اهمیت مصرف مایعات در سالمندان

نوشیدن آب و مایعات یکی از فعالیتهای مطبوع بشر است که بر اساس آن نیازهای حیاتی مهم آدمی رفع میگردد .
حفظ مایعات بدن از ضروریات زندگی است 45 درصد وزن بدن سالمندان را آب تشکیل میدهد . در طول سالمندی تغییرات مهمی در عملکرد اندام هایی که در تعادل مایعات بدن نقش مهمی بازی میکنند، پدید می آید . این تغییرات عبارتند از:

- کاهش وزن کلیه ها
- کاهش خونرسانی به کلیه ها
- کاهش توانایی کنترل نمک های بدن
- کاهش قدرت غلیظ سازی ادرار
- کاهش حس تشنگی

تغییرات یادشده، سبب کاهش توانایی بدن سالمندان در حفظ تعادل مایعات میشود، بطوری که فرد سالمند با سرعت زیادی در معرض خطر کاهش حجم مایعات بدن قرار میگیرد .
بطور کلی سالمندان بیش تر از جوانان در معرض خطر کم آبی قرار دارند .

کاهش حجم مایعات بدن یعنی چه ؟
کاهش میزان مایعات بدن یعنی :
الف – عدم مصرف آب و سایر مایعات به اندازه لازم
ب – از دست دادن مایعات بدن بصورت عرق زیاد، اسهال، استفراغ در این حالت، سلامت فرد سالمند به شدت تهدید میشود .

علل کاهش مایعات بدن :
1- تغییرات طبیعی دوران سالمندی
2- عدم تمایل به نوشیدن مایعات و آب
3- مشکلات حرکتی در تهیه و نوشیدن آب
4- مشکلات روحی و روانی که سبب کاهش توجه به ضروری مصرف آب و مایعات میشود
5- مصرف داروهای ادرارآور
6- بیماریهای کلیوی
7- اسهال، استفراغ و تب

علائم کاهش مایعات بدن :
1- خشکی لب و دهان
2- زبان باردار
3- تشنگی
4- کاهش انعطاف پذیری پوست بطوری که پوست براحتی چروکیده میشود
5- کاهش وزن
6- ضعف عمومی
7- کاهش میزان ادرار دفعی
8- افزایش ضربان قلب
9- کاهش فشارخون بخصوص هنگام برخاستن از خواب، یا به هنگام بلندن شدن
10- افزایش دمای بدن

اقدامات مهم پیشگیری کننده و مراقبتی :
1- مصرف مایعات و آب به اندازه کافی، برای این منظور با استفاده از فرمول زیر میتوانید حجم مایعات ضروری بدن را محاسبه کنید .
حداقل مایعات مصرفی روزانه = وزن × 30 سی سی
مثال : برای فرد 80 کیلویی میزان مایعات مصرفی برابر است با 2400= 30 × 80 که برابر تقریباً 5/2 لیتر مایعات و آب است .
2- کنترل روزانه وزن قبل از خوردن صبحانه
3- مصرف آب و مایعات ( چای، آبمیوه ، ژله ، شیر، بستنی، نوشابه، دوغ و 000 ) در حجم کم و دفعات زیاد، مثلاً هر 30 تا 60 دقیقه بطور معمول یک استکان آب بخورید.
4- کنترل میزان ادرار دفعی ( بدین منظور میتوانید از یک لیوان مخصوص برای اندازه گیری ادرار دفعی استفاده و میزان آن را در طول شبانه روز مشخص کنید ( پارچ آب و سایر ظروف مخصوص آب را در دسترس سالمند قرار دهید ) )
5- بهتر است برای نوشیدن مایعات از لیوان کوچک استفاده کنید
6- از نوشیدنی هایی استفاده کنید که نمک و یا شکر کمی دارند
7- در برنامه غذایی روزانه خود غذاهای آبکی مثل سوپ، آش، آبگوشت، سبزیجات و میوه و سالاد تازه بگنجانید.
توجه : لیوان های معمولی مصرفی در منازل (مثل لیوان های عسل دسته دار) بین 200-220 سی سی حجم دارند، حجم استکان های معمولی معمولاً نصف حجم لیوان هاست ( 100 سی سی )