فرزندان و نوهها باید بیشتر به مادربزرگ و پدربزرگ توجه کنند باید با آنان صحبت و همفکری کنند و از آنان حمایت عاطفی داشته باشند تا دچار اختلال حافظه نشوند.سالمند انسانی است که دوران مهمی از زندگی خود را با فعالیت و انرژی سپری کرده و فرزندانی را به جامعه تحویل داده است.دوره سالمندی دوره مهم و بحرانی برای هر انسانی است چرا که سالمند کار خود را از دست داده، فرزندان خود را از خود جدا شده میبیند و به نوعی تنهایی را حس میکند. در عین حال تواناییهای جسمی و روحیش نیز کم شده است.این موارد باعث میشود در اغلب سالمندان مشکل افسردگی وجود داشته باشد البته مشکل دیگر اختلال حافظه است که میتواند افسردگی را بیشتر کند.برخی سالمندان نیز با مشکل دفع ادرار و مدفوع و بیماریهایی مانند زانودرد و کمردرد مواجهند و همه این مشکلات ما را به آنجا میرساند که بدانیم سالمندان نیاز به توجه بیشتر دارند.نوجوانان و جوانان باید به سالمندان و پدربزرگها و مادربزرگهای خود توجه بیشتری کنند فرزندان سالمندان باید به فرزندان خود بیاموزند که آنها حق مهمی بر گردنشان دارند و این راهی است که همه ما میرویم.توجه و پیشگیری اصل مهم حتی در درمان سالمندان است و باید کاری کنیم که سالمندانمان مانند سالمندان کشورهای غربی به مراحل افسردگی نرسند و طوری زندگی کنند که حتی در سنین بالا شاد باشند.از طرف دیگر دولت باید به مسائل درآمدی سالمندان توجه بیشتری کند و حقوق بازنشستگی به هیچ وجه کاهش نیابد.فرزندان و نوهها نیز میتوانند بیشتر با پدربزرگ و مادربزرگ صحبت کنند و فکر آنها را درگیر کنند تا سالمندان دچار اختلال حافظه نشوند و در کل باید گفت حمایت عاطفی و اجتماعی بیشترین نیاز سالمندان است.چنانچه سالمندان نیاز به درمانهای اورژانسی روانپزشکی و رواندرمانی دارند میتوانند به روانپزشک مراجعه کنند.
محققان با انجام بررسیهای خود در یک دوره 5 ساله بر روی 681 زن 92 -70 ساله که 601 نفر آنها در معرض خطر بالایی برای وقوع بیماری قلبی و سکته مغزی بودند و اندازهگیری سلامت جسمانی آنها و بهرهگیری از آزمون MMSE که میزان حافظه، زوال عقل و نیز سرعت تسلط کلامی آنها را اندازه میگرفت، دریافتند که خوردن آسپرین با دوز کم به صورت روزانه روند کاهش قدرت مغز و زوال مغزی در زنان مسن مستعد ابتلا به سکته مغزی و قلبی را آهستهتر میکند.
انه سالمندان از پدیده های نوظهور است که سالهاست در شهر و دیار ما جایی را هم برای خود باز کرده است. دیدگاههای مردم درباره این مکان، گوناگون است برخی با جدیت تمام از لزوم آن دفاع می کنند و برخی از اصل با آن مخالفند و برخی هم نظری بینابین دارند.
به راستی تکلیف چیست؟ با پدر و مادری که از کار افتاده اند و دیگر توان اداره خود را ندارند چه باید کرد؟ آن هم در وانفسای امروز؛ زندگی آپارتمانی و دو شغله بودن مرد و گرفتار بودن زن و درس بچه ها و ... اگر توقعات ویژه سن پیری را هم به آن اضافه کنیم شاید حرف موافقان جدی این طرح چندان بی راه هم نباشد.
چه کنیم که حرف دسته دوم هم خیلی بی راه نیست؛ چرا که می گویند: بالاخره آنها پدر و مادر مایند؛ عمری زحمت ما را کشیده اند و حالا که به کمک ما نیاز دارند این بی انصافی است که ما آنها را به خانه سالمندان سپرده و از خودمان دورشان کنیم.
دسته اول در پاسخ می گویند: ایشان رسیدگی می خواهند و با پولی که ما به آنجا می دهیم این هدف تامین می شود؛ ما که آنها را رها نکردیم و به آنها بی توجه نیستیم و ...
ما قبل از اعلام طرفداری از گروهی؛ این سوال را از قرآن؛ کتاب زندگی می پرسیم و نظر او را در این باره جویا می شویم.
قرآن عزیز به ما بگو وقتی پدر یا مادر به سن پیری رسیدند و به اصطلاح از کار افتاده شده و نیاز به رسیدگی پیدا کردند تکلیف ما چیست؟
پاسخی که قرآن کریم به ما می دهد آیات 23 و 24 سوره مبارکه اسراء است:
وَ قَضى رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ کِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَریماً * وَ اخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا کَمَا رَبَّیَانىِ صَغِیرًا
و پروردگارت فرمان قاطع داده است که: جز او را نپرستید، و به پدر و مادر نیکى کنید هرگاه یکى از آنان یا دو نفرشان در کنارت به پیرى رسند [چنانچه تو را به ستوه آورند] به آنان اف مگوى و بر آنان [بانگ مزن و] پرخاش مکن، و به آنان سخنى نرم و شایسته [و بزرگوارانه] بگو.
و براى هر دو از روى مهر و محبت، بال فروتنى فرود آر و بگو: پروردگارا! آنان را به پاس آنکه مرا در کودکى تربیت کردند، مورد رحمت قرار ده.
در معنای «خَفض جَناح» گفته اند: حالتی است که پرنده برای مراقبت و حفاظت از جوجه هایش به خود می گیرد که تعبیر فارسی آن می شود زیر بال و پر گرفتن. طبق این دستور قرآنی بر فرزند واجب است که والدین خود را زیر بال و پر گرفته و از ایشان مراقبت کند و از سپردن آنها به خانه سالمندان پرهیز نماید
1. خداوند متعال با تاکیدهای متعدد دستور به احسان و نیکی نسبت به پدر و مادر را مطرح کرده است که یکی از این تاکیدها قرار دادن آن در کنار مهمترین پیام اسلام یعنی توحید است. خداوند متعال بلافاصله پس از دستور به یکتاپرستی که اساسی ترین دستور اسلام است دستور احسان به والدین را مطرح می کند که این تقارن، نشان از اهمیت فوق العاده آن است.
2. «اُفّ» در لغت به معنای چرک گوش است که در عین کمی و کوچکی باعث تنفر می شود ولی عرب این واژه را در هر چیزی که باعث رنجش شود به کار می برد.(1) بنابراین وقتی می فرماید به آنها «اُفّ» نگویید یعنی کوچکترین حرفی که باعث رنجش آنها شود هم به آنها نگویید.
3. « نَهر» که «لا تَنْهَرْهُما» از آن گرفته شده معنایش به شدت راندن و از خود دور کردن است (2) که این کار گاهی با فریاد زدن همراه است و گاهی بلندکردن صدا و گاهی هم با خشن کردن صدا (3) به هر حال قرآن کریم در این فراز ما را از راندن و دور کردن پدر و مادر بر حذر داشته و از چنین کاری نهی می کند.
4. وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَریماً ؛ هر چند در این فراز امر به کریمانه سخن گفتن با آنهاست اما به نظر این دستور در سخن گفتن محدود نشده و تمام رفتار و معاشرت با والدین را در برمی گیرد.
در آیه 83 سوره بقره بعد از بیان چند دستور آمده است: «وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً». هر چند معنای ظاهری آن این است که «با مردم به نیکی سخن بگویید»؛ اما علامه طباطبایی(ره) در تفسیر آن مینویسد: این تعبیر کنایه از حسن معاشرت با مردم است.(4) با استفاده از این تفسیر می توان گفت که منظور از گفتار کریمانه با والدین در این آیه نیز معاشرت کریمانه با آنهاست.
5. معاشرت کریمانه به معنای اطعام و پوشاندن و جا دادن و ... نیست. اینها خدماتی هستند که می توانند با اکرام همراه باشند یا نباشند. این معنا را می توان در مثال مهمان به خوبی درک کرد.
وظیفه ما در قبال مهمان اکرام اوست؛ بنابراین هر رفتاری که با اکرام او سازگاری نداشته باشد باید ترک شود. کسی که غذای خوب برای مهمان تهیه می کند؛ اما او با بی احترامی صدا کرده و به آمدن سر سفره فرا می خواند چنین کسی مهمان را اطعام کرده ولی هرگز اکرام نکرده است.
از همین فراز می توان استفاده کرد کسی که پدر یا مادر خود را به خانه سالمندان می برد با فرض رسیدگی عالی در آن مکان؛ پدر یا مادر خود را اطعام می کند؛ نه اکرام.
6. در معنای «خَفض جَناح» گفته اند: حالتی است که پرنده برای مراقبت و حفاظت از جوجه هایش به خود می گیرد که تعبیر فارسی آن می شود زیر بال و پر گرفتن.(5)
طبق این دستور قرآنی بر فرزند واجب است که والدین خود را زیر بال و پر گرفته و از ایشان مراقبت کند و از سپردن آنها به خانه سالمندان پرهیز نماید.
«اُفّ» در لغت به معنای چرک گوش است که در عین کمی و کوچکی باعث تنفر می شود ولی عرب این واژه را در هر چیزی که باعث رنجش شود به کار می برد.بنابراین وقتی می فرماید به آنها «اُفّ» نگویید یعنی کوچکترین حرفی که باعث رنجش آنها شود هم به آنها نگویید
بنابراین قرآن کریم در این دو آیه؛ به پنج اصل در رفتار با پدر و مادر اشاره می کند:
الف. کوچکترین بدی هم در حق آنها روا نیست.
ب. از طرد و دور کردن آنها پرهیز شود.
ج. برخورد با آنها در تمام رمینه ها باید کریمانه باشد.
د. وقتی ناتوان شدند بر فرزند واجب است از آنها حفاظت کرده و در مراقبت از آنها بکوشد.
و. بهترین درخواستها که درخواست رحمت است را از خدای متعال برای ایشان بخواهد.
گذاشتن والدین در خانه سالمندان و واگذار کردن امور آنها به متصدیان آنجا با آموزه های قرآن همخوانی ندارد و ما تا زنده ایم و نفس می کشیم موظفیم خود شخصا در خدمت پدر و مادر باشیم. این سخن به معنای تخریب و تعطیلی این مکانها نیست؛ بلکه به معنای آن است که اینگونه مراکز تنها به کسانی اختصاص داشته باشد که به دلایلی کاملا تنها هستند و هیچ کسی را ندارند که آنها را سرپرستی کند.
پی نوشت ها:
1.لسان العرب، ج9، ص7
2.المفردات، ج1، ص826
3.المیزن، ج13، ص80
4.همان، ج1، ص219
5.ر.ک به المیزان، ج13، ص81
شکستگی لگن یکی از شایعترین و جدیترین آسیبهای مرتبط با پوکی استخوان برای جمعیت سالمند محسوب میشود.
اگر بدانید شکستگی لگن عامل بسیاری از حوادث منجر به فوت در مورد سالمندان میشود، خودتان هم باور میکنید که این لگن، استخوانی که در مرکز بدن قرار میگیرد و ستونهای بدنتان روی آن نصب شدهاند، در واقع مثل شیشه عمر شما مهم است و نباید بشکند.
شکستگی لگن یکی از شایعترین و جدیترین آسیبهای مرتبط با پوکی استخوان برای جمعیت سالمند محسوب میشود.
بر اساس تحقیقات گروهی از محققان دانشگاه علوم پزشکی تهران، بیشتر سالمندان با شکستگی لگن، مورد جراحی قرار میگیرند و بسیاری از آنها با ناتوانی و عوارض شدیدی روبهرو میشوند.
این محققان آوردهاند: شایع بودن زمینخوردگی روی سطوح هموار در گروه سالمندان به تفاوت سبک زندگی مردم کشور ما با کشورهای غربی در استفاده از فرش بستگی دارد.
همچنین محققان بر لزوم رعایت استانداردهای فیزیکی در منزل و آموزش سالمندان و خانواده آنها از جمله عوامل موثر در جلوگیری و بهبود دادن شکستگیها تاکید کردند.
خوشبینی، لگنتان را جوش میدهد!
گرچه شکستگی لگن و بهبود آن، فرآیندی طولانی و دردناک است که طی آن مخاطرات زیادی در انتظار سالمند قرار دارد، یافتههای جدید پزشکی نشان میدهد بهبود شکستگی استخوان لگن در سالمندان خوشبین که دیدگاه مثبتی در زندگی دارند، بهتر از سالمندان افسرده است.
این تحقیق نشان داد سالمندان مثبتاندیش که دچار شکستگی استخوان لگن شدهاند، بهتر از بیمارانی که چندان خوشبین نیستند و علائم افسردگی دارند، بهبود مییابند.
طی دو سال انجام این تحقیق، سالمندان خوشبین که 36 درصد شرکتکنندگان را تشکیل میدادند، در مقایسه با 13 درصد سالمندانی که چندان خوشبین نبودند یا 51 درصد افرادی که علائم افسردگی داشتند، توانستند سریعتر راه بروند و زودتر از صندلی برخیزند.
هرچند تفاوت در سرعت راه رفتن این افراد اندک بود، اما همین توانایی نقش مهمی در فعالیتهای روزمره دارد.
بیمه شکستگی لگن با ویتامین ث
محققان دریافتهاند که میوه و سبزیجات میتواند از شکستگی استخوان لگن در مردان مسن جلوگیری کند. ویتامینC مردان مسن را در برابر کاهش توده استخوانی محافظت میکند.
مصرف میوه و سبزیجات میتواند به محافظت مردان مسن در برابر کاهش توده استخوانی که عامل اصلی شکستگی استخوان لگن است، کمک کند.
تحقیقات جدید نشان میدهد: تراکم مواد معدنی استخوانها، وضعیت کلی و خطر شکستگی آنها علاوه بر کلسیم به مواد مغذی متعددی بستگی دارد.
این محققان معتقدند: ویتامین C بدن را در برابر التهابات محافظت میکند. التهاب مزمن میتواند به کاهش توده استخوانی منجر شود.
گفتنی است، نتایج این تحقیقات تاثیر مشابهی را در زنان سالمند تایید نمیکند، این در حالی است که زنان زودتر و بیشتر از مردان دچار کاهش توده استخوانی و پوکی استخوان میشوند.
همچنین محققان اعلام کردند: بر خلاف انتظار، ویتامینC در مردان سیگاری کارآیی کمتری دارد.
بانوان بیشتر مراقب باشند
شکستگی لگن یکی از مشکلات شایعی است که در دوران پیری به سراغ بسیاری از سالمندان میآید، اما زنان سالمند خصوصا در سالهای پس از یائسگی بیش از مردان در معرض خطر شکستگی لگن قرار میگیرند.
واضح است که این مشکل بر اثر کمبود ویتامین D ، کلسیم و پوک شدن استخوانها به وجود میآید. اخیرا نیز متخصصان اعلام کردهاند علاوه بر این، سابقه خانوادگی، استعمال سیگار و تحرک نداشتن احتمال دچار شدن به شکستگی لگن را افزایش میدهند؛ به همین منظور پزشکان توصیه میکنند تا افراد به میزان کافی ویتامین D و کلسیم دریافت کنند تا استخوانهای محکمی داشته باشند.
ورزش و پیشگیری
انجام ورزش و حرکات تعادلی که بانوان استقبال کمتری از آن میکنند، سبب کاهش شکستگی لگن در این جنس میشود. ورزش به منظور تناسب اندام و ایجاد تعادل در سالمندان ضروری است.
همچنین سالمندان باید از کفشهای مناسب و عاجدار استفاده کنند تا احتمال زمین خوردن آنها کاهش یابد.
در خانه نیز باید کف سرویس بهداشتی را به کفپوشهای مخصوص مجهز کرد تا مانع سر خوردن شود.
معمولا فرد مبتلا به پوکی استخوان از بیماری خود بیاطلاع است و زمانی متوجه میشود که در اثر یک ضربه کوچک مثل نشستن ناگهانی، لغزیدن و پیچ خوردن پا، زمین خوردن یا برخورد با اشیا، شکستگی استخوانهای قسمتهای مختلف بدن مثل استخوان لگن یا لهشدگی ستون فقرات کمری برای فرد پیش میآید.
با افزایش سن احتمال ابتلا به پوکی استخوان بیشتر می شود و افراد مسن باید برای اطلاع از سلامت استخوانهای خود به پزشک مراجعه کنند.
چون ورزش یکی از عوامل مهم قرار گرفتن کلسیم در داخل استخوانها و محکم شدن آنهاست، ورزش کمک بزرگی به پیشگیری از شکستگیها میکند. البته در صورت ابتلا به پوکی استخوان قبل از آغاز هر گونه تمرین ورزشی باید با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف مواد غذایی کلسیمدار مثل لبنیات کمچربی (شیر، ماست، پنیر، کشک و...) مفید است. اضافه کردن چای، پودر نسکافه، پودر کاکائو و قهوه به شیر باعث کاهش جذب کلسیم آن می شود.
شربتهای کاهشدهنده اسید معده مانع جذب کلسیم میشوند، بنابراین باید از مصرف خودسرانه آنها خودداری و با نظر پزشک مصرف نمایید.
نوشابههای گازدار مانع جذب کلسیم می شوند، پس باید تا حد امکان کمتر مصرف شوند.
استعمال دخانیات و مصرف الکل برای همه در هر سنی و در هر شرایطی مضر بوده و از جمله عوارض آنها تشدید پوکی استخوان است.
ویتامین D با افزایش جذب کلسیم از پوکی استخوان جلوگیری کرده و برای تامین آن باید هر روز در مقابل نور مستقیم خورشید قرار گرفت (تابش نور خورشید از پشت شیشه اثری ندارد).
بسیاری از بزرگسالان نمی دانند که مبتلا به اختلال بیش فعالی و کم توجهی (ADHD) هستند تا اینکه دچار مشکلات دیگری مانند اضطراب و افسردگی می شوند.
برای اثبات اختلال بیش فعالی در بزرگسالی، باید علائم آن در در دوران کودکی نیز دیده شده باشند، هرچند مورد توجه قرار نگرفته باشند.
صحبت کردن با بستگان معلوم می کند که فرد در دوران کودکی دچار بیش فعالی بوده است یا نه.
راه های تشخیص
برخی روانپزشکان از آزمایشات نوروفیزیولوژیک استفاده می کنند. این آزمایشات مبتنی بر آزمایشات کامپیوتری می باشد که توجه و مهارت حل مسئله را اندازه گیری می کند.
این آزمایشات برای تشخیص ADHD لازم نیست، بلکه اثر ADHD را بر زندگی فرد نشان می دهد.
با انجام این آزمایشات نیز می توان ناتوانی یادگیری فرد را آشکار ساخت.
آزمایش خون نیز از فرد مبتلا گرفته می شود.
دارودرمانی
رایج ترین داروهای این افراد، داروهای محرک می باشند.
شواهدی وجود دارد که این داروها عدم تعادل شیمیایی مغز را برطرف می کتند.
مطالعات نشان داده است علائم ADHD در بزرگسالانی که از داروهای محرک استفاده می کنند، کاهش می یابد.
اگر داروهای محرک موثر نباشند، پزشک از داروهای ضدافسردگی استفاده می کند.
مشاوره
بسیاری از افراد مبتلا به ADHD هنگامی که داروی خود را مصرف می کنند، بهبود می یابند، اما ممکن است هنوز به عادات ضعیف و کمبود اعتماد نفس دچار باشند.
شغل مناسب افراد ADHD
خرید و فروش، بازیگری، سربازی و شغل های نظامی، عکاسی، مربی ورزشی و ... .
ADHD و ازدواج
این افراد به راحتی خلق و خوی خوب خود را از دست می دهند و رفتارهای توهین آمیز می توانند داشته باشند. این امر باعث افزایش طلاق می شود.
راه های کمک به افراد ADHD
- تلفن های هوشمند می توانند با استفاده از نوشتن برنامه های روزانه، کمک زیادی به این افراد کند.
- درمان های شناختی و رفتاری برای افزایش اعتماد به نفس لازم است.
- حفظ آرامش و کنترل استرس برای کاهش اضطراب و استرس مفید است. در مواقع عصبانیت، تا 10 شماره تنفس آرام داشته باشد.
- حواس پرتی خود را کم کنید. اگر متوجه شدید هنگامی که صدای تلویزیون بلند است، حواستان پرت می شود، پس به مکان ساکت روید.
- سرگرمی و یا تفریحاتی که لذت می برید را انجام دهید.
- به ورزش یوگا بپردازید و با این ورزش، علائم ADHD را کم کنید.
- مکمل ویتامین و املاح تحت نظر پزشک مصرف کنید.
- اسیدهای چرب ضروری امگا-3 به عملکرد درست مغز کمک می کنند.
رژیم غذایی
غذاهای دارای پروتئین زیاد مثل آجیل، گوشت، لوبیا و تخم مرغ ممکن است تمرکز ذهنی را بهبود بخشند.
کربوهیدرات های پیچیده از قبیل: ماکارونی، نان سبوس دار و برنج می تواند از نوسانات خلقی بکاهند و سطح انرژی بدن را ثابت کنند.
این باور که غذاهای شیرین باعث بیش فعالی می شود را همه مردم قبول دارند، اما مدرکی وجود ندارد که ثابت کند که غذاهای شیرین باعث بوجود آمدن ADHD و یا بدتر شدن علائم آن گردد.
تحقیقات انجام شده در کودکان نشان دهنده آن است که مصرف آسپارتام (قند مصنوعی) باعث کاهش علائم ADHD نمی شود.
ادامه مطلب ...