انواع مختلف حساسیت پوستی
آکنه، اگزما، روزاسه، سوزش، گزش و درماتیت (شامل آلرژی و مواد محرک).
راههای تشخیص پوست حساس
- واکنشهای پوست را نسبت به مواد ببینید. واکنشهای پوست شامل: جوشهای چرک دار، برآمدگی پوست و یا سایش پوست میباشد.
- مراقب پوست خشک باشید. پوست خشک، نسبت به مواد آرایشی حساس است.
- ببینید پوستتان قرمز میشود یا نه؟ ممکن است این نشانهای از پوست حساس باشد.
علل
- اختلالات پوستی و یا واکنشهای آلرژیک پوستی وابسته به اختلال در سیستم ایمنی بدن مثل : اگزما، کهیر، روزاسه و یا درماتیت تماسی آلرژیک.
- پوست خشک و یا زخمی، زیرا قادر به محافظت از انتهای اعصاب نیست و موجب واکنشهای پوستی میگردد.
- قرار گرفتن بیش از حد در مقابل عوامل محیطی آسیبرسان به پوست (از قبیل: نورخورشید، باد، گرما و سرمای بیش از حد)
- عوامل ژنتیکی، سن، جنس و نژاد
با استفاده از تست حساسیت پوستی، کهیر، خارش و یا اگزما میتوان پوست حساس را تشخیص داد. به علت وجود انواع حساسیتهای پوستی، برای بسیاری از پزشکان انجام این تستها مشکل میباشد.
مراقبت از پوست حساس
پاک کنندهها: بیشتر متخصصان پوست معتقدند که صابونهای معطر و یا دئودورانتها حاوی مواد بسیار قوی پاک کننده میباشند و باید از استفاده آنها خودداری کرد.
مرطوب کنندهها: این محصولات رطوبت پوست را حفظ میکنند و از خشک شدن و سایش آن جلوگیری مینمایند.
لوازم آرایشی: دستور العمل روی هر لوازم آرایشی را بخوانید.
محصولات مراقبت از پوست باید:
- از مواد کمی ساخته شده باشد.
- بدون بو و یا دارای بوی کمی باشند.
- از متیل پارابن ( Metylparaben) و یا بوتیل پارابن ( Butylparaben) به عنوان نگهدارنده استفاده شود.
اگر شما دارای پوست حساس میباشید، از مواد آرایشی- بهداشتی زیر خودداری کنید:
آنتی باکتریال و یا ترکیبات دئودورانت
الکل
آلفا هیدروکسی اسید و یا رتینوئید
چه نوعی از لوازم آرایشی، کمتر موجب حساسیت پوستی میشود؟
آکادمی متخصصان پوست در آمریکا این توصیهها را برای پوستهای حساس دارد:
- از پودری برای صورت استفاده کنید که دارای مقدار کمی نگهدارنده باشد.
- از لوازم آرایش ضدآب استفاده نکنید، زیرا شما نیاز به یک حلال برای پاک کردن آنها دارید.
- از خط چشم و ریمل سیاه استفاده کنید، زیرا به نظر میآید کمتر حساسیت ایجاد کنند.
- خط چشم و ریمل ابروی مایع، حاوی لاتکس میباشد و میتواند باعث حسایت شود.
- لوازم آرایش قدیمی را دور بیندازید.
- مراقب براق کنندههای ناخن باشید. تا زمانی که آنها خیس هستند، خطر تماس آنها با پوست و یا چشم و بروز حساسیت وجود دارد.
قبل از گذاشتن یک ماده آرایشی جدید بر روی پوست، این اعمال را انجام دهید:
روزانه به مدت 5 روز، مقدار کمی از محصول جدید را پشت گوشتان بزنید و شب آن را پاک کنید.
اگر پوست سوزش نداشت، این محصول را در کنار چشم بزنید.
اگر هیچ علامتی از تحریک پوست ایجاد نشد، میتوانید این محصول را به هر منطقهای از پوست خود بزنید.
چه روشهایی برای محافظت از پوست در سرما و گرما وجود دارد؟
- اگر بیشتر از 20 دقیقه در برابر نور خورشید خواهید بود، از ضد آفتاب استفاده کنید. به یاد داشته باشید که اشعه ماورای بنفش نور خورشید در بین ساعات 10 صبح تا 4 بعد از ظهر، بیشترین اثرات مضر را بر روی پوست به جا میگذارد.
در زمستان، برای جلوگیری از خشکی، پوسته پوسته شدن، خارش و ترک خوردگی پوست:
- خانه خود را بیش از حد گرم نکنید.
- موقع استحمام از آب ولرم استفاده کنید، نه داغ.
- از صابونهای بدون بو استفاده کنید.
- بعد از حمام یک مرطوب کننده به پوستتان بمالید. مرطوب کننده حاوی: وازلین، روغنهای معدنی، اسید لینولئیک، سرامید و گلیسیرین باشد.
در تابستان:
برنزه کردن به پوست آسیب میرساند، حتی اگر ضد آفتاب زده باشید. لذا از دراز کشیدن در مقابل نور خورشید خودداری کنید.
- اگر بیرون رفتید، یک کلاه دارای لبه به سر کنید، عینک آفتابی بزنید و لباس مناسب بپوشید که بازوها و پاهای شما را بپوشاند.
- 15 تا 30 دقیقه قبل از بیرون رفتن از منزل، ضد آفتاب را بزنید.
خصوصیات ضدآفتاب برای افراد دارای پوست حساس
- ضدآفتاب باید دارای SPF بیشتر از 15 باشد.
- ضد آفتاب خانمها باید دارای اکسید روی و یا دی اکسید تیتانیوم باشد. این مواد باعث عدم برخورد اشعه ماورای بنفش به پوست میشود.
لباس مناسب برای افراد دارای پوست حساس
لباسهای نرم با الیاف طبیعی مانند: نخ و ابریشم بهترین البسه برای این افراد میباشند. پارچه نخی، سرد و پارچه ابریشمی، گرم است. هر دوی این پارچهها جاذب میباشند و رطوبت بدن را از پوست دور میکنند.
پارچههای رایون (Rayon) و لینن ( Linen) هم برای افراد دارای پوست حساس خوب است. اما این دو نوع پارچه، سنگینتر از پارچههای نخی و ابریشمی میباشند.
تغذیه پوست حساس
برخی کمبودهای غذایی باعث خشکی، پوسته پوسته شدن و حساسیت پوستی میشود. این کمبودها شامل کمبود ویتامینهای B2، B3، B6، B12 و بیوتین میباشد. لذا به مقدار کافی ویتامینهای گروه B را مصرف کنید.
منابع غنی این ویتامینها شامل: نان و غلات سبوسدار، برنج، گندم، جو، تخمه آفتابگردان، ماهی، تخم مرغ، بادام، جگر، مخمر (مثل ماءالشعیر) و لبنیات کم چرب است.
خارش پوست بیشتر اوقات در اثر خشکی پوست رخ میدهد. خشکی پوست هم در اثر عوامل محیطی اتفاق میافتد. این عوامل محیطی عبارتند از: هوای گرم یا سرد با رطوبت پایین، استفاده طولانی مدت از وسایل تهویه هوا یا گرماده در خانه، شستشو یا حمام کردن زیاد.
سایر شرایطی که باعث خشکی پوست میشوند شامل: مشکلات پوستی، بیماریهای داخلی، آلرژیها (حساسیتها) و واکنشهای دارویی است که ما در اینجا آنها را برای شما شرح میدهیم.
1- مشکلات پوستی: اختلالات پوستی که باعث خارش میشوند عبارتند از اگزما (درماتیت)، پسوریازیس، جرب (گال)، شپش، آبله مرغان و کهیر. در این بیماریها، خارش در قسمتهای خاصی از بدن دیده میشود و میتواند همراه با سایر علائم پوستی مثل قرمزی، سوزش، برآمدگی و تاول پوستی باشد.
2- بیماریهای داخلی: این بیماریها شامل بیماریهای کبدی، بیماری سلیاک، نارسایی کلیه، کم خونی ناشی از کمبود آهن، بیماریهای تیروئید و سرطانها (لوسمی و لنفوم) است. در این بیماریها، خارش معمولاً در کل بدن دیده میشود نه در یک قسمت خاص از بدن.
3- مشکلات عصبی: مشکلاتی که سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار میدهند مثل ام اس، دیابت و زونا میتوانند باعث ایجاد خارش شوند.
4- آلرژیها: پشم، مواد شیمیایی، صابون و سایر مواد محرک میتوانند باعث خارش پوست شوند. گاهی اوقات مواد آرایشی باعث آلرژی و خارش میشوند. آلرژیهای غذایی نیز میتوانند باعث خارش پوست شوند.
5- داروها: واکنش به مصرف برخی داروها مثل آنتی بیوتیک ها، داروهای ضدقارچ و مسکنها میتواند باعث ایجاد جوش و خارش پوست شود.
6- بارداری: برخی از خانمها در طی دوران بارداری دچار خارش پوست به خصوص در ناحیه شکم، ران پا، سینه و بازو میشوند. همچنین مشکلات پوستی خارش دار مثل درماتیت، در طی بارداری بدتر میشوند.
1- لگن یا وان حمام را با آب گرم پر کنید و 4 قاشق مرباخوری روغن نعنا به آن اضافه کنید. حداقل برای 20 دقیقه در این آب قرار بگیرید. این درمان خانگی برای بهبود خارش متوسط تا شدید پوست موثر است.
2- 3 قاشق غذاخوری عسل را با 3 قاشق غذاخوری پودر دارچین مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. این خمیر را روی قسمتی که میخارد، برای چند دقیقه بمالید. این مخلوط خارش را برطرف میکند. بعد از این که خارش کاملاً رفع شد، این خمیر را از روی پوستتان بشویید.
3- 2 لیوان جوی دو سر پرک شده را در یک وان یا لگن پر از آب گرم بریزید و با دستتان آن را مخلوط کنید. 20 دقیقه در این آب قرار بگیرید تا خارش و خشکی پوست برطرف شود.
4- 3 قاشق غذاخوری سرکه سیب را با 120 میلی لیتر آب گرم مخلوط کنید. لیف حمام را با این محلول خیس کنید و به آرامی قسمت خارش دار را با آن بشویید. این کار را ادامه دهید تا خارش برطرف شود. شما میتوانید این محلول را برای استفادههای بعدی در یخچال نگه دارید.
5- 4 قاشق غذاخوری جوش شیرین را با 90 میلی لیتر آب مخلوط کنید تا خمیر نرمی بدست آید. به آرامی این خمیر را روی پوست خود بمالید. این خمیر، سوزش و خشکی پوست را برطرف میکند.
6- از کرم مرطوب کننده استفاده کنید، خصوصا بعد از استحمام، یک کرم مرطوب کننده به پوستتان بمالید تا خشک نشود. علت شایع خارش پوست، خشکی آن است.
7- آب داغ خشکی پوست را بدتر میکند. پس در حمام از آب ولرم استفاده کنید. همچنین در وان پر از کف حمام نکنید، چون خشکی و خارش پوست را بدتر میکند.
8- از کرمها، لوسیون ها و صابون های معطر استفاده نکنید، زیرا مواد معطر باعث حساسیت پوستی میشوند و خشکی و خارش آن را بدتر میکنند.
9- در داخل خانه خود دستگاه بخور روشن کنید تا رطوبت هوا را افزایش دهد.
10- بعد از حمام، به آرامی با گذاشتن و برداشتن حوله روی پوست، آن خود را خشک کنید و حوله را روی پوست خود نکشید.
11- لیموترش تازه خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد. کمی آب لیموترش تازه را روی پوست خارش دار خود بچکانید و کمی صبر کنید تا خشک شود. همچنین میتوانید لیف خود را با آب لیموترش تازه خیس کنید و به آرامی روی پوست خود بمالید. این کار خارش را خیلی کم میکند. همچنین میتوانید قبل از استفاده، لیموترش را در یخچال قرار دهید تا خنک شود و سپس آن را استفاده کنید. این کار تأثیر لیموترش را در کاهش خارش، افزایش میدهد.
* هشدارها
1- اگر خارش پوست شما بعد از چند روز بهتر نشد و حتی بیشتر شد، حتماً به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
2- سعی کنید تا حد امکان پوست خود را نخارانید، زیرا این کار باعث خراش پوست و در نتیجه عفونت آن میشود.
3- لباس تنگ نپوشید، زیرا خارش پوست را بدتر میکند.
اگرچه در بیشتر موارد، عوامل محیطی باعث خشکی پوست میشوند، مثل آب و هوای سرد و خشک، یا مواد شوینده، ولی گاهی اوقات هم بیماریهای خاصی میتوانند عملکرد و ظاهر پوست را تغییر دهند و باعث خشکی آن شوند.
علل اصلی خشکی پوست عبارتند از:
1- آب و هوا: به طور کلی، پوست شما در زمستان خشک میشود، زیرا در زمستان میزان دما و رطوبت هوا کاهش مییابد. زمستان بسیاری از مشکلات پوستی دیگر را نیز بدتر میکند. البته باید گفت زندگی کردن در مناطق خشک و کویری نیز باعث خشکی پوست میشود. در این مناطق میزان دمای هوا بالاست، ولی میزان رطوبت هوا کم است.
2- وسایل تهویه هوا و گرماده، مثل بخاری و شومینه میزان رطوبت هوا را کم میکنند و باعث خشکی پوست میشوند.
3- حمام کردن با آب داغ: استحمام مکرر به خصوص با آب داغ و برای مدت زمان طولانی، سد چربی پوست را میشکند. متخصصان توصیه میکنند سعی کنید مدت استحمام شما بیشتر از 15 دقیقه نشود. همچنین شنا کردن متناوب، به خصوص در استخرهایی که کلر زیاد دارند باعث خشکی پوست میشود.
4- صابونها و مواد شوینده قوی: صابون و مواد شوینده، آب چربی پوست را کم میکنند. صابونهای آنتی باکتریال و دئودورانت ها (مواد بوزدا) معمولاً بیشتر باعث آسیب پوستی میشوند، همانطور که شامپوها، پوست کف سر را خشک میکنند.
5- نور خورشید: گرمای نور خورشید پوست را خشک میکند. نور خورشید بیشتر قسمت درم پوست را خراب میکند و باعث میشود کلاژن و الیاف الاستین پوست سریعتر شکسته شوند، در نتیجه پوست شل میشود و چین و چروک میخورد. پوستی که در اثر نور خورشید آسیب دیده است ظاهری شبیه پوست خشک دارد.
6- درماتیت آتوپیک: این بیماری یکی از انواع اگزمای پوستی است. این افراد دارای پوست حساستر و خشکتری هستند. این بیماری بیشتر در پوست صورت، کنارههای گردن، قسمتهای چین خورده، مچ دست، زانوها و قوزک پا و آرنج است. بسیاری از مبتلایان به اگزمای معمولی آن را با خشکی بیش از حد پوست اشتباه میگیرند.
7- پسوریازیس: این مشکل پوستی با افزایش زبری، خشکی و مرگ سلولهای پوستی همراه است که باعث میشود فلسهای زمختی روی پوست تشکیل شوند.
8- اختلالات تیروئید: کم کاری تیروئید باعث کاهش فعالیت غدد چربی و غدد عرق پوست می شود و باعث خشکی و زبری پوست میگردد.
1- میتوانید بعد از حمام کردن، روغن زیتون یا روغن بادام روی پوستتان بمالید.
2- میتوانید از مکمل روغن کبد (جگر) ماهی استفاده کنید. کمبود ویتامین A باعث خشکی پوست میشود. این روغن دارای مقادیر زیادی ویتامین A و D است. البته به دلیل اینکه این دو ویتامین، محلول در چربی هستند و مصرف زیاد آنها باعث مسمومیت ویتامینی و عوارض ناشی از آن خواهد شد، باید تحت نظر پزشک این مکمل را مصرف کنید.
3- لوسیون آلوئه ورا یا لوسیون کره کاکائو را بعد از حمام کردن و قبل از بیرون رفتن از منزل در هوای سرد به پوستتان بمالید.
4- هرگز موقع استحمام از آب داغ استفاده نکنید، بلکه آب باید ولرم باشد. آب داغ خشکی پوست را بدتر میکند. همچنین از صابونهای قوی استفاده نکنید، بلکه از صابون یا شامپو بدن ملایم که دارای مواد مرطوب کننده باشند استفاده کنید، مثل صابون های حاوی گلیسیرین یا شویندههای کرمی.
5- روزانه مقادیر زیادی آب بنوشید تا پوستتان دچار کم آبی نشود. به جای نوشابه گازدار از آب استفاده کنید. به میزان متعادل از قهوه، استفاده کنید، زیرا کافئین موجود در آن باعث دفع آب از بدن میشود. همچنین چای کمرنگ بنوشید، نه پررنگ.
6- در فصل زمستان، هوای داخل خانه خود را خیلی گرم نکنید، بلکه در حد معمولی نگه دارید، زیرا گرمای زیاد باعث خشکی پوست میشود.
7- در ماههای سرد سال از دستگاه بخور در داخل خانهتان استفاده کنید تا میزان رطوبت هوا را افزایش دهد و مانع خشکی پوست شود.
8- از مواد غذایی حاوی آلفاهیدروکسیاسید استفاده کنید. این مواد غذایی شامل شیر، انگور، گوجه فرنگی، مرکبات و توت سیاه است. آلفا هیدروکسی اسید تشکیل سلولهای جدید پوستی را افزایش میدهد. هر چقدر بیشتر از این مواد غذایی بخورید، پوست نرمتری خواهید داشت.
9- بعد از استحمام، پوستتان را به آرامی با گذاشتن و برداشتن حوله خشک کنید و آن را روی پوستتان نکشید، زیرا خشکی آن را بدتر میکند.
10- بعد از حمام کردن حتماً از کرم مرطوب کننده استفاده کنید. در طی روز هم دستهای خود را به طور مرتب با لوسیون ها و کرمها، چرب و مرطوب کنید.
11- هنگام خرج از منزل در هوای سرد زمستان، دستکش، روسری، شال و جوراب و لباس گرم بپوشید تا از ترک خوردن و آسیب دیدگی بیشتر آن جلوگیری کنید.
* هشدار
توصیههای بالا زمانی در رفع خشکی پوست شما موثر است که این خشکی، شدید نباشد. اگر خشکی پوست شما شدید است، بایستی به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید تا برای رفع مشکلتان به شما کمک کند.
پوست چرب، ظاهری براق، کدر و زمخت دارد. اغلب اوقات پوست چرب دارای منافذ درشت، جوش و سایر مشکلات پوستی است و مستعد ابتلا به جوش سرسیاه است.
اگر غدد چربی پوست بیش از حد چربی ترشح کنند، باعث ایجاد پوست چرب میگردد. چربی زیاد روی پوست میآید و شکل براق روغنی به آن میدهد. به دلیل این که منافذ پوستی درشت هستند، پوست زمخت به نظر میرسد.
علل ایجاد پوست چرب
- وراثت
- مقدار هورمونهای بدن
- بارداری
- قرصهای ضد بارداری
- مواد آرایشی صورت
- آب و هوای گرم و مرطوب
به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بلوغ، پوست چرب در نوجوانان زیاد دیده میشود، اما در هر سن دیگری هم میتوان رخ دهد. به طور کلی با افزایش سن، پوست خشکتر میشود.
ترشح چربی پوست در طی دوران نوجوانی زیاد میشود و با افزایش سن کاهش مییابد.
در طی بارداری و یائسگی نیز به دلیل عدم تعادل هورمونی، فعالیت غدد چربی پوست افزایش مییابد و چربی بیشتری ترشح میکنند.
بیشتر افراد دارای پوست مختلط هستند، یعنی در شرایط خاصی پوستشان چرب است و در بعضی شرایط خشک یا نرمال.
1- دو تا سه بار در روز صورت خود را با آب و صابون ملایم بشویید. پوست خود را تمیز نگه دارید، ولی خیلی آن را نسابید. همچنین اگر زیاد آن را بشویید یا از صابونهای قوی استفاده کنید، پوست صورتتان حساس میشود و حتی چربی بیشتری تولید میکند.
2- از مواد آرایشی و کرمهای فاقد چربی (کرم مرطوب کننده نه چرب) استفاده کنید.
3- دو تا سه بار در هفته از ماسک صورت خاک رس استفاده کنید. برای تهیه ماسک خاک رس، پودر خاک رس سبز را با آب یا عسل مخلوط کنید و روی پوست صورتتان بمالید. 15 دقیقه صبر کنید و سپس با آب بشویید.
4- کمی سرکه سیب به قسمتهای چرب پوست بمالید.
5- هنگامی که در معرض نور خورشید قرار میگیرید، مراقب باشید. اگرچه به نظر میرسد نور آفتاب پوست را خشک میکند، ولی گرمای زیاد، تولید چربی پوست را افزایش میدهد.
6- تحت نظر پزشک از مکمل ویتامین ب- کمپلکس، ویتامین A، ویتامین C، روی و ویتامین E استفاده کنید. همچنین میتوانید از مولتی ویتامین استفاده کنید.
7- کمی جوش شیرین را با آب مخلوط کنید و روزی یک بار روی پوست صورتتان بمالید. سپس با آب بشویید. این کار مقدار چربی پوست را کم میکند.
8- دو بار در هفته پوست صورت خود را بخور دهید. این کار مقدار تولید چربی پوست را تنظیم میکند. برای بخور دادن، یک ظرف پر از آب جوش را روی میز یا زمین قرار دهید و یک حوله روی سرتان بیندازید. سر خود را مدت 10 دقیقه، روی ظرف بگیرید، فقط مواظب باشید نسوزید و صورتتان خیلی نزدیک ظرف نباشد. بعد از بخار دادن، کمی آب سرد به صورتتان بپاشید.
9- روزانه یک قاشق غذاخوری روغن تخم کتان بخورید. مصرف روغن تخم کتان باعث تغذیه و مرطوب شدن اندامها و سیستم گوارشی بدن میشود. روغن تخم کتان غنی از اسیدهای چرب امگا است و وقتی خورده شود، تولید چربی پوست را تنظیم میکند.
10- ورزش کردن با ایجاد تعریق، باعث پاکسازی منافذ پوستی شما میشود. ورزش منظم روزانه، مقدار ترشح چربی صورت را کاهش میدهد.
11- بعد از شستن صورتتان، کمی آب لیموترش به پوستتان بمالید. این کار باعث میشود پوستتان سفت شود. همچنین به دلیل وجود ویتامین C در آب لیموترش، رادیکالهای آزاد در پوست از بین میروند و تولید چربی صورت را تنظیم میکند.
12- یکی از درمانهای خانگی برای کنترل پوست چرب، شیر است. میتوانید شیر را به تنهایی یا مخلوط با آب لیموترش به صورتتان بمالید. شیر، پوستتان را نرم و مرطوب میکند، بدون اینکه چربی آن را افزایش دهد.
13- مصرف پروتئین را افزایش دهید، ولی مصرف مواد شیرین، نمک و مایعات را کاهش دهید. منابع غنی پروتئین عبارتند از تخم مرغ، لبنیات، گوشتها و حبوبات.
14- سبزیجات سبزرنگ و میوههای تازه را زیاد مصرف کنید.
15- حتی کمبود ناچیز ویتامین B2 میتواند باعث ایجاد پوست چرب گردد. مخمر (مثل ماءالشعیر)، جوانه گندم و گوشتها دارای ویتامین B5 و B2 هستند. سایر منابع خوب ویتامین B2 عبارتند از نان و غلات سبوس دار، حبوبات و آجیل، شیر، ماست و تخم مرغ.
16- مقادیر زیادی آب بنوشید تا پوست را شاداب و پرآب نگه دارد و مواد سمّی را از بدن دور کند.
17- غذاهای چرب، سرخ شده و پرادویه را مصرف نکنید. از مصرف چربی گوشت و روغن نباتی جامد خودداری کنید. هنگام پخت غذاها از روغن خیلی کمی استفاده کنید.
18- نوشابههای گازدار، شیرینی جات، شکلات و تنقلات را مصرف نکنید.
19- سیگار نکشید. سیگار باعث بزرگ شدن منافذ پوستی میشود (سوراخهای پوست درشت میشوند) و در کل به سلامت پوست آسیب میرساند.
20- ماساژ مرتب پوست، جریان خون را بهبود میبخشد و پوست را جوان میکند.
21- به مقدار کافی بخوابید و استراحت کنید، زیرا ترمیم سلولهای پوستی در حالت استراحت و خواب به نحو مطلوبی صورت میگیرد.
22- ورزش کردن برای حفظ سلامت پوست مفید است، زیرا جریان خون را در پوست افزایش میدهد ورزش منظم باعث تغذیه پوست و پاکسازی آن از مواد زائد و مضر میشود.
اگرچه داشتن پوست صاف و بدون چروک آرزوی هر انسانی است، اما فرآیند پیری و بروز چینوچروک، امری اجتنابناپذیر و قطعی است که تلاشهای جامعه پزشکی و یافتههای علمی آنها توانسته برای مدتی آن را به تاخیر بیندازد. از اینرو یکی از راههای رفع چینوچروک آن هم برای مدت کوتاه تزریق بوتاکس یا دیسپورت است.
بوتاکس در حقیقت شکل خالص و آماده شده، سم باکتری کلستریدیوم بوتولینیوم است.
بوتاکس قادر است در محل تزریق، فعالیت عضلات ایجادکننده چروک را متوقف کند. لذا عدم انقباض یا عدم جمع شدن عضلات صورت به خصوص پیشانی و بهعبارتی دیگر، انبساط یا رها شدن عضلات به حالت بیحرکتی موجب میشود تا پوست در سطح این عضلات به حالت کشیده و باز باقی بماند.
بوتاکس به ترتیب در عضلات پیشانی و گوشه چشمها بیشترین اثر را دارد و در مقابل دارای اثر ناچیز در عضلات خط لب یا خنده و چانه است.
باید بدانیم در بهترین شرایط، طول مدت اثر یک تزریق، حداکثر 6 ماه است و پس از اتمام این زمان، فعالیت عضلات به شرایط قبلی برگشته و چینهای پوستی مجددا آشکار میشوند. اما آیا در مدت 6 ماه تمام چروکها برطرف میشوند؟
مطمئنا چروکهای متوسط (نهچندان عمیق و نه چندان سطحی) بیشترین و بهترین پاسخ درمانی را خواهند داشت، در حالی که چروک عمیق که حالت فرورفتگی داشته و همچنین چروک بسیار سطحی که ناشی از نازک و ضعیف شدن سطح پوست هستند (نه حرکت و انقباض عضلات)، کمترین و ضعیفترین پاسخ زیبایی را خواهند داشت و این ادعا که چند تزریق مکرر و مستمر موجب درمان کامل چینوچروک میشود، بیاساس و غیرعلمی است.
یک ویال آمپول 500 واحدی دیسپورت با 3 یا 5 سیسی از محلول طبیعی سالین ترکیب میشود و معمولا برای رفع 2 تا 3 خط چروک پیشانی و کنار چشم (برای 3 نفر) قابل تزریق است. محلول ترکیبی به دست آمده باید توسط پزشک متخصص پوست، در چندین نقطه مجاز از عمق عضلات پیشانی یا عمقیترین لایه پوستی دور چشم، با سرنگ انسولین به میزان مناسب تزریق شود. این در حالی است که تزریق در مناطق خطرزا یا تزریق به میزان زیاد، میتواند موجب افتادگی یا کشیدگی پلکهای چشم شود.
چه نکاتی را قبل از تزریق بوتاکس باید بدانیم؟
- قبل از تزریق آمپول بوتاکس، حتما با پزشک متخصص پوست مشورت کنید. همچنین این تزریق باید توسط پزشک متخصص صورت گیرد.
- تمام کسانی که دارای سوابقی از بیماریهای عصبی ـ عضلانی هستند، باید از تزریق این آمپول جدا خودداری کنند.
- بهترین و بیشترین اثر تزریق وقتی حاصل میشود که میزان و محل تزریق کاملا با آناتومی و فیزیولوژی پوست (ساختمان، شکل و فعالیت منطقهای پوست) منطبق باشد.
- خانمهای باردار حتی بهرغم تزریقهای قبل از بارداری، باید از تزریق آن خودداری کنند.
- افتادگی پلک چشم و تغییرات غیرطبیعی ناشی از تزریق، بعد از چند ماه بدون اقدام درمانی دیگر برطرف خواهد شد.
- اثرات تزریق از روز سوم به بعد آغاز و حداکثر تا 10 روز کامل میشود و عدم تقارن پیشانی و ابروها ناشی از تزریق، در هفته دوم بعد از تزریق اول قابل اصلاح است.
- تنها آمپول مجاز و قابل تزریق در کشور ویال 500 واحدی دیسپورت است و سایر اشکال غیرمجاز عوارض جدی در پی دارند. پس حتما دقت کنید که از بوتاکس یا دیسپورت اصل استفاده کنید نه تقلبی.
چطور بوتاکس تقلبی را بشناسیم؟
بوتاکس، مارک یا برندی است که کارخانه تولیدکننده این دارو در آمریکا برای خود انتخاب کرده است، اما تولید این دارو محدود به کشور آمریکا نیست و در کشورهای دیگر نیز تولید میشود. نوعی که در کشور انگلیس تولید میشود، دیسپورت نام دارد. در حقیقت بوتاکس و دیسپورت یک دارو هستند که توسط دو کارخانه متفاوت و در دو کشور مختلف تولید میشوند.
به دلیل اینکه کشور ما با آمریکا رابطه تجاری ندارد، دارو با برند بوتاکس اصلا وارد کشور نمیشود، اما از آنجا که محدودیت تجاری با انگلیس وجود ندارد، داروی تولیدی انگلیس که با نام «دیسپورت» شناخته شده، از مجاری قانونی و با تأییدیه وزارت بهداشت وارد کشور میشود و در داروخانههای معتبر قابل خریداری است.
شرکت واردکننده دیسپورت ابتکار قابل تقدیری را به خرج داده است و آن، این است که روی بستهبندی آن، برچسبی را به گونهای الصاق کرده که برای بازکردن بستهبندی دارو این برچسب نیز باید بریده شود. لذا سالم بودن برچسب نشاندهنده اورژینال یا اصل بودن بستهبندی است. روی این برچسب قسمتی وجود دارد که با خراشاندن آن یک کد 16 رقمی ظاهر میشود. چنانچه این کد 16 رقمی را به شماره تلفن گویای 22373561 اعلام کنیم، یا به شماره 2000404 از طریق موبایل پیامک نماییم، سیستم به طور اتوماتیک پاسخ داده و اصالت دارو را تأیید خواهد کرد. بدیهی است اگر دیسپورت از کانال قانونی وارد نشده باشد، این سیستم اصالت دارو را تأیید نمیکند.
مولکول این دارو حساس است، لذا باید از زمان تولید تا زمان مصرف، در دمای بین 2 تا 8 درجه سانتیگراد نگهداری شود. روشن است که اگر دارو با مجوز وزارت بهداشت وارد شود، سیستمهای نظارتی وزارتخانه بر شرایط نگهداری دارو نظارت خواهند داشت، اما اگر دارو از طریق غیرقانونی یا اصطلاحا به طور قاچاق وارد کشور شود، ممکن است استانداردهای لازم برای حمل و نگهداری دارو رعایت نشود. در این صورت دارو کارایی لازم را نخواهد داشت.
بنابراین به افرادی که قصد دارند بوتاکس تزریق کنند، توصیه میکنیم شخصا با مشاهده عدد 16 رقمی و ارسال آن به شمارههای فوق، از اصل بودن دیسپورتی که قرار است برای آنها استفاده شود، اطمینان حاصل کنند.
خال میتواند باعث زیبایی شود، گاهی هم پوست فرد را بد منظره میکند. گاهی مشکلی برای سلامتی ندارد و گاهی هم خیلی خطرناک میشود. خلاصه که نباید گول ظاهر خوش خطوخال، خالها را خورد، اما این خالها در واقع چه هستند.
خالها، ضایعات پوستی مسطح یا برجستهای هستند که ناشی از به هم خوردن ترکیب طبیعی بافتهای پوست در اثر افزایش یا عملکرد غیرطبیعی سلولهای رنگدانهساز پوست هستند. در حقیقت خال یک نوع تجمع خوشخیم سلولهای رنگدانه ساز پوست است.
خالها میتوانند مادرزادی یا اکتسابی باشند. اکثریت خالها اکتسابی هستند و به طور طبیعی حدود 80 درصد مردم دارای یک یا چند خال هستند. در یک فرد میانسال داشتن 20 تا 40 خال کاملا طبیعی است. این خالها بیشتر در دوران کودکی و بلوغ ایجاد میشوند و پس از سن 35 سالگی پیدایش خال جدید کمتر دیده میشود.
در بیشتر افراد با افزایش سن، خالهای تیرهرنگی روی پوست به خصوص در قسمتهایی که در معرض تابش نور خورشید هستند، مثل پشت دستها و صورت، ظاهر میشوند.
حدود یک درصد نوزادان، در موقع تولد دارای خال هستند. خالهای مادرزادی در موقع تولد ممکن است بسیار کمرنگ باشند و به همین دلیل ممکن است مورد توجه واقع نشوند.
تعداد اندکی از این خالها میتوانند بدخیم یا سرطانی شوند. تشخیص اولیه این خالهای مستعد به بدخیمی خیلی راحت است، فقط باید قدری توجه داشته باشید. هر خالی که تغییر پیدا کند میتواند مستعد بدخیمی باشد.
بزرگ شدن سریع خال، افزایش رنگ خال (تیرهتر شدن) و هر نوع تغییر دیگر در رنگ خال، رشد قسمتی از خال و نامتقارن شدن آن از نظر شکل، تغییر در حاشیه خال از نظر رنگ یا شکل، زخمی شدن خال و ایجاد خونریزی، همه این علائم میتوانند هشداری برای شما باشند تا به پزشک مراجعه کنید.
گاهی این گونه خالها باید برداشته و آزمایش شوند، زیرا احتمال سرطانی شدن آنها وجود دارد.
12 توصیه خال خالی
1- از دستکاری و کندن خالهای خود جدا خوداری کنید.
2- اصولا برداشتن خال و گذاشتن خال، هیچکدام توسط پزشک متخصص توصیه نمیشوند. پس بیدلیل دنبال تغییر وضعیت خود نباشید.
3- خالهایی که در سنین بالا به رشد خود ادامه میدهند یا دچار تیرگی رنگ و تغییر شکل میشوند را باید برداشت.
4- هر خالی که دچار تغییر در اندازه، شکل یا رنگ شود یا دچار خونریزی، خارش، درد یا زخم شود، باید جدی گرفته شود و برای معاینه آن به پزشک مراجعه نمود.
5- خالهایی که قطری بیش از 5 میلیمتر دارند و دارای حاشیهای نامنظم هستند و درجاتی از التهاب و تغییر رنگ در آنها دیده میشود را باید جدی گرفت.
6- معمولا برداشتن خال توصیه نمیشود، به جز خالهایی که در نواحی تحت فشار و ضربه هستند که توصیه میشود برداشته شوند.
7- گاهی خالها به رنگ پوست هستند و فرد با این تصور که جوش است، آن را دستکاری میکند که ممکن است منجر به بروز مشکلاتی شود. پس در نظر داشته باشید اساسا جوشها اسباب بازی نیستند، مخصوصا خالهایی که خود را جوش جا میزنند. اگر هم احیانا با جوش خود ور رفتید و بهبود نیافت یا بزرگتر شد، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
8- کسانی که در خانواده سابقه خالهای سرطانی یا سرطانهای پوست دارند، بهتر است خالهای رنگی خود را جراحی و خارج کنند.
9- خالهایی که از بدن برداشته میشوند، حتما باید به آزمایشگاه پاتولوژی بروند و بررسی شوند.
10- افزایش تعداد خالها به بیشتر از 50 خال میتواند نوعی اعلام خطر باشد. این افراد باید به پزشک مراجعه کنند و هر 6 ماه یا سالی یک بار تحت معاینه قرار گیرند.
11- تعداد خال در یک فرد کاملا ژنتیکی است و نمیتوان آن را با ابزار یا کارهایی که در دنیا وجود دارد مانند جراحی یا لیزر تغییر داد.
12- این باور کاملا غلط است که با برداشتن خال بزرگ (مادر) احتمال زایش مجدد خال وجود ندارد، زیرا تعداد خال ارثی و تغییرناپذیر است، ولی زمان ظهور آن در افراد متفاوت است.
جوشهای غرور به صورت دانههای قرمز، جوشهای سرسیاه و تودههای سفتِ زیر پوستی در ناحیه گونه، بینی، پیشانی، پشت گردن، قسمت فوقانی پشت و سینه ظاهر میشوند.
این جوشها در پایه یک مو به وجود میآیند و ناشی از آماس، التهاب و انسداد مجرای غده چربی کنار مو هستند.
علت چیست؟
پیدایش آکنه ناشی از یک علت خاص نیست، بلکه چندین عامل در پیدایش و شدت آن نقش دارند. ارث، میکروبها، نوع غذا، مشکلات عصبی و روحی، تغییرات غددی هورمونی، نوع پوست، بهداشت صورت، مصرف برخی داروها و بعضی از بیماریها از جمله عواملی است که در ایجاد این بیماری نقش دارند.
10 فرمان
آکنه یک بیماری است که برای درمان آن باید به پزشک مراجعه و داروهای مناسب را مصرف کرد. درمان آکنه حداقل 6 ماه طول میکشد و احتمال عود آن نیز وجود دارد. در حقیقت آکنه بیماری بسیار سمجی است و مثل کنه به پوست میچسبد. اما در کنار دارو، یکسری اقدامات و توصیههای بهداشتی ساده نیز وجود دارد که با انجام آن میتوان آسانتر از بیماری آکنه راحت شد.
2- آرام باشید. سعی کنید خواب مرتبی داشته باشید. استراحت کافی داشته باشید و حتی الامکان از فشارهای روحی و عصبی بپرهیزید.
3- صورت خود را بشویید. برای شستشو از صابون اسیدی (گوگردی) که پزشک توصیه میکند استفاده کنید. ابتدا صورت خود را خوب صابون بزنید تا از کف پوشیده شود.
4- پوست را ماساژ دهید. هفتهای یک یا دو بار ماساژ با مواد اسیدی نظیر سرکه سیب در کاهش چربی پوست و بهبود جوشها موثر است.
5- چربی نخورید. از مصرف غذاهای چرب، سس مایونز، خامه، شکلات، گردو، فندق، موز، تخم مرغ و نارگیل خودداری کنید.
6- میوه و سبزی بخورید. سعی کنید سبزی و میوه به خصوص سبزیهای حاوی ویتامین A مثل هویج، اسفناج، شاهی و گوجهفرنگی را زیاد مصرف کنید.
7- داغ نشوید. گرما میزان جوشهای آکنه را بیشتر میکند. پس زیاد در محیطهای گرم نمانید.
8- ضد آفتاب بزنید. در مورد آفتاب نظرات متفاوت است. برخی معتقدند اشعه آفتاب تاثیر خوبی در بهبود جوشهای غرور جوانی دارد و برخی معتقدند که نور آفتاب پس از مدتی موجب تشدید آکنه میشود. اما مطمئن باشید از زدن ضد آفتاب ضرر نمیکنید.
9- ورزش کنید. ورزش حتی جوش صورت را نیز خوب میکند. ورزش و استحمام باعث باز شدن منافذ پوست، بهبود جریان خون و رفع چربی میشود که نتیجه آن شادابی پوست و بهبود جوشهاست.
10- نقاشی نکنید. مصرف مواد آرایشی و کرمهای چرب، آکنه را تشدید میکند پس سعی کنید صورت خود را کمتر نقاشی کنید.
بیشتر لکها در معرض نور آفتاب در قسمتهایی مثل صورت، گردن، ساعد و پشت دستها ایجاد میشوند. لک انواع مختلفی دارد که شامل ککومک، لنتیگو، انواع خالها، لکهای حاملگی، لکهای ناشی از آفتاب، لکهای ایجاد شده به دنبال ضایعات پوستی یا هر نوع التهاب پوستی، لکهای پیری و نهایتاً سرطانهای پوستی است. اغلب سرطانهای پوست در ابتدا به صورت لک نمایان میشوند.
به بررسی چند نوع شایع از لکههای پوستی میپردازیم:
ککومک
لکههای کوچک یک تا سه میلیمتری گرد یا بیضیشکل است که به رنگ قهوهای روشن و تیره در پوست ایجاد میشود.
معمولاً در قسمتهایی از پوست که در معرض نور آفتاب قرار میگیرد، مثل صورت، پشت دستها، ساعد، گردن و سینه به وجود میآید.
کک و مک در هر سنی ممکن است ایجاد شود، ولی بیشتر در سنین بچگی و جوانی، در افراد با پوست روشن خصوصا اگر موهای قرمزرنگ داشته باشند، بروز میکند.
در فصل بهار و تابستان کک و مک بیشتر بروز پیدا میکند و یا اگر فرد به آن مبتلا باشد، پررنگتر میشود و در ماههای زمستان از بین رفته یا رنگ آنها روشنتر میشود.
در بروز ککومک عوامل ژنتیکی کاملا دخیل است، ولی عوامل محیطی خصوصا نور آفتاب در بروز و تشدید آن کاملا اثر دارد. عوامل هورمونی هم در بروز آن نقش دارند، مثلا بعضی خانمهایی که باردار میشوند یا افرادی که به سن بلوغ میرسند، افزایش تعداد کک ومک را کاملا حس میکنند. در مواردی هم استرس و تنشهای عصبی باعث تشدید ککومک در افراد مستعد میشود.
لکه های حاملگی یا ملاسما
به آن لکه هورمونی هم میگویند. این لکه ابتدا به صورت لکههای قهوهای کمرنگ (بزرگتر از ککومک) ظاهر میشود و به تدریج اندازهاش بزرگتر و رنگش تیرهتر میشود و گاهی در موارد شدید مناطق وسیعی از صورت (مثل گونهها یا بینی یا پیشانی) را میپوشاند.
همانند کک ومک سه علت ژنتیک، هورمون و نور آفتاب در بروز و تشدید آن دخیل است، ولی بر خلاف کک ومک، در ملاسما نقش عوامل هورمونی بارزتر و آشکارتر است، مثلا دیده شده فردی که اصلا دچار این لکها نبوده است، ولی بعد از ازدواج و استفاده از قرصهای ضدبارداری یا هنگام بارداری مبتلا به این لکهها میشود و بعد از آن اگر فرد مصرف قرص را ادامه دهد یا در معرض نور افتاب قرار گیرد، شدت و وسعت این لکهها بیشتر و بیشتر میشود.
لکه های ناشی از جای جوش
بعضی از افراد مبتلا به آکنه یا جوش، دچار لکههای بعد از بهبودی جوش میشوند. به این ترتیب که فرد ابتدا دچار جوشهای قرمز یا چرکی میشود و به مرور زمان وقتی جوشها خشک میشوند، لک قهوهای یا بعضا لک قرمز به جای میگذارد، خصوصا اگر فرد جوش خود را دستکاری کند، احتمال بروز لک قهوهای یا لک تیره بعد از جوش زیاد میشود.
در بسیاری از این افراد این حالت یعنی گذاشتن لک بعد از جوش، به دلیل زمینه ارثی هم است، خصوصا در مورد لکههای قرمز بعد از جوش، چرا که دیده شده افرادی بدون آن که جوش خود را دستکاری کنند، دچار اسکارها و لکههای قرمز (گاهی لکه قهوهای) بعد از بهبودی جوش میشوند.
در ضمن نوع جوش هم در گذاشتن لک اثر دارد، مثلا جوشهای عمیق و کیستی و چرکی احتمال بیشتری برای گذاشتن جای لک دارند.
دوام و مدت جوش هم در ایجاد لک بعد از جوش موثر است، مثلا در کسی که جوشهای صورت خود را درمان نمیکند (عدم مراجعه به پزشک) و جوشها به مدت طولانی باقی میمانند، احتمال بروز لک زیاد میشود، خصوصا اگر شخص در معرض نور آفتاب قرار گیرد.
پس عوامل متعددی در ایجاد لک بعد از جوش دخیل است و در یک فرد ممکن است یک یا چند تا از عوامل ذکر شده، در بروز لک بعد از جوش دخیل باشند.
لکههای بعد از زخم یا التهاب پوست
بعضی از بیماریهای پوستی که به صورت التهابهای پوستی و لکههای قرمز یا قهوهای خارشدار آغاز میشوند، به مرور زمان بعد از فروکش کردن التهاب پوست، لکههای قهوهای بر جای میگذارند یا کسانیکه دچار یک زخم در پوست میشوند، بعد از بهبودی زخم پوستی، دچار لکههای قهوهای تیره نامنظم میشوند .