زردآلو یک منبع بسیار خوب از ویتامین A و کاروتن ها است. کالری کمی دارد اما منبع غنی ای از فیبرهای رژیمی، ویتامین ها و املاح معدنی است. به بینایی بهتر کمک می کند و از بدن در برابر ابتلا به انواع سرطان ها محافظت می کند.
یک زردآلوی خنک، خوش مزه و طلایی - نارنجی رنگ در فصول گرم سال قلب را به لرزه می اندازد و کمتر کسی است که بتواند در برابر آن مقاومت کند. میوه آن گوشتى و زرد رنگ، با طعمىمطبوع و شیرین بوده که در اواسط تابستان مىرسد. هسته زردآلو صاف، قهوه اى و بیضى شکل است. در داخل هسته مغز آن قرار درد که طعم آن گاهى شیرین و گاهى تلخ مىباشد.این میوه سرشار از ویتامینهاى A و C و آهن است. مواد مغذى موجود در زردآلو از چشمها و قلب حفاظت مىکنند و فیبر موجود در آن علیه بیمارىها مبارزه مىکند.زردآلو منبع غنى بتاکاروتن (پیش ساز ویتامین A ) است. زردآلوهایى که رنگ نارنجى تیره دارند، حاوى بتاکاروتن بیشترى هستند. مواد غذایى حاوى بتاکاروتن باعث کاهش خطر بروز بیمارىهاى قلبی، سکته، آب مروارید و بعضى سرطانها مىشوند.
مقادیر بالاى بتاکاروتن و لیکوپن موجود در زردآلو باعث مىشود غذاى مفیدى براى حفظ سلامتى قلب باشد. این دو ماده به عنوان آنتىاکسیدان، از اکسیداسیون LDL، کلسترول و بروز بیمارى قلبى جلوگیرى مىکنند.بتاکاروتن در بدن، به ویتامین A تبدیل مىشود. پس مىتوان گفت زردآلو منبع غنى ویتامین A است که در حفظ بینایى چشم موثر است و به عنوان یک آنتى اکسیدان قوى جلوى تخریب سلولها توسط رادیکالهاى آزاد را مىگیرد.
زردآلومنبعغنىبتاکاروتن است. لذا در تقویت بینایى چشم، جلوگیرى از بروز بیمارىهاى قلبى و آب مروارید موثر است. رادیکالهاى آزاد، عدسى چشم را تخریب مىکنند و باعث بروز آب مروارید مىشوند یا اینکه ذخیره خونى چشمها را از بین برده و باعث تخریب بافت چشم مىشوند. زردآلو حاوى فیبرهاى محلول در آب است. مطالعات نشان مىدهد مصرف فیبرهاى محلول باعث حفظ قند خون در مقدار طبیعى و کاهش کلسترول خون مىشود. فیبر موجود در زردآلو از بروز یبوست و بیمارىهاى رودهاى جلوگیرى مىکند. برگه زردآلو سرشار از پتاسیم است. مصرف مواد غنى از پتاسیم باعث تنظیم فشارخون مىشود.زردآلوى رسیده به علت دارا بودن ویتامینهاى گروه B براى درمان بیمارىهاى عصبى و روحی، بى خوابی، خستگى شدید، گیجی، فراموشى و... مفید است. میوه و هسته شیرین زردآلو به علت دارا بودن ویتامین C براى تقویت بدن، رفع اختلال در رشد کودکان و جلوگیرى از خونریزى لثه موثر است و به علت داشتن آهن در خون سازى موثر است.
سایر خواص درمانى زردآلو
-تصفیه کننده خون است. عروق را باز مىکند و ملین است.
- بوى بد دهان را رفع مىکند. تب بر است. به علت داشتن کبالت براى کم خونى مفید است.
- التهاب مفاصل را برطرف مىکند. ضد نرمىاستخوان است. براى قلیایى کردن بدن مفید است.
- زردآلو به علت داشتن مقدارى اسید سالسیلیک، براى درد مفاصل و رماتیسم مفید است.
- زردآلو، خنک و اشتها آور است.
- زردآلو، باعث رفع تشنگى و عطش مىشود.
- براى رفع یبوست و بواسیر مفید است.
- مصرف برگه زردآلو سبب هضم غذا مىشود و از یبوست جلوگیرى مىکند. براى مصرف برگه، ابتدا آن را با آب بشویید. سپس آن را در آب خیس کنید و بگذارید یک شب بماند. سپس یک دانه لیموترش در آن بیندازید و صبح ناشتا، برگه خیس خورده را همراه با آب آن میل کنید که براى رفع یبوست بسیار مفید است.
- حرارت درونى بدن را پایین مىآورد.
- برگه زردآلو باعث هضم غذا مىشود.
تذکراتى در مورد مصرف زردآلو
- از زیاده روى در مصرف زردآلو خوددارى کنید، زیرا مصرف زیاد آن در هضم مواد غذایى ایجاد اختلال کرده و دچار اسهال مىشوید.
- افرادى که ناراحتى کبدى دارند، باید از زیاد خوردن زردآلو پرهیز کنند.
- هسته تلخ زردآلو مواد سمىبه نام اسید سیانیدریک و اسید پروسیک دارد. لذا خوردن هسته تلخ زردآلو خطرناک است.
- مصرف زیاد زردآلو باعث ایجاد لکهاى سفید پوستى مىشود.
- زردآلو از نظر طب قدیم ایران سرد و تر است، لذا براى سرد مزاجان مضر است.
- کسانى که دچار سوزش یا نفخ معده هستند، از مصرف زیاد زردآلو پرهیز کنند.
- زردآلو به طور کلى دیرهضم و نفاخ است. بنابراین اشخاص مسن و کودکان باید از خوردن زیاد آن پرهیز کنند.
- زردآلو را همیشه قبل از غذا بخورید و هستهاش را نیز همراه آن مصرف کنید، زیرا هسته شیرین زردآلو ضد نفخ بوده و هضم آن را آسان مىسازد.
- این میوه را هنگام ناشتا وبا معده خالى نخورید، زیرا سبب دل پیچه مى شود.
- زردآلوى کال و نرسیده دیرهضم و نفاخ است. همچنین ترشح اسید معده را افزایش مىدهد و باعث ترش کردن معده مىشود.
- هرگز زردآلو را بعد از غذاهاى سنگین نخورید.
- بعد از خوردن زردآلو آب سرد ننوشید یا با آب سرد استحمام نکنید، زیرا باعث ایجاد گاز و نفخ در معده مىشود.
- اگر بعد از خوردن زردآلو دچار سنگینى و نفخ معده شدید، فورا مقدارى زیره را دم کرده و میل نمایید یا مقدارى عرق زیرها عرق نعنا بخورید.
خواص درمانى هسته و برگ زردآلو
- اگر چند قطره از روغن هسته را در گوش بچکانید، صداهاى گوش را از بین برده و سنگینى گوش را درمان مىکند.
- روغن هسته براى نرم کردن پوست مفید است.
- روغن هسته اگر تلخ باشد، کرم معده و روده را از بین مىبرد.
- روغن تلخ هسته ورم مقعد را از بین برده و سنگ مثانه را خرد مىکند.
- دم کرده برگ زردآلو براى قطع اسهال مفید است.
- براى تسکین درد گوش، چند قطره از دم کرده برگ زردآلو را در گوش بچکانید.
مضرات :
زردآلو بطور
کلی دیر هضم ، ثقیل و نفاخ است . اشخاص سالخورده و کودکان باید از زیاد
خوردن آن احتراز کنند . همیشه باید زردآلو را قبل از غذا خورد و همراه با
آن هسته آنرا نیز تناول نمود زیرا هسته زردآلو ضد نفخ بوده و هضم آنرا آن
آسان می سازد.
تاثیر بر پوست:
در بین سبزیجات، هویج بیشترین مقدار بتا کاروتن را دارد و در بین میوه ها ، زردآلو این گونه است. هیچ میوه دیگری به این اندازه دارای بتا کاروتن نیست.بتا کاروتن از دسته کاروتنوئیدها و پیش ساز ویتامین A دربدن است . همچنین به عنوان یک آنتی اکسیدان، بدن را از صدمات رادیکال های آزاد حفظ می کند. اخیراً ثابت شده است که تعداد زیادی کاروتنوئیدهای دیگر مثل کورستین ومقادیر زیادی اسید سالیسیلیک در زردآلو وجود دارد. این مواد متعلق به گروه بزرگی از مواد بیواکتیو هستند و می توانند از مواد غذایی ، مواد درمانی بسازند و غشاء مخاطی را نوسازی بکنند. بتا کاروتن موجود در زرد آلو مانع پینه بستن و خشک شدن پوست می شود. وقتی پوست بدن ، پوسته پوسته شده و سفید یا خاکستری رنگ می شود نشانه کمبود بتا کاروتن است. بتا کاروتن مثل یک پوست طبیعی از داخل اثر می کند. در تابستان مقدار کاروتن محافظ موجود در پوست کم می شود و هر قدر اشعه ماوراء بنفش شدیدتر باشد، به همان نسبت کاروتن بیشتری در بدن مصرف می شود. بتا کاروتن در بدن یک پوشش محافظ در مقابل رادیکال های آزاد به وجود می آورد . نور آفتاب ، نیکوتین سیگار، استرس و مواد مضر ، سبب تولید رادیکال های آزاد خطرناک در بدن می شوند. بتا کاروتن این توانایی را دارد که به مقابله با این رادیکال ها برخیزد و انرژی تخریبی آنها را کم کند.کاروتن موجود در پوست به عنوان یک محافظ در مقابل اشعه ماوراء بنفش عمل می کند. اگر از کرم های ضد آفتاب هم استفاده نشده باشد، قهوه ای شدن پوست را تسهیل و از سرخ و سوختن پوست جلوگیری می کند.
منابع :
- خواص میوه های خوراکی ؛ تالیف مرتضی نظری
- زبان خوراکی ها ، تالیف دکتر جزایری
یکی از املاح مورد نیاز هر سلول از بدنما ، منیزیم می باشدمنیزیم یکی از مواد معدنی حیاتی برای بدن است، در واقع افراد برای داشتن عضلات و سیستم عصبی سالم، سیستم ایمنی قوی، ضربان قلب منظم و داشتن استخوانهای محکم ضروری است از این مواد معدنی غنی استفاده کنند.نیمی ازذخایر منیزیم بدن ما درون سلولهای بافت ها و اندامهای بدن و نیمی از آن به صورت ترکیب با کلسیم و فسفر در استخوان وجود دارد.منیزیم همچنین باعث حفظ فعالیت نرمال ماهیچه و عصب، ضربان منظم قلب و استحکام استخوانها می شود.
کمبود منیزیم میتواند برای انسان
مشکلاتی نظیر گرفتگی عضلات، مشکلات قلبی- عروقی، دیابت، فشار خون بالا،
مشکلات عصبی، میگرن، پوکی استخوان و آنفارکتوس قلبی ایجاد کند.برنج، سبوس،
گندم، جو، شکلاتهای تلخ، سبزیهای معطر و خشک شده، کنجد، تخمه آفتابگردان و
انواع مغزها دارای منیزیم کافی هستند که مصرف آنها به تمامی افراد توصیه
میشود.در میان خوراکیها مغزها بهترین منبع منیزیم هستند به طوری که میزان
منیزیم بادام به قدری بالاست که هر 100 گرم آن 286 میلیگرم منیزیم
دارد.در واقع این عنصر مغذی انرژی بدن را تکمیل کرده و به کارکردن بهتر بدن
کمک میکند. منیزیم بیماریهایی نظیر سکته قلبی، فشار خون، افسردگی و آسم
را تا حدی در بدن کاهش میدهد.یک رژیم غذایی مناسب باید حاوی منیزیم،
کلسیم، فسفر، پتاسیم و سایر مواد معدنی مفید برای بدن را داشته باشد.
نقش منیزیم در بیماری های رایج:
بسیاری
از اهمیت منیزیم آگاه نیستند، در صورتی که این عنصر برای مغز، قلب و
عملکرد ماهیچهها حیاتی و همراه با ویتامین K و D برای افزایش و بهبود
سلامت استخوانها ضروری است. کمبود منیزیم چنان شایع است که به جرأت
میتوان گفت درصد قابلتوجهی از آدمها به آن مبتلا هستند.
منیزیم و فشار خون:
میزان
کم منیزیم ممکن است روی عملکرد ماهیچههای سراسر بدن از جمله عضله و
ماهیچههای قلب تاثیر بگذارد.مقدار ناکافی منیزیم ممکن است بیماریهایی
پدید بیاورد که به آن آریتمی قلبی یا تپش نامنظم گفته میشود و ممکن است
عوارض بسیار خطرناکی از جمله سکته قلبی یا مغزی به دنبال داشته باشد.منیزیم
درتنظیم فشار خون نقش مهمی را ایفا می کند. رژیم های غذایی که حاوی مقدار
زیادی سبزی و میوه باشند منیزیم و پتاسیم را در حد کافی تأمین کرده و باعث
کاهش فشار خون بالا می شوند . مطالعات نشان می دهد دریافت زیاد منیزیم ،
پتاسیم و کلسیم و دریافت کم چربی و سدیم در برنامه ها و رژیم غذایی تأثیر
زیادی در کاهش فشار خون بالا دارند.بنابراین توصیه می شود با دریافت کافی
منابع حاوی منیزیم از وقوع فشار خون بالا پیشگیری وآن را کنترل کنید.
منیزیم و بیماری های قلبی- عروقی:
یکی
از مهمترین فواید منیزیم کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروق
کرونری است. دریافت مقدار کافی منیزیم خطر سکته مغزی را کاهش میدهد.کمبود
منیزیم خطر تپش نامنظم قلب یا آریتمی قلبی را افزایش میدهد؛ بنابراین مصرف
مقدار کافی و توصیهشده مکملهای غذایی منیزیم ممکن است برای دستگاه قلبی ـ
عروقی سودمند و مفید باشد.
منیزیم و استئوپرز:
ممکن
است کمبود منیزیم ، عاملی خطر زا در ایجاد استئوپرز ( پوکی استخوان ) باشد
. کمبود منیزیم ، متابولیسم کلسیم و هورمون تنظیم کننده کلسیم را در بدن
تغییر می دهد . مطالعات مختلفی نشان می دهد که مکمل دهی منیزیم ، چگالی
معدنی استخوان را بهبود می بخشد ؛ اما برای اثبات این موضوع نیاز به
مطالعات بیشتری است. کلسیم همراه با مکمل منیزیم تراکم این عنصر را در
استخوان بهبود میبخشد.کمبود منیزیم سوخت و ساز کلسیم و هورمونهای
تنظیمکننده کلسیم را تغییر میدهد که در نهایت به پوکی استخوان منجر
میشود. مقدار دریافت منیزیم بسیار مهم است، زیرا از پوکی استخوان جلوگیری
میکند.
منیزیم و دیابت:
افراد دارای کمبود
منیزیم در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دوم و رتینوپاتی (شبکیه چشم
دیابتی) شدید هستند. منیزیم به سوخت و ساز کربوهیدارتها کمک میکند و بر
ترشح و فعالیت انسولین تاثیر میگذارد ، بنابراینمیزان گلوکز خون را کنترل
میکند .وجود منیزیم برای متابولیسم کربوهیدرات (قند ) لازم است . ممکن
است باعث آزاد سازی و فعال شدن انسولین (هورمون تنظیم کننده قند خون ) شود .
افزایش مقدار گلوکز (قند ) خون در بیماران دیابتی باعث کاهش منیزیم خون و
کمبود آن در ادرار می شود.حال می توان فهمید که چرا کمبود منیزیم در افراد
دیابتی نوع 1 و نوع 2 که خوب کنترل نمی شوند ، وجود دارد. تنها بیماران
دیابتی که در معرض خطر کمبود کلسیم هستند ، باید منیزیم خون خود را ارزیابی
کرد ، و اگر کمبودی وجود داشت آن را جبران کنند.در بیماریهای دیگری مثل
سردرد های میگرنی نیز مکمل دهی منیزیم ممکن است باعث کاهش سردرد شود اما
برای اثبات این موضوع نیاز به مطالعات بیشتری است.
درمان میگرن و بیخوابی و افسردگی
از
دیگر فواید بیشمار سلامتبخش منیزیم میتوان به درمان میگرن، بیخوابی و
افسردگی اشاره کرد. همچنین ثابت شده است منیزیم اشکال شدید اختلالات روانی
چون حملات پاتیک (ترس شدید و بیمارگونه)، استرس، اضطراب و آشفتگیهای
افراطی را درمان میکند.مکملهای منیزیم شدت چنین حملاتی را کاهشِ چشمگیری
میدهند و ممکن است در میزان دفعات بازگشت این حملات موثر باشند.
زنگ زدن گوش یا کمشنوایی
وزوز
گوش یا صدای زنگزدن مداوم گوش و نیز کمشنوایی از علائم شایع کمبود
منیزیم است. مطالعات و تحقیقات بیشماری درباره ارتباط سلامت گوش و دریافت
منیزیم کافی صورت گرفته است. تحقیقی در چین مشخص کرده است دریافت مقدار
کافی از این عنصر از تشکیل رادیکالهای آزادی که به ناشنوایی منجر میشود
جلوگیری میکند. در تحقیق دیگری در مایوکلینیک نیز معلوم شد اکثر موارد
مکملهای منیزیم به درمان بیمارانی که دچار کمشنوایی شده بودند کمک کرده
تا آنها طی سه ماه شنوایی خود را دوباره به دست آورند.
گرفتگی عضلات
منیزیم
برای بهبود عملکرد عضلات عنصری حیاتی است. بدون این عنصر بدن ممکن است
دچار رعشه یا تشنج شود؛ زیرا این عنصر اجازه میدهد ماهیچهها در حالت شل و
ریلکس باشند. به همین علت است که برای مثال از قطره اکسید منیزیم برای
تسکین درد زایمان استفاده میکنند و به همین دلیل منیزیم در بسیاری
مکملهای خوابآور یافت میشود. بنابراین نبود مقدار کافی این عنصر ممکن
است به تیکهای ماهیچههای صورت، گرفتگی یا لرزش پا هنگام خواب منجر شود.
مضرات کمبود منیزیم
اگرچه
کمبود شدید منیزیم نادر است اما علائم بالینی آن با لرزش، ضعف، اسپاسم
عضله، بیاشتهایی، بالا رفتن فشار خون، تشنج و کما بروز میکند.مصرف
مکملهای حاوی منیزیم در دوران بارداری نه تنها ابتلا به پوکی استخوان را
کاهش میدهد، بلکه با کاهش فشار خون بارداری شانس ابتلا به مسمومیت بارداری
را کم میکند.مصرف بسیار سدیم (نمک)، کافئین، فیبر باعث از دست رفتن
منیزیم بدن میشود. بدون شک خستگی زیاد و بیش از اندازه طبیعی نیست، شاید
در طول روز به دلیل عوامل متعددی مانند استرسهای کاری، مشغلههای روزمره و
غیره احساس خستگی و بیحالی کنیم اما خستگی طولانی مدت و دائمی یکی از
علائم کمبود منیزیم محسوب شود.همچنین لازم به ذکر است: معمولاً این نوع
خستگی تا زمانی که میزان کافی منیزیم جذب بدن افراد نشود، از بین نخواهد
رفت.
معمولاً ورزشکاران به طور مرتب از گرفتگیهای عضلانی ناشی از
کشیدگی نامناسب عضلات بیآبی یا تغذیه نامناسب رنج میبرند اما افراد دیگر
نیز با این مشکل دست و پنجه نرم میکنند بدون اینکه به درستی دلیل آن را
بدانند.کرامپها و گرفتگی عضلانی از علائم شدید کمبود منیزیم است. افرادی
که از گرفتگیهای عضلانی رنج میبرند میزان این ماده فلزی را باید در بدن
خود چک کنند.در واقع منیزیم یکی از مواد معدنی مهم بدن است که کمبود آن
باعث بروز مشکلات عمومی جدی بدن میشود.به دلیل اینکه منیزیم روی سیستم
عصبی بدن تأثیر میگذارد کرخی و لمسی بدن را میتواند در بر داشته باشد چرا
که منیزیم مادهای معدنی و مفید است. کمبود ماده معدنی میتواند مانع از
ارسال سیگنالهای مناسب از سوی بدن باشد که در نتیجه منجر به کرخی و لمسی
آن میشود.
مصرف چربی و شکر نیاز بدن به منیزیم
را افزایش میدهد بنابراین اگر از مصرف مواد قندی مضر پرهیز شود نیاز بدن
به منیزیم در حد طبیعی خواهد بود و افراد کمتر دچار آن میشوند.چای،
نوشابههای غیرالکلی، غذاهای چرب، غذاهای شیرین و مصرف آنتیبیوتیکها قاتل
منیزیم هستند.کاکائو از جمله خوراکیهای سرشار از منیزیم است. در واقع هر
چه میزان کاکائوی موجود در شکلات بیشتر و چربی و قند آن کمتر باشد، منیزیم
بیشتری به بدنتان خواهد رسید. اگر منیزیم بدن انسان به اندازه کافی نباشد
امکان بروز استرس و خستگی روزانه به وجود میآید.
در واقع محل اصلی ذخیره منیزیم در
استخوانها است و کاربرد اصلی کلیهها دفع منیزیم است. کمبود منیزیم به
صورت عوارضی مانند بیاشتهایی، اختلال در رشد، تحریکپذیری عصبی و
آشفتگیهای روانی و اختلالات قلبی- عروقی را در پی دارد.گوجه فرنگی منیزیم
فراوانی دارد. در میان مغزها بادام، فندق و غلات و سبوس نیز از منابع عالی
این ماده معدنی محسوب میشوند و توصیه میشود برای تأمین منیزیم روزانه از
این گروه غذایی مصرف کنید.
غذاهای حاوی منیزیم
منیزیم
در بسیاری از غذاها به مقدار فراوان یافت می شود و یک رژیم غذایی معمول در
صورت انتخاب درست غذاهای مصرفی می توان مقدار کافی آن را تامین کردسبزیجات
سبز از قبیل اسفناج حاوی منیزیم است زیرا در مرکز کلروفیل (سبزینه گیاهان)
منیزیم وجود دارد، آب نیز میتواند حاوی منیزیم باشد اما مقدارش وابسته به
نوع منبع تأمینی آن است، آمارهای غذایی دریافت منیزیم حاصل از آب را
برآورد نمیکنند که ممکن است منجر به تخمین نادرست دریافت کل منیزیم و تنوع
آن گردد.منیزیم موجود در غذاها برای سلامتی هیچ خطری ندارند اما دریافت
مکمل منیزیم بیش از حد و همچنین منیزیم موجود در داروهای ملین سبب عوارض
جانبی از قبیل اسهال میشود.
به صورت کلی در حال حاضر 60 درصد مسائل بهداشتی مسائل بین بخشی است که از وزارت کشاورزی،صداوسیما، وزارت بهداشت، بازرگانی و...در آن موثر هستند. باید بدانیم دادن مجوز به این همه فست فود در شهرها چه نتیجهای دارد؟دادن مجوز به قهوه خانهها برای ارائه قلیان چه کمکی به اقتصاد کشور میکند که به آن بیتوجه هستند و سلامت انسانها را ندیده میگیرند.» زندگی ایرانیان عوض شده است.اینجا شرق آسیا نیست که ماهی و سبزیجات جزو اصلی زندگی باشند.قلیان جزو تفریحات است و فست فود جزو لذیذترین غذاها به شمار میرود.اما اینها تفریحاتی است که با جان ایرانیان سرو کار دارد و بلای جانشان شده است.
فضای جامعه امروز و دغدغه هایی که هر یک از ما در کار و زندگی مان با آن دست و پنجه نرم می کنیم، باعث شده که کمتر برای خودمان و بخصوص برای تغذیه سالم وقت هزینه کنیم. به گفته پزشکان نحوه تغذیه رابطه مستقیمی در زندگی دارد، اما در کشور ما به خصوص در شهرهای بزرگ افراد بیشتر به تغذیه فست فود یا غذاهای آماده روی آوردهاند و دیگر در شهر تهران جایی برای سفره پهن کردن در خانه ها نیست، آنچه پیش روی شماست نظرات کارشناسان درباره تغییر ذائقه ایرانیان و مضرات فست فود برای افراد جامعه است که در پی می آید.
رواج فست فود، تهاجم فرهنگی دیگر
با توجه به اینکه مصرف فست فود در جامعه ما افزایش پیدا کرده است، به تبع می تواند تأثیرات مهم اجتماعی در پی داشته باشددر جامعه شناسی بحثی وجود دارد، تحت عنوان تغییر متفاوت عناصر فرهنگی و می توان فست فود را یکی از تهاجم های فرهنگ و تمدن غرب دانست.بنا بر تئوری روانشناسی اگر یک عنصر فرهنگی بیگانه مورد پذیرش فرهنگی قرار گیرد جامعه از آن استقبال کرده و اگر عنصر دیگری در جامعه حضور داشته باشد، جامعه با آن به مبارزه برخواسته و در صورت مبارزه آن عنصر پیروزخواهد شد. برای مثال در فرهنگ غذایی ایران خورشت ها و غذای متنوع زیادی وجود دارد که ساندویج و امثال آن هم در فرهنگ تغذیه ایرانی جا باز کرده است.
فست فود تغذیه ای جایگزین غذای سنتی
حتی غذاهای فست فود را می توان هنگام رانندگی صرف کرد و دیگر همچون غذاهای سنتی نیازی بکار برد قاشق و چنگال نیست که بدین شکل این نوع تغذیه در تمام جهان جا باز کرده و محبوب شده است.نسل جوان به مصرف غذای راحت روی آورده و در نتیجه این غذا در تمام کشورها مورد توجه قرار گرفته است باید در نظر داشت که مصرف این گونه غذاها کیفیت و ارزش غذایی مناسب ندارد.
تئوری تغییر متفاوت فرهنگی
تداوم این گونه تغذیه را در جامعه شناسی به عنوان تئوری «تغییر متفاوت فرهنگی» می نامند و تصریح کرد: برای مثال تلفن همراه، چراغ قوه و اتومبیل که وارد ایران شد، به علت اینکه جای آن وسایل در جامعه ایران خالی بود به تبع مورد استقبال هم قرار گرفت. دغدغه های امروز و زندگی سریع جامعه هم دلیل استقبال از این نوع تغذیه است.بنابراین تئوری، فست فود یکی از غذاهایی است که بدلیل سرعت و سهل الوصول بودن، به راحتی در شهرها جا باز کرده است؛ البته روستاییانی که به شهرهای بزرگ میآیند هم به سراغ مغازه های فست فودی می روند.
با سفره آرایی می توان ذائقه را تغییر داد
راه مقابله با این فرهنگ غلط اجتماعی و معضل را نمی توان حل کرد، مگر اینکه با فرهنگسازی و مصرف غذاهای سنتی این معضل را حل کرد و به نسبت والدین هم باید از سفارش پیتزا یا غذاهای آماده صرف نظر کنند.در واقع اگر به غذاها از لحاظ کیفیت و هم از لحاظ سفره آرایی توجه شود، به این ترتیب می توان ذائقه جوانان و بچههای ایرانی را به سمت غذاهایی ایرانی هدایت کرد و رادیو و تلویزیون هم نباید به این شدت مصرف فست فود را در فیلمها به نمایش بگذارد.
رواج تغذیه سالم با همراهی رسانه ها و تبلیغات
در اصل واژه ساندویچ یا پیتزا کلمه انگلیسی است که وارد فرهنگ ایران و جهانیان شده است، به این ترتیب خانواده ها، رسانه ها به خصوص رسانه ملی با درج مطالبی در کتابهای درسی و برگزاری نمایشگاه های مختلف از تغذیه داخلی می توانند ذائقه عمومی را به سوی تغذیه سالم و با کیفیت هدایت کنند.ناگفته نماند، در نحوه تهیه پیتزا مقدار زیادی طعم دهنده های متنوع ، رب گوجه، سس مایونز، کالباس، سوسیس و پنیر پیتزا که پنیری بسیار چرب هست، استفاده می شود. هیچ کس نمی گوید که صد در صد این غذاها را کنار بگذارید ما می گوییم به عنوان غذای گاهی وقتی استفاده شود نه اینکه در هفته 3 تا 4 وعده مصرف کنیم. آدمها دوست دارند که تنوع غذایی داشته باشند اما باید به سمت غذاهای سالم برویم؛ به طور مثال پیتزایی باشد با حجم کم و در آن از میوه ها و سبزیجات استفاده شود و پیتزایی حجیم،چرب با پنیر و سس فراوان را کنار بگذاریم.
این قبیل خوراکیها چند عیب بزرگ دارند، اولا در تهیه غذاهای آماده وفست فود از مواد افزودنی استفاده و این مواد افزودنی در بدن تبدیل به مواد سرطان زا میشود.در بعضی از سوسیس و کالباس ها از نیتریت به عنوان رنگ دهنده استفاده می شود که این ماده باعث ایجاد سرطان سیستم گوارشی در بدن می شود که از یک حد مصرف آن ممنوع می باشد؛ اما از اکثر فرآورده های گوشتی (سوسیس،کالباس و همبرگر) که قیمت ارزانی دارند، نمی توان به عنوان جایگزین گوشت استفاده کرد؛ گوشتی که در این مواد استفاده می شود، کیفیت پایینی دارد که از پروتئین های غیر حیوانی هستند که با استفاده از پودر سیر، ادویه و فلفل به این قبیل گوشت ها، رنگ ، بو و طعم غیر طبیعی می دهند تا به یک محصول خوب تبدیل شوند؛ اما در واقع اینطور نیست و از مواد اولیه ناسالم تهیه شده اند.این غذاها پر کالری هستند و معمولاً از کالباس و سوسیس برای این غذاها استفاده می شود، که گوشتهای چربی دارند و چربی های آنها هم از چربی جامد و مضر است.
ادویه های استفاده شده در این مواد غذایی باعث ایجاد حساسیت شدید در بعضی افراد می شوند؛ به طور مثال بعضی مواقع افراد که از ادویه های هندی که با نحوه مصرف آنها آشنا نیستند، از این نوع ادویه ها استفاده می کنند که باعث اسپاسم حنجره می شود. همچنین بچه ها که فست فود ها را بسیار دوست دارند مصرف سوسیس و کالباس باعث حساسیت شدید پوستی در بچه ها می شود و پوست شان حالت کهیر پیدا می کند و لوله گوارش آنها هم تحت تاثیر این ادویه ها قرار می گیرد و مشکلاتی را برای شان ایجاد می کند. بعضی ادویه ها هم باعث تحریک معده می شوند که ناراحتی های گوارشی را در پی دارند و حتی منجر به زخم معده می شود؛ به طور نمونه فلفل سبز تازه با اینکه تند هست اما هیچ عارضه ای برای معده ندارد ولی ادویه هایی که در فراورده های گوشتی استفاده می شود بسیار عوارض شدیدی را در پی دارند و سلامت بدن را در معرض خطر قرار می دهند.
برای مصرف اینگونه غذاها به تبع از نانهایی که با آرد سفید تهیه میشود و معمولاً پرکالری هستند بهره می گیرند و هر ساندویچ دارای یکهزار تا 1200 کالری پرنمک است و اغلب هم با نوشابه مصرف میشود.این خوراکی ها نه تنها فایده ای ندارد، بلکه مضر هم هستند، متأسفانه به علت اینکه شیوه زندگی تغییر کرده و این فست فودها با ادویه خوش طعم میشود، به تبع مردم هم به مصرف این نوع تغذیه گرایش پیدا می کنند.فست فودها در نوع تغذیه یکسری تغییراتی ایجاد کرده است، برای مثال ناگت ها معمولاً افزودنی ندارند، از آرد سوخاری تهیه می شود و به طور معمول کم ضررتر از سوسیس و کالباس هستند.اگر کسی برای تهیه غذاهای آماده از ساندویچ های مرغ یا ساندویچ های تن ماهی (که در کشور ما چندان متداول نیست) استفاده کنند، بسیار مناسب و به ترتیب مصرف همبرگر بهتر از کالباس و سوسیس است، به شرطی که این مواد با آب پرتقال یا گوجه فرنگی استفاده شود تا مضرات مواد افزودنی بدین شکل کاسته شود.
بهتر است بدانید؛ چربی و روغن هایی که در این مواد غذایی استفاده می شود، بسیار چاق کننده هستند، چاقی که با کمبود مواد مغذی طبیعی همراه هست، فست فودها را می خوریم تا سیر شویم. افراد جامعه باید به عنوان تنقل به این مواد نگاه کنند نه به عنوان یک ماده غذایی سالم. انواع فست فودها در سرخ کردنشان از روغن های اشباع استفاده می شود که بسیار چاق کننده هستند و فردی که به عنوان غذای اصلی از آنها استفاده می کند به افزایش وزن بی دلیل و افزایش کلسترول مبتلا می شود که عوارض شدیدی در پی دارد. در حال حاضر در اغلب کشورها تولید کننده های فست فود را مجبور کرده اند که به تولید فست فود سالم رو بیاورند و مقدار کالری غذاهای سریع را تحت کنترل درآورده اند که هر وعده نباید بیش از نیاز روزانه کالری داشته باشد و باعث چاقی نشود؛ به طور مثال سالاد بدون روغن و چربی در سبد فست فود ها قرار داده اند. چربی های مصنوعی و اشباع که بسیار مضر هستند، بیماری های گوارشی، قلبی و عروقی را در پی دارند.مصرف غذاهای آماده و فست فود بهتر است، هر دو هفته یکبار مصرف شود و آن هم به این دلیل که بدن فرصت پیدا می کند تا سموم را دفع کند.مصرف فستفودها که عمدتا حاوی سوسیس و کالباس هستند، میتوانند باعث بروز سرطانهای خطرناک شوند.امروزه فستفودها یکی از رایجترین غذاها شدهاند، مصرف اینگونه غذاها به دلیل محتوای بالای چربی که عمدتاً هم چربیهای اشباع برای قلب و عروق بسیار خطرناک است و میتواند باعث افزایش کلسترول خون شود.
فستفودها به دلیل مقادیر فراوان چربی احساس سیری ایجاد میکنند و این امر میتواند برای کودکان و نوجوانانی که در سن رشد هستند سوء تغذیه به همراه داشته باشد.فستفودها ازنظر ریز مغذیها خصوصاً ویتامینهای گروهB و C و همچنین اسید فولیک بسیار فقیر هستند، فستفودها یک وعده از وعدههای غذایی فرد را اشغال میکنند، اما مواد مورد نیاز بدن را ندارند.مصرف فستفودها خصوصا برای خانمهای جوان که در آستانه بارداری هستند بسیار مضر است و میتواند باعث احتمال نقص عصبی در جنین شود.چنانچه فستفودها در روغنی که چند بار از آن استفاده شده سرخ شود و این روغن تغییر رنگ داده باشد به راحتی میتواند سرطان ایجاد کند.نمک بالای موجود در فستفودها میتواند زمینهساز ابتلا به فشار خون باشد.
رنگ صورتی موجود در سوسیس و کالباس به هیچ وجه ناشی از گوشت موجود در آنها نیست، بلکه به دلیل مقادیر فراوان نیترات و نیتریت در این فرآوردههای غذایی است که در بدن به نیتروز آمینها تبدیل شده و سرطان ایجاد میکند و این مواد حتی بدون آنکه سرخ شوند هم سرطانزا هستند.از آنجایی که بیشتر افراد همراه با فستفودها نوشیدنیهای شیرین خصوصا نوشابه مصرف میکنند عوارض این مواد بهطور مضاعف بیشتر میشود و امکان ابتلا به چاقی، پوکی استخوان و فشار خون بالا میرود.مصرف نوشیدنی از جمله نوشابه همراه فستفودها باعث پوکی استخوان میشود و مانع از قد کشیدن کودکانی است که در سن رشد قرار دارند.اگرچه ذائقه اکثر افراد به فستفودها عادت کرده و نمیتوان آنها را بهطور کامل از برنامه غذایی حذف کرد، اما پیشنهاد میشود مصرف این مواد غذایی به یک بار در ماه یا هر دو ماه یک بار محدود شود.
یکی از مضرات فست فود ها،سرخ شدن نشاسته در روغن است؛ هر هیدروکربنی که در روغن سرخ شود، حال هر روغنی باشد ایجاد پلی آکریل می کند که ماده ای بسیار سمی است. وقتی یک ماده غذایی نشاسته دار را در روغن سرخ می کنیم زنجیره های نشاسته پشت سر هم قرار می گیرند که ایجاد این رشته ها ترکیبات تازه ای به وجود می آورد که باعث ایجاد یک سری بیماری در بدن می شود. استفاده از روغن مخصوص سرخ کردن حتمی و لازم است؛ اما این روغن ها هم عوارض را کاهش نمی دهند و باز باعث بیماری می شوند ما باید از غذاهای آب پز، بخار پز یا تفت داده شده استفاده کنیم. اما باید این نکته را متذکر شد؛ استفاده از روغن های مایع که اشباع هستند در سرخ کردن مواد غذایی استفاده شوند؛ این روغن ها در اثر حرارت تبدیل به پرکسید می شوند که اکسیژن وارد زنجیره چربی می شود و باعث سمی شدن روغن می شود. روغن نه تنها از شکل طبیعی خارج می شود بلکه تبدیل به ماده ای بسیار مضر می شود. همانطور که مشاهده می کنید وقتی از روغنی که مخصوص سرخ کردن نیست، استفاده می کنیم در ته ماهیتابه یک لایه چربی ایجاد می شود که چسبیده به ظرف و شستن آن بسیار مشکل است؛ این دقیقا همان اتفاقی هست که در سیستم بدن می افتد و این چربی به همین شکل به جداره رگ ها می چسبد.
رابطه دیابت با مصرف زیاد سوسیس و کالباس:
رژیم غذایی سرشار از سوسیس و کالباس خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در مردان حدود ۵۰ درصد افزایش می دهد. ما توصیه نمی کنیم این مواد غدایی به کلی از غذای مردم حذف شود، بلکه پیشنهاد ما این است که مردم تعداد دفعات مصرف این نوع گوشت ها را کاهش دهند. بیشترین احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ مربوط به کسانی است که در هفته، ۲ وعده یا بیشتر سوسیس و کالباس مصرف می کنند.غذاهای چرب با تقلید از التهابی که به طور معمول در اثر فعالیت باکتری ها، ویروس ها و مواد مضر بروز می کند، می توانند موجب بروز دیابت نوع دوم شوند.مطالعات نشان می دهد افرادیکه بیشترین مصرف فست فود و کالاهای پخته تجاری را دارند به احتمال زیادتر به تحرک کمتر، داشتن عادتهای غلط غذایی که شامل خوردن کمتر میوه، میوه های مغز دار ( گردو، بادام، پسته، فندق وغیره) ماهی، سبزیجات، و روغن زیتون می پردازند سیگار کشیدن و کار کردن بیشتر از ۴۵ ساعت در هفته از دیگر خصوصیات شایع این گروه است.
چه باید کرد؟
ما می توانیم به جای استفاده از این غذاهای چرب و پر ادویه از فست فود های سالم و سنتی استفاده کنیم؛ مخلوط میوه ها و سبزی ها؛ تخمه ها و تنقلات قدیمی، میوه های خشک شده ( توت، آلو، پسته، انجیر، خرما و ...) که عوارض بسیار کمی دارند و چربی هایی که در این دانه های خوراکی وجود دارد برخلاف چربی هایی که در فست فودها استفاده می شود چربی های بسیار مفیدی هستند که نه تنها باعث بیماری نمی شوند، بلکه چربی بد خون را کاهش داده و باعث افزایش چربی خوب بدن می شوند.