13 ورزش برای درد سیاتیک

سیاتیک چیست؟

Sciatica

سیاتیک واژه‌ای است که به درد قسمت‌ تحتانی کمر با انتشار به باسن، ران و قسمت پایینی پا اطلاق می ‌شود. این درد اغلب با کرختی یا ضعف پاها همراه است....

این درد ممکن است ناگهانی ایجاد شده و از چند روز تا چند هفته ادامه پیدا کند.

سیاتیک به دلایل مختلفی که منجر به فشار یا آسیب به اعصابی که از کانال نخاعی (فضایی که در آن طناب نخاعی عبور می ‌کند) خارج می ‌شوند، ایجاد می شود.

در منطقه ‌ای در بخش تحتانی کمر رشته‌ های عصبی انتهای نخاعی کنار هم قرار گرفته و عصب سیاتیک را تشکیل می ‌دهند. افرادی که مبتلا به سیاتیک هستند معمولا بین 30 تا 50 سال سن دارند. تقریبا 80 تا 90 دردصد از افرادی که سیاتیک دارند بدون هیچ مداخله جراحی بهبود پیدا می‌ کنند.

دلایل بیماری

* اکثر سیاتیک ‌ها زمانی رخ می ‌دهند که مرکز ژله مانند دیسک بین مهره‌‌ای به داخل یا بخش میانی دیسک برآمدگی پیدا می‌ کنند. این حالت که نام فتق خوانده می ‌شود، سبب ایجاد فشار به اعصاب قسمت انتهایی کمر یعنی جایی می‌ شود که شاخه ‌ای از طناب نخاعی در آن وجود دارد و یا سبب وارد آمدن فشار به خود اعصاب سیاتیک می ‌شود.

سایر دلایل سیاتیک عبارت‌ هستند از:

* آرتریت تخریب ‌کننده به دنبال ساییدگی یا آسیب استخوان‌ های مهره‌ ای. این موضوع می ‌تواند سبب تنگی نخاع (تنگی کانال نخاعی) شده، که ممکن است اعصابی را که در کانال نخاعی هستند تحت فشار قرار دهد.

* مشکلات عروقی به دنبال ناهنجاری‌ های عروق خونی در داخل و اطراف کانال نخاعی.

* به ندرت، وجود تومور در داخل کانال نخاعی، یا تومور مننژ(پرده اطراف طناب نخاعی)، یا در فضای بین مهره‌ها و طناب نخاعی. رشد تومور ممکن است سبب فشار به طناب نخاعی و اعصابی شود که از آن خارج می ‌شود.

* سایر دلایل مثل ضربه، عفونت و التهاب هم می ‌تواند بافت‌ های عصبی را تحت تاثیر قرار دهد.

تشخیص

شرح حال کامل به همراه معاینه جسمی برای تعیین موقعیت و منشا اعصاب ملتهب شده ضروری است.

* عکسبرداری با اشعه X ندرتا لازم است چرا که عکسبرداری نمی ‌تواند فتق را مشخص کند. عکسبرداری با اشعه X می‌ تواند بیماری اسپوندیلوزیس، دیسک‌ های تنگ شده یا بیرون زدگی‌ هایی را مشخص کند که ممکن است نشان‌ دهنده تومور نخاعی باشد.

سایر آزمون ‌های تشخیص عبارت هستند از:

* تصویربرداری به روش MRI، که تصاویری ایجاد می ‌کند که می ‌توان دیسک‌ های بین‌ مهره‌ای، رباط‌ ها و عضلات را همانند تومورها مشاهده نمود.

* تصاویر CT اسکن از نخاعی که در آن با استفاده از تزریق ماده حاجب به داخل نخاع، می ‌توان طناب نخاعی و اعصاب را مشاهده نمود.

درمان

* تسکین درد توسط داروهای بدون نسخه مثل داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی(مانند بروفن). گاهی یک پزشک ممکن است داروهای استروئیدی را برای رفع درد تجویز یا تزریق کند تا التهابی که همراه با سیاتیک ایجاد شده است کاهش پیدا کند.

* فیزیوتراپی برای تسکین درد و اصلاح مشکلات وضعیتی که سبب تشدید درد می ‌شوند.

* جراحی زمانی انجام می ‌شود که درمان های دارویی و فیزیوتراپی سبب بهبود و یا تسکین علایم نشود و یا در صورتی که مشکلاتی نظیر بی اختیاری ادرار و مدفوع ایجاد شود.

عصب سیاتیک از قسمت پایین کمر یا نخاع شروع شده و تا انتهای هر پا ادامه دارد. عملکرد نادرست عصب سیاتیک (Sciatica) موجب بروز یک بیماری به نام سیاتیک می گردد. سیاتیک با درد، ضعف، بی حسی و یا سوزن سوزن شدن پا همراه است.

برای بسیاری از دردهای سیاتیک، ورزش‌درمانی جزو برنامه های تسکین درد می باشد.

دو هدف از انجام ورزش های مخصوص سیاتیک دنبال می شود:

- کاهش درد سیاتیک در مدت کوتاه تر

- ورزش هایی برای جلوگیری از عود درد سیاتیک

یک فیزیوتراپ و یا کایروپرکتور و یا پزشک توانبخشی و یا مربی ورزشی و یا متخصص ستون فقرات به شما ورزش های مخصوصی را آموزش می دهد.

ورزش بهتر است یا استراحت؟

به طور کلی ورزش کردن بهتر از استراحت کردن می باشد.

بیماران ممکن است 1 تا 2 روز استراحت کنند تا درد شدید سیاتیک بهتر شود، اما اگر بعد از این مدت روز باز هم استراحت کنند، دردشان بدتر می گردد.

بدون ورزش و تحرک بدنی، عضلات پشت و ساختمان ستون فقرات عملکرد خود را از دست می دهند و قادر نیستند از کمر حمایت کنند که باعث صدمه و فشار بر پشت می شود که با درد همراه است.

به علاوه ورزش جزو مهمی برای حفظ سلامت دیسک های ستون فقرات می باشد.

تحرک بدنی باعث حفظ سلامت ستون فقرات می شود و از وارد آمدن فشار بر عصب سیاتیک جلوگیری می کند

ویژگی های ورزش مخصوص سیاتیک

1- قدرت عضلانی: بسیاری از ورزش های سیاتیک بر تقویت عضلات شکم و کمر تاکید دارد. این ورزش های کششی روی عضلاتی که انعطاف پذیر نیستند و سفت هستند، انجام می گیرد. همچنین ورزش های کششی کمک می کند تا مواد مغذی ستون فقرات و مناطق اطراف آن فراهم شود.

اگر هم ورزش های قدرتی و هم ورزش های کششی را انجام دهید، می توانید زودتر درد سیاتیک را درمان کنید و به احتمال کمتری این درد را بار دیگر تجربه خواهید کرد.

2- تشخیص خاص: ممکن است این درد کمر ناشی از فتق دیسک و یا تنگی کانال نخاع باشد و انجام ورزش نادرست می تواند درد سیاتیک را بدتر کند. لذا قبل از هر برنامه ورزشی، برای تشخیص علت درد، باید نزد پزشک بروید.

3- کشش همسترینگ: بیشتر دردهای سیاتیک، با انجام یک برنامه منظم کششی همستریگ بهبود می یابند. عضلاتی را که پشت ران قرار دارند، همسترینگ می گویند.

همسترینگ سفت، موجب افزایش فشار بر کمر و پشت می گردد و باعث تشدید درد سیاتیک می شوند.

4- صحیح انجام دادن ورزش: اگر ورزش را درست انجام ندهید، باعث می شوید که تمرینات ورزشی نسبتا بی اثر باشند و ممکن است منجر به درد و یا بدتر شدن آن گردند. پس بهتر است از مربی ورزشی و یا فیزیوتراپ، طرز صحیح ورزش کردن را یاد بگیرید.

5- ورزش های هوازی: ورزش های هوازی علاوه بر آنکه یکی از ورزش های خاص بیماران سیاتیکی می باشند، تناسب اندام را نیز حفظ می کنند. پیاده روی یکی از بهترین ورزش ها برای کمر و پشت است. بهتر است هر روز حدود 4 کیلومتر با سرعت متوسط پیاده روی کنید.

13 نوع ورزش برای تسکین درد سیاتیک

1- همترازی لگن

به پشت روی زمین دراز بکشید و زانوها را خم کنید.

دستانتان را در کنار بدنتان قرار دهید.

عضلات شکم را سفت کنید و کمر خود را به پایین فشار دهید.

5 ثانیه در همین حالت بمانید.

5 بار این حرکت را انجام دهید.

2- سفت کردن شکم

روی شکم دراز بکشید.

دستانتان را در کنار بدنتان قرار دهید.

سرتان را و رو به یک طرف بگذارید.

عضلات شکم را سفت کنید و تو دهید. در طی این کشش، نفس خود را نگه دارید.

5 ثانیه در همین حالت بمانید.

3 بار این کشش را انجام دهید.

در طول روز در حالی که راه می روید و یا نشسته اید، این کشش را تا 10 ثانیه انجام دهید.

3- سفت کردن باسن

روی شکم دراز بکشید.

دستانتان را در کنار بدنتان قرار دهید.

یکی از پاها را خم کرده و از زمین بلند کنید.

8 ثانیه در این حالت بمانید.

برای هر پا 5 بار این کشش را انجام دهید.

4- سفت کردن عضلات عمیق شکم

کف دست ها، زانوها و ساق پا را بر روی زمین بگذارید (یعنی چهار دست و پا روی زمین قرار بگیرید).

ران و بالاتنه باید دارای زاویه 90 درجه باشند.

عضلات شکم را کاملا شل کنید.

نفستان را نگه دارید و قسمت پایینی شکم را بالا بکشید، در نتیجه کمر از زمین دور می شود.

10 ثانیه در این حالت بمانید.

10 بار این کشش را انجام دهید.

5- ثابت کردن کمر

کف دست ها، زانوها و ساق پا را بر روی زمین بگذارید (یعنی چهار دست و پا روی زمین قرار بگیرید).

پشتتان صاف باشد.

بدن خود را نچرخانید، ران و بالاتنه باید دارای زاویه 90 درجه باشند.

عضلات شکم را سفت کنید.

یکی از دستانتان را بکشید و در مقابل خود برای 10 ثانیه نگه دارید.

10 بار این کشش را با هر دست انجام دهید.

در صورت پیشرفت در این نوع کشش، می توانید به جای یک دست، یک پا را بالا ببرید.

6- بالا آوردن پا

روی شکم دراز بکشید.

صورتتان رو به پایین باشد.

آرنج ها را خم کنید.

کف دست ها و ساعد خود را بر روی زمین قرار دهید. کف دست ها باید کنار سر باشند.

سر خود را به آرامی بالا آورده و پایین را نگاه کنید.

پای راست خود را مستقیم بالا نگه دارید و مدتی مکث کنید.

سپس پای راست را پایین آورده و با پای دیگر این کشش را انجام دهید.

7- بالا آوردن باسن

به پشت دراز بکشید.

زانوها خم باشند و پاها از هم فاصله داشته باشند.

دستانتان را بالای سر برده و کف دستانتان به سمت بالا باشند.

به آرامی باسن خود را به سمت بالا ببرید تا جایی که کمرتان صاف و باسن فشرده شود.

سپس، به آرامی باسن را پایین بیاورید.

8- به بالا فشار آوردن

روی شکم دراز بکشید، کف دستان را روی زمین و بین شانه و باسن خود قرار دهید.

انگشتان دستانتان به سمت پاهایتان باشند.

پاها صاف و انگشتان پاها دورتر از بدن قرار دارند (روی پا روی زمین است)

آرنج ها را خم کنید و به جلو نگاه کنید.

به آرامی بالا تنه را بالا آورده و به عقب بروید.

هنگامی که احساس کشش کردید، در همان موقعیت مدت 30 ثانیه بمانید.

9- دراز و نشست پا

به پشت دراز بکشید. زانوها خم باشند.

ساق پاها را روی یک صندلی قرار دهید.

ساق پاها موازی زمین باید باشند.

دستانتان را ضربدری بر روی هم و بالای سینه قرار دهید.

تنه خود را به سمت زانوها بالا آورید تا جایی که شانه از زمین فاصله گیرد. در این کشش، کمر نباید بالا برود.

مکث کنید و به آرامی در وضعیت اول قرار گیرید.

10- کشش چرخشی مفصل ران

بر روی یک صندلی بنشینید. کف پاها را روی زمین بگذارید.

پای راست خود را بر روی پای چپ قرار دهید (قوزک پای راست را روی زانوی پای چپ قرار دهید).

پشت خود را صاف کنید و به آرامی به جلو خم شوید تا جایی که احساس کشش در پشت کنید. مدت 15 ثانیه در همین حالت بمانید.

سپس با پای دیگر همین عمل را انجام دهید.

11- کشش با توپ

بر روی یک توپ بادی بزرگ بنشینید.

پاها را نزدیک هم قرار دهید.

زانوها را خم کنید، پنجه پاها را روی زمین بگذارید.

به آرامی دستان را به سمت راست ببرید و زانوها را به سمت چپ.

سپس دستان را به سمت چپ و زانوها را به سمت راست ببرید.

12- چرخش ستون فقرات

بر روی زمین بنشینید.

پاها را در مقابل خود دراز کنید. پای راست را بالای پای چپ بگذارید (باید پای راست در سمت خارج زانوی چپ قرار گیرد).

دست راست را در پشت خود قرار داده و کف دست را بر روی زمین قرار دهید.

آرنج چپ را در قسمت خارجی زانوی پای راست قرار دهید.

در حالی که به شانه راست خود نگاه می کنید، فشار کمی را بر روی آرنج چپ وارد کنید و به آرامی بالا تنه خود را به سمت راست بچرخانید.

هنگامی که احساس کشش در مفصل ران و کمر کردید، 30 ثانیه در همین حالت بمانید و بعد در جهت مخالف این کشش را انجام دهید.

13- کشش همسترینگ

در مقابل یک میزی که تا کمر شما ارتفاع دارد، بایستید.

پاها از هم فاصله دارند.

پاشنه پای راست خود را روی میز بگذارید.

به آرامی ران چپ را نزدیک پای راست بیاورید و بالا تنه را نزدیک زانوی راست قرار دهید و 30 ثانیه در همین حالت بمانید.

بعد با پای دیگر همین کشش را انجام دهید.