الگوریتم تشخیصی سردرد در طب سنتی ایران-سردرد همراه با مقاله

سردرد تشخیص و درمان

سردرد عارضه ای است که همه ما در زندگی آ نرا تجربه کرده ایم ،تا کنون  دانشمندان انقباض و انبساط عروق مغز را ،عامل بروز میگرن و علت سردردهای عصبی را انقباض ماهیچه های سرمی پنداشتند ، البته این علائم هنوز هم به عنوان عوامل بروز سردرد مطرح است اما محققان به تازگی دریافته اند که منشاء بروز میگرن و سردردهای عصبی در مغز مشترک است. ساقه مغز ، که به عنوان سیستم ضد درد، شناخته شده بخش ساقه ای شکلی است که پشت چشم ها و بینی قرار گرفته، نمیکره های مخ را به طناب نخاعی وصل کرده و شامل پل مغزی ، بصل النخاع و مغز میانی است .عصب تری ژمینال در سطح خارجی پل مغز قرار گرفته و ریشه حسی دارد و در نواحی  صورت ، دهان و دندان ،حفره بینی و ماهیچه های مخصوص جویدن غذا گسترده شده است.

علل بروز سردرد ،اضطراب و نگرانی ،خشم ،متابولیسم بدن (سوخت و ساز سلولی )، نوعی اختلاف بینایی (Glare) ،عوامل ژنتیکی و استرس زا می باشد.

هنگام سردرد عصب تری ژمینال تحریک شده و ماده شیمیایی به نام سرتونین از آن رها می شود و نورون بعدی را تحریک می کند، به طور طبیعی این ماده درمقابل صداهای ضعیف آشنا و مداوم نظیر موسیقی و مکالمه افراد ، مانند یک صافی عمل کرده و میزان آن را تغییر نمی دهد اما در برابر صداهای ناهنجار مثل بوق ماشین و گریه کودک واکنش نشان داده و میزان آن را افزایش می دهد. با افزایش این ماده سیگنال های درد خنثی می شوند. محققان با آزمایش سرتونین برروی افرادی که از سردرد رنج می برند به این نتیجه رسیدند که افزایش این ماده مساوی است با کاهش سردرد و بالعکس ، بنابراین کمبود این ماده عامل اصلی بروز سردردهای عصبی و میگرن است.

آنها همچنین دریافتند که فقدان این ماده موجب افسردگی و بی خوابی می شود . بهترین راه کنترل و درمان سردرد شناخت عوامل بروز آن است .با تحقیقی که بر روی 199 نفر از افراد مبتلا به سردردهای مزمن صورت گرفت ، علل بروز سردرد ،اضطراب و نگرانی ،خشم ،متابولیسم بدن (سوخت و ساز سلولی )، نوعی اختلاف بینایی (Glare) ،عوامل ژنتیکی و استرس زا ذکر شد. اکنون به بررسی بعضی از عوامل شناخته شده که نقش اصلی را در بروز سردرد ایفا می کنند می پردازیم .

حالات و هیجانات روحی

سایکوسوماتیک حالت هایی از روان ،فکر و ذهن وهیجانات که بروی مکانیسم بدن تأثیر می گذارند و واکنش بدن در مقابل این حالات منجربه بروز سردرد ،آسم و ضربات نامنظم قلب می شود. محققان با انجام آزمایش MMPI ،تست روانشناسی که تعیین کننده خصوصیات شخصیتی است، برروی مبتلایان به سردرد ، به این نتیجه رسیدند که اکثر این افراد دچار افسردگی ،حواس پرتی ،انکار (نوعی مکانیسم دفاعی که در آن وجود اعمال و عقاید به طور ناخود آگاه تکذیب می شود ) هستند . دانشمندان برسر این مسئله که آیا سردرد عامل بروز این حالات است و یا بالعکس اختلاف نظر دارند ولی آنها معتقدند افرادی که مستعد ابتلا به سردرد هستند ،استرس ها را بیشتر دریافت می کنند .در این آزمایش همچنین فرق میان میگرن و سردردهای عصبی مشخص شد. افسردگی از نشانه های میگرن و علائمی نظیر حواس پرتی ،نگرانی و انکار، از مشخصه های افراد مبتلا به سردردهای عصبی عنوان شد.

افرادی که از سردردهای عصبی رنج می برند به دلیل دردهای پی درپی ،ازنظر احساسی ،آسیب پذیرترند .احساس ناتوانی دربرخورد با مشکلات یأس و نا امیدی و فروخوردن خشم و بیان نکردن احساسات ،موجب افزایش افسردگی در افرادی می شود که دچار سردردهای مزمن هستند.

به هر حال اگر به علت ابتلا به سردرد درصدد مراجعه به پزشک هستید بهتر است به خصوصیات سردرد خود دقت کنید، چون این خصوصیات می‌توانند در جهت یافتن علت بیماری به پزشک کمک کنند:

نوع و شدت سردرد: آیا درد خفیف است یا شدید؟ آیا درد حالت ضربان‌دار دارد؟ شبیه برق گرفتگی است؟ با احساس سنگینی سر توأم است؟

زمان درد: آیا درد در زمان خاصی از روز بدتر یا بهتر می شود؟

محل درد: آیا سردرد بصورت منتشر در تمام سر احساس می شود یا آنکه فقط در منطقه خاصی (مثلاً پیشانی یا پشت چشم‌ها) متمرکز است. آیا سردرد دو طرفه است یا فقط در یک طرف سر احساس می شود؟

مشکلات همراه: آیا در زمان بروز سردرد مشکلات دیگری هم ایجاد می‌شود؟ مثلاً آیا تغییری در بینایی شما بوجود می‌آید؟ آیا لکه‌های تیره یا جرقه‌های روشن می‌بینید؟ احساس تهوع و استفراغ، سرگیجه، اشکریزش یا افتادگی پلک در زمان سردرد وجود دارد؟

عوامل تشدید کننده: آیا اقدام خاصی (مثلاً خم شدن، سرفه کردن) باعث بدتر شدن یا ایجاد سردرد می‌شود؟ آیا مصرف غذای خاصی با ایجاد سردرد همراه است؟ آیا عوامل خاصی مثلاً نور شدید، بوهای خاص یا عوامل دیگر باعث شروع سردرد می‌شود؟

الگوی کلی درد: سردرد معمولاً کی شروع می‌شود؟ حاد است یا مزمن؟ آیا جدیداً تغییری در الگوی خاص سردرد ایجاد شده است؟

سابقه خانوادگی: آیا در نزدیکان شما کسی مبتلا به سردرد می باشد؟

علاوه بر بررسی خصوصیات درد، برای تشخیص علت سردرد معمولاً یک معاینه بالینی کامل شامل بررسی نبض و فشارخون، بررسی کامل دستگاه عصبی مرکزی و معاینه چشم انجام می‌شود. به علاوه گاهی لازم است علاوه بر اقدامات فوق از روش‌های تصویر‌برداری (سی تی اسکن یا MRI) و بررسی میدان بینایی نیز برای تشخیص علت سردرد استفاده می‌شود.

البته همانطور که قبلاً ذکر شد در اکثر موارد سردرد نتیجه معاینات چشم طبیعی است اما سردردهای مرتبط با مشکلات چشمی را می توان در سه گروه تقسیم‌بندی کرد:

سردردهایی که باعث ایجاد علائم چشمی می شوند

سردردهایی که ناشی از بیماری‌های چشمی هستند.

حالات متفرقه

سردردهایی که باعث ایجاد علائم چشمی می شوند

سردرد یکی از شایعترین شکایات در طب می باشد و تقریبا فردی یافت نمی شود که آن را بارها تجربه نکرده باشد. غالب این سردردها مسئله جدی را بدنبال ندارند و عمدتا بدنبال استرس و اظطراب، خستگی، گرسنگی و یا مصرف بعضی از غذاها، و یا قرار گرفتن در شرایط نامساعد ایجاد می گردند.

اگرچه بسیاری اعتقاد دارند که سردرد غالبا خبر از وجود مشکلات چشمی می دهد، اما واقعیت این است که بیشتر اینگونه سردردها منشاء دیگری دارند و کارهای طولانی مدت چشمی مانند مطالعه ممکن است فقط میزان وقوع و یا شدت آن را بیشتر کند.

یکی از شایعترین انواع سردردها، نوع Tension Headache یا همان سردرد عصبی می باشد که عمدتا در ناحیه پیشانی، شقیقه ها، اطراف و پشت چشم، و حتی ناحیه گردن حس می شود. این نوع سردرد ناشی از تغییرات نامناسب و موقت در شرایط زیستی روزانه انسان حادث می گردد. بعنوان مثال کار کردن در شرایط پر استرس، کار کردن و یا رفت و آمد در محیطهای با آلودگی بالای هوا، کارکردن در محیط با نور نامناسب، کار کردن و یا رفت و آمد در محیطهای با آلودگی صوتی، گرسنگی، مصرف نکردن موقت بعضی از موادیکه فرد به آن عادت دارد مثل چای و قهوه، خوابیدن در شرایط نامساعد مثلا خواب در محیطهای پر سر و صدا، اظطراب و ایجاد انقباض و فشار بیش از حد در ناحیه فک و دندانها، و حتی جوییدن آدامس به مدت طولانی می تواند از دلایل این نوع سردرد باشد. طبعا در اینگونه شرایط، کار چشمی می تواند از عوامل تشدید کننده سردرد باشد، و نه علت ایجاد آن. این نوع سردردها غالبا گذرا هستند و به خوبی به داروهای مسکن معمولی پاسخ می دهند، اما حذف و یا بهبود شرایط زیستی مهمترین نقش را در کاهش دفعات بروز این نوع سردردهای عصبی خواهد داشت. در اینگونه سردردها، خود فرد به مراتب بهتر از هر پزشکی قادر خواهد بود علت ایجاد کننده سردرد خویش را پیدا کند که در این صورت با اجتناب از آن، مهمترین قدم را در درمان و پیشگیری برداشته است.

میگرن نوع دیگری از سردرد می باشد که تقریبا از هر ده نفر یک نفر به آن گرفتار می شوند. این نوع سردرد در خانمها شایعتر از آقایان می باشد و می تواند جنبه ارثی نیز داشته باشد. از مشخصات آن می توان از سردرد های ضربان دار، یکطرفه، همراه با تهوع و استفراغ، و داشتن حساسیت به نور و صدا و حتی بو را نام برد. بعضی از عوامل می توانند سبب شروع حمله میگرن گردند که از آن جمله می توان از مصرف بعضی از خوراکیها مثل مشروب یا پنیر کهنه یا غذاهای نیتریت دار مانند سوسیس نام برد. همچنین تغییرات هورمونی در سیکل ماهانه خانمها و یا بارداری، اظطراب و استرسها و هیجانات روحی، تغییرات محیطی مانند نور فلورسنت یا صفحه مانیتور کامپیوتر و یا تغییر دمای محیط از دیگر عوامل شروع کننده حملات میگرن محسوب می گردند. افراد با سردردهای میگرنی باید با نظر پزشکان متخصص مغز و اعصاب و بر اساس شدت و تعداد حملات میگرن، تحت درمانها لازم برای کنترل سردرد و یا پیشگیری از وقوع سردرد قرار بگیرند.

دانلود مقاله ای با موضوع سردرد 

زیر مقاله  ای براتون نوشتم با موضوع غذاهای موثر بر میگرن وافسردگی  لطفا دانلود کرده ومطالعه بفرمائید باتشکر

    دانلود کنید