t.me/public_health

تغذیه صحیح در بیماریها


http://img.tebyan.net/ts/persian/blue/Parts/box-payameSalamat.jpg

شرط اصلی برای ادامه حیات و زیستن ، داشتن تغذیه صحیح است و تغذیه صحیح به رعایت دو اصل تنوع و تعادل در برنامه غذایی است.تنوع یعنی مصرف روزانه انواع مختلف مواد غذایی که تمام نیازهای بدن را برطرف می کند و تعادل یعنی مصرف مقادیر کافی از مواد مورد نیاز برای حفظ سلامت بدن . انسان با گذشت زمان و روی آوردن به زندگی ماشینی و کاهش صرف زمان کافی برای تهیه  غذا ، نیاز به راهنمایی پیدا کرد که با کمک آن بتواند همچنان کیفیت و ننوع مواد و غذاهایی را که مصرف می کند در حد بالایی نگهدارد تا به این وسیله از سلامتی مطلوب برخوردار باشد.  امروزه به واسطه مشغله فراوان زندگی و رویکرد زندگی صنعتی دو اصل تنوع و تعادل در برنامه غذایی کمتر مورد توجه قرار می گیرد .


همان طور که می دانید، تغذیه مناسب یکی از مهم ترین شروط داشتن بدن سالم بوده و بدون داشتن برنامه  صحیح غذایی، بیماری های بسیاری از جمله بیماری های قلبی و عروقی، فشار خون بالا، دیابت و بخصوص چاقی که مادر بیماری هاست در انتظار ما خواهند بود . در ادامه به نقش تغذیه در چند بیماری شایع می پردازیم.

1- بیماری های قلبی و عروقی

اصلی ترین دلیل بیماری های قلبی عروقی ، آترواسکلروز ( سختی عروق یا تصلب شرائین ) است که در اثر رسوب چربی و کلسترول و مواد دیگر در دیواره رگها بروز می کند . بعضی عوامل خطر ساز بیماریهای قلبی عروقی :

1- افزایش چربی خون ، 2- چاقی ، 3- مصرف روغن های جامد و  بالا بودن کلسترول خون  ، 5-  نوسانات قند خون   6-  نخوردن صبحانه  7 - نداشتن فعالیت فیزیکی 8 کاهش مصرف میوه و سبزی 9 افزایش مصرف نمک و  غذاهای شور 10 زمینه های ژنتیکی
2- بروز انواع سرطان

بعد از بیماری های قلبی- عروقی، سرطان به عنوان دومین عامل مرگ و میر در بیشتر کشورهای توسعه یافته مطرح است . مواد غذایی می توانند نقش مهمی در مراحل مختلف بروز سرطان توسط عوامل سرطان زا داشته باشند . مواد سرطان زا  مانند افلاتوکسین تولید شده توسط کپک ها یا نیتروزآمین ایجاد شده در برخی از غذاها در مرحله آغاز سرطان موثر شناخته شده اند. بعضی از عوامل غذایی خاصیت ضد سرطانی دارند ، مانند مواد شیمیایی موجود در دارچین یا کلروفیلین موجود در کلروفیل گیاهان . بعضی دیگر از ترکیبات نیز با غیر فعال کردن مواد سرطان زا، خاصیت ضد سرطانی دارند مانند ویتامین E با خاصیت آنتی اکسیدانی خود با ویتامین C با نقشی که در مورد نیتریت ایفا می کند ، بط.ر کلی آنتی اکسیدانها که عمدتا شامل ویتامینهای  A,E,C و برخی مواد معدنی می باشند نقش محافظتی در بدن بر علیه رادیکالهای آزاد دارند . رادیکالهای آزاد در اثر مصرف  ناخواسته برخی مواد  سرطانزا مانند مواد غذایی سوخته ، مواد سرخ شده یا برشته شده و...... وارد بدن می شوند  . مواد غذایی همچنین ممکن است منجر به پیشرفت یا مهار سرطان شوند که اثر آنها توسط تاثیری است که بر وضعیت سیستم ایمنی بدن می گذارند. اصلاح رژیم غذایی و انجام منظم فعالیت های بدنی، عوامل مهمی در پیشگیری و کنترل سرطان به شمار می روند.

3- فشار خون بالا

چاقی و اضافه وزن مسلماً با فشارخون بالا ارتباط دارد. شیوع فشار خون بالا در افراد جوان و چاق دو برابر و در افراد مسن و چاق 50 درصد بیشتر از افراد دارای وزن طبیعی است. اکثر افراد مبتلا به پُرفشاری خون علایمی ‌ندارند، اما این مشکل می‌تواند سبب آسیب حاد یا مزمن به بخش‌های مختلف بدن شود. درمان غیردارویی شامل ‌کاهش مصرف غذاهای شور و نمک در رژیم غذایی، ترک سیگار،  انجام ورزش منظم و استفاده از روش‌های شل‌کردن عضلات است. داروهای ضد فشارخون نیز ممکن است تجویز شوند.

4 - پوکی استخوان

تغذیه ، نقش مهمی در پیشگیری از پوکی استخوان به عهده دارد. افرادی که کلسیم کافی در رژیم غذایی آنها وجود ندارد و یا ویتامینDکافی دریافت نمی کنند، در معرض ابتلا بیشتری هستند. همچنین نتایج حاصل از مصرف سیگار و قهوه زیاد هم ، در پوکی استخوان ثبت شده است.

توصیه طلایی : مصرف روزانه نیم لیتر شیر 50 درصد نیاز افراد بالغ به پروتئین و 100 درصد نیاز افراد به کلسیم را برآورده می کند. توصیه می شود از انواع لبنیات کم چرب ( زیر 2.5 درصد ) استفاده شود . ماست جایگزین مناسبی برای شیر است . مصرف روزانه دو لیوان دوغ کم نمک و بدون گاز معادل یک لیوان شیر می باشد .

5 - کلسترول خون بالا

خطر ابتلا به بیماری قلب و عروق و بروز حمله قلبی را می‌توان با به وجود آوردن تغییراتی که میزان کلسترول بد خون را پایین بیاورد، کاهش داد. اکثر افراد می‌توانند مقدار کلسترول بد  خون خود را تا میزان مطلوب پایین بیاورند. مقدار کلسترول خون اساساً تحت تاثیر مواد غذایی مصرفی و زمینه های ارثی می‌باشد. خوردن غذاهایی که چربی‌های اشباع زیادی دارند، بیش از هر چیز شما را در خطر بالا رفتن کلسترول خون قرار می‌دهد. کاهش کلسترول بد خون با کاهش دریافت کلسترول و چربی رژیم ، افزایش مصرف فیبرهای غذایی و ثابت نگه‌داشتن وزن در حد ایده‌آل امکان‌پذیر است.

چربی های اشباع در روغن جامد، گوشت ها مخصوصاً در گوشت قرمز مانند گوشت گوسفند و گوساله و در لبنیات مانند خامه و کره وجود دارد. باید به خاطر داشت که اگر شما اضافه وزن دارید و مقدار کلسترول خون تان بالاست، کاهش وزن می‌تواند به کنترل کلسترول خون شما کمک کند. برای کسانی که به درمان پیشرفته تری نیاز دارند، درمان های دارویی مؤثر در دسترس می‌باشد.

6-سلامت دهان و دندان

در طول زندگى فرد رژیم غذایى نقش موثرى را در دندان ها، استخوان ها، پایدارى نسوج دهان و مقاومت در مقابل عفونت و افزایش عمر دندان ها دارد . پس از رویش دندان، تغذیه نقش موثر و مداومى در تکامل ، تقویت و معدنى شدن مینا و بقیه ی اجزاى دندان دارد. نقش موضعى مواد غذایى مصرفى به ویژه مصرف زیاد مواد قندی (کربوهیدرات ها ) و تعدد  دفعات مصرف غذا را نباید فراموش کرد که در پی آن باکترى هاى دهان موجب تولید اکسیدهاى آلى از این مواد غذایی و در نتیجه پوسیدگى دندان ها می شوند.

7- دیابت

دیابت نوعی بیماری است که در آن سرعت و توانایی بدن در استفاده از سوخت و سوز کامل قندها کاهش می یابد و مشخصه آن بالا رفتن قند خون بیش از حد طبیعی می باشد و به علت اختلال عملکرد هورمون انسولین که تنظیم کننده قند خون است به وجود می آید . بیماری دیابت به دو نوع تقسیم می شود : دیابت نوع اول یا دیابت جوانان که بدن مبتلایان به این نوع دیابت ،  توانایی تولید انسولین را ندارند و دیابت نوع دوم یا دیابت بالغین که بدن مبتلایان به این نوع دیابت انسولین کافی  تولید می کنند ولی تعداد گیرنده های روی سلولی به اندازه کافی وجود ندارند تا به قند خون  اجازه ورود به سلول را  بدهد که در نتیجه منجر به افزایش میزان  قند خون می شود . علائم دیابت پرنوشی ، پر ادراری  و ضعف و تاخیر در ترمیم زخمهای بدن است .

8  - چاقی و لاغری

چاقی یک بیماری مزمن است و درمان آن مانند هر بیماری مزمن دیگری نیاز به زمان دارد. سعی کنید در درمان چاقی خود از دارو استفاده نکنید، زیرا دارو غذا نیست و در هر حال دارای عوارضی می‌باشد. بیشتر از 50 درصد مردم به اضافه وزن و چاقی مبتلا هستند .

 علل چاقی : علل ژنتیک ، عادات غذایی ، میزان فعالیت بدنی افراد ، علل روانی ، برخی از بیماری های جسمی مانند کم کاری تیروئید و کوشینگ ، عوارض برخی داروها  مانند بعضی داروهای ضد افسردگی و کورتون به مدت بیش از 3  ماه

عوارض چاقی : بروز فشار خون بالا و خطر سکته مغزی ، دیابت ، سکته قلبی ، انواع سرطان، سنگ کیسه صفرا و.......

علت لکه‌های سفید روی ناخن

http://img.tebyan.net/ts/persian/blue/Parts/box-payameSalamat.jpg

یکی از معمول‌ترین دلایل بروز این لکه‌ها روی ناخن‌های دست و پا، شرایطی است که از آن به نام leukonychia یاد می‌شود. هرچند اغلب مردم تصور می‌کنند که به دلیل کمبود روی یا کلسیم دچار این مشکل می‌شوند.این لکه‌ها به دنبال آسیب یا ضربه خفیف تا متوسط به ناخن ظاهر می شوند، اگر فکر می‌کنید هیچ ضربه‌ای به ناخن شما وارد نشده، حتما این نکته را مد نظر داشته باشید که ناخن‌ها خیلی آهسته رشد می‌کنند، بنابراین آسیب و ضربه ممکن است به هفته‌ها قبل از اینکه لکه‌ها ظاهر شوند، مربوط باشد. احتمال دیگر این است که لکه‌ها نشانه‌ای از عفونت، حساسیت خفیف یاعوارض جانبی ناشی از یک داروی خاص باشند.

منبع آسیب به ناخن‌ها هرچه باشد، لکه‌های ظاهر شده معمولا به هیچ درمانی نیاز  ندارند و همزمان با رشد ناخن به تدریج از بین می‌روند و  تنها وقتی که ناخن شما بار دیگر دچار آسیب یا ضربه شود، دوباره ظاهر می‌شوند، اگر روی تمام ناخن‌های شما رگه‌ها یا لکه‌های سفید ظاهر می‌شود، leukonychia احتمالا دلیل جدی‌تری همچون کم‌خونی، بیماری‌های قلبی، بیماری‌های کبدی، دیابت یا بیماری کلیوی وجود دارد.

نکات تغذیه ای شب یلدا

http://img.tebyan.net/ts/persian/blue/Parts/box-payameSalamat.jpg

با نگاهی به سفره  و اقلام غذایی که در شب یلدا به طور سنتی مصرف می شوند می بینیم که این سفره سرشار از آندسته مواد غذایی است که به طور معمول با تامین ویتامینها و آنتی اکسیدانهای مختلف باعث ارتقای سیستم ایمنی برای مقابله با تهدید های میکروبی و ویروسی است که در هنگام سردی هوا عمل می کنند.مثلا هندوانه که اصلی ترین میوه ای است که در شب یلدا خورده می شود منبع خیلی خوب ویتامین ث و ویتامین آ است هر دو این ویتامین ها نقش موثری در تقویت سیستم ایمنی دارند و از طریق مصرف هندوانه این ویتامینها در اختیار بدن قرار می گیرند. آنتی اکسیدانها ماده مغذی دیگری هستند که با تقویت سیستم ایمنی از اثر رادیکال های آزاد ممانعت نموده و مانع تخریب سلولی بر اثر آنها می شوند آنتو سیانین، فلاونوییدها و تانن ها در انار که آنهم از اقلام غذایی اصلی سفره یلداست از جمله این آنتی اکسیدان ها هستند.

مصرف منابع پتاسیم که نقش مهمی در پیشگیری از افسردگی ایفا می کند به دلیل امکان بروز افسردگی های فصلی حاصل از ابری بودن هوا و کم دیده شدن خورشید در زمستان مانع غذایی مهمی برای بروز یا تشدید این افسردگی هاست. پتاسیم علاوه بر هندوانه و انار در دانه هایی که تحت عنوان آجیل شب یلدا مصرف می شوند به خوبی وجود دارد و نیاز بدن به این ماده معدنی با مصرف این خوراکی ها تامین می شود.

به طور معمول مصرف آن دسته از مواد غذایی که منبع کالری سالمتری هستند برای تقویت پوشش چربی بدن برای مقابله با سرما مصرف می شده. امروزه با توجه به افزایش وزن افراد و شیوع چاقی مصرف زیاد این مواد می تواند سبب اخلال در سلامت فرد شود به همین دلیل اگر چه مغز هایی که تحت عنوان آجیل مصرف می شوند به دلیل تامین امگا 3 مورد نیاز مفیدند اما باید در مصرف این مواد اعتدال را رعایت کرد.همچنین بسیاری از این خوراکی ها حاوی مقادیر خوبی آهن و کلسیم هستند که با تقویت استخوانها آنها را در برابر سرما محافظت می کنند.

کم خونی ناشی از فقر آهن یکی از دلایلی است که فرد سرما را با شدت بیشتری احساس می کند و مصرف منابع غذایی حاوی آهن مانند مغزهایی که در آجیل شب یلدا مصرف می شوند می تواند به کاهش کم خونی کمک کند.

با تمام فوایدی که ذکر شد پیشنهاد می شود که تعادل و اعتدال که از اصول تغذیه ای هستند در شب یلدا نیز رعایت شود زیرا مواد مورد نیاز بدن برای یک فصل را نمی توان یک شبه تامین نمود.