راهکاری‌های پیشگیری از افسردگی در ‌سالمندان

با وجودی که سندرم افسردگی در سالمندان تنها به یک درصد می‌رسد و نسبت به جوانان بسیار کم است اما از جایگاه ویژه‌ای برای جامعه پزشکی برخوردار است. علائم افسردگی در سالمندان تفاوت چندانی با دیگر گروه‌های سنی ندارد، خلق گرفته، از دست دادن علایق، کم‌خوابی یا پرخوابی، کم اشتهایی یا پراشتهایی، کاهش تمرکز، احساس گناه، کاهش انرژی، ناامیدی، افکار مرگ و خودکشی از علایم شایع افسردگی است که در سالمندان با تفاوت در علایم خلق و از دست دادن علایق نسبت به گروه‌های سنی دیگر همراه است. بالا‌ترین میزان افسردگی در سالمندان مبتلا به انواع سرطان‌ها و بیماری‌های بدخیم است که بین ۱۸ تا ۳۹ درصد است و حتی به ۵۰ تا ۶۰ درصد نیز می‌رسد. شیوع افسردگی در سالمندان مبتلا به سکته مغزی که به خاطر تغییرات بیولوژیکی در آن‌ها دچار افسردگی می‌شوند: میزان افسردگی در این گروه از سالمندان بین ۲۲ تا ۵۰ درصد است.

*برخلاف تصور مردم افسردگی به راحتی قابل درمان نیست

میزان افسردگی در سالمندان مبتلا به MI بین ۱۵ تا ۱۹ درصد ثبت شده است، شیوع افسردگی به ترتیب در سالمندان مبتلا به آرتریت، پارکینسون و دیابت، ۱۳ درصد، بین ۱۰ تا ۳۷ درصد و ۵ تا ۱۱ درصد اعلام شده است. برخلاف تصور مردم که تشخیص و درمان افسردگی را ساده تلقی می‌کنند، این بیماری به راحتی قابل تشخیص و درمان نیست. ۱۱ درصد بیماران افسرده به اندازه کافی از درمان بهره‌مند نمی‌شوند و پزشک و خانواده از درمان آنان طفره می‌روند. افسردگی در سالمندان زمانی ظاهر می‌شود که فرد به انواع بیماری‌ها مبتلا است،: عدم تحرک و ناتوانی حاصل از بیماری جسمی سالمند را از فعالیت روزانه باز داشته و او را مستعد ابتلا به افسردگی می‌کند عدم تشخیص به موقع افسردگی روند درمان بیماری جسمی را به تأخیر می‌اندازد، افت عملکرد اجتماعی، محدودیت و رنج فراوان در ارتباطات اجتماعی و در ‌‌نهایت وخیم شدن بیماری جسمی سالمند از عوارض تأخیر در درمان افسردگی است. مسئله خودکشی در سالمندان افسرده جدی‌تر از جوانان مبتلا به افسردگی بروز می‌کند، اگر چه گزارش کمتری از میزان خودکشی در سالمندان گزارش می‌شود اما به طور معمول زمانی اقدام به خودکشی می‌کنند که از هر چهار نفر آن‌ها یکی منجر به فوت می‌شود. اقدامات مربوط به خودکشی در یک ماه نخست ابتلا به افسردگی انجام می‌شود بسیاری از اقدامات مربوط به خودکشی تنها در یک ماه نخست ابتلا به افسردگی انجام می‌شود که در صورت تشخیص به هنگام جلوگیری از آن قطعی است. عوامل تشدیدکننده خودکشی بیماری‌های ناتوان‌کننده جسمی، مصرف مواد، تنهایی، وقایع استرس‌زا، از دست دادن افراد خانواده و مشکل در خواب از عوامل زمینه‌ساز خودکشی در سالمندان است. آموزش دانشجویان رشته پزشکی تنها منوط به یک ماه دوره آموزشی در زمینه روان‌پزشکی سالمندان است که این زمان برای متخصصان طب سالمندی مفید نیست. این مشکل تنها با برگزاری دوره‌های آموزشی و تخصصی روان‌پزشکی سالمندان و افزایش سطح آگاهی تمام دانشجویان پزشکی مرتفع می‌شود.