بیماری پارونیشیا و درمان آن

 به التهاب نسج اطراف ناخن عقربک یا پارونیشیا گفته میشود. این التهاب به صورت قرمزی، تورم ،خارش و درد تظاهر میابد.عقربک در افرادیکه به دلایل مختلف دچار آسیب پوست اطراف ناخن میشوند ، بیشتر دیده میشود.بخصوص افرادیکه بدلایل شغلی با آب سر و کار دارند مانند خانمهای خانه دار ،آشپزها و افرادیکه در رستورانها کار میکنند.افرادیکه عادت دارند ناخن یا پوست اطراف آنرا با دست یا دندان بکنند بیشتر دچار این بیماری میشوند.اقدامات آرایشی ناخن مانند مانیکور، لاک،  استفاده از استون ، کاشت ناخن نیز خانمها را مستعد بروز این عارضه میکند.پارونیشیا در بعضی از بیماریها مانند دیابت و بیماریهای پوستی مانند اگزما و پسوریازیس شایعتر دیده میشود.علت ایجاد التهاب درپارونیشیا عفونت میکروبی، یا قارچی است  .این بیماری دو نوع حاد و مزمن دارد.

 پارونیشیا معمولا در افرادی که ناخن  و یا پوست اطراف آن ها را نیش می زنند بوجود می آید. پارونیشیای در کودکانی که  انگشت شصت  خود  را میخورند رایج است.پارونیشیای می تواند حاد  یا مزمن باشد. پارونیشیای حاد به طور کلی دردناک است و تولید چرک میکند. استافیلوکوکوس اورئوس، یک سویه از باکتری است که به طور معمول بر روی پوست زندگی می کند، علت آن عفونت است.پارونیشیا یا عقربک، عفونت پوست کنار ناخن Nail fold بوده و شایعترین عفونت دست است. این عفونت میتواند به علت باکتری، قارچ یا ویروس ها ایجاد شود.اینکه چرا این عفونت در بعضی افراد بوجود میاید کاملا مشخص نیست ولی عوامل زیر میتواند فرد را مستعد ابتلا به عفونت کنار ناخن کنددر کسانی که دستشان مدت زیادی در آب است مثل کسانی که مرتب ظرف یا رخت میشوینددر کسانی که به گوشه ناخن خود صدمه زده اند مانند جویدن ناخن یا صدمه با گوشه ناخن در حین آرایش آن و یا کندن گوشه ناخن استفاده از دستکش یا ناخن مصنوعی به مدت طولانی و بوجود آمدن محیط نمناک که مساعد رشد میکروب است

اتیولوژی(علل)

پارونیشیا یا عقربک، عفونت پوست کنار ناخن Nail fold بوده و شایعترین عفونت دست است عوامل آناتومیک و رفتاری بسیاری درعفونت وفرورفتگی ناخن دخیل هستند که از آن جمله می‌توان به تروماهاوصدمات ورزشی،کفش تنگ ونامناسب،کوتاه کردن نادرست ناخن،استعداد ژنتیکی، تعریق بیش از حد و بهداشت نامناسب پا اشاره کرد می‌توان آنها را در چند دسته خلاصه کرد:

 - نگهداری نامناسب: مراقبت نامناسب از انگشتان و ناخن‌ها زمینه فرورفتن ناخن را در بافت اطرافش به‌وجود می‌آورد. بسیار کوتاه کردن ناخن و گرفتن آن از نزدیک بستر ناخن، گرد کوتاه کردن ناخن، کندن گوشه‌های آن، کندن ناخن با دست به جای استفاده از قیچی مخصوص یا ناخن‌گیر، همه از مثال‌های نگهداری نامناسب از ناخن هستند.

 - کفش نامناسب: استفاده از کفش‌های تنگ، دارای پنجه کوتاه، کفش‌های باریک، کفش‌هایی با شماره کوچک‌تر، پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند که فشار را روی پنجه و انگشتان متمرکز می‌کند و حتی پوشیدن جوراب‌های تنگ باعث می‌شوند انگشتان بیشتر از حد طبیعی تحت فشار قرار بگیرند و زمینه ناخن فرورونده ایجاد شود.

 - آسیب به ناخن‌ها: هر نوع فشار و یا ضربه به انگشتان و ناخن‌ها می‌تواند باعث فرورفتن ناخن به داخل گوشت شود. لگد زدن با نوک پنجه، روی پنجه راه رفتن، انداختن وسایل سنگین روی انگشتان و ایجاد زخم یا جراحت در بافت انگشتان باعث می‌شود ناخن به داخل گوشت کنار خود رشد کند و ناخن فرورونده ایجاد شود. آسیب‌ها و جراحات مختلف به ناخن‌ها همچنین باعث می‌شود بعد از بهبود اولیه، ناخن فرم طبیعی خود را از دست بدهد و یا کلفت‌تر شود و مستعد بیماری شود.این موارددرورزشکاران وافرادی که کارهای سخت انجام میدهند شایع است.

 
- مشکلات ناخن و انگشتان: اصلی‌ترین علت به‌وجود آمدن ناخن فرورونده، مشکلات ساختاری خود ناخن است. ناخن‌هایی که قوس بیشتری دارند، بیشتر از ناخن‌های تخت مستعد این بیماری هستند. بعضی ناخن‌ها هم به‌طور ژنتیکی گوشه‌های فرورونده دارند یا سرپایین هستند. مشکلات ساختاری ناخن‌ها ممکن است در اثر بیماری‌ها هم باشد و یا به‌خاطر ضربه به‌وجود آمده باشد، اما اغلب ژنتیکی است. انگشتان چاق و گوشتالو که بافت آنها در فشار از دوطرف ناخن بالا می‌زند و یا انگشتانی که به سمت پایین خم می‌شوند هم می‌توانند باعث ناخن فرورونده باشند. اضافه وزن وچاقی مفرط هم یکی ازعلل مهم ابتلابه این بیماری است.
              
علائم ناخن فرو رونده چیست؟
درد اصلی‌ترین و آزارنده‌ترین علامت پارونیشیا و ناخن فرو رونده است. فرو رفتن ناخن در بافت کناری باعث تغییر رنگ آن و تا حدودی تیره‌تر شدن بافت می‌شود. درد ناخن فرو رونده با ایجاد فشار ناشی از پوشیدن کفش شدت بیشتری پیدا می‌کند و به‌طور کلی ناخن مبتلا، به هر نوع فشاری حساس است. در مراحل پیشرفته بیماری، ناخن حتی نمی‌تواند وزن یک ملحفه را هم روی خود تحمل کند. ضربه زدن به ناخن فرو رفته می‌تواند باعث ایجاد یک درد بسیار شدید و تیر کشنده شود که تا ساق تیر می‌کشد. فرو رفتن ناخن در بافت به عنوان یک جسم خارجی می‌تواند زمینه را برای عفونت و التهاب ناشی از آن هم آماده کند و بعد از مدتی قرمزی، تورم و گرمی هم که علامت سلولیت است به علائم ناخن فرو رونده اضافه می‌شود.ترشح چرکی، ترشح مایع سفیدرنگ و آبکی از ناخن و همچنین ترشحات خون‌آلود هم از دیگر علائم این بیماری است. بافت اطراف ناخن هم در این بیماری حتی در صورت وجود نداشتن عفونت هم به‌خاطر التهاب متورم می‌شود. در مراحل پیشرفته در شرایط نرمال و درحالیکه به انگشت هیچ فشاری هم وارد نمی‌شود رشد تدریجی ناخن به داخل بافت هم ایجاد درد می‌کند


عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:

۱. دیابت‌ شیرین‌
۲. آسیب‌ اطراف‌ ناخن‌ انگشتان‌ دست‌
۳. تماس‌ شغلی‌ با رطوبت‌ مداوم‌ (نظیر مشاغل‌ ظرفشویی‌، لباسشویی‌، اتومبیل‌شویی‌ و خدمتکاری‌ منازل‌) 

عواقب‌ مورد انتظار:

۱. عود بیماری‌ در هر دو نوع‌ پارنیشیا شایع‌ است‌.
۲. پارونیشیای‌ باکتریایی‌ با دو هفته‌ درمان‌ معالجه‌ می‌شود.
۳. پارونیشیای‌ قارچی‌ مزمن‌ بوده‌ و بهبود آن‌ ممکن‌ است‌ به‌ 6 ماه‌ درمان‌ نیاز داشته‌ باشد.
 
عوارض‌ احتمالی‌:

در صورت‌ عدم‌ درمان‌ ممکن‌ است‌ آسیب‌ دایمی‌ به‌ ناخن‌ یا بستر ناخن‌ وارد شده‌ و ممکن‌ است‌ عفونت‌ به‌ داخل‌ استخوان‌ انگشت‌ یا جریان‌ خون‌ گسترش‌ یابد.

پارونیشیای حاد:
این حالت به صورت تورم و درد ناگهانی همراه با تجمع و ترشح چرک تظاهر میکند . در پارو نیشیای حاد معمولا صفحه ناخن دچار تغییر نمیشود.علت پارونیشیای حاد غالبا عفونت میکروبی است .

پارونیشیای مزمن:
این حالت سیر ناگهانی ندارد. بلکه نسج اطراف ناخن به شکل تدریجی ملتهب میشود . درد علامت غالب نیست و بیشتر بیمار سوزش و خارش دارد. اکثرا با تغییرات صفحه ناخن مانند شیارها و ناهمواریهای صفحه ناخن نیز همراه است. رطوبت و تماس با مواد شیمیایی و شوینده نقش مهمی در بروز پارونیشیای مزمن دارد. در اکثر موارد قارچهای مخمری و گاها عفونتهای میکروبی عامل ایجاد کننده یا تشدید کننده آن هستند.

پیشگیری از پارونیشیا

بهترین راه جلوگیری از بروز پارو نیشیا خشک نگه داشتن دستها و جلوگیری از خیس بودن مداوم پوست دستها ست. جلوگیری از تماس با مواد شیمیایی و شوینده ، استفاده از دستکشهای مناسب و نیز استفاده از کرمهای مرطوب کننده نیز اهمیت دارند.استفاده از روشهای نامناسب آرایش ناخن باید محدود شود و از آسیب رساندن به پوست اطراف ناخن خودداری شود.در موارد پارونیشیای حاد غالبل نیاز به درمان آنتی بیوتیکی و گاها درناژ چرک است . ودر موارد مزمن از داروهای ضد قارچ و استرویداستفاده میشود.

برای درمان عفونت ناشی از پارونیشیا از آنتی بیوتیک استفاده میشود. در مواردی که تجمع چرک در گوشه ناخن وجود داشته باشد ممکن است نیاز به عمل جراحی کوچکی وجود داشته باشد. در این عمل جراحی پزشک معالج آبسه گوشه ناخن را شکاف داده تا چرک آن تخلیه شود و ممکن است نیاز باشد تا قسمت کوچکی از گوشه ناخن هم برداشته شود.قرار دادن دست در آب گرم روزی سه بار و هر بار 15 دقیقه هم مفید است. بهتر است آب حاوی صابون یا موارد ضد باکتریایی باشد.در موارد پارونیشیای قارچی درمان بصورت استفاده از داروهای ضد قارچ است و بیمار باید سعی کند تا حد امکان دست خود را خشک نگه داری کند.پارونیشیای باکتریایی معمولا به راحتی درمان میشود ولی نوع قارچی آن به درمان مقاومتر بوده و ممکن است نیاز به چند ماه زمان برای درمان داشته باشد. در صورت شدید شدن عفونت ممکن است آبسه گوشه ناخن گسترش یافته و عفونت به تاندون یا استخوان و یا حتی جریان خون گسترش یابد. در عفونت های مقاوم ممکن است ناخن تغییر شکل دائمی پیدا کند.

برای پیشگیری از ابتلا به پارونیشیا باید به نکات زیر دقت شود

-از ناخن و پوست اطراف آن مراقبت کامل کنید

-ناخن خود را نجوید و گوشه آنرا نکنید

-مراقب باشید دستتان در معرض مایعات و پودرهای ظرفشویی قرار نگیرد. دستکش های لاستیکی با پوشش داخلی نخی مناسب ترین وسیله برای اینکار هسند

-برای آرایش ناخن خود از وسایل شخصی استفاده کنید

-ناخن های دست را هفته ای یکبار و ناخن های پا را ماهی یکبار کوتاه کنید

- از ناخن گیر تیز استفاده کنید و گوشه های ناخن را گرد کنید

- پوست اطراف ناخن را به هیچ وجه دستکاری نکنید

-دست خود را خشک نگه داشته و در معرض رطوبت دائم قرار ندهید. به مدت طولانی از دستکش یا از ناخن مصنوعی استفاده نکنید.

درمان جراحی:
دراین روش بعد از آماده سازی وضدعفونی ناحیه عمل ماده بی حسی در دو طرف دیستال انگشت به اندازه کافی تزریق میشود وناخن فرورفته تا عمق ناخن و ماتریکس بریده وخارج شده وبا متد ویژه سلولهای ماتریکس برداشت میشود اگر این جراحی با دقت وروش اختصاصی انجام نشوداحتمال عود بیماری وجود دارد.این روش درد کمی را به دنبال دارد و مصرف داروی مسکن خوراکی بعد از انجام درمان می‌تواند آن را به کلی از بین ببرد. تجویز آنتی‌بیوتیک‌های مناسب باعث می‌شود عفونت به طور کامل درمان شود. هدف اصلی این روش جلوگیری از رشد ناخن به داخل بستر است. این روش جراحی جای زخم به جای نمی‌گذارد و شکل ناخن را تغییر نمی‌دهد. احتمال عود مجدد بیماری هم در این روش در مقایسه با روش‌های دیگر که در آن لبه ناخن جدا می‌شود و یا ناخن به طور کلی برداشته می‌شود کمتر است.پس ازجراحی پانسمان انجام شده ولازم است یک روز درمیان پانسمان تعویض شود،2تا3بارپانسمان کافیست.

نکته مهم:کشیدن کامل ناخن درمان این بیماری نیست وتوصیه میشودازاین روش اجتناب گردد چون بعد از مدتی ناخن دوباره رشد می‌کند و ممکن است بد شکل و یا به سمت بالا رشد کند و دوباره مستعد بیماری پارونیشیاو ناخن فرورونده شود.

دلایل افزایش شیوع سرطان در کشور

سونامی سرطان

سالانه 70 تا 90 هزار نفر در کشور به سرطان مبتلا می شوند؛ بیماری که هرچند پیشگیری از آن آسان است و هر روز درمان های جدیدی برای آن پیدا می شود اما افزایش صعودی آن و مرگ و میر ناشی از سرطان های مختلف جای تامل دارد.ˈسونامی سرطانˈ ، ˈتوفان سرطان ایران را درنوردیدˈ ، ˈافزایش ابتلای دو برابری سرطان در ایرانˈ ، ˈدلایل افزایش شیوع سرطان در کشورˈ و ˈافزایش غیر طبیعی سرطانˈ همه و همه عناوینی بودند که رسانه ها نوشتاری طی ماه های اخیر در هشدار به افزایش سرطان منتشر کردند.

*سرطان چیست؟

سرطان یا چنگار ، بیماری رشد بدون کنترل سلول های بدن است؛ بیش از 100 نوع متفاوت از سرطان وجود دارد که هر کدام با توجه به نوعی سلولی که تحت تاثیر قرار گرفته، طبقه بندی می شود.سلول هایی که بدون کنترل تقسیم می شوند به شکل توده یا تومور درمی آیند (به جز در مورد سرطان خون) .تومور می تواند رشد کند و در سیستم گوارش، عصبی و گردش خون، اختلال ایجاد کرده و موجب تغییرات هورمونی شود.تومورهایی که در یک نقطه باقی می مانند و رشد آنها محدود است، خوش خیم هستند؛ سرطان بدخیم موقعی اتفاق می افتد که یک سلول سرطانی با استفاده از خون یا سیستم لنفاوی به دیگر قسمت های بدن حرکت کرده و طی فرایندی به نام تهاجم، بافت های سالم را از بین ببرد.

فعل و انفعالات خاصی موجب حرکت کردن تومورهای سرطانی می شوند؛ حرکت سلول های سرطانی برای پزشکان و دانشمندان بسیار مهم است چرا که مرگ و میر سرطان بیشتر به خاطر تومور متاستاتیک (تومور جدیدی که به خاطر حرکت تومور اولیه ایجاد شده است) اتفاق می افتد و فقط 10 درصد از مرگ ها ناشی از سرطان با تومورهای اولیه است.دانشمندان معتقدند که پیدا کردن یک راه برای متوقف کردن چسبیدن سلول های سرطانی به سلول های جدید موجب توقف گسترش سرطان می شود.

*مقایسه آمار سرطان ایران با جهان

سالانه بیش از 200 تا 250 نفر از هر صد هزار نفر در جهان به سرطان مبتلا می شوند در حالی که این آمار در ایران بیش از یکصد نفر از هر صد هزار نفر است.میزان بروز سرطان در همه جای جهان از جمله ایران در حال افزایش است و با توجه به اینکه در سال 2011 جمعیت مبتلایان به سرطان در جهان 10 میلیون نفر بود، پیش بینی می شود که این آمار تا سال 2020 به 20 میلیون نفر رسیده و دو برابر شود.اغلب موارد سرطان در کشورهای درحال توسعه از جمله ایران اتفاق می افتد.بروز سالانه سرطان در ایران 80 هزار نفر است و پیش بینی می شود میزان سرطان در ایران طی 10 تا 15 سال دیگر ، دو برابر شود.


*افزایش روند ابتلا به سرطان در ایران

میزان سیر صعودی افزایش سرطان در ایران بیش از کشورهای دیگر است.یزان بروز سرطان طی چند سال اخیر در کشور افزایش یافته و آمار ثبت آن هر روز بیشتر می شود.در ایران میزان های بروز سرطان بر اساس ثبت سرطان مبتنی بر پاتولوژی (آسیب شناسی) تخمین زده می شود (یعنی فقط سرطان هایی که در آزمایش ها نمونه برداری می شود مورد ثبت قرار می گیرد) که در حقیقت یک ˈکم شماریˈ در بروز سرطان است و باید ثبت جمعیتی نیز شود.

چرا سرطان در ایران در حال افزایش است؟

یکی از دلایل افزایش سرطان در ایران  افزایش متوسط سن جمعیت است هر چه سن بیشتر شود با توجه به تغییرات سلولی و تغییرات ژنی، احتمال ابتلا به سرطان نیز افزایش می یابد.افزایش سن از عوامل موثر در بروز سرطان است، متوسط سن در اوایل انقلاب 59 بوده که اکنون به 73 تا 74 سال رسیده است.یکی دیگر از افزایش سرطان در ایران مربوط به خود افراد است یعنی مسائلی مانند تغییر شیوه زندگی و تمایل به زندگی غربی، کاهش فعالیت بدنی، تغذیه ناصحیح و مصرف دخانیات موجب ابتلا به سرطان می شوند که وضعیت همه این موارد در کشور هر روز بدتر می شود.به طور مثال آمارها حاکی از بدتر شدن وضعیت چاقی و اضافه وزن در جمعیت ایرانی است؛ بیش از 50 درصد زنان و 40 درصد مردان ایرانی ، اضافه وزن دارند.

همچنین فقط حدود 10 تا 11 درصد جمعیت کشور در پنج وعده غذایی خود از سبزی و میوه استفاده می کنند و بیش از 30 درصد نیز فعالیت بدنی منظم دارند و بقیه مردم این نکات سلامتی را رعایت نمی کنند.استعمال سیگار از دلایل ابتلا به سرطان به شمار می رود، شیوع مصرف سیگار در مردان بیش از 20 درصد و در زنان سه درصد است و طبق آمار سازمان جهانی بهداشت این آمار در ایران رو به افزایش است.مطالعات ˈ آژانس بین المللی تحقیق در سرطانˈ به تازگی نشان داده است که هوای آلوده به طور قطع از عوامل ابتلا به سرطان به شمار می رود. وجود نیترات در آب نیز موجب بروز سرطان به ویژه سرطان گوارش می شود.

*برنامه های وزارت بهداشت برای کنترل سرطان در کشور

پیشگیری و تشخیص به موقع نقش مهمی در کاهش موارد بروز سرطان در کشور دارد. حدود 50 درصد بروز سرطان را می توان با خودمراقبتی کنترل کرد و مردم باید نسبت به عوامل خطر بروز سرطان آگاه باشند.اید شرایطی فراهم شود که عوامل خطر بروز سرطان کنترل شوند به طور مثال کارمندان ادارات دولتی 10 دقیقه تا یک ربع در روز باید فعالیت بدنی داشته باشند.

*سرطان خطرناک در عین حال درمان پذیر

هرچند که 17 درصد مرگ و میر در کشور ناشی از سرطان ها است به طوریکه سرطان رتبه دوم مرگ و میر در کشور را به خود اختصاص داده اما سرطان بیماری است که به آسانی می توان از آن پیشگیری کرده و در صورت تشخیص به موقع به راحتی درمان پذیر است و از سوی دیگر با پیشرفت های علمی هر روز روش های درمانی جدیدی برای این بیماری وارد عرصه پزشکی می شود.لازم است که مردم به علائم هشداردهنده بروز سرطان که یکی از آنها داشتن سابقه خانوادگی این بیماری است، توجه کرده و برای پیشگیری یا درمان هرچه سریع تر اقدام کنند.به گفته متخصصان مربوطه، اگر سرطان به موقع تشخیص داده شود علاوه بر بقای طولانی تر عمر، درمان ها نیز سبک تر و ارزان تر شده و احتمال بروز نقص عضو بعد از جراحی نیز کمتر می شود.