ابولا محصول وزارت دفاع آمریکا

ابولا نیازمند اورژانس جهانی

بیماری ابولا (Ebola) یک بیماری ویروسی است که از سوی ویروس ابولا ایجاد می شود. این ویروس از خانواده فیلوویروس ها است که پس از وارد شدن به بدن ، نوعی بیماری تب دار و خونریزی دهنده ایجاد می کند که در ۵۰تا ۹۰درصد بیماران علامت دار به مرگ منجر خواهد شدنام ویروس این بیماری از یکی از رودخانه‌های کشور زئیر، که امروزه جمهوری دموکراتیک کنگو نام دارد، گرفته شده است این بیماری برای اولین بار در کشور کنگو دیده شد. نشانه‌های این بیماری معمولاً دو روز تا سه هفته بعد از تماس با ویروس و به صورت تب، گلودرد، دردهای ماهیچه‌ای و سردرد ظاهر می‌شوند. معمولاً حالت تهوع، استفراغ و اسهال و همچنین کاهش عملکرد کبد و کلیه‌ها به دنبال این موارد می‌آیند. در این زمان، مبتلایان دچار خونریزی می‌شوندالبته از ۴ گونه ویروسی ابولا یک گونه تنها به یک ابتلای بدون علامت منجر می شود و به مرگ نیز منتهی نخواهد شد.طر کشندگی ویروس ابولا که تاکنون درمانی برای آن پیدا نشده، بین ۵۰ تا ۹۰درصد است.طی چند سالی که از هجوم بیماری ابولا می گذرد، کارهای زیادی برای تشخیص اپیدمیولوژی و نحوه سرایت ابولا صورت گرفته است ، ولی هنوز راه و نحوه دقیق سرایت آن مشخص نشده و تنها می توان گفت که احتمالا ابولا از طریق تماس با خون یا دیگر مایعات بدن و همچنین ترشحاتی همچون خلط افراد آلوده به این ویروس به افراد سالم منتقل می شود؛ مثلا میزان بیماری در مرده شورهای قبرستان ها که تماس مستقیم با بدن قربانیان ابولا داشتند، بسیار بالا بوده.

مدتی پیش منابع خبری سندی را فاش کردند که نشان داد ویروس ناقل ابولا در طبیعت وجود ندارد و در آزمایشگاه‌های بیولوژیکی وابسته به وزارت دفاع آمریکا ساخته شده است.بیماری ویروسی ابولادارای علائم تب شدید، احساس درد بوده که منجر به از کار افتادن کبد، کلیه و خونریزی در بدن می‌شود و درصد بالایی از مبتلایان به این بیماری از آن جان سالم به در نمی‌برند.اولین موارد ابتلا به بیماری ابولا در سال 1976 و در غرب قاره آفریقا مشاهده شد و تاکنون درمان قطعی برای آن پیدا نشده است. ابولا تا امروز سه دوره شیوع را پشت سر گذاشته است.

اولین بار در سال 1976، 284 نفر به ابولا مبتلا شدند که 151 نفر از آنها مردند. شیوع دوم بین سال‌های 1995 تا 2012 رخ داد که نزدیک 1300 نفر ابولا گرفتند و 80 درصد آنها قربانی این بیماری شدند. بزرگترین شیوع ابولا هم مربوط به سال 2014 است که از ماه میلادی می تا  اکتبر یعنی طی شش ماه 10 هزار و 141 نفر به این بیماری مبتلا شدند و چهار هزار و 922 نفر از آنها قربانی شدند.البته حقایقی وجود دارند که ثابت می‌کنند ابولا فقط یک بیماری ویروسی ساده نیست.مدتی پیش منابع خبری سندی را فاش کردند که نشان داد ویروس ناقل ابولا در طبیعت وجود ندارد و در آزمایشگاه‌های بیولوژیکی وابسته  به وزارت دفاع آمریکا ساخته شده است. بر اساس این سند، دولت ایالات متحده در دهه 70 میلادی ویروس ابولا را با هدف استفاده از آن به عنوان یک سلاح بیولوژیکی برای حفظ و حراست از منافع خودش و رژیم صهیونیستی تولید کرده است.پس از شیوع یک‌باره ابولا درکشورهای غرب آفریقا، باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا در اقدامی عجیب 4000 سرباز آمریکایی  که هیچ آموزش خاصی برای مهار این بیماری ندیده بودند را به کشورهای درگیر با ابولا فرستاد،‌ و این سوال را ایجاد کرد که نیروهای نظامی چه نقشی می‌توانند در رفع یک بیماری ویروسی داشته باشند؟

البته رسانه‌های آمریکایی با هیاهوی بسیار زیاد روزانه خبرهایی در مورد تحقیق برای ساخت دارو و یا واکسن ابولا منتشر می‌کنند تا ایالات متحده را به عنوان ناجی مبتلایان به ابولا نشان بدهند و این در حالی‌است که برخی رسانه‌ها گفتند آمریکا از سه دهه پیش واکسن ابولا را تولید کرده تا با فروش آن در مواقع لزوم کسب درآمد کند.و اما یک نکته نهفته دیگر در مورد ابولا هم این است که این بیماری از طریق مایعات بدن مبتلایان منتقل می‌شود و راه‌های انتقال آن بسیار شبیه بیماری ایدز است و ایدز هم بیماری مهلکی است که ویروس آن در قرن نوزدهم و بیستم میلادی در آزمایشگاه‌های بیولوژیکی آمریکا با هدف استفاده به عنوان یک سلاح کشتار جمعی ساخته شده است.

اما ابولا این روزها سر از کشور سازنده‌اش یعنی ایالات متحده درآورده است و علی‌رغم تلاش‌های آمریکا برای پنهان کردن اخبار مرتبط با ابولا در این کشور تاکنون چهار مورد گزارش شده و این بیماری حتی به شهر پرجمعیت نیویورک هم رسیده است.نکته قابل توجه اینجاست که اکثر افراد مبتلا به ابولا در آمریکا از مرگ با این بیماری نجات پیدا کردند و پذیرفتن خطر فرستادن 4000 سرباز آمریکایی به کشورهای درگیر با ابولا هم نشان می‌دهد که ایالات متحده راهکارهایی برای درمان ابولا در اختیار دارد و به جای درمان مبتلایان به این بیماری به کشورهای گرفتار ابولا لشکرکشی کرده است تا منافع خود را در تاراج منابع این کشورها حفظ کند.

طی چند سالی که از هجوم ابولا می گذرد، کارهای زیادی برای تشخیص اپیدمیولوژی و نحوه سرایت ابولا صورت گرفته است ، ولی هنوز راه و نحوه دقیق سرایت آن مشخص نشده است و تنها می توان گفت که احتمالا ابولا از طریق تماس با خون یا دیگر مایعات بدن و همچنین ترشحاتی همچون خلط افراد آلوده به این ویروس به افراد سالم منتقل می شود؛ مثلا میزان بیماری در مرده شورهای قبرستان ها که تماس مستقیم با بدن قربانیان ابولا داشتند، بسیار بالا بوده است.به دلیل آنکه هویت و محل زندگی حیواناتی که مخزن ابولا هستند ناشناخته است، تنها چند راه ابتدایی برای پیشگیری از بیماری پیشنهاد شده است. اصل مهم در پیشگیری از آلوده شدن پرهیز از تماس مستقیم با بیمار است.اگر مواردی از بیماری مشاهده شود، اولین کسانی که باید بسیار مراقب خطر باشند، کارکنان مراکز بهداشتی- درمانی هستند.
با وجود این ، چند نکته را می توان توصیه کرد. 1- بیماران مشکوک باید قرنطینه شوند و به پرستارانی که از این بیماران مراقبت می کنند توصیه شود مراقبت های لازم را برای محدود کردن تماس ها و کنترل دقیق ترشحات بدن بیمار به انجام برسانند.انجام اقدامات تهاجمی یا حتی اقداماتی مثل گذاشتن سوند، گرفتن نمونه هایی از ترشحات بدن بیماران ، رگ گیری و انجام ساکشن و در کل تمام اقدامات پرستاری باید تحت مراقبت کامل و کنترل دقیق انجام گیرد.پرستاران و پرسنل بیمارستان که با بیماران در تماس هستند باید به کمک دستکش ، ماسک و روپوش های مناسب محافظت شوند.2- افراد خانواده و دیگر افرادی که با چنین بیمارانی تماس داشته اند باید تحت پیگیری کامل قرار گیرند.این پیگیری شامل تعیین و اندازه گیری درجه دمای بدن 2بار در روز و بستری بیمار در بیمارستان و قرنطینه دادن تمام افراد مشکوک به ابتلا به این بیماری در بیمارستان (بلافاصله پس از بروز تب) است.

*سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده: دست کم هشت هزار و ۱۵۳ نفر بر اثر ابتلا به بیماری ابولا در غرب افریقا جان باخته اند.

ردیف	عنوان	دانلود
1	بیماری ابولا چیست
2	پوستر آموزشی ابولا
3	چالش اصلی کشورهای درگیر ابولا
4	دستورالعمل  مراقبت از بیماران مبتلا به ابولا
5	پاورپوینت آموزشی ابولا
6	راهنمای مقابله با بیماری ابولا
7	دستورالعمل وزارتی مقابله با ابولا

خواص علمی میوه‌های شب یلدا

-مصرف هندوانه از بروز حملات آسم، سرطان کولون و حتی آرتروز جلوگیری کرده و به علت خواص آنتی اکسیدانی مانع بروز برخی از انواع سرطان می‌شود.

-انگو:کاهش دهنده فشار خون است و به دلیل وجود آنتی اکسیدان‌های بسیار قوی از پیشرفت بیماری آرتروز جلوگیری می‌کند.

-انار :مصرف یک انار حدود  15درصد از نیاز افراد را به ویتامین C و دو درصد از نیاز روزانه به آهن را بر طرف می کند.

-پسته: در پسته مقادیر زیادی آهن و کلسیم  است که برای افراد دچار کم خونی می تواند موثر باشد.

-بادام: این مغز به عنوان منبع مناسبی از پروتئین محسوب می گردد که در آن حدود 240 میلی‌گرم کلسیم وجود دارد که می تواند توسط افرادی که در معرض پوکی استخوان هستند و قادر به مصرف شیرنیستند، استفاده شود.

-فندق: مصرف این مغز برای افراد مستعد به بیماری های قلبی و پوکی استخوان بسیار مناسب است.
-توت و انجیر: مناسب برای افرادی است که در حال کاهش وزن هستند.

چالشهای موجود در زمینه HIV و ایدز

کلیاتی درباره ایدزوHIV

از سال 1988میلادی(1368شمسی) به منظور افزایش بودجه‌ها و همچنین افزایش آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض‌ها، اول دسامبر هرسال روز جهانی ایدز نامیده شد.همه ساله از سوی سازمان بهداشت جهانی(who) شعاری برای حمایت از بیماران ایدزی در سراسر جهان نامگذاری می شود،هدف روز جهانی ایدز در سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵، “به صفر رساندن موارد جدیدآلودگی و همچنین مرگ ناشی از اچ آی وی” است. (Getting to Zero)

بیماری ایدز: بیماری نشانگان نقص ایمنی اکتسابی اچ‌آی وی: یکی از بیماریهای ویروسی واگیردار است . ویروس اچ آی وی قدرت دفاع بدن را در مقابل بیماریها و عفونتها کم میکند .امسال (1393)نیز شعار روزجهانی مبارزه با بیماری ایدز 'درمان اچ آی وی همه گیری را مهار می کند، پیشگیری کنید، درمان کنید، زندگی کنید' اعلام شده است.

HIV/AIDS  از جمله بیماریهایی است که به لحاظ میزان کشندگی بالا و هزینه مراقبتی فراوان، ایجاد مشکلات اجتماعی و هدف قراردادن جمعیت جوان جامعه از معضلات مهم جوامع بشری است. کنترل اپیدمی، پیشگیری و مراقبت از بیماران از اهم فعالیت های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد .علی رغم این که این بیماری در سال های اولیه دهه هشتاد میلادی شناسایی شده لیکن تا پایان سال 2013 میلادی تعداد افرادی که با این ویروس زندگی می کردند به بیش از 33 میلیون نــفر رسیده است.

عامل بیماری زا :عامل بیماری زا نوعی ویروس بنام HIV بوده می باشد .

راههای انتقال :

1.تماس جنسی : تماس جنسی شایع ترین راه انتقال HIV در جهان می باشد . در کشور ما تاکنون  در حدود 13% موارد گزارش و شناخته شده از این طریق بوده است. این انتقال می تواند از مرد به زن، از زن به مرد و یا در افراد هم جنس باز اتفاق بیافتد.

2.اعتیاد تزریقی دومین راه شایع انتقال HIV در جهان و اولین راه انتقال در ایران می باشد که در اثر استفاده از سرنگ و سوزن مشترک برای تزریق مواد مخدر می باشد .
 
3.خون و فرآورده های خونی : خوشبختانه امروزه با توجه به انجام غربالگری در تمام خون هــــای اهدائی ، انتقال از این طریق تحت کنترل می باشد.

4. انتقال از مادر به کودک: HIV می تواند در سه مرحله بارداری، در حین زایمان و در دوران شیردهی از مادر آلوده  به فرزند انتقال یابد

5.پیوند اعضاء : مواردی از انتقال HIV از طریق پیوند اعضاء در دنیا گزارش شده، این انتقال از طریق بافت های فاقد عروق (قرنیه) گزارش نشده است. لذا انجام آزمایش های تشخیصی در کلیه اهدا کنندگان  اعضاء الزامی است .

6.سایر راههای انتقال :

خون، مایع منی و ترشحات دستگاه تناسلی منابع اصلی ویروس هستند. گزارشی دال بر انتقال توسط نیش حشرات و بزاق در دست نیست. احتمال انتقال در اثر پاشیدن مایعات آلوده به چشم وجود دارد. استفاده مشترک از وسایل تیز و نافذ و فرو رفتن وسایل برنده‏ای مانند تیغ و سوزن آلوده به خون فرد مبتلا در پوست نیز جزء راههای انتقال می باشند  


 

راه های پیشگیری از HIV/AIDS:

-افزایش سطح آگاهی عموم مردم و گروههای هدف (به خصوص جوانان و نوجوانان، افراد در معرض خطر، افراد با رفتارهای پرخطر و ...)

-غربالگری خون های اهدائی از نظر آلودگی به HIV

-عدم استفاده از سرنگ و سرسوزن مشترک جهت هرنوع تزریق بخصوص در مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی و استفاده از سرنگ یکبار مصرف

-پایبندی به اصول اخلاقی خانواده، خویشتن داری، کاهش شرکای جنسی متعدد و استفاده صحیح از کاندوم

-عدم استفاده مشترک از وسائل شخصی مثل تیغ، ناخن گیر، مسواک، خلال دندان

-دریافت خدمات بهداشتی و درمانی فقط از پرسنل شاغل در این بخش و مراکز قانونی و ذیصلاح بهداشتی و درمانی که از اصول احتیاطات استاندارد پیروی می کنند.

-پیشگیری از بارداری  زنان HIV+ به منظور پیشگیری از انتقال ویروس به نوزاد

- ارائه خدمات درمان پیشگیری در افراد مبتلا به منظور کاهش انتقال عفونت از جمله مادران باردار

- تشخیص سریع و درمان موثر افراد مبتلا به منظور کاهش میزان ویروس

 ایدز و چالش ها

امروزه گسترش روزافزون اچ آی وی به عنوان یکی از چالش های بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی، پیشرفت و توسعه جوامع بشری را به خطر انداخته است.  بدون شک بزرگ ترین معضل جامعه بشری پس از جنگ جهانی دوم پاندمی ایدز است. ایدز بیماریی است که به صورت سندرم (مجموعه ای از علائم و نشانه ها) تظاهر یافته و برای اولین بار درسال 1981 میلادی در کشور آمریکا گزارش شد. این سندرم نشان دهنده مراحل پایانی آلودگی به HIV است. HIV+ به فردی گفته می شود که اچ آی وی (ویروس) وارد بدن او شده و این عفونت به دیگران قابل انتقال است اما بیمار در این مرحله فاقد علامت بوده و فقط با آزمایش خون می توان به ابتلای فرد پی برد، AIDS مرحله علامت دار و پایانی بیماری است که معمولاً چند سال پس از ورود ویروس به بدن فرد اتفاق می افتد و اگر بیمار تحت درمان قرار نگیرد معمولاً عمر طولانی نخواهد داشت. البته در بسیاری از مواقع این دو واژه (اچ آی وی و ایدز) به غلط به جای هم استفاده می شود.

عامل بیماری ویروسی به نام اچ آی وی (HIV) از خانواده رتروویروس ها است که به نام "ویروس نقص سیستم ایمنی انسان" نیز نامگذاری شده است. اصولاً ویروس‏ها دارای این خــصوصیت هستند که در خارج از سلول زنده قادر به ادامه حیات نمی باشند.HIV  نیز مانند سایر ویـــــروسها فقط درون سلول زنده قادر به ادامه حیات می‌باشد. یکی از سلول‏هایی که HIV برای ادامه حیات به آن احتیاج دارد گلبولهای سفید در بدن انسان می باشد. این ویروس در خارج از بدن (خارج از سلول‏های زنده) در مدت زمان کوتاهی از بین میرود. همچنین این ویروس به راحتی توسط مواد ضدعفونی کننده (الکل ، وایتکس و .... ) و حرارت از بین میرود .

اولین موج همه گیری در آمریکای شمالی و اروپای غربی، دومین موج آن در آفریقا و آمریکای جنوبی، سومین موج آن در خاور دور و اروپای شرقی شکل گرفته و چهارمین موج همه گیری از حدود سال 1995 در خاورمیانه و آسیای مرکزی ظاهر شده  است.در حال حاضر بیش از 34 میلیون نفر از مردم دنیا با این ویروس زندگی می کنند و روزانه تقریباً 6000 نفر به آمار قبلی اضافه می شود. همچنین به طور متوسط سالانه در حدود 6/1  میلیون نفر به دلیل ابتلاء به ایدز جان خود را از دست می دهند که نتیجه آن میلیونها کودک یتیم و معصومی خواهد بود که احتمالاً 40-30 درصد آنها نیز دارای اچ آی وی می باشند.

در حالی که در اروپا و آمریکا بدلیل آگاهی مردم از راههای سرایت بیماری، از سرعت شیوع آن کاسته شده است متأسفانه بیش از 90% از موارد جدید در کشورهای کمتر توسعه یافته و یا در حال توسعه بروز می کند.ابعاد فاجعه وقتی روشن می شود که بدانیم در حدود 70 تا 80 درصد اعتبارات بهداشتی در تعدادی از کشورهای آفریقایی صرف برنامه مبارزه با ایدز می شود و یا حدود 50% از تخت های بیمارستانی در کشور زیمبابوه را بیماران مبتلا به ایدز اشغال نموده و یا این که بدانیم تعداد مبتلایان در کشور هندوستان از 20000 نفر در سال 1988 به 6 میلیون نفر در سال 2000 رسیده است. برآورده شده که در سال 2010 تعداد مبتلایان به اچ آی وی / ایدز  در آن کشور حدود 12-10 میلیون نفر باشند.برآورد می شود که در حال حاضر در حدود 17 میلیون کودک زیر 17 سال در دنیا به علت ابتلای والدین خود به ایدز و مرگ آنها،‌ یتیم شده اند.

امید به زندگی در بسیاری از کشور های آفریقائی مثل بوتسوانا و زیمبابوه در اثر گسترش ایدز به کمتر از 40 سال و در برخی موارد حتی به کمتر از 35 سال  رسیده است.بانک جهانی تخمین زده که در حدود 15000 نفر از آموزگاران تانزانیائی تا سال 2010 به علت ابتلا به ایدز فوت کرده اند و اگر همین روند ادامه یابد تا سال 2020 میلادی این تعداد به 27000 نفر خواهد رسید این در حالی است که آموزش و جایگزینی آنها نه تنها سالها وقت لازم دارد بلکه در حدود 38 میلیون دلار نیز هزینه در برخواهد داشت.

مطالعات گوناگون نشان داده که در حال حاضر تماس جنسی با فرد اچ آی وی مثبت  شایع ترین راه انتقال در جهان است. احتمال انتقال بیماری از این طریق در ابتدای آلودگی که ویروس به تازگی وارد بدن شده و هنوز بر علیه آن آنتی بادی ساخته نشده و همچنین در مرحله ی بیماری ایدز بسیار بالاتر است. استفاده ی مشترک از سوزن و سرنگ آلوده در مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی مقام دوم راه های انتقال را به خود اختصاص داده است. سومین راه انتقال نیز انتقال از طریق مادر آلوده به جنین و یا نوزاد او می باشد که این عفونت می تواند در مراحل حاملگی، هنگام زایمان و یا پس از زایمان و از طریق شیردهی منتقل گردد.امروزه در سراسر جهان به منظور تشخیص این بیماری از آزمایش خون (الایزا) استفاده شده که در صورت مثبت بودن الایزا جهت تایید آن از تست دیگری به نام وسترن بلات(Western Blot)  استفاده می شود. در کودکان متولد شده از مادران HIV مثبت به دلیل احتمال وجود آنتی بادی های مادری باید از تست PCR که بر اساس شناسایی آنتی ژن ویروس است استفاده کرد و یا در 18 ماهگی از آزمایش الایزا و وسترن بلات سود جست.

راه‏های عدم انتقال :

با توجه به این که ویروس در خارج از بدن انسان در مدت کوتاهی از بین می رود لذا از طریق روابط معمول اجتماعی و   تماس های عادی مثل کارکردن با یکدیگر ، هم صحبت شدن ، همسفر بودن ، دست دادن ، بوسیدن ، در آغوش گرفتن،استفاده از حمام عمومی ، استخر و توالت ، از طریق لباس ، پوشاک ، پتو و رختخواب،  عطسه و سرفه و نیش حشرات باعث انتقال آلودگی به شخص سالم نمی شود .

با توجه به این که در روابط معمول و روزمره ویروس منتقل نمی شود ، افرادی که آلوده به ویروس بوده و یا بیماری ایدز دارند در روابط معمول اجتماعی خطری برای سایرین نداشته و نیازی به قرنطینه و جدا کردن آنها از دیگران نیست. پس بیماران مبتلا به HIV/AIDS را از خود طرد نکنیم.کشور ما ایران نیز تا تاریخ 1/4/1393 توانسته تعداد 28357 نفر از بیماران مبتلا به HIV/AIDS را شناسائی نماید که 6120 نفر از آنان وارد مرحله ایدز شده و تعداد 5883 نفر از کل بیماران نیز جان خود را از دست داده اند. 5/88 % مبتلایان مرد و مابقی زن هستند. 1/45% موارد مبتلا در گروه سنی 34-25 سال قرار داشته و نشان می دهد که این بیماری در جوانان شایع تر است. با توجه به ماهیت بیماری که دارای دوره بدون علامت طولانی بوده و در بسیاری از مواقع تا حدود 15-5 سال در فرد آلوده هیچ گونه علامتی مشاهده نمی شود افراد مبتلا از بیماری خود آگاه نبوده و یا به دلیل ترس از انگ و بدنامی ناشی از آن از مراجعه به مراکز مشاوره بیماری های رفتاری خودداری نموده و قسمت عمده مبتلایان در کشور ما ناشناخته باقی مانده است. بر اساس تخمین های به عمل آمده برآورد می شود که در حدود 90 هزار نفر در کشور ما به این ویروس آلوده شده باشند. مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری یکی از تجربیات موفق کشور است که توانسته گام های موثرتری را در کنترل اپیدمی اچ آی وی بردارد، در این مراکز کلیه خدمات پیشگیری، مراقبت و درمان اچ آی وی به خصوص ارائه درمان های مناسب جهت بیماران، خدمات کاهش آسیب،‌ آموزش، مشاوره و آزمایش اچ آی ویجهت افراد در معرض آسیب به صورت کاملاً محرمانه، داوطلبانه و رایگان ارائه می گردد. 

برخی از پیام های بهداشتی درخصوص ایدز:
از آسیب دیدگان ایدز حمایت کنیم
همدلی وهمیاری مرهمی برای آسیب دیدگان ایدز
اعتیاد وروابط جنسی محافظت نشده ، زمینه ساز خطر ابتلا به HIV / ایدز
با تقویت عزت نفس و مهارتهای زندگی در جوانان ، آنها را در برابر ایدز مصون سازیم
با آگاه سازی جوانان از آسیب های ناشی از مصرف مواد روان گردان والکل از گسترش HIV / ایدزجلوگیری کنیم
تماس جنسی نا مطمئن شایعترین راه انتقال HIV / ایدز در جهان است
مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری در سراسر کشور آماده انجام آزمایش رایگان و محرمانه HIV می باشند
بیماری ایدز واکسن ودرمان قطعی ندارد اما پیشگیری از آن آسان است
ویروس ایدز با دست دادن ،روبوسی، خوردن وآشامیدن وارتباطات عمومی روزانه منتقل نمی شود، بیماران را طرد نکنیم
مصرف مواد روان گردان والکل زمینه ساز خطر ابتلا به HIV / ایدز می باشد
ابتلا به HIV از ظاهر فرد مشخص نمی شود . با رفتارهای سالم خود را در برابر ایدز حفاظت کنیم
با آموزش ، اطلاع رسانی ، حمایت ، مراقبت ودرمان برای پیشگیری از ایدز اقدام کنیم
آنچه ما را در معرض ابتلا به ایدز قرار می دهد رفتار ما است نه زندگی در کنار افراد مبتلا
هر یک از ما می تواند با حفاظت از خود در برابر HIV گامی در حفاظت از جامعه خود بردارد
با پرهیز از انگ وتبعیض همه را از آموزش ، پیشگیری ودرمان ایدز بهره مند سازیم

شعارهای ایدز را جدی بگیریم ؟

1-    آیا می دانید در هر دقیقه 5  فرد جوان در دنیا به HIV آلوده می شوند؟

2-   از زندگی در کنار افراد آلوده به  HIV/AIDS  نهراسید .

3-  یادمان باشد ایدز بدنامی و ننگ نیست بلکه بیماری است.

4-   فردا خیلی دیر است ، مبارزه با ایدز را از امروز آغاز کنیم.

5-   ایدز نه واکسن دارد نه درمان ، ولی با آگاهی و رفتار بهداشتی میتوان از ابتلاء به آن پیشگیری کرد.

6-   در زمان مراجعه به آرایشگاه، تزریقات و دندانپزشکی از استریل بودن وسائل آنها اطمینان حاصل نمائید.

7-   آموزش زنان و دختران موثرترین روش حفاظت آنها در برابر HIV/AIDS  است.
 
8-   استفاده از کاندوم احتمال آلودگی به HIV/AIDS را به نحو چشمگیری کاهش   می دهد.

9-   بسیاری از زنان و دختران بخاطر رفتارهای پرخطر دیگران در معرض HIV/AIDS قرار می گیرند.

10- آنچه ما را در معرض خطر ابتلاء به HIV/AIDS قرار می دهد رفتار های پرخطر ماست ، نه زندگی در کنار افراد مبتلا.

11- عمده ترین راه انتقال HIV/AIDS در دنیا تماس جنسی است.

12- مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی ، افراد با شرکای جنسی متعدد و زنان خیابانی بیشتر در معرض خطر ابتلاء به HIV/AIDS هستند.

13-افراد مبتلا به HIV/AIDS نیاز به حمایت خانواده ، جامعه و مسئولین دارند.

14- یکی از مهم ترین راههای مبارزه با HIV/AIDS ،جایگزینی " شرم با همبستگی و همیاری " و " ترس با امید " است.

15- یاری دادن  و مشارکت افراد آلوده به HIV/AIDS در فعالیت های اجتماعی و اشتغال امری ضروری است.

16-HIV از طریق تماس های عادی مانند استخرشنا، ظروف غذا خوری، وسائط نقلیه عمومی، عطسه، سرفه ، دست دادن و روبوسی منتقل نمی شود.

17-  جوانان عزیز، با افزایش آگاهی خود، بر علیه HIV/AIDS بسیج شوید.

18- اولین گام در راه مبارزه با HIV/AIDS شکستن دیوار سکوت و انگ و پذیرش آن در جامعه و شناخت اهمیت آن می باشد.

19- سکوت را بشکنیم و خطر HIV/AIDS را باور کنیم

20- وفا دار باش ،  پرهیز کن     

21-شایعترین و مهمترین راه انتقال HIV/AIDS   رفتار پر خطر جنسی واعتیاد تزریقی  میباشد .

22-  با پرهیز از انگ و تبعیض به کمک بیماران HIV/AIDS بشتابیم.

23- خطر بیماری HIV/AIDS جدی است. هوشیار باشیم

24-  بیماران HIV/AIDS حق زندگی دارند. آنها را طرد نکنیم.

25-   آیا می دانید در هر روز بیش از 6000 نفر به HIV آلوده می شوند؟

 آموزش و اطلاع رسانی در زمینه HIV و ایدز یکی از استراتژیهای مهم برنامه کشوری پیشگیری از HIV در کشور است.  آمار روز جهانی ایدز سال 1389: "دسترسی به آموزش ، پیشگیری ، مراقیت و درمان ایدز حق هر انسان است."  با مشارکت در اطلاع رسانی ، گسترش خدمات پیشگیری و در مان ، پرهیز از انگ و تبعیض ، همه افراد جامعه را از این حق بهره مند سازیم ، با این وجود تعیین یک مقطع زمانی خاص در سال برای برجسته سازی موضوع و حساس کردن سیاستگزاران ، مسئولان و آحاد جامعه به موضوع HIV و ایدز و همراه کردن آنان برای پیشگیری از ایدز بسیار ضروری است . موضوع ایدز صرفا یک موضوع بهداشتی نبوده و دارای ابعاد اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی ، امنیتی و غیره نیز می باشد و به منظور اطلاع رسانی مناسب در این خصوص ، تعیین زمان بیشتر از یک روز و تعمیم آن به هفته اطلاع رسانی ایدز از 16-10 آذر ماه در نظر گرفته شده است ، با توجه به این مهم و حساسیت موضوع ایدز و رسالت همگانی در این زمینه ، اهم اهداف این هفته به شرح ذیل می باشد.

1. اطلاع رسانی مناسب در خصوص HIV و ایدز و اهمیت پیشگیری از آن

2. جلب حمایت سیاستگزاران ، مسئولان و سازمانها از برنامه های HIV و ایدز و افزایش همکاریهای بین بخشی

3. معرفی اقدامات ، دستاوردها و چالشهای موجود در زمینه برنامه های HIV و ایدز در کشور

4. جلب مشارکت انجمنهای غیر دولتی و عموم مردم در برنامه های پیشگیری و کنترل HIV و ایدز در کشور

5. برجسته سازی شعار روز جهانی ایدز و نهادینه کردن آن

ویژه های هفته ایدز

بسیج جهانی کنترل ایدز	مسایل حمایتی از افراد  +HIV
افزایش ایمنی بدن با تغذیه مناسب	من مراقبم ، شما چطور ؟

دیابت، تاوان سنگین کم تحرکی و خوش اشتهایی

دیابت، یک بیماری هزار چهره

دیابت یا بیماری قند هنگامی بوجود می‌آید که هورمون انسولین - عامل تنظیم‌کننده قند خون - یا به اندازه کافی در بدن تولید نمی‌شود یا بافت‌های بدن به آن به درستی پاسخ نمی‌دهند.در نتیجه سوخت وساز قند در بدن مختل می‌شود و قند خون از حد طبیعی خود بالاتر می‌رود، و در نهایت علائم شاخص دیابت به صورت پرخوری، پرنوشی و پرادراری ظاهر می‌شود.هورمون انسولین که از سلول‌های جزایر لانگرهانس در غده لوزالمعده به درون خون ترشح می‌شود، کارکردهای مختلفی در بدن دارد، و از جمله ورود قند  را از خون به درون سلول‌ها تسهیل می‌کند تا سلول‌ها بتوانند برای تامین انرژی خود از آن استفاده کنند.

در صورت کمبود یا عدم تاثیر انسولین قند نمی‌تواند وارد سلول‌ها شود، در نتیجه قند خون بالا می‌رود. بالا رفتن قند خون علاوه بر ایجاد علائم حادی که در بالا به آن اشاره شد، در درازمدت باعث آسیب رساندن به تقریبا هر عضو حیاتی بدن از جمله قلب، مغز، چشم، کلیه‌ها و ... می‌شود.از سال 1997، تقسیم‌بندی دیابت، تغییر پیدا کرد. امروزه، دیگر اصطلاحاتی مانند دیابت وابسته به انسولین و غیروابسته به انسولین، منسوخ شده‌اند و بی‌معناست زیرا هر بیمار دیابتی، بدون توجه به سن، ممکن است در مرحله‌ای از بیماری، احتیاج به انسولین داشته باشد.حدود 20 سال طول کشید تا دیابت نوع I تبدیل شود به دیابت نوع 1.

دیابت نوع 1
مبتلایان به این دیابت، 5 تا 10 درصد کل مبتلایان به دیابت را تشکیل می‌‌دهند. این نوع از دیابت زیر سن 30 سالگی، خصوصا در کودکان و نوجوانان، دیده می‌شود، ولی در هر سنی امکان دارد ظاهر شود.دیابت نوع 1 نیاز به عواملی چون استعداد ژنتیک، ویروس و واکنش ایمنی‌زا دارد تا ظاهر شود. غلظت انسولین خون در دیابت نوع 1، صفر یا نزدیک به صفر است.شروع دیابت نوع 1، پر سر و صدا و با عطش فراوان، پرادراری، پرنوشی، پرخوری و لاغری سریع همراه است.

به دنبال اولین حمله کتواسیدوز، گاهی بیماری برای مدتی ساکت و بدون علامت می‌ماند و نیازی به درمان ندارد. این مدت را دوره ماه‌عسل می‌نامند. توصیه می‌شود که طی این مدت هم مقدار کمی انسولین تزریق شود، زیرا این دوره کوتاه، به زودی تمام خواهد شد.درمان دیابت نوع 1، منحصرا تجویز انسولین است و تجویز قرص‌های ضددیابت در کودکان و نوجوانان، تحت هر عنوانی(حتی اصرار و تمرد بیمار)، یک خطای پزشکی محسوب می‌شود.

دیابت نوع 2
مبتلایان به این دیابت،90 تا 95 درصد کل مبتلایان به دیابت را تشکیل می‌دهند. این نوع از بیماری، معمولا بالای 40 سالگی دیده می‌شود، ولی بروز آن در هر سنی (حتی کودکان) ممکن است. اخیرا دیابت نوع 2 همراه با چاقی در کودکان بیشتر از سابق دیده می‌شود.عوامل خطر آن شامل چاقی، کم‌تحرکی و سابقه دیابت بارداری می‌باشد.غلطت انسولین خون در دیابت نوع 2 ، معمولا طبیعی است و یا حتی زیادتر از حد طبیعی، ولیکن یک مقاومت محیطی نسبت به انسولین وجود دارد.از ویژگی‌های دیابت نوع 2، بی‌سر و صدا بودن و روند تدریجی آن است و غالبا در یک آزمایش خون اتفاقی تشخیص داده می‌شود.کنترل دیابت، یک هنر است که هم پزشک و هم بیمار، باید از چنین هنری برخوردار باشند.

عوارض عروقی از مختصات دیابت نوع 2است. گاهی بیماری، زمانی تشخیص داده می‌شود که به شبکیه چشم رسیده است و یا به بیماری قلبی یا فشار خون بالا، منجر گردیده است، بدون آن که قبلا، قند خون بالایی گزارش شده باشد. در واقع عوارض بیماری، به صورت علایم، ظاهر می‌شوند، بدون سر و صدا و بی مقدمه (بر خلاف نوع 1).چاقی، مادر دیابت نوع 2 تلقی می‌شود. این بیماران معمولا یا چاق‌اند و یا 80 درصد آنها روزی چاق بوده‌اند.مصرف قرص‌های ضد دیابت، حفظ وزن مطلوب، اصلاح شیوه زندگی، ورزش و در صورت لزوم تزریق انسولین در درمان آن موثرند، اما قدم اول در درمان، اصلاح شیوه زندگی و سپس تجویز متفورمین (قرص‌ ضد دیابت) است.

دیابت بارداری
دیابت بارداری به حالتی از دیابت گفته می‌شود که برای اولین بار، در دوران بارداری ظاهر می‌شود، بدون اینکه سابقه‌ای از دیابت قبلی در بیمار وجود داشته باشد.دیابت بارداری معمولا بعد از وضع‌حمل، به حالت طبیعی برمی‌گردد، ولی در بعضی خانم ها به دیابت دایمی تبدیل خواهد شد.2 تا 5 درصد کل بارداری‌ها، با دیابت بارداری همراه است (در ایران حدود 4 درصد).عدم تشخیص و درمان به موقع، عوارض سختی برای مادر و جنین به همراه خواهد داشت و به سقط جنین یا تولد نوزاد مرده یا نوزاد چاق (بیش از 4 کیلو) منجر خواهد شد.از آنجایی که در 50 درصد موارد از دیابت بارداری، هیچ سابقه‌ای از دیابت قبلی وجود ندارد، لذا شرط احتیاط حکم می‌کند که هر خانم باردار سالمی، به عنوان فرد مبتلا به دیابت بارداری در نظر گرفته شود تا خلاف آن ثابت گردد.ساده‌ترین آزمون برای تشخیص دیابت بارداری، این است که هنگام مراجعه ی زنان باردار به آزمایشگاه در هر ساعت از روز، بدون توجه به زمان غذا خوردن، 50 گرم گلوکز خوراکی به آنها خورانده می‌شود و یک ساعت بعد گلوکز (قند) خون اندازه‌‌گیری شود. اگر 140 یا بالاتر بود، تا 80 درصد دیابت بارداری تشخیص داده می‌شود.تکرار این آزمون با 100 گرم گلوکز خوراکی، در مرحله بعد انجام می‌شود.

دیابت دارویی

داروهای زیر قند خون را بالا می‌برند و می‌توانند یک دیابت نهفته را آشکار سازند:دیازوکساید(ضد فشار خون، ضد ترشح انسولین)، سیکلوفسفاماید(ضد سرطان، ضد ایمنی)، گلوکو کورتیکوییدها، تیازیدها، پنتامیدین، آلفا، اینترفرون، اسیدنیکوتینیک، استروژن و پروژسترون.دیابت دارویی، موقتی است و با قطع دارو، قند خون طبیعی می‌شود، مگر اینکه بیمار در مرحله پیش از دیابت (دیابت مخفی) باشد که در این صورت، دیابت او دایمی می‌شود.واکور که یک ماده سمی و نوعی مرگ‌موش است و برای معدوم کردن جوندگان موذی مورد استفاده قرار می‌گیرد، مخرب سلول های تولید کننده انسولین در لوزالمعده است و مصرف اشتباهی آن، به دیابت دایمی منجر خواهد شد.

دیابت هر ۶ ثانیه یک قربانی در جهان می گیرد؛ همچنین یک چهارم ایرانیان در معرض ابتلا به دیابت هستند. برخلاف تصور، دیابت تنها یک بیماری با قندخون بالا نیست، بلکه یک عارضه جدی عروقی است که اندام های مختلف بدن از جمله قلب و چشم ها را دچار مشکل می کند. چاقی و اضافه وزن، مصرف فست فودها، کم تحرکی و استرس شدید ناشی از زندگی ماشینی و بالا بودن چربی و فشار خون از عوامل ابتلا به دیابت است. در دیابت پیشگیری بر درمان مقدم است، چون این بیماری با تجویز دارو قابل درمان نیست و مبتلایان باید تا آخر عمر تحت کنترل باشند. تشخیص به موقع دیابت که از طریق آموزش و اطلاع رسانی عمومی به جامعه میسر می شود، نقش موثری در پیشگیری از عوارض دیابت دارد. متأسفانه حدود نیمی از مبتلایان به دیابت از بیماری خود اطلاع ندارند که با آگاه کردن مردم به ویژه از طریق رسانه ها می توان به کنترل بیماری در آنها کمک کرد. شیوع این بیماری در برخی استان ها مثل یزد و بوشهر تا 13 درصد هم تخمین زده می شود. شیوع حدود 40 درصدی دیابت در برخی از کشور های حاشیه جنوبی خلیج فارس زنگ خطری برای شیوع گسترده  دیابت در کشور ماست. چنان که پیش بینی می شود تا سال 2025 شمار مبتلایان دیابت در کشور به مرز 8 تا 10 میلیون نفر برسد.

دیابت یک تهدید عمده برای سلامت و بهداشت عمومی محسوب می گردد که در حال شدید تر شدن می باشد وبزرگترین اثر آن بر بزرگسالان در سنین کار خصوصاً در کشورهای در حال توسعه می باشد.

*در سراسر جهان هر ساله 2/3میلیون مرگ به دیابت نسبت داده می شود.

*یک مرگ از هر 20 مرگ به دیابت نسبت داده می شود،8700 مرگ در هر روز، 6 مرگ در هر دقیقه

*حداقل یک مرگ از هر10 مرگ در میان بزرگسالان بین 35تا64 سال به دیابت نسبت داده می شود

*حداقل171 میلیون نفر در سراسر جهان دیابت دارند.

*تعداد افراد دیابتی به نظر می رسد تا سال 2030بیش از 2 برابر شود.

*در کشور های درحال توسعه تعداد افراد دارای دیابت تا150% در 25 سال آینده آفزایش پیدا خواهد کرد.

-میزان شیوع بیماری دیابت در نواحی مختلف ایران متفاوت است. به عنوان مثال، طبق بررسی های انجام شده بیشترین -میزان شیوع بیماری دیابت در شهر یزد وجود داشته است. (3/16 درصد)
-طبق مطالعات اخیر 14 – 23% ایرانیان بالغ بالای 30 سال دیابتی هستند یا دچار عدم تحمل گلوکز (IGT) می باشند. تقریباً 25% موارد IGT در آینده دچار دیابت می شوند.
60 – 70 در صد افراد دیابتی دچار آسیب عصبی می شوند که ممکن است منجر به قطع پا در آنها گردد. در حدود 15 % این -افراد زخم پای ناشی از دیابت مشاهده شده است.
-طبق بررسی های به عمل آمده ایران جزو کشورهایی است که به میزان زیاد در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار دارد و بروز دیابت در ایران رو به افزایش است.
10 کشوری که دارای بیشترین تعداد مبتلایان به دیابت هستند به ترتیب عبارت از : هند، چین،‌ایالات متحده امریکا، اندونزی، روسیه، ژاپن، امارات متحده عربی، پاکستان، برزیل و ایتالیا

افراد بالای 45 سال  برای تشخیص به موقع این بیماری که علایم چندانی ندارد، انجام آزمایش های مستمر را جدی بگیرند
افراد چاق، سیگاری یا کسانی که سابقه ابتلا به دیابت در خانواده آنها وجود دارد، لازم است از سنین پایین تر نسبت به انجام آزمایش قندخون اقدام کنند حدود 15 تا 20 درصد افراد جامعه به دیابت یا پیش دیابت مبتلا هستند،  دیابت نوع یک، متأسفانه قابل پیشگیری نیست، ولی دیابت نوع دو که شایع ترین نوع دیابت و مورد نظر است، با افزایش تحرک و اصلاح الگوی تغذیه و کاهش مصرف غذاهای نامناسب به راحتی قابل پیشگیری است. دیابت یک تهدید جدی است و همان طور که از ایدز می ترسیم، باید از سونامی این بیماری غیرواگیر نیز نگران باشیم طبق توصیه های انجمن دیابت آمریکا و اروپا که انجمن دیابت ایران نیز در درمان بیماری دیابت از آنها تبعیت می کند، آموزش در زمینه دیابت و راهکارهای درمان آن نخستین گام در کنترل بیماری است. وقتی بیمار کاملا با بیماری خود آشنا باشد، می تواند در روند درمان با پزشک همکاری کند. تغییر شیوه زندگی دومین گام در مسیر کنترل دیابت است، بدین ترتیب که ورزش و جلوگیری از اضافه وزن و پرهیز از عادت های پرخطر مثل استعمال دخانیات، استرس و کم خوابی باید به جزئی جدانشدنی از زندگی بیمار تبدیل شود

 کم تحرکی، تغذیه نامناسب و چاقی عمده ترین فاکتورهای خطر ابتلا به بیماری دیابت میباشد که نیمی از موارد دیابت با جلوگیری از چاقی و اضافه وزن قابل پیشگیری است. براساس آمارهای رسمی حدود   11.3 درصد جمعیت بالغ کشور به دیابت مبتلا هستند، البته خاورمیانه وشمال آفریقا دیابت خیزترین منطقه دنیاست و سه کشور همسایه ما در حاشیه جنوبی خلیج فارس جزو ۱۰کشور دارای بیشترین میزان شیوع دیابت در دنیا هستند. اگرچه نرخ شیوع دیابت در ایران با کشورهای کویت، عربستان و قطر که با شیوع فوق العاده دیابت مواجه هستند، قابل مقایسه نیست ولی با توجه به تغییر هرم جمعیتی و افزایش جمعیت میانسال و سالمند کشور در سال های آینده، افزایش چشمگیر شیوع دیابت در آینده دور از ذهن نیست.

جمع بندی:
دیابت، یک بیماری هزار چهره است و در هر مریضی به شکلی ظاهر می‌شود. من هیچ دو بیمار دیابتی را نمی‌شناسم که کاملا، یکی باشند. لذا نمی‌توان برای تمام بیماران دیابتی، یک نسخه واحد پیچید و یک دستورالعمل واحد تدوین نمود.از طرف دیگر، دیابت، یک بیماری شایع، پرعارضه، مزمن و صعب‌العلاج است. اگر در این چند واژه دقت کنید، درخواهید یافت که دیابت چه دامنه‌ وسیعی دارد.دیابت می‌تواند دارای چهره‌ای خشن یا ملایم باشد. برخورد ما با دیابت نیز متناسب با شدت و ضعف این بیماری است، مثلا بیماری دیابتی که در آستانه ی قطع عضو است، با بیماری که با مصرف یک قرص در روز بیماری خود را کنترل می کند، فرق دارد.در حال حاضر دیابت، قابل علاج نیست، ولی قابل کنترل و مهار شدنی است.

سونامی سرطان؛ از شوخی تا واقعیت

مهمترین دلیل ابتلا به سرطان

نامش هم ترسناک است، چون با مرگ، درمان سخت، درد، تغییر ظاهر با ریختن موها، داروهای گران قیمت و امثال آن همراه می‌شود؛ واقعیت تلخی که در سایه بی تدبیری ما روز به روز دایره بزرگ‌تری از جامعه را در بر می‌گیرد تا ترسمان از آینده دو چندان شود. روند رو به رشد سرطانها در کشورمان، واقعیت تلخی است که وزیر بهداشت نیز به آن اذعان داشته و گفته است باید تدابیری اتخاذ کنیم که سرعت روند رو به رشد آن را کنترل کنیم. این در حالی است که برخی متخصصان سرطان و دست اندرکاران حوزه سلامت، بر این عقیده اند که کشور دچار " سونامی سرطان" شده است هرچند مسئولان ارشد وزارت بهداشت می گویند که چنین اتفاقی رخ نداده و آنچه از وضعیت بیماریهای سرطانی در کشور مشاهده می شود، تنها یک روند رو به افزایش است.اما نکته ای که در این بین وجود دارد، این است که سن ابتلا به سرطان در کشورمان پایین آمده و مرگهای سرطانی نیز رو به افزایش است. بطوریکه سالانه بیش از 90 هزار مورد جدید ابتلا به سرطان در کشور شناسایی می شود و 30 هزار مبتلا به سرطان نیز فوت می کنند.شناسایی بیماران مبتلا به سرطان در کشورمان، یکی از دغدغه های اصلی وزارت بهداشت است، زیرا،بیماران مبتلا به سرطان، زمانی به پزشک مراجعه می کنند که بیماری مزمن شده و روند درمان با مشکل مواجه می شود.

 بار سنگین هزینه های درمان و نگهداری بیماران سرطانی برای کشور، مردم و بیمه ها کمرشکن است و متاسفانه درصد شیوع آن در کشور ما رو به افزایش است. ضمن اینکه مرگ دلخراش مرتضی پاشایی نیز می تواند تلنگری جدی به تمام مردم و به خصوص جوانان و نوجوانان درباره تغییر سبک و سیاق زندگی باشد.این در حالی است که بررسی ها نشان می دهد درصورت بی توجهی مردم به موضوع پیشگیری، تغییر در شیوه زندگی و خودمراقبتی، چهار سرطان سینه، کولون، سرویکس و پروستات، طی سالهای نه چندان دورخط اول بیماریهای بدخیم را در کشور شامل خواهند شد.سرطان یک عامل خطر است، فرد را از شغلش باز می‌دارد و هزینه‌های بالای دارویی دارد. بیماری سرطان به علت رادیوتراپی، نیازمند تغذیه ویژه است. مشکلات افسردگی و روانی را نیز باید به آن اضافه کرد.

مهمترین دلیل ابتلا به سرطان
افزایش سن جمعیت مهمترین دلیل ابتلا به سرطان می باشدشیوه زندگی ناسالم  و عوامل محیطی در بروز این بیماری موثر واقع می شوند. مردم باید از خود مراقبتی آگاه باشند و در جهت مصرف غذای سالم تلاش کرده و از روغن پالم و آب آلوده استفاده نکنند و وزن خود را کنترل و از سبزیجات و میوه زیاد استفاده کنند.غربالگری می تواند سه سرطان پستان، روده بزرگ و دهانه رحم را زودهنگام مشخص کند و هر چه سرطان زودتر شناسایی شود هزینه های بیمار نیز کمتر خواهد شد.

سالانه 90 هزار مورد جدید سرطان در کشور شناسایی می‌شود و در حال حاضر 300 هزار مبتلا به سرطان در کشور وجود دارد که تمام این افراد نیازمند مراقبت، درمان، نگهداری و تسکین درد هستند. "سن"، شایعترین علت ابتلا به سرطان است چرا که با افزایش سن، تغییرات ژنتیکی را شاهد هستیم. از طرف دیگر جامعه ما در حال مسن شدن است. بنابراین انتظار آن است که در سال‌های آتی افزایش بروز موارد سرطان را شاهد باشیم.

آلودگی هوا و سرطان
تحقیقات سازمان جهانی بهداشت حاکی از آن است که خطر ابتلا به سرطان در افرادی که در محیط‌های باز آلوده زندگی می‌کنند، بیشتر از سایرین است. این در حالی است که مردم تهران تنها پنج درصد از روزهای سال را هوای پاک تنفس می‌کنند.مواد ناشی از اگزوز موتورها (گاز CO و ذرات معلق) و به ویژه موتورهای دیزلی بسیار خطرناک و سرطان‌زا هستند. بطوریکه 20 تا 30 درصد آلودگی هوا نیز به دلیل خودروهای فرسوده است.

مواد غذایی ناسالم و آلوده
مواد غذایی ناسالم از دیگر عوامل زمینه‌ساز سرطان است، بطوریکه در صورت آلوده بودن مواد غذایی، خطر سرطان‌زا بودن آنها وجود دارد. ثابت شده که مواد غذایی حاوی نیترات، سرطان‌زا هستند. این در حالی است که بیشترین نیترات در صیفی‌جات و سبزیجات وجود دارد. همچنین فلزات سنگین مانند آرسنیک، آفلاتوکسین و... نیز در بروز سرطان نقش بسیار مهمی دارند.

مواد دخانی و مخدر
سیگار و تریاک از دیگر عوامل زمینه‌ساز سرطان هستند. سیگار در بروز بسیاری از سرطان‌ها نقش مهمی دارد. همچنین بالاترین مصرف تریاک در دنیا، مربوط به ایران است. سرطان‌های دستگاه گوارش و مثانه نیز از این طریق ایجاد می‌شوند. بنابراین بخشی از عوامل زمینه‌ساز بروز سرطان‌ها در دست خود انسان است که می‌تواند از آنها پیشگیری کند.

چاقی و سرطان
چاقی و اضافه وزن از دیگر عوامل خطر بروز سرطانهاست. مصرف روغن جامد، اسیدهای چرب اشباع و ترانس می‌توانند زمینه بروز سرطان را فراهم کنند. بنابراین اطلاع‌رسانی به مردم بسیاری مهم است. رسانه‌ها، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم و وزارت بهداشت و درمان نقش مهمی در این زمینه دارند.

پنج سرطان شایع در ایران
سرطان ریه، پستان، روده بزرگ، معده و پروستات پنج سرطان شایع کشور هستند.

سونامی سرطان؛ شوخی یا واقعیت
نه تنها آمار سرطان در کشور بالا رفته که سن ابتلا نیز کاهش یافته، آمار سرطان در کشور بالا رفته اما اینکه چرا گفته شده که سونامی سرطان در کشور نداریم، می تواند ناشی از مواضع سیاسی و اجتماعی باشد. در هر صورت، گفتن آمار سرطان در کشور، سیاه نمایی نیست بلکه واقع نمایی است.مراکز معتبر برای ارائه آمار مستند از سرطان در کشور نداریم،  تجربیات و مشاهدات روزمره پزشکان نشان می دهد که هم تعداد مبتلایان به سرطان در کشور بالا رفته و هم اینکه سن ابتلا به سرطان کاهش یافته است. به طور مثال در مورد سرطان پستان عنوان می شد که نباید قبل از 30 سالگی به این سرطان فکر کرد. در حالی که خود بنده بیماری دارم که 21 سال سن دارد و مبتلا به سرطان پستان است. همچنین مواردی از ابتلا به سرطان مقعد(رکتوم) در سنین زیر 18 سال داشته ایم که نشان می دهد سن سرطان در کشور کاهش یافته است.

در سالهای اخیر اخبار و گزارشهای متعددی مبنی بر اینکه سونامی سرطان در کشور در حال رخ دادن است، منتشر شده که منجر به نگرانی های مردم گردیده است در حالی که آمارهای موجود صحت این موضوع را تایید نمی کند.بر اساس آمارهای معتبر، میزان بروز سرطان در ایران کمتر از کشورهای دیگر است و بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، میزان بروز سرطان در کشور ما بطور متوسط 134.7 نفر در هر 100 هزار نفر گزارش شده است.

کشنده ترین سرطان در ایران
50 سال پیش سرطان معده جزو 10 سرطان اول در کشورهای غربی به شمار می رفت ولی با افزایش مراقبت های بهداشتی در آن کشورها سرطان معده از فهرست سرطان های مطرح خارج شده است.سرطان ارثی نیست، ابتلای مرحوم مرتضی پاشایی به سرطان معده در سن 28 سالگی یک استثنا بوده است.سرطان دارای فرآیند مزمن و طولانی 15، 16 ساله است وتغییراتی که در ژن صورت می گیرد سبب بروز سرطان زودرس می شود.باید کمپین سرطان را برای بیماران و خانواده هایشان فراهم کرد و هنرمدان باید وارد کمپین این ها شوند تا مردم بیشتر متوجه اهمیت این بیماری شوند.

سرطان معده به دو دسته تقسیم می‌شود. در نوعی از این سرطان ابتدای معده درگیر شده که به آن سرطان proximal معده گفته می‌شود و در نوع دیگر قسمت‌های انتهایی معده درگیر شده که به آن Distal گفته می‌شود.سرطان proximal معده را بسیار خطرناک‌تر و کشنده‌تر است ولی خوشبختانه این نوع سرطان شیوع کمتری در افراد دارد.سیگاریکی از عوامل زمینه ساز مهم در ارتباط با این نوع سرطان معده است مصرف غذاهای نیترات‌دار، غذاهای مانده و ته دیگ از جمله عوامل زمینه‌ساز در بروز سرطان معده نوع Distal می باشندافراد درصورت ابتلا به این نوع عفونت حتما سریع‌تر نسبت به درمان آن اقدام کنند.وجود این نوع عفونت در معده علامت مشخصی نداشته و امکان دارد افراد در پی مراجعه به پزشک به علل مختلفی از جمله سوزش یا ورم معده با انجام آزمایش به وجود این نوع عفونت در معده خود پی برند. بنابراین توصیه می‌شود افراد در صورت امکان هر چند وقت یکبار چکاپی را در این زمینه انجام دهند.

عدم استعمال سیگار، نخوردن غذاهای ته مانده و نیترات‌دار و نیز عدم مصرف ته دیگ غذا و پرهیز از استرس از راهکارهای موثر در جهت پیشگیری از ابتلا به سرطان معده می باشدپرهیز از استرس حتی می‌تواند در روند درمان سرطان معده نیز موثر باشد.شانس درمان سرطان معده در مراحل پیشرفته بسیار کم است،به همین علت توصیه می‌شود افراد به علائمی از جمله کاهش وزن بدون دلیل و نیز ناراحتی‌های معده خود توجه کرده و هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند.

دانشمندان ثابت کرده‌اند، سبک زندگی مناسب، بهترین راه ِپیشگیری از این بیماری است؛ موضوعی که مورد تأکید کمیته ملی سرطان نیز هست و توصیه‌های غذایی ایشان نیز ریشه در این باور دارد؛ اما چه سود وقتی می‌بینیم مجموعه مدیران وزارت بهداشت از تداوم تبلیغ غیرقانونی محصولات مخربی چون پفک و چیپس گلایه می‌کنند، با طرح موضوعاتی چون اشکالات به‌کارگیری خمیر مرغ در محصولاتی که در مغازه‌ها عرضه می‌شوند یا ضررهای فراوان امثال سوسیس و کالباس و غیره، سعی به اصلاح امور دارند اما در ‌‌نهایت هیچ همراهی از دیگر مسئولان و نهاد‌ها نمی‌بینند.  

اینجاست که درخواهیم یافت‌‌ همان گونه که وزیر بهداشت هشدار می‌دهد، متأسفانه می‌بایست رشد سرطان‌ها در کشورمان را انتظار بکشیم، مگر آنکه از خوردن نمک و غذاهای چرب، به ویژه فست فود‌ها پرهیز کنیم، سالانه یک بار چکاپ کنیم و بعد از آن امید داشته باشیم که مسئولان هم برای پیشگیری از شیوع این بیماری کشنده دست به کار شده و برای آلودگی هوا، برای آلودگی‌هایی که از طریق خورد و خوراک وارد بدنمان می‌کنیم و از آبیاری میوه‌جات و سبزی‌ها با آب‌های آلوده یا سم‌پاشی‌های مخرب گیاهان پدید می‌آید، برای کاستن از مصرف فست فودهایی که بالا‌ترین حمایت مالی برای تأسیسشان نزد بانک‌ها تعریف شده و... فکری کنند!

آخرین نکته:

سرطان یک واقعیت تلخ است و علی‌رغم اینکه میزان ابتلا به این بیماری در ایران در مقایسه با اروپا و سایر کشورها پنج برابر کمتر است، اما روندی رو به رشد دارد و وضعیت فعلی ما در این خصوص مشابه چند دهه قبل آن‌هاست.  اگر وزارت بهداشت در طی یک سال گذشته در حوزه امنیت غذا، هوا و کم تحرکی تاکید داشته و گاهی نیز مورد بی مهری هایی در این خصوص قرار گرفته است، دلیل عمده‌اش آینده نگری و داشتن دورنمایی از وضعیت سرطان در کشور است. سرطان واقعیتی تلخ در زندگی صنعتی و مدرن امروزی است و باید تدابیری اتخاذ کنیم که سرعت روند رو به رشد آن را کنترل کنیم. انجام چکاب سالیانه می‌تواند تضمینی برای تشخیص به موقع و کنترل این بیماری کشنده باشد. در حال حاضر سرطان معده کشنده‌ترین سرطان در ایران بخصوص در مردان است مهمترین علت تزاید سرطان تغییر اجتناب ناپذیر هرم سنی جمعیت در کشور است، بنابراین باید تدابیری اتخاذ کنیم که بتوانیم سرعت ابتلا به این بیماری را کاهش دهیم و با تعامل و هم افزایی بین بخشی حوزه‌های صنعت، کشاورزی، آب و هوا و شورای عالی سلامت و  امنیت غذا از بروز سرطان پیشگیری کنیم تا جمعیت سالم بیشتری در آینده داشته باشیم.

توصیه‌های پزشکی در ماه محرم

نکات بهداشتی در ماه محرم

همزمان با فرارسیدن ایام عزاداری و برپایی مجالس سوگ سالار شهیدان حسین بن علی(ع)، سنت حسنه نذری دادن نیز رواج بیشتری می یابد، اما دانستن چند نکته بهداشتی در این مورد خالی از فایده نیست به منظور پیشگیری از بروز و شیوع هرگونه بیماری مرتبط با آب وغذا بویژه بیماریهای عفونی روده‌ای  و حفظ و ارتقاء سلامت جامعه ، در مکان‌هائی که بصورت دسته جمعی غذا تهیه و توزیع می‌ شود ، رعایت ضوابط و مقررات بهداشتی الزامی است.پخت و پز و سرو غذا بایستی در محله ایی که دارای حداقل شرایط بهداشتی ازجمله قابل شستشو بودن دیوار و کف – داشتن سقف سالم و تهویه مناسب - داشتن آب شرب سالم و دفع صحیح فاضلاب – عدم وجود حشرات و جوندگان در محل – استفاده از ابزار و میز کار سالم و بهداشتی، باشد.متاسفانه برخی افراد در طبخ غداهای نذری از نمک زیاد استفاده می کنند در حالی که غذاهای نذری در بین قشرهای مختلف به ویژه زنان باردار و سالمندان توزیع می شود، بنابراین بهتر است برای حفظ سلامت افراد از مصرف زیاد نمک یا ادویه ها در تهیه غذای نذری خودداری شود.افراد شاغل در امر پخت و پز باید از لحاظ سلامت و بهداشت در شرایط مطلوبی باشند ، این افراد باید کارت تندرستی را از مراجع ذیصلاح  مانند بهداشت محیط مراکز بهداشتی درمانی دریافت کرده باشند .

مواد غذایی اولیه باید سالم بوده وترجیحاً از مواد غذایی بسته بندی شده که دارای پروانه ساخت وتاریخ تولید و انقضاء معتبر بوده استفاده شود.مواد اولیه غذاها  نظیر سبزیجات ،گوشت و برنج و ... بطور دقیق تمیز و پاکسازی و شستشو  شود، آلودگی مواد اولیه به خصوص گوشت و مرغ، علاوه بر خطر ایجاد مسمومیت، تأثیر نامطلوبی بر کیفیت غذا می‌گذارد. گوشت قرمز مورد استفاده در نذری معمولاً به صورت گوشت گرم (لاشه) یا دام زنده تهیه می‌شود اگر گوشت به صورت لاشه خریداری می‌شود، باید آن را از مراکز مجاز و مورد تایید سازمان دامپزشکی تهیه کرد.، چنانچه به صورت زنده فراهم می‌شود باید از میادین دایمی عرضه دام آن را خریداری نمود.آب شرب مصرفی برای پخت و پز  از آب شبکه لوله کشی شهری یا روستایی که مورد تائید مقامات بهداشتی باشد ، استفاده شود، با نصب تابلوهای ممنوعیت استعمال دخانیات ، از کشیدن سیگار در هنگام پخت و توزیع غذا و در مراسم عزاداری جلوگیری شود.از نگهداری مواد غذایی خام و پخته شده در مجاورت هم در داخل یخچال و یا سردخانه خودداری شود، معمولا فاصله بین پخت و مصرف غذاهای نذری زیاد است و این غذاها اغلب بیرون از یخچال نگهداری می‌شوند لذا از گذاشتن غذای پخته شده در مدت طولانی ( حداکثر دو ساعت ) در دمای محیط خودداری و در صورت الزام به نگهداری مواد غذایی مواد غذایی پخته شده را در دمای زیر ۴ درجه و یا بالای ۶۵ درجه سانتیگراد نگهداری شود.

کسانی که بعد از گرفتن غذای نذری آن را به منزل می‌برند، بهتر است آن را در همان وعده مصرف و از گرم و خنک کردن‌های مکرر آن پرهیز کنند و اگر قصد نگهداری نذری را برای وعده‌های بعد و مصرف سایر افراد خانواده دارند، آن را در ظروف دردار کوچک بریزند و در اولین فرصت، پس از گرم کردن حدود دمای ۷۵ درجه سانتی‌گراد مصرف کنند. حداکثر زمان مجاز برای نگهداری مواد غذایی حدود ۷۲ ساعت در داخل یخچال است.به جای استفاده از سنگ‌ در تهیه غذا، از  نمک‌های بهداشتی موجود در بازار را استفاده شود، اگر میزان استفاده از رب زیاد بود از افزودن نمک اجتناب کنید، چرا که اغلب رب‌های صنعتی حاوی میزان زیاد نمک بوده و شوری دوچندان غذا برای عزاداران مبتلا به فشار خون بالا بسیار خطرناک است.زیاد شیرین‌کردن نذورات نوشیدنی خودداری شود زیرا که نذری‌های شیرین برای عزاداران مبتلا به دیابت، اضافه‌وزن و البته افراد سالم مخاطره‌آمیز است. برای تهیه چای نیز حتما آن را دم کنید و از مصرف چای کیسه‌ای عطری با رنگ و بوی قوی بپرهیزید.لازم نیست برای تزیین و شکل دادن به غذاهای‌ نذری از رنگ‌های مصنوعی و مضر استفاده کنید، به جای استفاده از پودرهای رنگی و طعم‌دار با ادویه‌جات مختلف و رب ، غذا را رنگین کنید.

غذاهای نذری و چند توصیه بهداشتی

- نسبت به جمع آوری مستمر زباله های تولیدی و انتقال آن توسط سیستم جمع آوری اقدام شود

- ظرفهای چند بار مصرف مورد استفاده در توزیع آب , چای ومواد غذایی بدقت شستشو و ضدعفونی شود

- اگر از سبزیجات بصورت خام در امر پذیرایی استفاده می گردد بایستی به شرح ذیل سالمسازی گردد:

الف ) شستشو و جداسازی گل و لای

ب ) در یک ظرف ۵ لیتری آب ۱۵- ۲۵ قطره مایع ظرفشویی ریخته و پس از ۵ دقیقه سبزی را بشوئید.

ج ) در ادامه یک گرم یا نصف قاشق چایخوری پودر پرکلرین را در ۵ لیتر آب ریخته و پس از ۵ دقیقه بشوئید .

د ) شستشوی کامل سبزیجات

- در صورت استفاده از ظروف یکبار مصرف در توزیع موادغذایی گرم و چای الزاماً از ظروف گیاهی ( بر پایه نشاسته ذرت ) استفاده شود. استفاده از ظروف پلاستیکی یکبار مصرف، برای مواد خوراکی و به خصوص مایعات گرم مضر است.و از انجائیکه پلاستیک غیرقابل تجزیه است، نه تنها برای محیط‌زیست خطرناک است بلکه سلامت انسان‌ها را نیز تهدید می‌کند چرا که این ظروف می‌تواند با بازگشت به چرخه خوراک انسانی مستقیما حیات او را تحت ‌تأثیر قرار دهند در حالی که ظروف گیاهی نه تنها اثرات تخریبی مواد پلاستیکی را ندارند بلکه باعث حاصلخیزی خاک نیز می‌شوند و طی حداکثر شش ماه همانند گیاهان در خاک پوسیده شده و به چرخه طبیعت باز می‌گردند.

- توزیع آب، شربت و شیر در بین دسته‌های عزاداری و یا در مراسم با لیوان یکبار مصرف گیاهی صورت گیرد، از فرو بردن لیوان و پارچ بداخل ظروفی که آب و شربت داخل آن است جلوگیری شود.

- ضمن رعایت نظافت و شستشو و گندزدایی مستمر سرویسهای بهداشتی نسبت به راه اندازی سیستم لوله کشی مایع دستشویی و یا نصب سیستم مایع دستشویی منفرد در سرویسهای بهداشتی اقدام شود.

- ذبح و قربانی احشام درجلوی دسته‌های عزاداری و یا در محل تکایا و مساجدباید با هماهنگی سازمان دامپزشکی و در شرایط بهداشتی صورت گیرد، بنحوی که خونآبه در معابر پخش نشود.

- ایمنی مراکز فوق از نظر پرتگاههای موجود , راه پله ها و نرده ها و سیم کشی برق و غیره رعایت شده و قبل از شروع مراسم کنترل لازم توسط افراد متخصص صورت پذیرد.

- نسبت به تهیه و نصب وسایل اطفاء حریق و یا در صورت وجود نسبت به کنترل آنها به منظور جلوگیری از آتش سوزی احتمالی اقدام شود.
 برای حفظ سلامت و خواص مواد غذایی باید غذاهای خام و پخته جداگانه نگهداری شوند.

 -در برخی هیئت ها غذای نذری زودتر آماده می شود ولی باید توجه کرد که غذاهای پخته را در درجه حرارت اتاق بیش از 2 ساعت نباید نگهداشت.برای طبخ غذاها ترجیحاً از مواد غذایی تازه استفاده شود و مواد اولیه ای که تاریخ آنها منقضی شده استفاده نشود.برخی برای صرفه جویی در سرخ کردن مواد غذایی از روغن چند بار استفاده می‌کنند یا روغنی را که یکبار مصرف شده دوباره به ظرف اصلی بر می‌گردانند غافل از اینکه عوارض زیادی بر سلامت افراد دارد.



نکته آخر:کسانی که قصد ادای نذر دارند، اصول بهداشتی، پاکیزگی و گندزدایی را در تمام مراحل تهیه نذری، یعنی انتخاب در خرید، نگهداری، پخت و فرآوری و نهایتاً پخش مراعات کنند.ظروف یکبار مصرف پلاستیکی گزینه مناسبی برای خوراکی های داغ همچون غذا، شله زرد، چای و سایر نوشیدنی های داغ نیستند، این ظروف در مجاورت حرارت بالا، موادی را وارد محتویات خود می کنند که خاصیت سرطانزایی دارد.بهتر است در این موارد، از ظروفی همچون ظروف مقوایی استفاده شود.بسیار مشاهده شده که افرادی، مقادیر بسیار زیادی نذری را در یخچال خانه خود انبار و تا چندین روز از آن استفاده می کنند، غافل از اینکه غذای مانده، ارزش تغذیه ای خود را به شدت از دست می دهد، از این رو توصیه می شود مردم به اندازه مصرف خود نذری بگیرند.هنگامی که غذا در حجم بالا تهیه می شود، حاوی مقادیر بالاتری از چربی است، بویژه اینکه برخی هیات ها از چربی های حیوانات ذبح شده نیز در طبخ استفاده می کنند، از این رو بهتر است افرادی که دچار مشکلات قلبی عروقی، چربی خون و چاقی و اضافه وزن هستند، با احتیاط بیشتری از این نذری ها استفاده کنند.قرار نیست از همه نذوراتی که در سر راه توزیع می شود استفاده کنیم. در روزهای تاسوعا و عاشورا علاوه بر خوراک، نوشیدنی هایی همچون شربت و شیر کاکائو نیز به وفور در میان عزاداران پخش می شود، اما باید دانست فارغ از نیت خیر توزیع کنندگان این نذورات، مصرف بیش از اندازه این خوردنی ها نه تنها با روح عزاداری منافات دارد بلکه می تواند همان عوارض پرخوری از جمله سوءهاضمه، عدم تعادل قندخون و اضافه وزن را در پی داشته باشد. تمامی افرادی که قصد توزیع نذورات را دارند باید با هماهنگی مسئولین و هیئت‌های امنای مساجد و تکایا نسبت به دریافت مجوز بهداشتی از مرکز بهداشت محل اقدام نمایند.

جامعه سالم در سایه روانی سالم

به مناسبت هفته بهداشت روان

در علم پزشکی به انسانی سالم می‌گویند که هم از نظر جسمی و هم از نظر روح و روان سلامت باشد. با وجود اینکه کنترل انواع بیماری‌ها و درمان آنها از اهمیت بالایی برخوردار است، مراقبت از سلامت روان نیز به همان اندازه دارای اهمیت بوده و هرگونه مشکلی در این بخش از شخصیت آدمی نه‌تنها سلامت او را به خطر می‌اندازد بلکه جامعه و اطرافیان را نیز تهدید می‌کند. این موضوع تا جایی اهمیت دارد که 10 اکتبر هر سال به نام روز جهانی بهداشت روان نامگذاری شده است. روز 10 اکتبر هر سال میلادی (مطابق با 18 مهر ماه 1388) از طرف فدراسیون جهانی بهداشت روان (WFMH) به عنوان "روز جهانی بهداشت روان " نامگذاری شده است.این فدراسیون برای این روز در هر سال، یک شعار خاص را انتخاب می کند. در ایران هفته پایانی مهر ماه (24 تا 30 مهر) به نام "هفته بهداشت روان" نام گذاری شده است.

بهداشت روان علمی است برای بهتر زیستن و رفاه اجتماعی که تمام زوایای زندگی را در بر می گیرد. سازمان جهانی بهداشت، بهداشت روان را قابلیت ارتباط هماهنگ با دیگران، تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل تضادها و تمایلات شخصی به طور منطقی، عادلانه و مناسب تعریف کرده است.بهداشت روان، دانش و هنری است که به افراد کمک می‌کند تا با ایجاد روش هایی صحیح از لحاظ روانی و عاطفی بتوانند با محیط خود سازگاری نموده و راه حل های مطلوب‌تری را برای حل مشکلاتشان انتخاب نمایند. 

تعریف سازمان جهانی 
بهداشت روان، عبارتست از: قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران, تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل تضادها و تمایلات شخصی به طور منطقی, عادلانه و مناسب. نتیجه آنکه مفهوم بهداشت روانی عبارت خواهد بود از تامین رشد و سلامت روانی فردی و اجتماعی، پیشگیری از ابتلاء به اختلال روانی, درمان مناسب و بازتوانی آن.

در حقیقت بهداشت روان را می توان یکی از قدیمی ترین موضوعات به شمار آورد. زیرا بیماری های روانی از زمان های قدیم وجود داشته بطوریکه بقراط در حدود ۴۰۰ سال قبل از میلاد عقیده داشته که بیماران روانی را مانند بیماری جسمی باید درمان کرد . تقریبا از سال ۱۹۳۰ (۱۳۰۹ هـ . ش ) یعنی بعد از تشکیل اولین کنگره بین المللی بهداشت روان بود که این رشته بصورت جزئی از علوم پزشکی درآمد و سازمان های روانپزشکی و مراکز پیشگیری در کشورهای مترقی یکی بعد از دیگری فعالیت خود را شروع کردند. 


بیماری های روانی از بدو پیدایش بشر وجود داشته و هیچ فردی، از هیچ طبقه اقتصادی ـ اجتماعی خاصی، در مقابل آن ها مصونیت نداشته و خطری است که بشر را مرتبا تهدید می‌کند. خوشبختانه نهضت بهداشت روانی در نیم قرن اخیر، افکار غلط و خرافات در مورد این بیماری ها را کنار گذاشته و نشان داده که اوّلا بیماری های روانی، قابل پیشگیری بوده و ثانیا در صورتی‌که مانند سایر بیماری ها به موقع تشخیص داده و تحت درمان قرار گیرند به همان نسبت از مزمن شدن و عوارض آن ها کاسته خواهد شد. در راستای همین ایده, بهداشت روانی که جزئی از بهداشت عمومی محسوب می شود به پیگیری موارد زیر می پردازد:

- افزایش سطح بهداشت روانی از طریق ارتقاء آگاهی های جامعه در مورد بیماری های روانی

-شناسایی و تشخیص زودرس اختلالات روانی و درمان آن ها

-پیشگیری از عوارض و عود بیماری و توانبخشی بیماران

-پیشگیری از بروز بیماری های روانی از طریق پیشگیری و درمان بیماری های جسمی

ویژگی افرادی که از نظر روانی سالم هستند:

* احساس آرامش، امنیت و کفایت می کنند.

* توانایی های خود را در حد واقعی، ارزیابی می‌کنند، نه بیشتر و نه کمتر.

* به خود احترام می‌گذارند (Self- respect) و کمبودهای خود را می‌پذیرند.

* به حقوق دیگران احترام می‌گذارند.

* می‌توانند به دیگران علاقمند شوند و آن ها را دوست بدارند. می‌توانند احترام و دوستی دیگران را جلب کنند.

* می‌توانند نیازهای زندگی خود را برآورده سازند و برای سختی های زندگی خود، راه حلی پیدا می کنند.

* قادرند مسئولیت های روزمره ی خود را با انتخاب اهداف معقول پیش ببرند.

* طوری تحت تاثیر عواطف، ترس، خشم، عشق یا گناه خود قرار نمی‌گیرند که زندگی شان آشفته شود.
نشانه هایی که درباره به خطر افتادن سلامت روان هشدار می دهند:
بیماری روانی

- احساس نگرانی و غمگینی و ترس دائمی و بدون دلیل

- از دست دادن سریع تعادل روانی

- بی خوابی های مکرر

- افسردگی و سرخوشی متناوب و به صورت ناتوان کننده

- بی‌علاقگی و تنفر دائمی نسبت به مردم

- آشفتگی زندگی

- عدم تحمل دائمی فرزندان

- همواره خشمگین شدن و بعد دچار پشیمانی گشتن

- دائما حق را به خود دادن و دیگران را ناحق شمردن

- احساس درد و شکایت های بی‌شمار بدنی که علتی برای آن پیدا نمی شود

اگر شخصی وجود یکی از علائم فوق را در خود قطعی بداند، باید به روانشناس مراجعه کند.

افراد آسیب پذیر از نظر سلامت روان:

بیماران و معلولین روانی، عقب ماندگان ذهنی، بیماران صرعی، سالمندان، معتادان، بیکاران، فقیران، کودکان و نوجوانان، زنان باردار، افراد طلاق گرفته و داغدیده، افراد بی سرپرست، زندانیان و مهاجران.

قشر آسیب پذیر در الویت درمان قرار دارند.

انواع بیماری های روانی:

1- بیماری های عمده یا روان پریشی (Psychosis)

الف) روان گسیختگی (schizophrenia): شکاف شخصیت و عدم احساس واقعیت

ب) افسردگی ـ سرخوشی (Manic- depressive): افسردگی ژرف و هیجان شدید نوسان دار

ج) سوء ظن شدید و هذیان (paranoia): سوء ظن بی دلیل به همه چیز در چارچوب توهم

2- بیماری های غیر عمده

الف) روان نژندی یا نِوروز: از دست دادن توانایی واکنش مطلوب و هنجار در برابر موقعیت های گوناگون زندگی

ب) اختلالات شخصیتی: ناشی از تجربیات ناگوارو بد دوران کودکی
عوامل موثر در بروز بیماری های روانی:

بیماری های جسمی: آترواسکلروز عروق مغزی، سرطان ها، بیماری های متابولیک، برخی بیماری های اعصاب، بیماری های غدد درون‌ریز، صرع و ... .

وراثت: کودکی که پدر و مادرش هر دو روان گسیخته اند، احتمال ابتلای او به روان گسیختگی، 40 برابر بیشتر از کودکان دارای پدر و مادر سالم است.

عوامل اجتماعی: نگرانی ها، تنش های عاطفی، ازدواج های اجباری، گسیختگی خانواده، فقر، شهرنشینی، صنعتی شدن جامعه، مهاجرت، عدم امنیت اقتصادی، طرد شدن، از یاد رفتن، ظلم و ... .

عوامل محیطی:

- سمومی مثل جیوه، دی‌اکسید کربن، منگنز، قلع، ترکیبات سرب

- داروهایی نظیر باربیتورات ها، گریزوفولوین، الکل

- کمبودهای تغذیه ای مثل کمبود ویتامین B6 و ید

- عفونت ها مثل سرخک، سرخجه و عفونت های هنگام زایمان که بر تکامل مغزی جنین و کودک تاثیر دارند.

- پرتوتابی (مثل عکسبرداری اشعه x) در هنگام تکامل عصبی جنین

حوادث و تصادفات: اعم از حوادث و بلایای طبیعی (مثل زلزله) یا ساخت دست بشر (مثل تصادف رانندگی)

مذهب: افراد مذهبی و مومن کمتر به بیماری های روانی مبتلا می شوند و نیز بهتر به درمان ها پاسخ می گویند.

 از آنجا که بهداشت روان از جنبه‌های متفاوتی برخوردار است، به دلیل تمرکز بیشتر روی آن، هر سال به یک موضوع اختصاص می‌یابد و از این طریق سیاست‌ها در جهت بالا بردن سطح آگاهی و هوشمندی دنیا نسبت به آن مساله خاص مطرح می‌شوند. در همین راستا، 10 اکتبر امسال به «زندگی با شیزوفرنی» اختصاص یافته است.شیزوفرنی به‌عنوان یکی از جدی‌ترین مشکلات روانی در کل دنیا، باید بیش از پیش مورد توجه سازمان‌ها و متخصصان این امر قرار گیرد. آمارها حکایت از آن دارد که حدود 26 میلیون نفر از مردم جهان به شیزوفرنی مبتلا هستند. متخصصان بر این باورند که این اختلال روانی تا حد قابل توجهی قابل درمان است ولی بیش از 50 درصد مبتلایان به دلیل ناآگاهی از این امر، یا به سراغ درمان آن نمی‌روند یا اینکه به درمان‌های مناسب دسترسی ندارند.تمرکز روز جهانی بهداشت سلامت امسال روی مساله زندگی با شیزوفرنی بوده و این بهانه‌ای است تا از این طریق آگاهی خانواده‌ها و دوستان افراد مبتلا به این بیماری، پزشکان و سایر افراد جامعه افزایش یابد.

محققان معتقدند مبتلایان به شیزوفرنی نیز می‌توانند مانند سایر بیماران از بهترین روش‌های درمانی و مراقبتی بهره‌مند شده و از حمایت‌های مدیریتی برای مقابله با بیماری خود بهره‌مند شوند. شیزوفرنی نوعی اختلال روانی است که فکر، احساس و عمل بیمار را مختل کرده و در واقع تشخیص بین واقعیت و خیال را برای آنها دشوار می‌کند.ازجمله برخی علائم این بیماری می‌توان به اختلال خواب، اختلال در اشتها، رفتارهای غیرمعمول مشخص و احساسات غیرواقعی اشاره کرد. مبتلایان به شیزوفرنی غالبا در ارتباط با اطرافیان خود دچار مشکل هستند و از اتفاقات بیرونی معمول زندگی تعبیر نادرستی دارند.آنها در بیشتر واقع به دنبال درمان علائم مرتبط مانند اضطراب، افسردگی و سایر اثرات ناخوشایند روحی هستند. در واقع، نقص‌ موجود در الگوهای اجتماعی و روابط بین فردی از جمله ویژگی‌های مبتلایان به این بیماری محسوب می‌شود که با رنج‌های مزمن همراه است.

علل افزایش شیوع بیماری های روانی
-بیماری های روانی مانند بیماری های جسمی کشنده نیستند و در نتیجه, مبتلایان به این نوع بیماری ها روی هم انباشته می شوند و احتیاج بیشتری جهت درمان سرپائی, بستری شدن و تخت بیمارستانی پیدا می‌کنند.

-عدم درک از نحوه شروع و طولانی مدت بودن بیماری در نتیجه عدم اطلاع از بیماری, درمان به موقع انجام نمی‌شود که همین امر باعث مزمن شدن بیماری گشته و بیماری غیرقابل علاج می‌گردد

-عدم برنامه صحیح و اطلاع کافی از روش های پیشگیری و درمانی که خود باعث انباشته شدن و ازدیاد این نوع بیماران می‌گردد

-برحسب برآورد سازمان جهانی بهداشت امروزه 25% مردم جهان دچار یکی از انواع اختلالات روانی ـ عصبی ـ رفتاری هستند. (به جز اعتیاد به مواد مخدر, الکل و سایر موارد).

ناتوانی و از کارافتادگی (disability) ناشی از بیماری های روانی، اغلب شدید و طولانی است و بار سنگینی بر بیمار, خانواده و جامعه تحمیل می‌کند. بطور کلی 6/10% بار کلی بیماری ها (Global Burden of Diseases) مربوط به بیماری های روانی است و با محاسبه سال های تقریبی ناتوانی در طول عمر (Disability Adjusted life years: Daly) این رقم به 28%  افزایش می‌یابد.

پیشگیری از بیماری های روانی1-پیشگیری اوّلیه (سطح اوّل)

پیشگیری اوّلیه عبارت است از کلیه اقداماتی که منجر به جلوگیری از بروز بیماری می‌شود، مثل واکسیناسیون در طب عمومی، پیشگیری اوّلیه در روانپزشکی به دلیل چند عاملی بودن اتیولوژی بیماری ها به سادگی امکان پذیر نیست و لذا هدف اصلی پیشگیری در این سطح، مقاوم نمودن افراد جامعه و بویژه اقشار آسیب پذیر در برابر اختلالات روانی از طریق مهار و کنترل ناهنجاری های ژنتیکی، وراثتی، محیطی و خانوادگی است. در حالیکه کلیّه افراد جامعه گروه هدف را تشکیل می دهند.، اهداف زیر بطور اختصاصی در این مرحله دنبال خواهد شد :

1 ـ تاثیر شرایط محیطی و آلودگی های زیست محیطی، شرایط اجتماعی و اقتصادی بر سلامت روان

2 ـ نقش عوامل ژنتیکی در بروز اختلالات روانی

3 ـ پی آمد های اجتماعی ازدواج های خویشاوندی، زودرس و ازدواج با افراد حامل و ناقل ژن معیوب

4 ـ ارتباط بین وضعیت روانی، در دوران بارداری و سلامت روان کودک پس از تولد

5 ـ نیازهای انسانی در مراحل مختلف رشد ازجمله طفولیت، کودکی، نوباوگی، نوجوانی، میانسالی و سالمندی

6 ـ نقش اولیاء و محیط خانواده در سلامت روان کودکان و نوجوانان

7 ـ نحوه رویارویی با عوامل اضطراب انگیز محیطی و اجتماعی

اهداف فوق از راه های زیر قابل حصول است :

1- انجام تحقیقات سبب شناسی به منظور کشف نقش عوامل ژنتیکی، محیطی و خانوادگی در تخریب سلامت روانی افراد در جامعه

2 ـ همکاری بین تخصصی با متخصصین رشته های مختلف و همکاری بین بخشی با ارگان های ذیربط

3 ـ آموزش همگانی بهداشت روانی کلیه اقشار

4 ـ همکاری مستمر با رهبران مذهبی و سیاسی مردم

5 ـ مشاوره های خانوادگی و فردی و گروهی

6 ـ جلب همکاری و تشویق افراد جامعه در بهره برداری مطلوب از خدمات بهداشت روان

براساس مطالعات انجام شده در دانش آموزان مشخص شده است که مذهبی بودن دانش آموزان و خانواده های آنان رابطة معکوس و معنی داری با بروز افسردگی دارد و بنابراین توجّه به عقاید معنوی و باورهای مذهبی و التزام به احکام دینی در فضای فرهنگی جامعه و خانواده ها نقش اساسی در پیشگیری اوّلیه افسردگی و به دنبال آن تامین سلامت روانی دارد و به طور قطع یکی از سازوکارهای این پدیده جملة روح افزای دل آرام گیرد به یاد خدای، مُلهَم از آیه شریفه قرآن “ اَلا بِذِکرِاللهِ تَطمَئِنُّ القُلُوب ”، می‌باشد.

2ـ پیشگیری ثانویه (سطح دوّم)

هدف اصلی در این مقطع جلوگیری از عوارض اختلالات روانی در افراد جامعه با تشخیص به موقع، درمان مناسب و زودرس و پیگیری منظم می‌باشد.

انتظار می رود اهداف زیر در این سطح پیشگیری برآورده شود :

1 ـ بیماریابی به منظور تشخیص سریع و به موقع علایم غیرعادی و یا رفتارهای نامتعادل در افراد

2 ـ درمان فوری، زودرس و کامل، جهت رفع علایم سبک اختلالات در بین افراد شناسایی شده

3 ـ درمان نگهدارنده به منظور پیشگیری از بازگشت عوارض اختلالات تا حصول کامل بهبودی در بین افراد آسیب دیده جامعه

4 ـ پیشگیری از بروز علایم شدید در بین افراد مبتلا و ایجاد سازگاری بین آنها و خانواده

5- جلوگیری از بالارفتن میزان عود و دفعات بستری

6- ارائه خدمات مراقبت.

اهداف فوق از طریق زیر قابل حصول می باشد :

1 ـ آموزش چهره به چهره افراد جامعه در خصوص نقش پیگیری به خصوص پیگیری الزامی در موارد سایکوز و صرع

2 ـ شناسایی افراد در مدارس، خانواده ها و محل کار آن ها جهت تشخیص و درمانی به موقع

3 ـ ارائه خدمات درمانی مناسب و به موقع از طریق فراهم آوردن امکانات و شرایط لازم (اورژانی، سرپائی و بستری)

4 ـ همکاری بین تخصص های مختلف بهداشتی درمانی

5 ـ آموزش های لازم در جهت حذف باورهای غلط و تعصبات نادرست مردم و اصلاح نگرش، دانش، و مهارت آنها در خصوص تفسیر و تعبیر اختلالات روانی، انتخاب درمان و نحوه برخورد با بیماران روانی، در خانواده، مدرسه، محل کار و اجتماع.

3 ـ پیشگیری ثالثیه (سطح سوّم)

هدف اصلی، پیشگیری از تداوم اختلالات روانی مزمن در بین مبتلایان و کاهش ناتوانی های فردی، اجتماعی، شغلی و خانوادگی ناشی از آن می‌باشد. برای دستیابی به این هدف رعایت موارد زیر الزامی است :

1 ـ شناسایی مبتلایان به اختلالات روانی مزمن

2 ـ حمایت از مبتلایان شناخته شده به منظور جلوگیری از عوارض احتمالی ناشی از اختلال، مانند خودکشی، اعتیاد، فرار از منزل، فحشاء و سایر انحرافات اجتماعی، با درگیر ساختن خانواده ها و سایر مراجع ذیربط

3 ـ اقدامات عملی برای بازتوانی مبتلایان از طریق کاریابی، حمایت مالی و اشتغال در مراکز نیمه وقت

4 ـ  ارائه خدمات مراقبت

5 ـ تاسیس واحد های نوتوانی در بخش های روانپزشکی

6 ـ آموزش خانواده ها در نحوه برخورد با بیماران خود و مسئولیت پذیری آنها نسبت به بیماران.

بهداشت روان وباورهای اجتماعی		بهداشت روان وجامعه سالم
بهداشت روان و رسانه		بهداشت روان وسلامت خانواده
بهداشت روان و پزشک خانواده		بهداشت روان درمحیط های آموزشی
بهداشت روان در جمهوری اسلامی		بهداشت روان درگروه های خاص

منابع:

1 ـ طرح کشوری بهداشت روانی 1367، اداره کل مبارزه با بیماری ها، وزارت بهداشت، درمان آموزش پزشکی

2 ـ بحثی کوتاه در باره اولویّت های بهداشت روانی در جمهوری اسلامی ایران، فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران، گروه علوم بهداشتی و تغذیه

 3 ـ سیمای سلامت روان در جمهوری اسلامی ایران، 1380، دکتر نوربالا و همکاران

 4 ـ طرح بهداشت روان مناطق شهری، تهیه شده توسط گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی  اصفهان

 5 ـ کتاب بهداشت روانی، دکتر بهروز میلانی فر، 1370،نشر قومس، تهران

 6 ـ گزارش اوّلین کارگاه برنامه ریزی تجدید نظر برنامه ملّی بهداشت روان، 1378، اداره کل پیشگیری و مبارزه با بیماری ها

7 ـ گزارش کارگاه برنامه ریزی پیشگیری اوّلیه در بهداشت روان، 1376، اداره کل پیشگیری و مبارزه با بیماری ها 

8 ـ گزارش دوّمین کارگاه برنامه ریزی پیشگیری اوّلیه در بهداشت روان، 1378، اداره کل پیشگیری و مبارزه با بیماری ها

سرطان قابل اجتناب است؛ سالم زندگی کنید

عوامل محیطی و سبک زندگی از جمله سیگار، رژیم غذایی شیرین، پرچرب و پرکالری، حمام آفتاب و روش های برنزه کردن، نوشیدن الکل و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی نسبت به جهش تصادفی پروتئین DNA، نقش بیشتری در ابتلا به سرطان دارند.عوامل درونی 10 تا 30 درصد و خطرات خارجی 70 تا 90 درصد در بروز سرطان نقش دارند. سرطان با رعایت سبک زندگی صحیح و تغییر مثبت در شیوه زندگی قابل اجتناب است. علاوه بر رژیم غذایی سالم، ورزش روزانه، پرهیز از سیگار و الکل و اتخاذ اقدامات مناسب برای جلوگیری از تابش نور آفتاب به پوست، واکسیناسیون و غربالگری مداوم نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. رژیم غذایی مدیترانه ای که شامل سبزیجات، میوه، غلات، آجیل، ماهی و روغن زیتون است، بیشترین تاثیر را در مقابله با سرطان دارد.

*علائمی در باره سرطان که نباید نادیده گرفته شود

علائمی مانند سرفه مزمن، درد کمر و لگن، تغییر ناگهانی رنگ پوست، خونریزی بی دلیل و کاهش ناگهانی وزن، جزء مهمترین فاکتورهای تشخیص سرطان هستند و در صورت مشاهده نباید نادیده گرفته شوند. برخی سرطان ها علایم اولیه ای ندارند و زمانی بروز می کنند که بیماری پیشرفت کرده است و درمان با مشکل مواجه می شود. ولی علایم مهمی وجود دارند که می توانند نشانه ای از بیماری باشند. این علایم نباید نادیده گرفته شوند و در صورت بروز باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه شود. این علایم عبارتند از :

* نفخ در زنان
نفخ مزمن و بدون دلیل می تواند یکی از علایم سرطان تخمدان باشد. اگر نفخ با علایمی مانند درد لگن ، درد کمر و پشت یا احساس سیری زودهنگام همراه باشد، باید جدی گرفته شود و در اولین فرصت باید به پزشک مراجعه شود.

* درد شکم یا لگن خاصره در زنان
درد شکم و لگن اگر با علایمی مانند نفخ، مشکل در غذاخوردن و مشکلات ادراری همراه باشد، می تواند نشانه سرطان تخمدان باشد و باید جدی گرفته شود.

* درد مزمن پشت و کمر در مردان
کمر درد می تواند علایم مختلفی داشته باشد ولی یکی از مهمترین علایم سرطان روده بزرگ و پروستات، درد مزمن پشت، کمر و لگن است.

*درد و تورم در ناحیه کشاله ران و لگن
درد مزمن در ناحیه کشاله ران و لگن می تواند یکی از نشانه های سرطان پروستات باشد.

* خونریزی نامنظم در زنان
خونریزی نامنظم خارج از چرخه قاعدگی یا پس از یائسگی، می تواند یکی از نشانه های عفونت یا سرطان دهانه رحم قلمداد شود.

* سرفه مداوم در زنان و مردان
سرفه معمولا یکی از ابتدایی ترین علایم سرماخوردگی است؛ ولی چنانچه مزمن باشد و بیش از چندین ماه طول بکشد، می تواند علامت سرطان ریه، تیرویید یا گلو باشد.

* تغییرات در دفع ادرار و مدفوع
تغییرات دفع ادرار و مدفوع گاهی با توجه به رژیم غذایی طبیعی است، ولی چنانچه این تغییرات دائم باشد یا دفع همراه با خونریزی باشد، حتما باید به پزشک مراجعه شود.

* کاهش ناگهانی وزن
کاهش ناگهانی وزن یکی از مهمترین دلایلی است که حتما باید به پزشک مراجعه شود و اولین قدم در تشخیص، یک آزمایش خون ساده است.

همچنین:

-احساس توده در سینه، گردن و زیر بغل
-تورم غدد لنفاوی
-تغییر رنگ پوست و مشاهده جوش و خال با ظاهر غیر متعارف
-تغییر رنگ خال ها
-تغییر رنگ زبان و مشاهده توده های سفید رنگ روی زبان و در دهان
-احساس خستگی مزمن

این علایم می توانند علایم سایر بیماری ها یا اختلال در عملکرد ارگان های بدن باشند، ولی در صورت تدام بهتر است حتما به پزشک متخصص مراجعه شود.

*به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها،سرطان سینه در زنان و سرطان پروستات در مردان همچنان شایع ترین محسوب می شود.