اثرات کربوهیدرات و پروتئین موجود در نوشیدنی های ورزشی 2

• مزایای بالقوه نوشیدنی هایی که حاوی کربوهیدرات ( قند ) و پروتئین هستند، در دو محور اولیه بیان می شود:
• بهبود عملکرد تحمل، و
• برگشت به حالت اولیه ( ریکاوری ) بهتر پس از تمرینات بدنی است.
در مقایسه با تحقیقات گسترده ای که در زمینة نوشیدنی های حاوی کربوهیدرات هستند، نسبتاً تعداد مطالعات اندکی به بررسی اثرات افزودن پروتئین به نوشابه های ورزشی وجود دارد. با این حال، اکنون دانشمندان به شواهد جدیدی در چند سال اخیر رسیده اند که پروتئین ممکن است یک عنصر ارزشمندی در نوشیدنی های ورزشی بوی‍ژه در ورزشکاران استقامتی باشد.
حداقل سه مطالعه که در چند سال گذشته منتشر شده است که گزارش داده که مصرف نوشیدنی های ورزشی کربوهیدرات - پروتئین استقامت در دوچرخه سواری را بهبود داده است. محققان دانشگاه تگزاس ، بررسی عملکرد دوچرخه سواری در مدت سه ساعت از شدت مختلف دوچرخه سواری برای شبیه سازی شرایط رقابت در دوچرخه سواری، در نظر گرفتند(1). پس از این دوره، ورزش کاران با شدت استاندارد  تا حدّ واماندگی رکاب زدند. آزمودنی هایی که در این تحقیق از نوشیدنی های کربوهیدرات -پروتئین استفاده نمودند توانستند به قابل توجهی ( 26.9 دقیقه ) طولانی تر از زمانی که فقط نوشیدنی کربوهیدرات دریافت کردند( 19.7 دقیقه )، هر دو گروه مکمل های نوشیدنی ورزشی از گروه نوشابه دارو نما به طور قابل توجهی بهتر رکاب زدند.
به طور مشابه ، در آزمایش گاه عملکرد انسان در دانشگاه جیمز مدیسون ایالات متحده ، زمان رسیدن به حدّ واماندگی  در دوچرخه سوارانی که در حال مصرف نوشیدنی های ورزشی بودند مورد بررسی قرار گرفت(2). رکاب زدن دوچرخه سواران مرد که نوشیدنی کربوهیدرات - پروتئین مصرف نمودند 29 درصد طولانی تر از هنگامی بود که فقط مصرف کربوهیدرات مصرف کردند. علاوه بر این، این یافته در یک گروه مختلط از دوچرخه سواران زن و مرد نیز تکرار گردید ، آزمودنی ها 13 درصد در زمان نوشیدن مکمل کربوهیدرات - پروتئین بیشتر رکاب زدند(3).

سوالات
مطالعات فوق ، بحث قابل توجه در خصوص شایستگی پروتئین در تمرینات بدنی را برانگیخته می نماید، و دست کم سه مسئله باقی می ماند که به آنها اشاره می شود:
1. آیا اختلاف های مقدار کالری مسوول کارایی مناسب نوشیدنی ورزشی بود؟
هر کدام از مطالعات فوق، نوشیدنی هایی را مطابق با محتوای کربوهیدرات مقایسه کرده است، بنابراین، پروتئین را به لحاظ نظری با غلظت مطلوب  کربوهیدرات در نوشیدنی یعنی6 الی 8 درصد اضافه شده بود. با این حال، این برداشت منتج به مقدار کالری بالاتر در نوشیدنی کربوهیدرات-پروتئین منجر شد. بنابراین این احتمال وجود دارد که اثرات نیروزایی  آن به دلیل کالری های اضافی رخ داده است.
در آزمایشگاه دانشگاه جیمز مدیسون، مقایسه ای بین نوشیدنی های کربوهیدرات-پروتئین و کربوهیدرات که هر دو دارای کالری یکسان بودند، انجام گرفت. محققین تفاوتی در زمان رسیدن به حدّ واماندگی در دو گروه نوشیدنی های کربوهیدرات-پروتئین و کربوهیدرات نیافتند(4). با این حال، نوشیدنی حاوی کربوهیدرات-پروتئین، کربوهیدرات پایین تری نسبت به نوشیدنی فقط کربوهیدرات داشت، بنابراین ممکن است که این پروتئین اضافه شده به مکمل اثرات نیروزایی را در نوشیدنی حاوی کربوهیدرات کمتر را جبران نموده باشد.
در تلاش برای روشن کردن این مسئله، به تازگی در مطالعه مشابه (5) در مقایسه با:
• نوشیدنی حاوی کربوهیدرات-پروتئین ؛
• نوشیدنی حاوی کربوهیدرات؛
• نوشیدنی حاوی کالری یکسان کربوهیدرات .
جهت اطمینان از اینکه هیچ یک از نوشیدنی ها در سطح ناکافی از کربوهیدرات تفاوت و وضع نامساعدی داشته باشند، همه نوشیدنی ها در میزان بسیار بالای مصرف بدن به آزمودنی ها تحویل داده شد(بیش از 70 گرم از کربوهیدرات در هر ساعت). زمان رسیدن به حدّ واماندگی در نوشیدنی حاوی کربوهیدرات-پروتئین هنوز هم 18 درصد نسبت به در دارونما بیشتر بود، و همچنین 4 و 7 درصد به ترتیب بیشتر از نوشیدنی حاوی کربوهیدرات و نوشیدنی حاوی کالری یکسان کربوهیدرات بود. با این حال، تفاوت های بین نوشیدنی حاوی کربوهیدرات-پروتئین و نوشیدنی کربوهیدرات تنها، از نظر آماری قابل ملاحظه نبود، و بنابراین این یافته ها تا حدودی بی نتیجه بود.
این نتایج نشان می دهند که هنوز هیچ توافق رایج و مورد قبولی در خصوص مزیت کالری اضافی در نوشیدنی های کربوهیدرات-پروتئین وجود ندارد. با این حال مطالعات بالا حداقل نشان می دهند که ورزشکاران و دانشمندان علوم ورزشی متوجه شده اند که مصرف پروتئین در سوخت و ساز تمرینات بدنی تأثیر دارد، و با اضافه کردن مقدار کمی از پروتئین به نوشیدنی ها و مکمل های ورزشی حاوی کربوهیدرات ، به نظر می رسد که ورزشکاران مزایای برابر یا بهتری در اجرای ورزشی خود نسبت به نوشیدنی های حاوی کربوهیدرات خواهند داشت.
2. آیا می توان زمان رسیدن به حدّ واماندگی را همان عملکرد استقامتی دانست؟
محققان کانادایی عملکرد نوشیدنی های ورزشی را در طول 80 کیلومتر رکاب زدن تایم تریل شبیه سازی شده، مقایسه نمودند(6). آنان تفاوتی بین نوشیدنی کربوهیدرات-پروتئین و نوشیدنی کربوهیدرات بر رکاب زدن مشاهده نکردند، اگر چه هر دو تأثیر بهتری نسبت به نوشیدنی دارونما داشتند. بر اساس این مطالعه، از آن استدلال شده است که کربوهیدرات-پروتئین ممکن است افزایشی در مسافت تعیین شده اجرای ورزشی نداشته باشد، و گزارش های قبلی از مزایای نوشیدنی های کربوهیدرات-پروتئین، ممکن است به نوع واقعی آزمون اجرای ورزشی مورد استفاده شده محققان مرتبط باشد.
اجرای ورزشی همواره یک نتیجه دشوار برای اندازه گیری است، و یکی از دلایل استفاده از زمان رسیدن به حدّ واماندگی برای ارزیابی اجرای ورزشی، این است که می توان تفاوت نسبی بین نوشیدنی ها را به حداکثر رساند. در حالی که در تحقیقات بالا ادعا شده که مصرف مکمل کربوهیدرات-پروتئین زمان رسیدن به حدّ واماندگی 13 الی 36 درصد افزایش داده است، این ممکن است به این صورت تفسیر شود که چند دقیقه بهبود در زمان تمرین طولانی مدت دیده شود. این تفاوت نسبتاً کم برای نمایان ساختن سازگاری در آزمایشگاه است، به دلیل آن ممکن است از تنوع ویژگی روزمره اجرای ورزشی به صورت مکرر کمتر باشد، و این عامل به تنهایی ممکن است تعدادی از یافته های مختلف در میان آزمایشگاه ها را آشکار نماید.
برای نظارت و کنترل کامل این موضوع، مطالعه ای در زمینه تفاوت های بین اجرای ورزشی 60 کیلومتر تایم تریل در استفاده از دو نوع مکمل کربوهیدرات-پروتئین و مکمل کربوهیدرات انجام گردید(7). محققین این مطالعه تصور کردند که مزیت بالقوه نوشیدنی کربوهیدرات-پروتئین، بیشتر در مراحل پایانی تمرین بدنی، زمانی که رکابزنان در حال خستگی مسلم خواهد بود. بنابراین آنان سه مرحله 20 کیلومتری برای تمرین طراحی نمودند، که در پایان هر 20 کیلومتر رکاب زدن، 5 کیلومتر در سربالایی در نظر گرفته شده بود.
محققین اظهار کردند که نوشیدنی کربوهیدرات-پروتئین مزیت کمی در میانگین زمان رکاب زدن داشت(در حدود 50 ثانیه سریعتر)، و اگر چه این تفاوت به اندازه کافی از نظر آماری خیلی چشمگیر نبود، همه مزیت اجرای ورزشی در پایان 20 کیلومتر رکاب زدن دیده شد و بویژه در 5 کیلومتر اختلاف ها نمایان گردید. نتیجتاً به طور معنی داری 3 درصد در اواخر اجرای ورزشی در 5 کیلومتر رکاب زدن، پیشرفت دیده شد.
منابع
1. Int J Sport Nutr Exerc Met 2003; 13: 388-401.
2. Med Sci Sports Exerc 2004; 36:1233-1238.
3. J Strength Cond Res 2007; 21: 678-684.
4. Med Sci Sports Exerc 2006; 38:1608-1616.
5. Int J Sport Nutr Exerc Met 2008; 18:377-392.
6. Med Sci Sports Exerc 2006; 38:1476-83.
7. J Int Soc Sports Nutr 2006; 3: S20