تاثیر سرما روی پوست

به‌دنبال کاهش دما و رطوبت هوا در فصول پاییز و زمستان، پوست بدن بسیاری از افراد در معرض خشکى، آزردگى و ترک‌خوردگى قرار گرفته و لطافت و شادابى خود را از دست می دهد.

از آنجا که در فصل پاییز و زمستان، بدن تعریق چندانی ندارد و پوست مرطوب نمی‌شود، خشکی آن بیشتر جلب توجه می‌کند. همچنین وسایل گرمایشی که بیشتر در قالب تهویه مرکزی (پکیج و شوفاژ) به کار گرفته می‌شود، هوای داخل مکان‌های بسته را بسیار خشک می‌کند و به از دست رفتن آب پوست بدن منجر می‌شود.

در این میان آب و هوای خشک شهرهایی چون تهران، قم و اصفهان نیز بر اثرات ناشی از هوای خشک و سرد می‌افزاید.

در چنین شرایطی بهترین راهکار، کاهش اثرات ناشی از خشکی هوا، بهره‌گیری از روش‌هایی ساده و موثر برای مرطوب نگه‌داشتن سطح پوست، بخصوص در مناطقی از پوست است که غدد چربی کمتری در آنها وجود دارد و بیشتر در معرض آسیب است.

یکی از راهکارهای بسیار مهم برای مقابله با خشکی پوست در فصل سرما، کاهش دفعات استحمام و استفاده‌نکردن از هر نوع شوینده‌ای هنگام استحمام، بجز در مناطقی از پوست است که بر اثر تعریق بوی نامطبوعی به خود گرفته است.

پوست‌تان چرب است یا خشک؟

آنچه مسلم است پوست افراد مختلف از نظر چرب یا خشک بودن متفاوت است، بنابراین ممکن است تنها برخی از افراد از خشکی پوست‌شان در پاییز و زمستان گله‌مند باشند. البته همین افراد هنگام مراجعت به مناطق شمالی یا جنوبی کشور که هوا مرطوب‌تر است، خشکی کمتری را در پوست‌شان احساس می‌کنند.

جالب است بدانید که تراکم این غدد در مناطق مودار بدن چون سر و صورت و پشت بیشتر و در اندام‌های دیگر کمتر است؛ اما نکته مهم‌تر آن است که کودکان (پیش‌از‌سن‌بلوغ) و کهنسالان بیشتر در معرض آسیب‌های ناشی از خشکی پوست قرار دارند؛ چون در کودکان، غدد چربی ساز هنوز فعال نشده و در افراد مسن این غدد، فعالیت خود را از دست داده است.

پوشیدن یک لباس‌زیر نخی برای جلوگیری از تماس لباس‌های پرزدار (پشمی و بافتنی) در کودکان و حتی بزرگسالان در جلوگیری از بروز حساسیت‌های پوستی و خشک شدن بیشتر پوست بسیار موثر است

از پوست‌تان محفاظت کنید

شاید یکی از ساده‌ترین راهکارها برای افزایش رطوبت هوای داخل منزل یا محل کارتان، استفاده از دستگاه بخور است.

همچنین از آنجایى که خشکى هوا، پوست را بیشتر مستعد آسیب ناشى از تابش اشعه فرابنفش خورشید مى کند، از این رو لازم است در مناطقی از بدن که در معرض تابش آفتاب قرار مى‌گیرد (دست‌ها و صورت) از کرم هاى ضد آفتاب با پوشش حفاظتی حداقل 15 (SPF) استفاده شود.

پوشیدن یک لباس‌زیر نخی برای جلوگیری از تماس لباس‌های پرزدار (پشمی و بافتنی) در کودکان و حتی بزرگسالان در جلوگیری از بروز حساسیت‌های پوستی و خشک شدن بیشتر پوست بسیار موثر است.

همچنین پوشاندن دست‌ها با دستکش و پوشیدن کفش‌های مناسب (مثل بوت و چکمه) که آب در آنها نفوذ نکند، در کنار پوشاندن بینی، گونه و لب‌ها با یک شال‌گردن نرم در حفاظت از نقاط آسیب‌پذیر بدن در برابر سرما بسیار موثر است.

 استحمام با آب‌داغ به همه افراد و بخصوص کسانی که پوست خشک دارند توصیه نمی‌شود،

این دسته از افراد باید حداقل استفاده را در دفعات استحمامشان داشته باشند. اگر هم از شوینده‌ای استفاده می‌کنند، شوینده کرم‌دار و غیرصابونی باشد. همچنین پس از استحمام باید قسمت‌های خشک بدنشان را با روغن زیتون، بادام یا روغن‌های بدن دیگر چرب کنند.

چربی پوست‌تان به تغذیه ربطی ندارد

شاید بسیاری بر این باور باشند که نوع تغذیه می‌تواند از خشکی پوست‌شان بکاهد؛ اما واقعیت آن است که ساخته‌شدن چربی پوست با نوع تغذیه مرتبط نیست، پس برنامه تغذیه‌ای خاصی در این ارتباط وجود ندارد.

نوک بینی، لب و انگشتان دست و پا از آسیب‌پذیرترین نقاط بدن در مقابل سرمای شدید است و در هوای سرد، این نقاط بیشتر دچار سردی، یخ‌زدگی، خشک شدن و ترک‌خوردگی می‌شوند

استفاده از مکمل‌های غذایی (مولتی‌ویتامین‌ها) نیز نمی‌تواند در کاهش آسیب‌پذیری پوست‌های خشک در برابر سرما کمک کند، اما مصرف میوه و سبزیجات (بخصوص میوه‌ها و سبزیجات حاوی ویتامین C و A ) و نوشیدن آب در رژیم غذایی روزانه در تمام فصول توصیه می‌شود.

پوست دست و پایتان را از یاد نبرید

 نوک بینی، لب و انگشتان دست و پا از آسیب‌پذیرترین نقاط بدن در مقابل سرمای شدید است؛ یعنی واکنش دفاعی بدن در مقابل سرما، تنگ کردن عروق سطحی برای جلوگیری از دفع حرارت بدن از طریق پوست است و در هوای سرد، این نقاط بیشتر دچار سردی، یخ‌زدگی، خشک شدن و ترک‌خوردگی می‌شوند.

 توصیه می‌شود برای حفاظت از این نقاط و رسیدن اکسیژن به بافت آنها از دستکش، جوراب گرم، کفش، کلاه و شالگردن مناسب استفاده شود.

همچنین اگر پوست دست‌ها و لب‌های فردی بسیار خشک است، باید از وازلین یا نوعی کرم مرطوب‌کننده مطلوب برای حفظ رطوبت آنها استفاده کند.

پاها را نیز باید روزانه با آب گرم ماساژ داد و با لیف یا کیسه حمام کاملا سایید تا پوست‌هاى خشک و مرده از روى پوست آن برداشته شود و سپس پاها را کاملا خشک کرد و به آنها کرم مرطوب‌کننده مالید.

چنانچه پوست پاها بسیار خشک است، پیش از خواب نیز باید به آنها وازلین یا نوعی مرطوب‌کننده مخصوص کف پا زده و یک جوراب روى آنها پوشیده شود، تا آن ماده طى شب کاملا به پوست پا نفوذ کند.

چگونه پوست را در هوای سرد، نرم نگه داریم؟

در فصول پاییز و زمستان، استفاده از وسایل گرما‏زا در منزل، محل کار و ... و هوای سرد بیرون، باعث از بین رفتن رطوبت پوست می‏شود.

برای اینکه پوست تان در طی فصول سرد سال، سالم و طبیعی باقی بماند، بایستی یک برنامه مراقبت از پوست را در پیش بگیرید که بر اساس استفاده از مواد تمیز کننده‏ی ملایم و مرطوب کننده ‏ها باشد.

استفاده از مواد تمیز کننده، لایه ‏بردار و مرطوب کننده، سه روش اصلی برای مرطوب و درخشان نگه داشتن پوست در هوای سرد هستند.

متن زیر را بخوانید تا بدانید که چگونه باید پوست خود را مرطوب نگه دارید و از مواد و کارهایی که پوست را خشک می‏کنند، پرهیز کنید:

1) زیاد آب بنوشید. حفظ رطوبت و تغذیه مناسب محیط داخلی بدن، نخستین روش جلوگیری از خشکی پوست، به خصوص در هوای سرد است. لذا آب و مایعات زیادی بنوشید و از مصرف زیاد قهوه و کولا (مواد حاوی کافئین) پرهیز کنید. به همین منظور نوشیدن 6 تا 8 لیوان آب در روز توصیه می‏شود.

2) بدن خود را با کیسه حمام بشویید. یک بار در هفته، موقع حمام کردن، کیسه بکشید. این کار باعث می‏شود سلول های مرده پوست از بین بروند و پوستتان نرم و تمیز و شاداب شود.

شما می‏توانید موقع کیسه کشیدن، مقداری هم سفیداب روی آن بمالید تا سطح تماس بین کیسه و پوست شما خشک شود و پوست بهتر پاک شود.

ابتدا کیسه خود را با آب خیس کنید و بعد، تمام بدن خود، به جز صورتتان را کیسه کنید. می‏توانید کمی سفیداب به کف دست‏های خود بمالید و با آن صورت خود را بشویید. البته دقت کنید که خیلی محکم و سفت کیسه نکشید، چون پوستتان را خراشیده و زخم می‏کند.

3) از آب داغ استفاده نکنید. شستن پوست با آب داغ و صابون باعث از بین رفتن چربی طبیعی آن می‏شود و پوست را خشک می‏کند. لذا موقع حمام کردن یا شست‏وشوی دست و صورت از آب ولرم استفاده کنید. همچنین سعی کنید مدت زمان حمام کردن شما، کوتاه باشد، خصوصاً در فصل زمستان.

4) از صابون‏های شیمیایی قوی استفاده نکنید، بلکه سعی کنید نوع صابون شما ملایم باشد، مثل صابون‏هایی که دارای روغن و عصاره گیاهی سالم هستند.

همچنین لازم نیست در هر بار حمام کردن (اگر فواصل بین حمام کردن‏ها کم باشد) تمام بدن خود را با صابون بشویید، بلکه فقط می‏توانید قسمت‏هایی را که خیلی عرق می‏کنند و کثیف می‏شوند با صابون بشویید. این قسمت‏ها  شامل زیر بغل، کشاله‏ران، دست‏ها و پاهای شماست.

5) بعد از حمام کردن یا شستن دست و صورت، با یک نرم‏کننده‏ی مناسب پوست خود را مرطوب کنید. آلوئه ‏ورا، روغن نارگیل و روغن کنجد دارای اثرات نرم‏کنندگی فوق‏العاده‏ای هستند. شما می‏توانید شب‏ها از کرم و روزها از لوسیون استفاده کنید.

6) به دست‏هایتان، نرم‏کننده بزنیدو قبل از بیرون رفتن از خانه، دستکش بپوشید. 

شب‏ها نرم‏کننده را به پاهایتان بمالید و قبل از رفتن به رختخواب جوراب ببوشید. پاهای شما صبح روز بعد احساس تازگی و نرمی خواهند کرد.

7) لب‏های خود را نیز چرب کنید. پوست لب‏ها کمتر از سایر قسمت‏های بدن، رطوبت را در خودش نگه می‏دارد.

برای حفظ رطوبت و نرمی لب‏ها، از یک کرم مخصوص لب‏ استفاده کنید. اگر لب‏های شما خیلی خشک است، از یک کرم دارویی مخصوص لب، تحت نظر پزشک استفاده کنید که دارای مقدار زیادی مواد نرم‏کننده است. وازلین طبی هم نرم‏کننده‏ی خوبی است.

8) خیلی مراقب پوست صورت خود باشید، شست و شوی زیاد صورت با آب و صابون، پوست را خشک می‏کند. پس تنها یک بار در روز می‏توانید صورت‏تان را با صابون بشویید. سعی کنید هر شب با یک کرم مخصوص تمیز کننده، آلودگی‏های صورت خود را برطرف کنید (مثل شیرپاک کن) و سپس به آن نرم‏کننده بزنید. صبح روز بعد، صورت خود را با آب ولرم خالی (بدون صابون) بشویید. این کار از بین رفتن چربی پوست، به خصوص در فصل سرما جلوگیری می‏کند.

برای حفظ تازگی و شادابی پوست درسرتاسر روز، می‏توانید کمی گلاب به پوست خود بمالید. گلاب، ماده‏ی مفیدی برای حفظ سلامتی پوست است، ولی سعی کنید در مصرف آن زیاده‏روی نکنید و به مقدار متعادل از آن استفاده کنید.

موقع خرید نرم‏کننده به یاد داشته باشید که کرم‏های قوی و سنگین (خیلی چرب) بهتر است در شب استفاده شوند و لوسیون‏هایی که حاوی ضد آفتاب هستند، برای استفاده در روز بهترند.

هشدار:

از مصرف مواد سفت کننده (جمع کننده) پوست (toners) در طی فصول سردسال خودداری کنید، زیرا این مواد باعث از بین رفتن چربی پوست و تشدید خشکی آن می‏شوند.