کمبود انرژی, خستگی , بی حوصلگی, بی انگیزگی, آدیسون, ادرنالین

غدد فوق کلیوی درون ریز مثلثی شکل بوده و دقیقا بالای کلیه ها قرار دارند و مسئول ترشح هورمون ها، بویژه در هنگام استرس و فشارهای عصبی هستند.این بیماری به زبان ساده نتیجه پرکاری و خستگی غدد فوق کلیوی است که نهایتا منجر به خستگی فرد می شود. هورمون های غدد فوق کلیوی به خوبی فعالیتهای بدن از جمله تنظیم هورمونهای تیروئید و جنسی را کنترل می کنند. نکته قابل توجه اینست که هورمون های غدد فوق کلیوی توان سوخت و ساز چربی ها، کنترل قند خون و مواجهه با استرس را تحت تاثیر قرار می دهند.

امروزه نحوه زندگی روزمره ما از سیستم فوق کلیوی بیش از توان آن کار می کشد. تغییراتی که در بدنتان احساس می کنید دقیقا نتیجه همان واکنش هایی است که در این غدد ایجاد می شود. مثلا اگر احساس خوبی دارید مطمئن باشید که آنها بخوبی کار می کنند. همه ما در زندگی عوامل استرس زا را تجربه می کنیم. این فشارها در صورت ادامه داشتن زنگ خطری برای سلامت غدد فوق کلیوی خواهد بود و با بی توجهی ممکن است منجر به از کار افتادن آنها شود.هزاران نفر در سراسر دنیا از خستگی مدام رنج می برند که با خوابیدن و استراحت کردن بر طرف نمی شود، این علامت اصلی و اولیه، ضعف یا نارسایی غدد آدرنالین(فوق کلیوی) می باشد. در دنیای زندگی می کنیم که بسیاری با مشکل خستگی و کمبود انرژی روبرو می باشند و به درستی درک صحیحی از علل ایجاد آن ندارند. نکته تاسف بار این است که اگر از کمبود انرژی و خستگیتان با دیگران سخن بگویید آن ها شما را فردی تنبل خطاب می کنند و برای آن ها وضعیت جسمی شما قابل درک نیست.متاسفانه کمبود انرژی در لیست بیماری های پزشکی قرار ندارد و اگر شما به پزشکی مراجعه و درباره خستگی خود با او مشورت و از او کمک بخواهید، احتمالا به شما خواهد گفت همه ما خسته هستیم و شاید از خودتان بیش از حد انتظار دارید!!

اما در واقع کمبود انرژی خطر جدی است و تاثیر مستقیم بر جسم، روان، زندگی فردی و اجتماعی ما می گذارد. اگر ضعف و کمبود انرژی بدون درمان ادامه یابد بدن توان کافی برای بازسازی اندام های خود را نخواهد داشت و این مسئله سبب پیری زودرس و بروز انواع بیماری ها می گردد. از طرفی شما باید انرژی کافی داشته تا در روابط اجتماعی و حتی عاشقانه موفق باشید، با دیگران معاشرت کنید، بخندید و دیگران را بخندانید.

بسیاری از جنبه های شخصیتی، رفتاری و حتی تفکرات ما ارتباط مستقیم با میزان انرژیمان دارد. تصویر زندگی در دید افراد کم انرژی شکلی اشتباه دارد. بعضی از این افراد از آنجا که علاقه و تمایل خود را به انجام فعالیت های اجتماعی از دست می دهند بر این باورند که چرا دیگران وقت و انرژی خود را صرف امور بیهوده می کنند و حتی خود را معنوی می پندارند، اما در واقع این معنویت نیست و از وضعیت خود اطلاعی ندارند که چقدر بی انرژی و افسرده می باشند.افراد کم انرژی معمولا بی حوصله و حساسند و از آنجا که انرژی کافی برای حل و بررسی مشکلات را ندارند زود عصبی می شوند و همیشه دیگران را برای مشکلات خود مقصر می دانند. کمبود انرژی می تواند تمام بخش های بدن از سیستم اعصاب مرکزی گرفته تا تمایلات جنسی را تحت تاثیر قرار دهد به عبارتی وقتی انرژی کافی وجود ندارد ممکن است هر یک بخش های بدن فعالیت خود را بدرستی انجام ندهند.

غدد فوق کلیوی باعث آزاد شدن قند در خون می شوند وسپس غده تیروئید این قند را به انرژی و ATP تبدیل می کند و آنرا در اختیار تمام ارگان های بدن قرار می دهد تا فعالیت خود را انجام دهند. غده تیروئید مانند شمع در موتور ماشین عمل می کند و باعث مشتعل شدن سوخت و تبدیل آن به انرژی می شود.همچنین فعالیت غدد تیروئید و آدرنال(فوق کلیوی) تعیین کننده سرعت متابولیزم بدن می باشند اگر پرکار باشند سرعت متابولیزم بدن سریع و اگر به اندازه فعالیت کنند سرعت متابولیزم بدن نرمال و اگر کم کار باشند سرعت متابولیزم بدن کند می شود.در حقیقت افرادی که با خستگی و کمبود انرژی روبر می باشند بدنشان دارای سرعت متابولیزم کند و به عبارت دیگر غدد فوق کلیوی و یا تیروئید آن ها کم کار می باشند، البته در بیشتر موارد مشکل از کم کاری غدد فوق کلیوی است.


غدد فوق کلیوی:
همان طور گفته شد غدد آدرنال(فوق کلیوی) 2 غده گرد به اندازه 3 الی 4 اینچ که هر کدام بالای هر کلیه قرار گرفته اند. این غدد هورمون های مختلفی از جمله آدرنالین، کورتیزون، آلدوسترون، استروژن، تستسترون، پروژسترون ،DHEA و.... تولید کرده که نقش های مختلفی در بدن ایفا می کنند. بعضی از وظایف هورمون های تولید شونده توسط این غدد عبارتند از: فعال کردن سیستم فرار و گریز(سیستم مقابله با استرس)، تولید انرژی، افزایش قند خون، تنظیم قوای جنسی، تنظیم سوخت و ساز بدن و چندین نقش مهم و حیاتی دیگر. هر گاه شما تحت استرس قرار می گیرید غدد آدرنال با تولید هورمون های مختلف به بدنتان کمک می کند تا از حالت فشار و استرس رهایی یابید به همین دلیل ممکن است بارها هنگام فشار های روحی و استرس دردی در بالای کلیه ها احساس کرده باشید.

علائم معمول ضعف غدد آدرنال شامل ضعف بدنی، خستگی و معمولاً همراه با افسردگی، تمایل بیش از حد به خوردن مواد قندی و شیرینی جات(به دلیل اینکه هورمون های مولد انرژی در بدن به اندازه کافی تولید نمی شوند و فرد برای کسب انرژی تمایل به خوردن مواد قندی خواهد داشت)، کاهش فشار خون، قند خون و دمای بدن به خاطر کمبود هورمون کورتیزول و علامت های ثانویه ضعف غدد آدرنال شامل: اختلال در هضم غذا، عدم توانایی در کنترل استرس، تحریک پذیری، آلرژی به خوردن برخی از غذاها، درد و ضعف عضلات، ابتلای مکرر به انواع عفونت ها، ریزش مو، تغییر در رنگ پوست ،ضعف و ناتوانی جنسی می باشند.

اگر شما جزء کسانی هستید که صبح هنگام بیدارشدن از خواب به جای احساس تازگی و سرحالی، حس بی حالی، کرختی و افسردگی دارید و با گذشت روز این حالت بر طرف می شود، احتمالا به ضعف غدد آدرنال مبتلا هستید. در افرادی که دچار ضعف غدد آدرنال می باشند هنگام صبح این غدد به درستی فعالیت نمی کنند و با گذشت روز و یا استفاده از محرک ها مانند قهوه و چای فعالیت این غدد بیشتر شده و حس خستگی و کرختی از بین می رود.


علائم روانی مرتبط با ضعف غدد فوق کلیوی:
کورتیزول یکی از هورمون هایی است که توسط این غدد ترشح می شود، یک نشاط آور طبیعیست، وقتی غدد آدرنال کم کار شوند این هورمون نیز کمتر ترشح شده و به جای حس نشاط، خستگی، بی حوصلگی و افسردگی جایگزین می شود. به عنوان مثال کسانی که برای درد از مشتقات این هورمون مانند داروی کورتیزون استفاده می کنند معمولاً بعد از تزریق آمپول حس نشاط به آن ها دست می دهد و یا ورزش کردن سبب ترشح بیشتر این هورمون می شود به همین دلیل است که معمولا افراد ورزشکار با نشاط تر از سایرین هستند.

افسردگی، بی تفاوتی، ناامیدی، حس پوچی، آدم های مودی(یک روز با انرژی هستند و روز یا ساعتی دیگر عصبی و بی حوصله)، بی قراری، بی خوابی، اضطراب و تحریک پذیری از علائم روانی ضعف غدد آدرنال می باشند.در زندگی زناشویی افرادی که دچار ضعف غدد آدرنال هستند، شریک زندگی آن ها به اشتباه تصور می کند که علاقه و جذابیت خود را برای طرف مقابل از دست داده است، در واقع ضعف غدد آدرنال در تولید هورمون های مولد انرژی و تحریک پذیری جنسی است که موجب می گردد فرد گرایش خود به ارتباط را از دست بدهد، کم انرژی، کم حرف شود و دائماً به فکر فرو رود، شخص ممکن است تمایل به برقراری ارتباط با دوستان و خانواده خود را نیز از دست دهد، معمولاً این افراد کارهای نیمه وقت انتخاب می کنند، ضعف جنسی نیز از علائم شایع نارسایی غدد آدرنال می باشد چون بخشی از هورمون های جنسی توسط این غدد ترشح می شوند.

علایم کلی:
 - ناتوانی در برابر فشارهای عصبی- اضطراب- احساس خستگی مداوم- میزان پایین قند خون-میزان پایین فشارخون- احساس سرگیجه هنگام برخاستن- پرخاشگری- افزایش شدت حساسیت- چاقی به خصوص در نواحی اطراف شکم- حساسیت به نور یا شب کوری- بی نظمی در ساعات خواب، احساس خفگی و نفس زدن در هنگام استراحت- دشوار به خواب رفتن و یا از خواب پریدن- کاهش فعالیت جنسی- بیماری های مداوم و یا ناتوانی در بهبود یافتن سریع- احساس نامطلوب بعد از تمرین های ورزشی- ویارهای غذایی گاه و بیگاه

عواملی که سبب تضعیف غدد فوق کلیوی می شوند:
استرس فاکتور بسیار مهمی در تضعیف غدد فوق کلیوی می باشد. استرس به هر شکل از مشکلات عاطفی، اقتصادی، کارهای سنگین گرفته تا زندگی در شهرهای شلوغ و پر سر و صدا، همه می توانند موجب تهی شدن غدد آدرنال شوند، هر گاه شخصی تحت استرس قرار می گیرد غدد آدرنال(فوق کلیوی) به کمک بدن شتافته و با تولید هورمون های مختلف به بدن کمک می کند تا از حالت فشار و استرس خارج شود، این امر موجب مصرف مقدار زیادی عنصر روی و منیزیوم توسط بدن می گردد، استمرار استرس موجب تهی شدن غدد آدرنال و مصرف بیشتر و در نهایت تخلیه ذخایر روی، منیزیوم و برخی دیگر از ویتامین ها و مواد معدنی در بدن می گردد.

کم خوابی و بی خوابی: بازیافت انرژی و بازسازی غدد آدرنال در هنگام خواب صورت می گیرد، فرد طی روز از سیستم اعصاب سمپاتیک خود استفاده می کند که باعث مصرف انرژی و خستگی بدن شده این سیستم با سیستم اعصاب پاراسمپاتیک تنظیم و متعادل می شود، که وظیفه آن بازسازی بدن و باز یافت انرژی است، سیستم اعصاب پاراسمپانیک در هنگام خواب و استراحت عمل می کند به همین دلیل خواب را زمان تعمیر و نگهداری بدن می نامند، چنانچه خواب کافی نداشته باشید بازسازی و فعالیت غدد آدرنال دچار مشکل می شود.

ازدیاد مس در بدن: وقتی غدد آدرنال ضعیف شوند مس در بدن تجمع می یابد، با افزایش میزان مس در بدن مشکلات جسمانی و روانی مرتبط با ازدیاد مس در فرد دیده خواهند شد و برعکس ازدیاد مس در بدن رابطه مستقیم با تضعیف غدد آدرنال دارد و یکی از عوامل اصلی در ایجاد آن می باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله ازدیاد مس را مطالعه نمایید.


تغذیه نامناسب: اکثر برنامه های غذایی فاقد مواد معدنی و ویتامین هایی است که غدد آدرنال برای فعالیت خود به آن ها احتیاج دارند، این مواد شامل ویتامین های گروه A ,B ,C ,E و مواد معدنی مانند منگنز، روی، کرم و سلنیوم می باشد.


مردم به علت مشغله و نوع زندگی تمایل بیشتری به خوردن غذاهای فست فود و آماده دارند. معمولاً این غذاها دارای کالری زیاد و فاقد مواد مغذی به اندازه کافی می باشند، همچنین کاهش کیفیت مواد غذایی به دلایلی از قبیل: استفاده از هورمون ها برای پروار کردن دام ها، طیور و پرورش میوه ها و غیره، سبب کاهش مواد معدنی و ویتامین ها در آن ها شده است.


هرگاه شخصی تحت استرس قرار می گیرد نیاز بیشتری به مواد مغذی ذکر شده خواهد داشت و متأسفانه امروزه نسبت به گذشته هم زندگی پر استرس تر  و هم مواد غذایی بی کیفیت و بی ارزشتر شده اند.فلزات سمی و مواد شیمیایی: بدن هر فرد در معرض هزاران ماده شیمیایی و سمیست که در هوا، آب و غذاها می باشند و نقش مهمی در تضعیف غدد آدرنال ابفا می کنند، اکثر افراد آگاه نیستند که مصرف خیلی از داروها مانند انواع آنتی بیوتیک ها، مسکن ها و برخی داروهای دیگر چه تأثیر مخرب و جبران ناپذیری بروی کبد و غدد آدرنال می گذارند. به همین دلیل بنده همواره دیگران را به استفاده از سونای خشک جهت کمک به دفع مواد زائد از بدن تشویق می کنم.

انواع عفونت های مزمن: عفونت های مزمن نیز باعث تضعیف این غدد می شوند به عنوان مثال علت اینکه شما در حین ابتلا به سرما خوردگی احساس بی حالی و کمبود انرژی می کنید همین امر است، این غدد با تولید انرژی بیشتر به بدن کمک می نماید تا با عفونت و ویروس ها مقابله کند که موجب تضعیف این غدد شده و شما احساس کمبود انرژی می کنید. همچنین بیماری هایی مانند ایدز، هپاتیت و حتی عفونت های مزمن سینوس  ها می توانند سبب تضعیف غذذ فوق کلیوی شوند.

انجام فعالیت های ورزشی و بدنی سنگین و یا روابط جنسی بیش از حد: البته ورزش کردن و داشتن روابط جنسی متعادل موجب تقویت موقت غدد فوق کلیوی و ترشح بیشتر بعضی از هورمون ها مانند تستسترون، کورتیزول و افزایش شادی و قدرت بدنی می شوند، اما باید توجه داشت ورزش کردن و روابط جنسی نیاز بدن به برخی از مواد مغذی مانند پروتئین، ویتامین های ب، ث، ای و مواد معدنی مانند روی را افزایش می دهد و چنانچه شخص تغذیه درست و استراحت کافی نداشته باشد به مرور زمان موجب تضعیف غدد فوق کلیوی خود می شود.

نوشیدنی های محرک: محرک ها مانند چای، قهوه و سایر مواد حاوی کافئین، شکر، الکل و غیره باعث تخریب غدد آدرنال می شوند، مصرف این محرک ها انرژی موقت به فرد می دهند اما در نهایت موجب تضعیف غدد آدرنال شده و فرد برای کسب انرژی به مصرف بیشتر قهوه، الکل و.... روی می آورد. این یک نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه شود بویژه برای کسانی که به مواد محرک قویتر مانند کوکائین و غیره اعتیاد دارند و یکی از علل همیشگی در عدم توانایی فرد برای ترک اعتیاد ضعف غدد آدرنال می باشد که متاسفانه بسیاری از پزشکان از آن اطلاعی ندارند و صرفا تصور می کنند که بعد از آنکه اثرات ماده محرک یا مخدر از بدن فرد معتاد خارج شود، وی درمان شده است!

ضعف مادرزادی و ارثی: خیلی از کودکان با غدد آدرنال ضعیف به دنیا می آیند. این یک مشکل ژنتیکی نمی باشد بلکه به خاطر کمبود یا ازدیاد برخی مواد معدنی در بدن مادران می باشد و این کودکان با سطح مواد معدنی کم و یا ناهماهنگ به دنیا می آیند، به عنوان مثال: اگر مادری دچار کمبود عنصر روی و ازدیاد عنصر مس باشد فرزند به دنیا آمده نیز با همین عدم توازن روبروست. این کودکان وقتی به سن 5 تا 7 سالگی می رسند ضعف غدد بیشتر به چشم می خورد آن ها اکثراً مریض، کمی افسرده و اختلال در یادگیری دارند. بعضی از کودکان نیز با فعالیت بیش از اندازه و سایر مشکلات رفتاری واکنش نشان می دهند.


چگونگی تشخیص ضعف غدد فوق کلیوی:
متأسفانه وقتی افراد از خستگی و افسردگی و سایر علائم که معمولاً به خاطر ضعف غدد آدرنال است شکایت دارند اکثر پزشکان سوالات درستی از مریض و یا آزمایشات مربوط به غدد آدرنال را انجام نمی دهند، پاسخ ها معمولاً: به یک مسافرت برو یا تجویز قرص های ضد افسردگی است یا به مریض گفته می شود باید پیش مشاور بروی و دیدگاهت را عوض کنی! در مواردی هم که فرد دچار ضعف جنسی می شود با تجویز هورمون ها وضعیت را در نهایت بدتر از آنچه که هست می کنند و یا درمان هایی کاملا اشتباه تجویز می شود.

علائمی مانند خستگی و فشار خون پایین، تمایل به استفاده از محرک ها مانند قهوه، چایی برای شادابی بیشتر، افسردگی، درد مفاصل، تمایل به خوردن شیرینی جات و یا مواد شور، درد در قسمت پشت می تواند علائم بارزی از ضعف غدد آدرنال باشند.یک آزمایش خیلی ساده جهت تشخیص ضعف غدد آدرنال: پزشک فشار خون فرد را وقتی آرام دراز کشیده اندازه گیری می کند، سپس مریض بلافاصله و ناگهان بلند می شود و دکتر بار دیگر فشار خون او را اندازه گیری می کند. فشار خون باید بالا رود اما در افرادی که دچار ضعف غدد آدرنال هستند فشار معمولاً پایین می آید و فرد احساس ضعف و کمی سرگیجه می کند، این یک آزمایش ابتدایی و ساده جهت تشخیص ضعف غدد آدرنال است.


آزمایش های خونی که می توانند کمک به تشخیص کم کاری این غدد نمایند عبارتند از: Salvia, DHEAs, Testosterone, Cortisol, Na, K، همچنین انجام آنالیز مو در برخی موارد کمک به تشخیص این مشکل و علل ایجاد آن می کند.

درمان:
قدم اول و بسیار مهم استفاده از مکمل هایی غذایی مناسب برای بازسازی این غدد است. بدن شما به تمامی مواد معدنی، مواد مغذی و آنزیم ها نیاز دارد که متأسفانه در غذاها کمیاب است. مکملهای فراوانی در بازار یافت می شود و باید در انتخاب بهترین آنها دقت کرد. ویتامین C برای تولید هورمون های غدد فوق کلیوی ضروری است و در مواقعی که فرد دارای استرس است این ویتامین به سرعت مصرف می شود. مقدار کافی مکمل C نه تنها برای فعالیت های غدد فوق کلیوی حیاتی است، بلکه مورد نیاز سایر بخشهای بدن از جمله مغز، قلب و کبد است. علاوه بر این، این ویتامین نقش مهمی در فعالیت های بدن برای سوختن چربیها و تولید انرژی ایفا می کند، بدینگونه که به ترکیبات حیاتی کارنتین کمک می رساند. همچنین کارنتین افزایش یافته، سبب افزایش خستگی در زمان ورزش شده و نهایتا باعث دست کشیدن از تمرین می شود.

مکمل های حاوی منیزم نیز برای ترشح هورمونهای این غده ضروری است. در اکثر مواقع خستگی این غدد منجر به ناکارایی خاصی می شود. منیزیم در زمان استراحت باعث تمدد اعصاب و خواب راحت تر شده و تپش قلب را کم می کند و در زنان در طول دوره قاعدگی گرفتگی عضلات را کاهش می دهد.برای درمان ابتدا باید آزمایش های خون مربوطه جهت اندازه گیری هورمون ها، الکترولیت ها، مواد معدنی و ویتامین ها انجام شود و بر اساس نتیجه آزمایشات برنامه درمانی تنظیم گردد. معمولا درمان کامل این ناراحتی با توجه به میزان ضعف غدد فوق کلیوی بین 6 ماه تا 1 سال بطول می انجامد. اکثر افراد آگاه نیستند که نوع زندگی اعم از تغذیه، روابط اجتماعی و غیره چه تاثیری بر سلامت جسم و روان آن ها می گذارد. من نیز سال ها پیش به ضعف غدد فوق کلیوی مبتلا بودم و متاسفانه هیچ پزشک و حتی خودم  نیز درک صحیحی از علل افسردگی، خستگی و سایر مشکلاتم نداشتم که این امر موجب تحقیق و شناخت بیشتر بیوشیمی بدن و بررسی ارتباط بین جسم و روان و درمان خود و هزار بیمار دیگر  تا به امروز گردید.

درمان کم کاری غدد آدرنال و حتی سایر بیماری ها علاوه بر تجویز دارو و یا مکمل های غذایی، نیازمند تغییرات مهم در نوع زندگی اعم از تغذیه، میزان استراحت، انجام سونا درمانی برای دفع سموم و فلزات سمی که امروزه بدن همه ما به دلیل آلودگی محیط زیست با آن ها مواجه است، تغییر در روابط اجتماعی و حتی قطع ارتباط با افرادی که سبب تخریب روانتان می گردند و سایر موارد می باشد، به یاد داشته باشید آنچه سبب تضعیف غدد آدرنال گردیده عوامل ذکر شده است و درمان نیز با اصلاح آن ها و البته تجویز دارو و یا مکمل های غذایی مناسب صورت می گیرد.ضعف غدد فوق کلیوی یکی از مهمترین عوامل خستگی های مفرط هست. مخصوصا خستگی زودرس که هنگام مطالعه به سراغمان می آید یکی از نشانه های ضعف غدد فوق کلیوی می باشد.برای درمان این مسئله بهترین راه استفاده از برگ انگور فرنگی سیاه است. دم کرده ی این گیاه بسیار مفید است. برای تهیه دم کرده ی برگ انگور باید سی گرم از آن را در صد سی سی آب جوش به مدت 20 دقیقه بجوشانیم. پس از تهیه دم کرده آن را به سه قسمت تقسیم میکنیم و در سه وعده آن را میخوریم.

نکاتی در مورد سبک زندگی

غدد فوق‌کلیوی توانایی دارند از سموم خطرناکی که در بدن تولید می‌شود جلوگیری کنند و آثار آن را خنثی سازند. با وجود این‌که علم و دانش پزشکی تاکنون موفق نشده است تمام اسرار کار این غدد را فاش کند و محققان تاکنون به تمام رموز کار آن آگاهی نیافته‌اند، با این حال می‌دانیم، نیکوتین و سرب و مواد شیمیایی دیگری، مضر به حال این غدد هستند و همچنین غذایی که از جهت مواد مغذی و جذب‌شدنی متعادل نباشد به طور قطع آثار بدی در سلامت این غدد دارد. من و شما بسیاری از اشخاص را دیده‌‌ایم و می‌بینیم که هنوز در مراحل جوانی هستند و موهای سرشان خاکستری و به قول معروف فلفل‌نمکی می‌شود. این سفیدی موی بی‌موقع در این اشخاص علامتی از بدکار کردن غدد فوق‌کلیوی در بدن آنهاست. برای حفظ سلامتی غده‌های فوق‌کلیوی باید به غذای خودمان حداکثر مواد سفیده‌ای و به مقدار کافی نمک و همچنین ویتامین‌های A و C و مخصوصا تمام ویتامین‌های دسته B را وارد کنیم، زیرا ویتامین C در رفع سموم و ویتامین A در جلوگیری از احتقان خون و ویتامین‌های B برای تولید آدرنالین تاثیر بسیار  مهمی در غدد فوق‌کلیوی دارند.

یکی از هورمونهای این غدد که پاسخ دهنده به استرس محسوب می شود کورتیزول است و در مواقعی که میزان استرس بیشتر باشد ترشح آن افزایش می یابد. کم خوابی نیز ترشح آن را افزایش می دهد. در بهترین حالت میزان این هورمون در صبح در بالاترین حد بوده و در شب کاهش می یابد. فشارهای عصبی و فیزیکی سبب ترشح بیش از حد آن در طول روز می شود.کورتیزول بیش از حد سبب بیدار نگه داشتن فرد در طول شب و ایجاد حس خستگی در صبح می شود. این بی خوابی می تواند پرخاشگری را در فرد تشدید کند. استرس بیشتر مساوی است با کورتیزول بیشتر.فعالیتهای شدید تا رسیدن به مرز خستگی، این بیماری را تشدید می کند. هر چند ممکن است دشوار باشد ولی سعی کنید در مواقع خستگی کمی بخوانید. بدن ما همیشه تلاش می کند ما را آگاه کند پس به ریتم آن کمی بهتر دقت کنیم.

خوردن غذاهای با کیفیت و مغذی برای فعالیت غدد فوق کلیه و ثابت نگه داشتن میزان قند خون حائز اهمیت است. از خوردن غذاهای فرآوری شده و بی کیفیت خودداری کنید. قند مصنوعی که در بعضی از محصولات به کار می رود تماما شیمیایی است. کافئین هم باید کنار گذاشته شود. اگر شما اعتیاد به نوشیدن قهوه دارید باید آن را بطور تدریجی و نه یکباره کنار بگذارید. کنار گذاشتن کافئین می تواند فشار مضاعفی به غدد فوق کلیه وارد کند. علاوه بر این، کافئین علاوه بر اینکه بدن شما را در حالتی اسیدی و بیماری پذیر قرار می دهد، آب بدنتان را هم کم می کند.

از مصرف شکر و آرد خودداری کنید این دو کربوهیدراتهای ساده ای هستند که نیاز به تشرح بالای انسولین دارند.تشرح بالای انسولین، غدد فوق کلیه را برای ثابت کردن میزان قند خون پرکار کرده و تحت فشار قرار می دهد. سعی کنید از دانه های دست نخورده یا ترکیبی از دانه غلات استفاده کنید.خوردن میان وعده ها بطور مستمر مفید است از گرسنگی کشیدن های طولانی خودداری کنید. بهتر است حدودا هر 2 ساعت یکبار یک غذای ساده کم کالری و سالم مصرف شود.

اغلب صبحانه ها از میوه جات، غلات، نان و حبوبات تشکیل می شود که بعلت داشتن قندهای ساده، میزان قند خون را بطور ناگهانی بالا برده و غدد فوق کلیوی را تحت فشار می گذارند. ترکیبی از کربوهیدات پیچیده به همراه کمی پروتئین و چربی برای صبحانه عالی است. سوخت و ساز این ترکیب زمان بیشتری طول می کشد و موجب افزایش ناگهانی قند خون نخواهد شد. آب پنیر هم به عنوان بخشی از یک صبحانه ساده و مختصر گزینه خوبی است.محصولات ایزاژنیکس هم بسیار توصیه می شود. آب پنیر آن از نیوزلند وارد می شود. در این کشور جهت پروار کردن گاوها از هورمون یا استروئید استفاده نمی شود و همچنین مراتع دامی با آفت کش ها و سموم کشاورزی آلوده نمی شوند.

به جای نمک های معمولی از نمک های دریایی و حاوی ید استفاده کنید و برای مصرف آن محدودیت نگذارید. سدیم مستقیما بر فعالیت این غدد تاثیرگذار است. میزان سدیم معمولا در مبتلایان این بیماری پایین است. نمک دریا دارای مقدار زیادی مواد معدنی ضروری است که نمک معمولی فاقد آنهاست.آب بیشتری بنوشید. بدرستی که آب مایع حیات است زیرا آب برای تمامی واکنشهای بدن از جمله تولید هورمون ضروری است. اغلب مردم بدون اطلاع از اینکه میزان آب بدنشان کم شده، به کارهای روزمره خود می پردازند. این امر سبب اختلال در سیستم بدن شده و ممکن است به اشتباه آنها را به مصرف دارو (به جای نوشیدن آب) هدایت کند. دارو فشار بیشتری به بدن وارد می کند.وجود چربیهای سالم در برنامه غذایی بسیار مفید است. بدن ما برای ساختن هورمون ها نیاز به چربی و کلسترول دارد. چربیهای سالم عبارتند از: روغن زیتون، کره طبیعی، روغن دانه انگور و روغن نارگیل.

پروستات

بیش از نیمی از مردان بالای سن ۶۰ سال دچار بزرگی پروستات هستند و احتمال بروز این حالت با افزایش سن افزایش می یابد. در سن ۸۰ سالگی حدود ۸۰ درصد مبتلا خواهند بود. اما فقط ۴۰ تا ۵۰ درصد موارد واقعاً دچار علائم ناشی از بزرگی پروستات خواهند بود. در بزرگی خوش خیم  پروستات اول قسمتهای مرکزی پروستات بزرگ می شود، بزرگی این ناحیه معمولاً بر روی پیشابراهی که از داخل پروستات عبور می کند فشار می آورد. گاهی اوقات این حالت منجر به بروز علایم و مشکلات ادراری خواهد شد. معمولاً بزرگی خوش خیم پروستات در عملکرد جنسی اختلالی ایجاد نخواهد کرد. باید بخاطر داشت که بزرگی خوش خیم پروستات سرطان نبوده و منجر به بروز سرطان نیز نخواهد شد. اما ممکن است فرد همزمان دچار بزرگی پروستات و سرطان پروستات باشد.

علایم این اختلال چگونه است ؟

همانطور که گفته شد بسیاری از مردان مبتلا به این بیماری فاقد علائم می باشند. اما زمانیکه بزرگی پروستات در روند ادرار کردن دخالت کند منجر به بروز علایمی نظیر جریان ضعیف ادراری، احساس عدم تخلیه کامل مثانه، تأخیر در شروع ادرار، احساس ادرار کردن مکرر، بیدار شدن از خواب در شب جهت ادرار کردن و نیاز به زور زدن برای ادرار کردن خواهد شد.

این علائم ثانویه به اثر بزرگی پروستات برروی پیشابراه و بعد از آن برروی مثانه می باشد. در مراحل اولیه عضلات مثانه می توانند بر تنگی پیشابراه غلبه کند، اما بعداً عضلات مثانه ضخیم تر، حساستر، و قوی تر خواهند شد که سبب احساس ادرار مکرر می شود.

در بعضی موارد زمانیکه پروستات بزرگ می شود، چنان پیشابراه را تحت فشار قرار می دهد که مثانه قادر نیست بر این نیرو غلبه کند، لذا نمی تواند بطور کامل تخلیه شود. اگر عفونت ادراری ایجاد شود ممکن است علایمی نظیر حس درد و سوزش در ادرار کردن رخ دهد. در تعداد کمی از موارد مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات، این حالت ممکن است منجر به بروز عفونتهای مکرر ادراری، عدم تخلیه کامل ادرار و آسیب های تدریجی به مثانه و کلیه ها شود.

غده پروستات چیست ؟
پروستات بخشی از عضو جنسی مرداست که به شکل و اندازه تقریبی گردو، زیر مثانه قرار گرفته و مجرای خروجی آن را مطابق شکل احاطه کرده است .پروستات غده‌ای است درست زیر مثانه که منشا جنینی دارد. زمانی که جنسیت جنین مشخص شده و جنین به جنس مذکر تبدیل می‌شود، این بافت جنینی به پروستات تبدیل می‌شود اما این بافت در جنس مونث از بین رفته و آثار کوچکی از آن باقی می‌ماند. پروستات در دوران جنینی و نوزادی کار خاصی انجام نمی‌دهد و وظایف اصلی آن پس از بلوغ است.

نقش پروستات چیست ؟

نقش پروستات تولید مایع وروان کردن حرکت اسپرماتوزوئیدها به خارج است کار مهم پروستات در دوران پیش از بلوغ، ترشحاتی است که به همراه ترشحات غدد دیگر به مجرا ریخته و آن را مرطوب کرده و به اصطلاح عامیانه آن را روغن ‌کاری می‌ کند تا مجرا روان شده و از خشک شدن آن جلوگیری ‌کند. اما پس از بلوغ و تولید اسپرم به ‌وسیله بیضه‌ ها، مجاری وازودفران که مجاری عبور اسپرم هستند و از داخل پروستات می‌ گذرند اسپرم همراه مقدار زیادی از ترشحات پروستات دفع می‌ شود به‌ طوری که بیش از90 درصد حجم مایع منی از ترشحات پروستات و فقط یک درصد آن اسپرم است. این مایع حاوی موادی  است برای تغذیه و نگه داری اسپرم و مواد ضد عفونی‌ کننده به اضافه برخی اسیدهای آمینه.

چه عاملی سبب بزرگی پروستات می‌شود؟

پروستات از یک قسمت محیطی یا عضلانی و یک بافت مرکزی که بافت غددی است تشکیل شده است. پس از 40 سالگی باز به دلیل تغییراتی که در هورمون‌های بدن آقایان انجام می‌شود، نسبت دی‌هیدروتستسترون به استروژن تغییر می‌کند و میزان استروژن بالاتر می ‌رود یا دی ‌هیدروتستوسترون پایین می‌آید. این استروژن سبب حساس شدن بافت غددی پروستات شده و گیرنده‌های آن را بیشتر می‌کند. در نتیجه پروستات دوباره شروع به رشد اضافه می‌کند و بحث بزرگی پروستات پیش می‌آید که حدود 40 سالگی است منتها این رشد به صورت آرام است تا حدود سن 55 سالگی که علایم خود را نشان می‌دهد.

تشخیص بزرگی خوش خیم پروستات چگونه است؟

بعد از اخذ شرح حال کامل باید معاینه انجام شود که معمولاً جهت انجام معاینه پروستات باید از طریق انگشت، راست روده بیمار مورد معاینه قرار گیرد. از این طریق پزشک می تواند بزرگی پروستات یا وجود توده یا هر گونه بافت غیر طبیعی که نشاندهنده سرطان باشد را مورد ارزیابی قرار دهد. اگر چه ممکن است این معاینه تا حدی ناراحت کننده باشد اما سبب بروز آسیب نشده و دردی نیز ایجاد نخواهد کرد. از آنجایی که معمولاً قسمت مرکزی پروستات بزرگ می شود. ممکن است گاهی فرد دچار علائم باشد اما در معاینه پروستات بزرگ نباشد. از طرف دیگر بسیاری از مردان مبتلا به بزرگی پروستات ممکن است بدون علامت باشند.بعد از تشخیص وجود این مشکل باید جهت پیگیری درمانهای لازم، فرد به متخصصین کلیه و مجاری ادراری مراجعه نماید.

بیماری پروستات سه نوع دارد:
اول بزرگی خوش خیم سرطانی یا بزرگ شدگی غیر سرطانی پروستات است که در اثر آن بافت پروستات بزرگ و متورم شده و نهایتا جریان خروج ادرار را قطع می‌کند، در نتیجه ادرار درون مثانه باقی می‌ماند. بزرگی خوش خیم پروستات معمولا در مردان بالای ۶۰ سال رخ می‌دهد‌ (مردان زیر ۵۰ سال ندرتا دچار آن می‌شوند). علت غالب بزرگ شدگیهای پروستات بزرگی خوش خیم می‌باشد.

عوارض احتمالی این نوع بیماری پروستات عبارتند از:
مثانه ضعیف و ممکن است متسع و به سایر اعضای بدن فشار وارد کند.
ممکن است آسیب کلیه و گردش خون تصفیه نشده در بدن به دلیل پس زدن ادرار از مثانه به کلیه به وجود آید.علائم و نشانه‌های آن احساس نیاز مکرر به تخلیه ادرار به ویژه در شب، نیاز مبرم اضطراری به ادرار کردن، دشواری در آغاز ادرار، جریان کم فشار ادرار، چکیدن یا قطره قطره آمدن غیر طبیعی ادرار و احساس پر بودن مثانه و ناتوانی در ادرار کردن است.

چگونگی تشخیص بیماریهای پروستات:

معاینه مقعدی:
با پوشیدن یک دستکش لاستیکی دکتر از طریق دیواره راست روده پروستات شما را احساس می‌کند. او می‌تواند توده‌ها، تورم و یا ناراحتی که نشانگر بیماری باشد را تشخیص دهد. گرچه بسیاری از آقایان از انجام معاینه مقعدی طفره می‌روند ولی این معاینه فقط ناراحتی مختصری ایجاد کرده و تنها چند ثانیه طول می‌کشد. - آزمایش آنتی ژن ویژه پروستات در خون (PSA):
پروستات بزرگ شده یک پروتئین را به میزان بیشتری ترشح می‌کند. این آزمایش میزان آن پروتئین را در خون اندازه می‌گیرد. این آزمایش ۱۰۰ درصد دقیق نیست و ممکن است همراه با سایر آزمایشات مورد استفاده قرار گیرد. -آزمایشات دیگر:
ممکن است لازم باشد آزمایشات دیگری انجام شود. مانند انجام آزمایش سیستوسکوپی، سی تی اسکن یا MRI که برای دید بهتر درون پیشابراه و پروستات صورت می‌گیرد.
 

این بیماری در چه زمانی و چگونه باید درمان شود؟

 این بیماری فقط زمانیکه منجر به بروز علائم شدید شود یا اینکه سبب بروز اختلال در عملکرد کلیه ها و مجاری ادراری شود. باید تحت درمان قرار گیرد. تنها وجود یک پروستات بزرگ دلیل بر درمان نیست. اگر بزرگی وجود دارد اما علامتی نباشد ممکن است تنها نیاز به انتظار باشد. البته باید در طی این مدت فرد تحت نظارت دقیق پزشک بوده و سالانه یک یا دو بار مورد معاینه قرار گیرد. گاهی اوقات ممکن است علائم بدون درمان بهبود یابند. اما در صورت تشدید علایم نسبت به قبل حتماً باید به پزشک مراجعه نمود.

درمان احتمالی پروستات غیر سرطانی عبارتست از:

درمان دارویی که به تحلیل رفتن بافت پروستات یا شل شدن عضلات کمک می‌کندجراحی برای برداشتن بافت اضافی پروستات و کاهش فشار بر پیشابراه، انجام می‌شوداتساع با بادکنک که در آن بادکنک در داخل پیشابراه قرار داده می‌شود و متورم می‌شود تا پیشابراه را گشاد نماید.درمانهای جدید شامل جراحی لیزری، منجمد کردن بافت پروستات و درمان گرمایی با میکروویو (حرارت دادن بافت پروستات با میکروویو) می‌باشد.
دومین نوع پروستات التهاب پروستات است که می‌تواند حاد یا مزمن باشد و در هر سنی مردان را مبتلا سازد.پروستات حاد وقتی رخ می‌دهد که پروستات ناگهان ملتهب شود. گرچه این مورد نادر است ولی می‌تواند موجب عفونت چرکی و بند آمدن ادرار در موارد وخیم شود. پروستات مزمن که در دراز مدت و مکررا رخ می‌دهد، این التهاب از التهاب حاد پروستات شایع تر است و معمولا مانند آن وخیم نیست. التهاب حاد پروستات ممکن است به التهاب مزمن تبدیل شود.
 
عواقب احتمالی التهاب پروستات عبارتند از: بزرگ شدگی پروستات، تنگی پیشابراه، کندی یا بند آمدن ادرار و سایر مشکلات جدی مجرای ادرار، درمان این نوع پروستات بسته به حاد یا مزمن بودن آن متفاوت است درمان برای پروستات حاد با مصرف آنتی بیوتیک‌های خوراکی، تخلیه با سوند یا تخلیه با عمل جراحی در موارد وخیم مقدور می‌باشد و پروستات مزمن را نیز می‌توان با مصرف آنتی بیوتیک‌ها، ماساژ پروستات برای افزایش تخلیه و جراحی در صورتی که داروها‌ و ماساژ اثر بخش نباشد درمان کرد. .البته درمان بسته به بیماری و بیمار تغییر می‌کند. آمیزش برای افزایش تخلیه پروستات پیشنهاد می‌شود .آب گرم و مصرف نکردن ادویه جات نیز ایرادی ندارد.
 
سومین نوع پروستات که جدی ترین نوع این بیماری است سرطان پروستات است البته این شکل از سرطان در میان آقایان کمتر از ۴۰ سال نادر است ولی در آقایان بالای ۶۰ سال شایع می‌باشد. علت این بیماری نامشخص است.در این نوع بیماری سلولهای سرطانی به بافت طبیعی پروستات هجوم آورده، آن را تخریب کرده و جایگزین آن می‌شوند. اگر سرطان تشخیص داده نشود ممکن است به سایر قسمتهای بدن انتشار یابد.علایم سرطان پروستات عبارتند از: درد در ناحیه لگن، کمر، رانها، تورم در ناحیه لگن، پشت و رانها، علایم مهمی نظیر جریان ادرار ضعیف و دردناک، وقفه دار یا با شروع آهسته و همچنین وجود خون در ادرار.
نشانه‌های عمومی سرطان که ممکن است مربوط به سرطان پروستات نیز باشد عبارتند از تهوع، استفراغ، درد ممتد، کاهش شدید وزن و خستگی.روشهای درمانی به کار برده شده برای سرطان پروستات شامل، جراحی که به منظور برداشتن پروستات برای جلوگیری از انتشار سرطان، پرتو درمانی یعنی درمان با پرتوهای X برای از بین بردن غده، هورمون (از جمله استروژن) برای کند کردن انتشار سرطان می‌شود.

· درمان جراحی بزرگی پروستات:

در حال حاضر در صورت تشدید علایم، مؤثرترین روش درمانی جراحی می باشد. روشهای جراحی متفاوتی جهت درمان این مشکل وجود دارد که انتخاب آنها به عهده پزشک و با توجه به شرایط بیمار می باشد.

روشهای درمانی غیر جراحی :

   روشهای درمانی غیر جراحی جدیدی در حال حاضر وجود دارد اما میزان کآرایی آنها در مقایسه با روشهای جراحی کمتر می باشد. این روشها شامل استفاده از داروهای خاص و گشاد کردن مجرای پیشابراه از طریق بالون می باشد.

 روشهای دارویی: 

 دو دسته دارویی جهت بهبودی وجود دارد. داروهای « بلوک کننده گیرنده » آنها که سبب شل شدن عضلات پروستات شده و تا حدی سبب کاهش فشار پروستات بر پیشابراه می شوند. از این دسته می توان پرازوسین یا ترازوسین را نام برد. دسته دوم داروها مربوط  به داورهایی است که از طریق کاهش هورمونهای مردانه سبب کاهش اندازه پروستات می شوند. از این دسته می توان فیناستراید را نام برد. البته کآرایی استفاده دراز مدت از این داروها هنوز مشخص نیست.

چرا انجام آزمایش پروستات ضرورت حیاتی دارد؟

چون عوارض بیماریهای پروستات دردناک و رنج آور است .

چون با تشخیص به موقع ، نتیجه درمان موفق تر خواهد بود.

بیماریهای پروستات کدامند؟

مشکل عمده پروستات ، رشد نا متناسب ( هیپرپلازی خوش خیم ) آن است که از ۴٠ سالگی شروع به پیشرفت می کند و ممکن است در سنین ۶٠ تا ٧٠ سالگی به بزرگی یک پرتقال برسد. تقریبا نیمی از مردان در دهه هفتاد سالگی عمر خود گرفتار هیپرپلازی پروستات می شوند.علت بروز این بیماری به درستی مشخص نشده است ، ولی تغییرات هورمونی یکی از عوامل موثر محسوب می شود. هیپرپلازی پروستات خطر جانی ندارد و از نظر فعالیت جنسی نیز مشکلی بوجود نمی آورد . ولی کلا بیماری مزاحمی است مشکلات ادراری آن مانند احساس فشار در دفع و تخلیه ادرار، قطع و وصل دردناک آن در حین تخلیه و همچنین تکرر ادرار بخصوص شبها از عوارض عمده آن است . تشدید این عوارض گاهی منجر به انسداد مجرای ادرار می شود که بیمار را اجبارا روانه اورژانس می کند. درمان هیپرپلازی پروستات با دارو و یا عمل جراحی امکان پذیر می باشد دومین بیماری التهاب حاد و مزمن پروستات است که در هر سنی از دوران بلوغ به بعد اتفاق می افتد.

نوع حاد التهاب ، اکثرا به علت آلودگی میکروبی به طور ناگهانی و با شدت بروز می کند بیماری با تب و لرزو احساس سرماخوردگی شروع شده و عوارضی شبیه هیپرپلازی پروستات دارد . بیمار از سوزش دفع و تکرر ادرار و همچنین درد کمر و فشار بین رانها و اطراف بیضه ها شکایت دارد. این عارضه با کشت ادرار و تعیین و تجویز آنتی بیوتیک به سهولت درمان پذیر می باشد . التهاب پروستات گاهی به علل نامشخص با عوارضی ضعیف تربرگشت کرده و مزمن می شود . دراین حالت کشت ادرار غالبا منفی است ولی افزایش گلبولهای سفید در ادرار ، وجود التهاب را تائید می کند . التهاب مزمن به سادگی التهاب حاد درمان پذیر نمی باشد.

سرطان پروستات شایع ترین نوع سرطان در مردان بالای ۵٠ سال است . معروفیت این نوع سرطان نسبت به سایر سرطانها ، نه به علت خطرناک بودن آنست ، بلکه وجود روشهای تشخیصی و امکان پیشگیری موفقیت آمیز آن ، دلیل برشهرت بیماری می باشد . سرطان پروستات اکثرا کند رشد هستند و تا دهها سال می توانند درداخل غده بدون بروز علائمی باقی بمانند. طبق آمار تهیه شده در آمریکا حدود ١۶ درصد مردان در طول عمر خودبا نوعی از سرطان کند رشد یا تند رشد روبرومی شوند . حدود نیمی از آنها بدون عارضه به زندگی ادامه می دهند . ولی نیم دیگر گرفتار عوارض آن میشوند که ازاین تعداد تنها ٣ نفر جان می بازند علائم اولیه سرطان پروستات در مرحلهداخل غده ای که هنوز پیشرفت نکرده ، نیز شبیه هیپرپلازی و شامل تکرر ادرار و قطع و وصل جریان ادرار در موقع تخلیه می باشد.

سرطان پروستات چه کسانی را تهدید می کند؟

مردان مسن بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند. طبق آمارموجود ، احتمال بروز سرطان در سنین زیر ۵٠ سال حدود ٧% است . در حالیکه در دهه ٧٠ سالگی به ٧۵% می رسد. افراد بازمینه ارثی ، دومین گروهی هستند که معرض ابتلا می باشند . کسانی که ٢ تا ٣ نفر از بستگان نسبی و نزدیک آنها سرطان پروستات داشته اند ، ١٠ برابر بیشتر از سایرین با خطر بیماری روبرو می شوند . درگزارشاتی که اخیرا منتشر شده است ، به نظر می رسد که روش زندگی و رژیم غدایی نا مناسب نیز از عوامل موثر در بروز سرطان باشد.

تشخیص سرطان پروستات چگونه انجام می گیرد؟

در مراکز تخصصی ، اولین اقدامی که برای تشخیص سرطان پروستات به کار می رود لمس انگشتی Digital Rectal Exam که بدین ترتیب حجم و استحکام غدد بررسی می شود . البته تجربه عملی پزشک در این روش ، نقش عمده ای در چگونگی تفسیر آزمایش خواهد داشت .اندازه گیری غلظت پی اس ا PSA خون نیز به عنوان تست تکمیلی و تائیدی مورد استفاده قرار می گیرد. پزشکان می توانند آزمایش PSA می توانند به تنهائی و یا همراه با DRE درخواست نمایند.

پی است ا ” PSA ” چیست ؟

PSA نوعی پر و تئین است که در سلولهای غده پروستات تولید و وارد جریان خون می شود. ترشح PSA در برخی از بیماران به طور طبیعی بیشتر از دیگران است . پزشکان غلظت خونی PSA زیر ۴ میکروگرم در لیتر را طبیعی به حساب می آوردند و مقادیر ۴ تا ١٠ و ١٠تا ٢٠ میکروگرم را به ترتیب ” افزایش کم ‌”‌ و ” افزایش متوسط ” تلقی می کنند و مقادیر بیش از ٢٠ میکروگرم در لیتر را ” افزایش زیاد ” می دانند.در صورت بالا بودن PSA خون علاوه بر سرطان ، در موارد دیگری نیز از جمله هیپرپلازی پروستات و التهاب و عفونت آن و حتی ماساژ و فعالیتهای جنسی و بعضی تحریکات فیزیکی افزایش می یابد. از طرف دیگر چنانچه اشاره شد ، حدود ٨ تا ١٠ درصد نتایج غیر طبیعی ” مثبت کاذب ” می باشند . بنابراین تغییرات PSA باید با نظر پزشک معالج تفسیر شود و بیمار نباید تنها با یک نتیجه غیر طبیعی به اقدامات تهاجمی مانند بیوپسی و یا جراحی بپردازد.

چگونه میتوان ضریب اطمینان اندازه گیری PSA را بالابرد؟

اعتماد به نتایج آزمایش PSA را می توان با اندازه گیری سرعت افزایش آن نسبت به زمان ( PSA Velocity ) بالا برد. به این معنی PSA بیمار ، چند بار درفواصل زمانی معین اندازه گیری می شود . چنانچه افزایش آن تداوم داشته باشد، احتمال وجود سرطان بیشتر است . در این صورت بیمار باید تحت مراقبت مخصوص قرار گیرد.روش دیگری که بهتر می تواند وجود سرطان را از سایر بیماریهای غیر سرطانی تفکیک کند، اندازه گیری PSA آزاد خون ( f PSA ) و تعیین نسبت ان به PSA تام ( t PSA ) یعنی نسبت ( f PSA ) /( t PSA ) می باشد. این نسبت در سرطان پروستات ، کمتر از بیماریهای غیر سرطانی است ، بنابراین نتایج آزمایشهائی که غلظت PSA تام در محدوده بین ۴ و ١٠ میکروگرم در لیتر باشد و نتوان بیماری بدخیم را ازخوش خیم تفکیک نمود،‌ باید مجددا غلظت هر دو نوع تام و آزاد اندازه گیری شده و نسبت آزاد به متصل محاسبه گردد.

در آزمایشگاه ها ، حد ماکزیمم PSA خون افراد سالم بدون در نظر گرفتن تغییرات سنی آنها ۴ میکروگرم در لیتر در نظر گرفته می شود ، در حالیکه با توجه به آمار ، غلظت آن از ۵/١ میکروگرم درسنین زیر ۵٠ سال تا ۵/۶ میکروگرم در سنین بالای ٧٠ سال تغییر می کند، بنابراین چنانکه نتایج آزمایش بر پایه تغییرات سنی بیمار تفسیر شود، بهتر می توان موارد ” مثبت کاذب ” را کاهش داد . در یک روش دیگر ، غلظت PSA برحسب حجم پروستات که با سونوگرافی مشخص می گردد، محاسبه می شود. به این صورت ، احتمال سرطانی بودن پروستات بزرگ با غلظت معینی از PSA کمتر از پروستات کوچکی خواهد بود که همان غلظت PSA را داشته باشد.

نظریه کلی برای چک آپ سرطان پروستات چیست ؟

متخصصین برای ارائه جواب به این سوال در انتظار تکمیل طرح تحقیقاتی * PLCO می باشند که از ده سال قبل در آمریکا روی ٣٧ هزار داوطلب در حال انجام است . طرح PLCO خود به منظور تعیین ارزش غربالگری چهار نوع سرطان شایع ، از جمله سرطان پروستات برنامه ریزی شده است ، که مشخص شود آزمایشهای DRE و PSA تا چه اندازه ای می توانند قابل اطمینان باشند و همچنین معلوم شود چند درصد از سرطانهای تشخص داده شده ، درمان پذیر خواهند بود. در عین حال انجمن سرطان آمریکا ( ACS ) انجام سالیانه دو آزمایش فوق را در مردان بالای ۵٠ سال و همچنین مردان بالای ۴٠ سال که پدر یا برادر بزرگتر آنها سرطان پروستات داشته اند ، توصیه کرده و جامعه اورولوژیستهای آمریکا ( AUA ) نیز برآن صحه گذاشته است . این آزمایش ها در نهایت با نسج برداری و آزمایش میکروسکوپی تائید می گردند.

روش پیشگیری سرطان پروستات چگونه است ؟

بهترین روش حفظ سلامت پروستات ، چک آپ سالیانه و مراجعه سریع به پزشک ، در صورت بروز مشکلات اداری است . چک آپ مرتب حتی برای کسانیکه جراحی پروستات داشته اند نیز ضروری است . زیرا جراحی پروستات نمی تواند تضمینی در برابر سرطان باشد. در هر حال با تشخیص هرچه سریعتر سرطان ، موفقیت درمان بیشتر خواهد بود. در حال حاضر طرحی توسط انستیتوسرطان آمریکا NCI تحت نام * PCPT روی ١٨ هزار داوطلب در جریان است . هدف از این طرح این است که مشخص شود آیا Finasteride داروی مهار کننده فعالیت هورمون تستوسترون که برای کاستن حجم پروستات هیپرتروفی شده مصرف می شود، توانایی ممانعت از پیشرفت سرطان را دارد یا خیر.

اقداماتی برای پیشگیری از مشکلات پروستات :

- چکاپ منظم:

 کلیه آقایان بالای ۴۰ سال در معرض ابتلا به بیماری پروستات هستند می‌توانند آزمایش آنتی ژن خون ویژه پروستات را انجام دهند.
-همچنین افراد پرخطر ابتلا شامل آقایانی می‌شوند که پدر یا برادر آنها دچار بیماری پروستات شده‌اند و چکاپ منظم آنها را از سلامتشان مطمئن می‌سازد.

- مراقبتهای کلی:
- یک برنامه غذایی متعادل داشته که از نظر مصرف میوه، سبزیجات، غذاهای کم چربی غنی باشد.
- از تماس با تشعشع خودداری شود.
- از بی بند و باری جنسی خودداری شود.
- همچنین سیگار می‌تواند یکی از عوامل مهم اکثر بیماریهای خطرناک از جمله پروستات باشد.

 انواع جراحی‌های پروستات :

قبل از هرگونه جراحی عوامل بسیاری نظیر بیماری، سن، سلامتی عمومی و … در نوع جراحی اثرگذار است. ولی به طور کلی جراحی‌ها شامل موارد زیر است.
 
- تراشیدن پروستات از طریق پیشابراه (TURP) که این نوع جراحی شیوه موثری برای درمان بزرگی خوش خیم مختصر تا متوسط می‌باشد. جراح یک لوله از طریق پیشابراه وارد می‌کند و بافت پروستات را با دستگاه خاصی بر می‌دارد. ممکن است لازم باشد ۳-۵ روز در بیمارستان بمانید.- پروستات برداری باز که در موارد پیشرفته تر بیماری پروستات انجام می‌شود. این روش شامل برش و برداشتن غده یا بخش بزرگ شده پروستات می‌باشد.در بعضی موارد تمامی پروستات برداشته می‌شود که معمولا مستلزم چند روز بستری شدن در بیمارستان می‌باشد.

- برش گردن مثانه:

این روش جدید شبیه به روش تراشیدن از طریق پیشابراه است اما تفاوت آن در این است که در این روش از ایجاد برش‌های کوچکی در پروستات استفاده می‌شود که فشار وارد بر پیشابراه را کم می‌کند. هیچ بافتی برداشته نمی‌شود و ممکن است نیازی به بستری شدن نباشد.

چگونه درد کمر را از درد کلیه تشخیص دهیم

وجود درد شدید در قسمت بالایی کمر و درد یک طرفه خصوصا اگر همراه با تب و مشکلات ادراری باشد، می تواند نشان دهنده درد واقعی کلیه‌ها باشد.درد کلیه در اثر عفونت کلیه یا آسیب رسیدن به آن ایجاد می‌شود، گفت: اگر پشت یا پهلوی فردی آسیب ببیند مثل برخورد ضربه، افراد تصور می‌کنند که کلیه‌هایشان درد می‌کند اما اغلب اوقات اینطور نیست و کلیه‌ها مشکلی ندارند.کلیه‌ها در قسمت پشت بدن و بالای کمر (درست پایین دنده ها) واقع شده‌اند، اغلب افراد تمایل دارند که بدانند درد کمر مربوط به ایجاد مشکلی در کلیه‌ها است یا خیر، راه قطعی برای این کار وجود ندارد، اما با شناخت برخی علائم و انجام برخی آزمایش‌ها که توسط پزشک توصیه می‌شود، می توان مشکلات احتمالی کلیه ها را بررسی کرد.

 وجود درد شدید در قسمت بالایی کمر و درد یک طرفه خصوصا اگر همراه با تب و مشکلات ادراری باشد، می تواند نشان دهنده درد واقعی کلیه ها باشد.درد می‌تواند در اثر عفونت کلیه ها (پیلونفریت) ایجاد شود. وجود سنگ در کلیه نیز باعث بروز درد کلیه می‌شود. حرکت سنگ در کلیه نیز باعث ایجاد درد می شود، وقتی سنگ کلیه شروع به حرکت می کند و از قسمت میزنای (حالب) عبور می‌کند و به سمت مثانه می رود، دردهای شدید و متناوبی را ایجاد می‌کند که قولنج کلیوی یا قولنج میزنای نامیده می شود.

قولنج کلیوی نوعی کولیک است که در اثر سنگ کلیه ایجاد می‌شود، این درد معمولاً از ناحیه کلیه یا زیر آن آغاز می‌شود و تا مثانه ادامه می‌یابد. درد قولنج کلیوی به صورت اسپاسمی است، بدین معنی که تیر می‌کشد و موج‌های ناگهانی دارد. این درد در دو نوع خفیف و حاد بروز می‌کند. نوع حاد آن را دردناک‌ترین حس تجربه‌ شده توسط انسان توصیف کرده‌اند.عفونت‌های ادراری از علل شایعی است که موجب ایجاد دردهای کلیوی می شود، برخی مشکلات باعث انسداد تدریجی جریان ادرار می‌شود (انسداد ناگهانی جریان ادرار در سنگ کلیه دیده می شود) در این حالت نیز کلیه‌ها کش می‌آیند و درد شدیدی بروز می‌کند.

بیماری های التهابی روده یا Inflammatory Bowel DiseaseIBD

بیماری های التهابی روده

بیماری های التهابی روده یا Inflammatory Bowel Disease IBD) وابسته به شرایط مزمنی است که موجب التهاب در برخی قسمت های روده می شود.

در این بیماری ها، دیواره روده متورم، ملتهب و زخمی می شود و موجب مشکلات گوارشی می شود.

علائم این بیماری بستگی به قسمت درگیر در مجرای گوارشی دارد.

بیماری کورون (کرون)

این بیماری می تواند در تمام قسمت های لوله گوارش از دهان تا مقعد، رخ دهد.

این بیماری بر لایه های عمیق پوشش لوله گوارش اثر می گذارد و می تواند باعث ضایعات بالا و پایین در بین مناطق سالم شود.

اغلب این بیماری، بر روده کوچک و روده بزرگ و یا هر دو اثر می کند.

بافت روده ای ممکن است تبدیل به مناطق کم عمق، دهانه مانند و یا زخم های عمیق و سنگ فرش‌مانند گردد.

کولیت اولسراتیو (کولیت زخمی)

بر خلاف بیماری کورون، مناطق درگیر در کولیت اولسراتیو فقط شامل روده بزرگ (کولون) و رکتوم (راست روده) است.

التهاب و زخم، تنها بر پوشش سطحی این مناطق اثر دارد. در حالی که بیماری کورون بر عمیق‌ترین پوشش اثر می کند.

کولیت اولسراتیو، اغلب فقط سیگموئید را مبتلا می کند، اما مناطق بالاتر را نیز می تواند درگیر کند.

سیگموئید، بخش انتهایی روده بزرگ است که نزدیک راست روده و مقعد قرار دارد و حدود 40 سانتیمتر است.

هر چه بیشتر کولون تحت تاثیر قرار گیرد، به همان نسبت دارای علائم بدتری خواهد بود.

علائم بیماری های التهابی روده

- درد و یا گرفتگی عضلات شکم

- اسهال، چندین بار در روز

- مدفوع خونی

- کاهش وزن

- زخم دهان

- مشکلات پوستی

- آرتریت

- مشکلات چشمی

علت بیماری های التهابی روده

پزشکان هنوز علت واقعی بیماری های التهابی روده را درنیافته اند.

برخی بر این باورند که سیستم ایمنی بدن توسط چیزی تحریک شده و باعث تولید یک واکنش التهابی در لوله گوارش می شود.

پژوهش های جدید، ژن‌های خاصی را در بروز بیماری های التهابی روده موثر می دانند.

بیماران دچار بیماری التهابی روده دارای التهاب، زخم و دیگر آسیب های آشکار در داخل دستگاه گوارش می باشند. ولی بیماران دچار سندروم روده تحریک پذیر، هیچ گونه آسیبی ندارند، بلکه دچار علائمی از قبیل گرفتگی روده ها (دل درد)، اسهال و یبوست می شوند

افراد در معرض خطر

بیماری های التهابی روده در مردان و زنان به طور مساوی بروز می کند.

این بیماری اغلب در شروع سن نوجوانی و جوانی رخ می دهد.

افراد دارای سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری های التهابی روده،  ده برابر احتمال بیشتری دارد که به این بیماری دچار شوند.

بیماری التهابی روده (IBD) همان سندروم روده تحریک پذیر (IBS) نیست!

گاهی IBD با IBS اشتباه گرفته می شود.

هر دوی این بیماری ها باعث بروز مشکلات گوارشی مزمن می شوند.

بیماران دچار بیماری التهابی روده دارای التهاب، زخم و دیگر آسیب های آشکار در داخل دستگاه گوارش می باشند. ولی بیماران دچار سندروم روده تحریک پذیر، هیچ گونه آسیبی ندارند، بلکه دچار علائمی از قبیل گرفتگی روده ها (دل درد)، اسهال و یبوست می شوند.

IBS بسیار شایع است و خطر کمتری نسبت به IBD دارد.

بیماری های شبیه بیماری های التهابی روده

- دیورتیکولیت : علائم دیورتیکولیت عبارت است از درد شکم، نفخ و اسهال (مانند IBD)، اما در این بیماری در امتداد دیواره روده بزرگ، کیسه ها ملتهب و عفونی می شوند.

- بیماری سلیاک : سلیاک با علائم دل درد و اسهال مکرر شناخته می شود. علت بروز آن پروتئین موجود در گندم (گلوتن) می باشد.

با آزمایش می توان بیماری های روده ای را از هم تشخیص داد.

راه های تشخیص بیماری های التهابی روده

- آزمایش خون

- اشعه X باریوم : باریوم، مایع گچی است که یا از طریق دهان و یا از طریق تنقیه به بیمار می دهند. این عمل کمک می کند تا پزشکان نقاط مشکل دار، مانند زخم، ورم، باریک شدن و یا انسداد روده را ببینند.

- سی تی اسکن

- کولونوسکوپی (تصویر کناری)

- بیوپسی (نمونه برداری)

10 نشانه ابتلا به بیماری کلیه

بسیاری از افراد به بیماری های مزمن کلیوی مبتلا هستند، ولی از این وضع خود خبر ندارند. نشانه های اولیه بیماری های کلیه، بسیار جزئی و کم اهمیت به نظر می رسند و به همین دلیل ممکن است افراد چندین سال با این نشانه ها زندگی کنند و شکایتی هم نداشته باشند. اما همین مشکلات کوچک می توانند به نارسایی کلیه منجر شوند.

به هر حال بهتر است از نشانه های بیماری های کلیوی آگاه باشید. اگر شما، اعضای خانواده و یا دوستانتان در هر مرحله ای از بیماری و یا سلامتی باشید، آگاهی از این نشانه ها می تواند شما را از خطرات بیشتر در امان دارد.

1- تغییرات ادرار

اغلب اوقات، چنانچه مشکلی در کارکرد کلیه ها صورت پذیرد، اولین نشانه های آن در وضعیت ادرار مشاهده می شود. اگر نشانه های زیر را مشاهده کردید، اولین کاری که باید انجام دهید مراجعه به پزشک متخصص است:

دفعات مکرر ادرار در شب

مشاهده ادرار کف آلود و رنگ پریده

ادرار تیره رنگ

دفع ادرار به همراه خون

احساس درد و فشار به هنگام ادرار کردن

تجربه بیماران در این مورد چه بوده است:

- بعد از اینکه ادرار کرده و از دستشویی خارج می شوید، همچنان احساس درد و فشار دارید، اما ادراری برای دفع مجدد وجود ندارد.

- هنگامی که برای دفع ادرار به دستشویی می روید، هیچ ادراری دفع نمی شود و یا با فشار زیاد ادرار را به صورت قطره ای دفع خواهید کرد.

- رنگ ادرار تا حدی به رنگ خون نزدیک است که تصور می کنید در حال دفع خون هستید.

2- ورم

عدم کارکرد صحیح کلیه ها، منجر به جمع شدن مایعات در بدن و بروز ورم می شود. این ورم در نقاطی مانند پاها، مچ دست، شکم و حتی صورت نیز ایجاد شده و با درد همراه است.

تجربه بیماران در این مورد چه بوده است:

- مچ دست و پاها تا حدی ورم می کنند که ممکن است حتی فکر کنید کفش هایتان تنگ شده اند.

- ممکن است در کنار علایمی مانند ریزش مو و کاهش وزن بدن، صورت تان تپل تر به نظر برسد. این در واقع ورم صورت است.

- ورم در مچ پاها، احساس درد و خستگی را به حدی می رساند که حتی نمی توانید راه رفتن را تا کوچه بعد ادامه دهید.

3- خستگی

کلیه سالم، هورمونی به نام اریتروپوئیتین تولید می کند عامل حمل اکسیژن توسط گلبول های قرمز خون است. اگر کلیه از کار بیفتد، تولید این هورمون نیز متوقف خواهد شد. این مساله منجر به کاهش میزان اکسیژن در گلبول های خون و نهایتا سلول های مغز و ماهیچه های بدن می شود.

کمبود اکسیژن در سلول های بدن نیز خستگی آنها و بدن را در پی خواهد داشت.

بیماران این خستگی را چطور توصیف کرده اند:

- احساس خستگی به طور مداوم همراه شماست و هیچ نیرویی در بدن خود حس نمی کنید.

- تمایل به خوابیدن، بیشتر و بیشتر می شود. به محض اینکه از محل کار به خانه می رسید، اولین چیزی که احساس می کنید، نیاز شدید به خواب است.

- حتی اگر هیچ کاری انجام ندهید، همیشه احساس خستگی می کنید؛ درست مانند اوقاتی که کار زیادی انجام داده و خستگی امان شما را بریده است.

4- لکه‌ها، جوش های پوستی و خارش پوست

کار کلیه، حذف مواد زائد از خون است. اگر کلیه ها کم کار شده یا از کار بیفتند، این مواد زائد وارد خون می شوند که می تواند بثورات پوستی و حس خارش شدید را ایجاد کند.

تجربه بیمارانی که این وضعیت را درک کرده اند:

- این وضعیت، یک خارش عادی در بخشی از پوست نیست. احساس می کنید تمام بخش های سطحی و زیرین پوست، می خارند.

‌- برای رفع خارش، ممکن است حتی از بُرس نیز استفاده کنید و به سبب خاراندن بسیار، به پوست خود صدمه بزنید.

5- حس کردن طعم آهن در دهان و یا نفسی آغشته به بوی آمونیاک

تجمع اوره و سایر مواد زائد در بدن، باعث می شود که طعم مواد غذایی را متفاوت حس کنید. ممکن است این مساله حتی علاقه شما را به خوردن گوشت و سایر مواد غذایی کم کند و وزن تان به شدت کاهش یابد.

تجربه بیمارانی که این وضعیت را درک کرده اند:

- احساس می کنید که مشغول لیسیدن یک تکه آهن کثیف هستید.

- هر چقدر هم اشتها داشته باشید، علاقه ای به غذا خوردن ندارید.

‌- قبل از اینکه دیالیز کنم به همین خاطر نزدیک به پنج کیلو وزن از دست دادم.

6– تهوع و استفراغ

مواد زائدی که به خاطر کم کاری یا نارسایی کلیوی در بدن انباشته شده است منجر به بروز حالت تهوع و استفراغ می شود.

تجربیات بیماران در این باره:

- علاوه بر خارش شدید، حالت تهوع امان تان را می بُرد. تقریباً تمام مدت بالا می آورید و نمی توانید هیچ چیزی را در معده تان نگه دارید.

- حالت تهوع نمی گذارد شما چیزی بخورید. من حتی قرص های فشار خونم را هم نمی توانستم بخورم.

7- تنگی نفس

تنگی نفس به دو دلیل به مشکلات کلیوی مربوط می شود: اول اینکه تجمع مایعات اضافی در بدن منجر به کاهش عملکرد ریه ها می شود. عامل دوم کاهش میزان اکسیژن در خون است که علاوه بر سایر سلول های بدن، سلول های بافت ریه را نیز با مشکل مواجه می کند.

تجربیات بیماران در این باره:

- وقتی تنگی نفس به سراغتان بیاید، وضعیت بسیار بد می شود. به این دلیل که هر لحظه ممکن است دچار تنگی نفس شوید و به زمین بخورید و آسیب ببینید، ترجیح خواهید داد بیشتر بنشینید و کمتر حرکت کنید.

‌- خوابیدن مشکل می شود. تنگی نفسی که به سراغتان می آید احساس غرق شدن را به شما القا می کند و به سختی می توانید نفس بکشید.

- اگر بخواهید مسیر طولانی راه بروید یا از چند پله بالا بروید، احتمالاً دچار مشکل خواهید شد و به شدت خسته و بیحال می شوید.

8– احساس سرما

کم خونی ناشی از نارسایی کلیوی باعث افزایش احساس سرما در شما می شود. ممکن است حتی در یک اتاق گرم هم سردتان شود.

تجربیات بیماران در این باره:

- گاهی به حد لرز سردتان می شود.

- احساس سرمای زیاد در هر شرایطی ممکن است پیش آید. حتی زمانی که هوا بسیار بسیار گرم است، سرما برایتان غیر قابل تحمل خواهد بود.

9- سرگیجه و عدم تمرکز

کم خونی و کاهش میزان اکسیژن در خون به علت نارسایی کلیه، باعث می شود که مغز شما هم به اندازه کافی اکسیژن دریافت نکند. این مساله منجر به سرگیجه، توهم و بروز مشکل در سیستم حافظه و تمرکز می شود.

تجربیات بیماران در این باره:

- شاید به یاد بیاورید که هفته گذشته چیزی را به همسرتان یادآوری کرده اید، اما نمی دانید در مورد چه چیزی حرف زده اید. حتی گاهی این وضعیت برای دو روز قبل هم پیش می آید. همچنین تمرکز خود را برای کارهایی مانند حل جدول و مطالعه از دست می دهید.

- همیشه احساس خستگی و گیجی می کنید.

- اگر دوست داشته باشید در کارها مشارکت کنید، ممکن است به صورت ناگهانی دچار سرگیجه شوید. شاید تصور کنید این مساله به خاطر کاهش میزان قند خون است، اما مشکل جای دیگری‌ است.

10- درد پهلو و پاها

برخی از افراد مبتلا به مشکلات کلیوی ممکن است درد شدیدی را در پشت، پهلوها و یا پاهای خود احساس کنند. نارسایی پلی‌کیستیک کلیه، باعث ورم و درد شدید خواهد شد.

تجربیات بیماران در این باره:

- اگر دردهایی در پهلوها یا پاهای خود حس می کنید، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید. شاید علت آنها آغاز بروز بیماری های کلیوی باشد.

- در تمام ساعات شب و روز، احساس درد در پشت، پهلو یا پاها امان تان را می بُرد؛ حتی نمی توانید از جایتان حرکت کنید.

به یاد داشته باشید، برای آگاهی از جزئیات بروز هر نشانه، باید به پزشک مراجعه کنید. در اغلب موارد، آزمایش خون و ادرار نیز توسط پزشک برایتان تجویز می شود.

چرا کلیه ها درد می گیرند؟

سلامت کلیه ها خیلی مهم است

هر آدم سالمی دو کلیه به شکل لوبیا، به رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای و به اندازه مشت بسته ی خودش دارد.

کلیه‌ها در طرفین ستون مهره‌ها و زیر دنده‌های تحتانی واقع شده‌اند و اغلب اعضای بدن برای عملکرد مطلوب به کلیه‌ها وابسته‌اند. هر کلیه اگرچه در مشت آدم جا می‌گیرد و نسبتا کوچک است، اما بالغ بر یک میلیون واحد تصفیه‌کننده در خودش دارد که قادرند روزانه 1700 لیتر مایع را تصفیه کنند و بیش از 50 عنصر شیمیایی را که در این مایع محلول‌اند، استخراج کنند.

10 فرمان کلیوی

1- فشارخون‌تان را به طور منظم اندازه‌گیری کنید و در محدوده طبیعی متناسب با سن‌تان نگه دارید.

2- اگر دیابت دارید، حتما باید تحت نظر پزشک باشید و بیماری‌تان را کنترل کنید.

3- حتما رژیم غذایی مناسبی داشته باشید و روزی 5 واحد از میوه‌ها و سبزی‌های تازه استفاده کنید.

4- مراقب کلسترول خون‌تان باشید.

5- سیگار نکشید.

6- در صورت مشاهده علایمی مانند سوزش ادرار، کدورت و قرمز شدن رنگ ادرار ، تب و لرز شدید، کمردرد یا درد دو طرف پشت در ناحیه پایین دنده‌ها، حتما نزد پزشک بروید.

7- هر روز، مدتی را به ورزش اختصاص بدهید.

8- اگر سن‌تان بالاست، حتما سالی یک بار برای معاینه کلیه‌های‌تان نزد پزشک بروید.

9- همه آزمایش‌های مربوط به کلیه را که پزشک ‌تان ضروری می‌داند، انجام دهید.

10- چنانچه دچار عفونت‌های کلیوی یا مثانه شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید.

10 فرمان ضد سنگ کلیه

1- روزی 2 تا 3 لیتر آب بنوشید، یعنی 6 تا 8 لیوان.

2- لیمو ترش تازه بخورید. این کار، خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش می‌دهد.

3- اگر سنگ کلیه‌تان‌ ناشی از اسیداوریک بالاست، کمتر گوشت قرمز بخورید.

4- مصرف سبزی‌ها و میوه‌ها را بیشتر کنید.

5- اسفناج، ریواس، چغندر، کاکاو، چای پُررنگ، سبوس، آجیل، بادام و توت‌فرنگی حاوی اگزالات فراوان هستند و مصرف آنها احتمال ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می‌دهد.

6- از قرار گرفتن در شرایطی که با تعریق بیش از حد همراه است، خودداری کنید.

7- بیشتر ورزش کنید و کلا تحرک‌تان را افزایش دهید.

8- بر خلاف تصور رایج، بد نیست میزان مصرف لبنیات‌تان را بیشتر کنید.

9- مصرف غذاهای تند را کاهش دهید و از مصرف غذاهای حاوی ادویه و چاشنی‌های فراوان خودداری کنید.

10- از افراط در نوشیدن قهوه خودداری کنید. کافئین موجود در قهوه، دفع کلسیم از ادرار را افزایش می‌دهد.

آژیر خطر

گاهی اوقات، افراد با بیماری شدید کلیوی، بدون علامت هستند. این موضوع اهمیت انجام آزمایش خون یا ادرار را در بررسی مشکلات کلیوی روشن می‌کند.

به هر حال علایم زیر می‌توانند نشانگر بیماری کلیوی باشند که در صورت وجود، انجام آزمایش‌ها و بررسی‌های بیشتر توصیه می‌شود:

خستگی

فشار خون بالا

ورم چشم‌ها، دست‌ها یا پاها

دفع ادرار خونی، تیره یا به رنگ چای

شب‌ادراری بیش از یک بار در طی خواب شبانه

کاهش اشتها و کاهش وزن

خارش عمومی و دائمی

چرا کلیه ها درد می گیرند؟

درد کلیه در اثر عفونت کلیه یا آسیب رسیدن به آن ایجاد می شود. اگر پشت یا پهلوی شما آسیب ببیند، مثل برخورد ضربه، ممکن است فکر کنید که کلیه هایتان درد می کنند. اما اغلب اوقات اینطور نیست و کلیه هایتان مشکلی ندارند.

کلیه ها در قسمت پشت بدن و بالای کمر (درست پایین دنده ها) واقع شده اند. حال چگونه بفهمیم که درد این قسمت واقعاً مربوط به کلیه هاست یا خیر؟

راه قطعی برای این کار وجود ندارد، اما با شناخت برخی علائم و انجام برخی آزمایش ها می توان فهمید که این درد مربوط به کلیه هاست یا نه.

وجود درد شدید در قسمت بالایی کمر و درد یک طرفه خصوصاً اگر همراه با تب و مشکلات ادراری باشد، می تواند نشان دهنده درد واقعی کلیه ها باشد.

این درد می تواند در اثر عفونت کلیه ها (پیلونفریت) ایجاد گردد.

وجود سنگ در کلیه نیز باعث بروز درد کلیه می شود. حرکت سنگ در کلیه باعث ایجاد درد می گردد.

وقتی سنگ کلیه شروع به حرکت می کند و از قسمت میزنای (حالب) عبور می کند و به سمت مثانه می رود، دردهای شدید و متناوبی را ایجاد می نماید که پزشکان آن را قولنج کلیوی یا قولنج میزنای می گویند.

علل ایجاد درد کلیه

1- آترواسلکروز یا تصلب شرایین سرخرگ های کلیوی در اثر تشکیل لخته خونی یا ایسکمی (کم خونی موضعی در اثر انسداد رگ) : هر نوع قطع جریان خون در کلیه ها نیاز به درمان فوری دارد و باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.

2- خونریزی کلیه (هموراژی)

3- کلیه نعل اسبی : یک بیماری مادرزادی است که در آن دو کلیه از قسمت پایین به هم چسبیده اند.

وجود درد شدید در قسمت بالایی کمر و درد یک طرفه خصوصاً اگر همراه با تب و مشکلات ادراری باشد، می تواند نشان دهنده درد واقعی کلیه ها باشد

4- هیدرونفروز : ورم کلیه ها در اثر برگشت و تجمع ادرار است.

5- سرطان کلیه (یا تومور کلیه) : تومور یا سرطان کلیه می تواند رشد کند و باعث کشیدگی کلیه شود یا اعصاب کلیه را تحت تأثیر قرار دهد و باعث بروز درد شود.

6- عفونت کلیه (پیلونفریت)

7- بیماری کلیه پلی کیستیک (تشکیل کیست در کلیه): بیماری کلیه پلی کیستیک یک بیماری ارثی است که باعث بزرگ شدن کلیه ها و بروز درد شدید می شود که معمولاً در قسمت  جلوی شکم احساس می شود تا در قسمت کمر.

8- ترومبوز سیاهرگ های کلیه (تشکیل لخته خونی در سیاهرگ های کلیه)

9- عفونت مجاری ادراری

10- انسداد جریان ادراری: برخی مشکلات باعث انسداد تدریجی جریان ادرار می شود (انسداد ناگهانی جریان ادرار در سنگ کلیه دیده می شود). در این حالت کلیه ها کش می آیند و درد شدیدی بروز می کند.

11- گرفتگی عضلات مثانه و میزنای: وقتی مثانه کاملا پر از ادرار است، قبل و در طی ادرار کردن، باعث بروز درد و ناراحتی در قسمت پایین شکم یا ناحیه خروج ادرار می شود. این درد مستقیما به کلیه ها مربوط نیست، ولی مربوط به انقباض عضلات غیر ارادی میزنای و مثانه است. مدت این درد کوتاه است و بایستی فورا بعد از تخلیه مثانه، برطرف شود.

عللی که در اینجا ذکر شدند، باعث ایجاد درد کلیه می شوند. ولی برای تشخیص صحیح علت، باید به پزشک متخصص کلیه مراجعه کنید.

چرا سنگ کلیه می گیریم؟

عوامل خطر:

فاکتورهای افزایش دهنده ی خطر تشکیل سنگ های کلیوی عبارت هستند از:

* تاریخچه ی خانوادگی و یا سابقه شخصی ابتلا به سنگ کلیه. چنان چه فردی از اعضای خانواده تان سنگ کلیه داشته باشد، شما نیز در معرض ابتلا به آن قرار دارید. همچنین چنان چه خودتان قبلاً سنگ کلیه داشته اید مجددا در معرض خطر تشکیل سنگی دیگر قرار دارید.

* افزایش سن. اگرچه سنگ کلیه در هر سنی می تواند تشکیل شود ولی در سنین بالای 40 سال معمول تر هستند.

* جنس مذکر. احتمال تشکیل سنگ های کلیوی در مردان بیشتر است.

* دهیدراتاسیون. ننوشیدن مقادیر کافی آب در روز، ریسک ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهد. افرادی که در مناطق با آب و هوای گرم زندگی می کنند و یا تعریق زیادی دارند بایستی بیش از دیگران  آب بنوشند.

* برخی برنامه های غذایی خاص. رژیم های غذایی دارای پروتئین بالا، سدیم بالا و یا قند بالا، ریسک ابتلا به برخی سنگ های کلیوی را افزایش می دهند.

* چاق بودن. نمایه توده بدن(BMI) بالا، دور کمر بالا و اضافه وزن با ریسک افزایش یافته تشکیل سنگ های کلیوی مرتبط هستند.

* جراحی و بیماری های گوارشی. جراحی بای پس معده، بیماری روده ی تحریک پذیر و یا اسهال مزمن منجر به تغییراتی در فرایندهای گوارشی شده و جذب کلسیم را تحت تاثیر قرار داده و سطوح مواد تشکیل دهنده ی سنگ را در شما افزایش می دهند.

* دیگر شرایط پزشکی. دیگر بیماری ها و شرایطی که ریسک سنگ های کلیوی را افزایش می دهند عبارت هستند از اسیدوز توبولار کلیوی، سیستینوریا، هیپرپاراتیروئیدیسم و برخی عفونت های دستگاه ادراری.

آماده شدن برای قرار ملاقات با پزشک

معمولاً افراد ابتدا به پزشک خانوادگی و یا پزشک بیماری های عمومی مراجعه می کنند. سنگ های کوچک توسط پزشک خانواده قابل درمان هستند ولی چنان چه سنگ بزرگ بوده و یا با درد شدید و مشکلات کلیوی وخیم همراه باشد، پزشک بیمار را به یک متخصص بیماری های دستگاه ادراری(اورولوژیست) ارجاع خواهد داد.

از آن جایی که جلسه ی ویزیت، زمان کوتاهی داشته و مسائل متعددی نیز برای پوشش دهی وجود دارند، ایده خوبی است که از قبل آمادگی های لازم برای این جلسه را تدارک دیده باشید. در این قسمت اطلاعاتی را به منظور کمک به آماده شدن برای جلسه ی ویزیت بیان می داریم.

اقداماتی که از عهده ی شما ساخته است:

* از محدودیت های پیش از ویزیت مطلع شوید. زمانی که قرار جلسه ویزیت را ترتیب می دهید سئوال کنید آیا لازم است پیش از جلسه محدودیتی داشته باشید مثلاً ناشتا باشید و یا برنامه غذایی خود را محدود کنید.

* علائم خود را یادداشت نمایید. از جمله هر نوع علائم و یا نشانه ای که حتی به نظرتان با علت تشکیل جلسه ملاقات غیر مرتبط  است.

* اطلاعات شخصی و کلیدی خود را یادداشت نمایید. از جمله استرس های اصلی و یا تغییرات اخیر در زندگی تان.

* لیستی از تمامی داروهای دریافتی خود تهیه کنید. از جمله هر نوع ویتامین و یا مکملی که مصرف می کنید.

* در صورت امکان، یکی از دوستان و یا اعضای خانواده تان را با خود به عنوان همراه ببرید. گاهی اوقات به خاطر سپردن تمامی اطلاعات مطرح شده در طول جلسه ی ویزیت، کار راحتی نیست و لذا اگر کسی همراه شما باشد می تواند در به خاطر آوردن مطالب فراموش شده، شما را یاری رساند.

* سئوالات خود را برای پرسیدن از پزشک یادداشت نمایید. زمان جلسه ویزیت با پزشک محدود است بنابراین آماده کردن لیست سئوالات به شما کمک می کند نهایت استفاده را از زمان جلسه ببرید. سئوالات را به ترتیب اهمیت لیست کنید تا در صورت تمام شدن وقت، جواب مهم ترین آن ها را گرفته باشید.

ننوشیدن مقادیر کافی آب در روز، ریسک ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهد افرادی که در مناطق با آب و هوای گرم زندگی می کنند و یا تعریق زیادی دارند بایستی بیش از دیگران  آب بنوشند

برخی سئوالات کلیدی در رابطه با بیماری سنگ کلیه عبارت هستند از:

* آیا به سنگ کلیه مبتلا هستم؟

* سایز سنگ کلیه من چه قدر است؟

* سنگ کلیه من در چه قسمتی از دستگاه ادراری ام واقع شده است؟

* سنگ کلیه ام از چه نوعی است؟

* آیا به منظور درمان به دارو درمانی نیز نیاز است؟

* آیا به جراحی و یا فرایند دیگری برای درمان سنگ کلیه ام نیاز است؟

* احتمال ابتلا به یک سنگ کلیه ی دیگر چه قدر است؟

* چگونه می توانم از ابتلا به سنگ کلیه در آینده پیشگیری کنم؟

* من دچار برخی بیماری های دیگر نیز هستم. چگونه می توانم به بهترین حالت تمام بیماری هایم را تواماً کنترل کنم؟

* چه محدودیت هایی را باید دنبال کنم؟

* آیا ضرورتی دارد که به یک متخصص مراجعه کنم؟ هزینه ی آن چه قدر خواهد بود و آیا تحت پوشش بیمه قرار دارد؟

* آیا درمانی جایگزین برای داروهای تجویز شده وجود دارد؟

* آیا بروشور، پمفلت و یا جزوه ی مکتوبی در رابطه با بیماری من در دسترس دارید که بتوانم با خود به منزل برده و مطالعه کنم؟ چه وب سایتی را برای مشاهده پیشنهاد می کنید؟

* آیا نیاز به پیگیری و تداوم مراجعه به پزشک خواهم داشت؟ چه عاملی تعیین کننده خواهد بود؟

در کنار سئوالاتی که آماده کردید، چنان چه مطلبی را به خوبی متوجه نشدید و سئوالی به ذهن تان رسید در مورد پرسیدن آن تردید نکنید.

وقتی کلیه ها اعتصاب می کنند

بیماری نارسایی کلیه

عوامل ارثی مانند تنگی و انسداد مجاری ادراری، نقص متابولیکی و یا هر گونه اشکال در سوخت و ساز بدن می‌تواند باعث افزایش مواد سمی در بدن، به ویژه در کودکان، شده و سبب نارسایی کلیه گردد. عوامل اکتسابی مانند جراحت‌ها و بیماری‌های مجاری ادراری ، عفونت‌ها و به ویژه سنگ کلیه نیز از علل شایع نارسایی کلیه هستند که با اجرای برنامه‌های آموزشی و درمانی می‌توان به راحتی از بروز آنها جلوگیری کرد.

در گفتگو با دکتر محمدرضا نوروزی، جراح و متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ، به راه‌های پیشگیری از این بیماری و تشخیص زودهنگام مشکلاتی که منجر به بروز این بیماری می‌شوند، پرداخته‌ایم.

برای اینکه با نارسایی کلیه آشنا شویم، احتمالا ضرورت دارد که در ابتدا مختصری از شرح وظایف کلیه‌ها را بدانیم. درست است؟

بله، کلیه ‌ها دو عضوی هستند که در پشت و نیمه فوقانی شکم قرار دارند. نقش کلیه‌ها این است که مواد زاید و حاصل از سوخت و ساز بدن را که در آب حل می‌شوند، از بدن خارج کنند. پس عملکرد مهم کلیه‌ها دفع مواد زاید از طریق ادرار است. حدود 20 درصد از خون بدن در هر لحظه در داخل کلیه‌ها جریان دارد و کلیه موظف است مواد زاید را از خون گرفته و مجددا خون تمیز را به داخل رگ‌ها برگرداند. در واقع این مسیر حالت یک صافی را دارد. این صافی برخی از مواد را که به درد بدن می‌خورد، بازجذب می‌کند و مواد زاید باقیمانده را از مسیرهای پر پیچ و خم عبور می‌دهد.

مواد زاید در نهایت با مقدار متناسبی از مایع در لگنچه کلیه جمع می‌شود. سپس از طریق لوله هایی به نام حالب‌‌ به داخل مثانه می‌ریزد. سپس فرد احساس ادرار کرده و آن را دفع می‌کند.

این مواد زاید چه چیزهایی هستند؟

مواد زاید بسته به حجم مایعی که با آن حرکت می‌کنند، متفاوت هستند. وقتی ادرار غلیظ یا پُررنگ باشد، مفهوم‌اش این است که مواد زاید با حجم کمی مایع دفع می‌شوند و گاهی اوقات نیز برعکس است؛ یعنی افراد مایعات فراوانی می‌نوشند و حجم مایع بدن زیاد شده و ادرار، رقیق‌ و کم رنگ می شود، یعنی مواد زاید با حجم بیشتری از مایع دفع می‌شوند.

اما به هر حال مهم است این است که ما محصول نهایی مواد خارجی مثل غذاهای مصرفی و یا حتی مواد زایدی که حاصل از بافت‌های بدن است را دفع می‌کنیم.

خب، بعد از این مقدمه، لطفا برای‌مان بگویید نارسایی کلیه چگونه ایجاد می‌شود؟

اگر به هر علتی، آسیبی به بافت‌های داخلی کلیه وارد شود و صافی کلیه نتواند عملکرد مناسبی داشته باشد، یا خون کافی به داخل کلیه نرسد و یا مواد زاید به هر علتی نتوانند دفع شوند، بافت کلیه و قسمتی که نقش این پاک‌سازی را بر عهده دارد، دچار آسیب شده و سلول‌های آن به تدریج می‌ میرند. در نتیجه مواد زاید در داخل بدن انباشته می‌شوند و مقدار مواد نیتروژن‌دار، اوره و مواد زاید حاصل از سوخت و ساز بدن در خون بالا می‌رود و از آنجا که این مواد سمی هستند، می‌توانند به قسمت‌های مختلف بدن مانند مغز، کبد و ... آسیب وارد کنند و باعث بروز علایمی همچون خواب‌آلودگی و بی‌حالی در بیمار شوند و حتی ممکن است فرد به حالت کُما برود.

پس نارسایی کلیه، اختلال در عملکرد کلیه‌ها برای پاک‌سازی مواد زاید از داخل بدن است؟

بله! اما جالب است بدانید نه تنها یک کلیه، بلکه حتی بخشی از یک کلیه هم می‌تواند کارکرد بدن را کنترل کند؛ یعنی اگر یک کلیه از بدن خارج شود، کلیه دیگر با بزرگ کردن سلول‌هایش، همه کار بدن را بر عهده می‌گیرد و یا اگر فقط بخشی از یک کلیه سالم باشد، همان بخش سالم هم می‌تواند کارکرد بدن را کنترل کرده و مواد زاید را دفع کند.

مهم‌ترین علل بروز نارسایی کلیه چه هستند؟

این علل به دو گروه تقسیم می شوند:

الف) بیماری‌هایی که به صورت اولیه باعث نارسایی آن می شوند، یعنی خود نسج کلیه دچار آسیب و التهاب می‌شود، مثل بیماری گلومرونفریت (التهاب گلومرول ها). گلومرول بافتی است که در داخل کلیه نقش صافی را بر عهده دارد.

گاهی پیلونفریت یا عفونت‌ کلیه باعث نارسایی کلیه می شود که معمولا این بیماران با درد پهلو و تب و لرز مراجعه می‌کنند.

برخی از بیماری‌ها هم به صورت مادرزادی کلیه‌ها را درگیر می‌کنند، مثل عدم رشد کافی کلیه در دوران جنینی.

برخی از عوامل هم مربوط به یک بیماری دیگر هستند؛ مثل یک بیماری عمومی مانند لوپوس که کلیه‌ها را هم درگیر می‌کند. این گونه بیماری‌ها معمولا غیرقابل پیشگیری هستند، اما برخی از بیماری‌ها مثل سنگ کلیه را می توان درمان کرد. وجود سنگ در کلیه سبب می‌شود راه خروج ادرار بسته شده و ادرار خوب تخلیه نشود، در نتیجه تجمع ادرار به نسج کلیه فشار وارد می‌کند و فشار معکوس ایجاد می‌شود. بنابراین خون‌رسانی به کلیه کم شده و کم‌کم سلول‌هایی که داخل کلیه هستند، به دلیل کمبود خون دچار آسیب می‌شوند.

عامل دیگر ریفلاکس در دوران نوزادی و کودکی است، یعنی ادرار به علل مختلف از سمت مثانه به کلیه پس زده می‌شود که می‌تواند به دلیل مختل بودن سیستم عصبی مثانه یا مختل بودن سیستم مقاومت حالب‌ها در داخل مثانه باشد، در نتیجه هنگامی که کودک می‌خواهد ادرار کند، به جای آنکه ادرارش خارج شود، مقدار زیادی از آن به سمت کلیه‌ها حرکت کرده و همان فشار معکوس را ایجاد می‌کند. در نتیجه می‌تواند به سلول‌های کلیه آسیب برساند.

ب) برخی علل هم به صورت ثانویه به کلیه‌ آسیب می زنند، مثل بیماری دیابت و فشار خون بالا. در واقع در یکی دو دهه اخیر این دو بیماری از علل اصلی نارسایی کلیه بوده‌اند.

جالب است بدانید که هم پُرفشاری خون می‌تواند موجب آسیب کلیه‌ شود و هم نارسایی کلیه می‌تواند پُرفشاری خون ایجاد کند.

ابتلا به این مشکل چه علایمی به همراه دارد؟

به علت جمع شدن مواد زاید در بدن، علایمی مانند خارش (به دلیل بالا رفتن اوره)، بی‌حالی و سستی، فراموشی، کاهش تمایلات جنسی ، تهوع مداوم، خستگی، ورم اندام‌ها و بدن دیده می شوند. در نارسایی شدید که کلیه نمی‌تواند آب و مواد زاید را دفع کند، آب در داخل بدن مانده و سبب ورم پاها، دست‌ها و صورت می‌شود و در نتیجه وزن هم افزایش پیدا می‌کند.

برای پیشگیری از آن چه باید کرد؟

ببینید؛ کلیه ها خیلی دیر نارسا می‌شوند و یکی از موارد مهم در پیشگیری این است که افراد در سیر بروز نارسایی کلیه، زود متوجه مشکل‌شان شوند. می‌توان بعضی از بیماری‌ها را که در ایجاد نارسایی کلیه نقش دارند، سریعا درمان کرد؛ مثلا فشار خون بالا و بیماری قند را باید کنترل کرد تا کار به جایی نرسد که نارسایی کلیه ایجاد کند. همچنین مصرف نمک، آب و پروتئین را هم باید تنظیم کرد تا دچار مشکل نشد.

کانال ما در تلگرام

جلوگیری از سنگ کلیه در تابستان

سنگ‌های کلیوی در دستگاه جمع کننده ادرار در کلیه‌ها تشکیل می‌شوند. این سنگ‌ها هنگامی که غلظت بعضی از مواد به قدری بالا می‌رود که قابلیت حل شدن خود را از دست می‌دهند ، به صورت بلورهای کوچک شروع به رسوب کردن در ادرار می‌کنند.

سنگ کلیه زمانی تشکیل می‌شود که بدن نتواند به درستی املاح و مواد جذب شده مثل کلسیم، فسفات، اسیداوریک و اگزالات را دفع کند.

این سنگ‌ها باعث ایجاد درد در کلیه می‌شوند و اگر خیلی بزرگ شوند، ممکن است شما را بیمار کنند. آب، این سنگ‌ها را از بدن خارج می‌کند.

با عمل به توصیه‌های زیر می‌توانید احتمال تشکیل سنگ را کاهش دهید:

1- به مقدار کافی آب بنوشید.

6 تا 8 لیوان و حتی بیشتر در روز آب بنوشید. اگر بیرون کار می‌کنید یا در منطقه خیلی گرم زندگی می‌کنید حتی باید بیشتر از این هم آب بنوشید.

این مقدار آب را در طی روز کم کم مصرف کنید، نه این که یک مرتبه مقدار زیادی آب بنوشید؛ مثلا یک لیوان ساعت 8 صبح، یک لیوان 10 صبح و به همین ترتیب بنوشید، نه این که یک دفعه 3 لیوان آب بنوشید، چون در این صورت ممکن است از این کار زده شوید و میلتان به آب نکشد.

کلسیم موجود در شیر، خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش نمی‌دهد، اما مصرف قرص‌های کلسیم در تشکیل سنگ موثرند

2- غذاهای شور را کمتر مصرف کنید تا دریافت سدیم کم شود.

گوشت‌های ادویه دار (مثل سوسیس و کالباس) را خیلی کم مصرف کنید، خصوصاً وقتی هوا خیلی گرم است.

3- شربت آب‌لیمو بنوشید.

پزشکان معتقدند اسید سیتریک و آب موجود در شربت آب لیمو از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می‌کنند.

4- به جای نوشابه گازدار از آب یا شربت آب لیمو استفاده کنید.

نوشابه‌های سیاه (کولا) حاوی اگزالات و اسید هستند که منجر به تشکیل سنگ می‌شوند.

5- مرتب ورزش کنید.

ورزش منظم باعث می‌شود، بدن شما غذا و مایعات مصرفی را مورد استفاده قرار دهد. حفظ عملکرد صحیح تمامی اندام‌های بدن از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می‌کند.

* هشدارها:

1- آب معدنی ننوشید. این آب‌ها میزان املاح بدن را افزایش می‌دهند و باعث می‌شوند سنگ کلیه سریع‌تر تشکیل شود و پیشرفت کند.

2- مصرف شیر را ترک نکنید. کلسیم موجود در شیر، خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش نمی‌دهد، اما مصرف قرص‌های کلسیم در تشکیل سنگ موثرند، لذا قبل از مصرف این قرص‌ها با پزشک مشورت کنید.

14 توصیه کلیوی

14 توصیه کلیوی

احتمالا می دانید که غلیظ شدن ادرار سبب ته نشینی و رسوب ترکیبات موجود در آن و در نتیجه تشکیل سنگ کلیه می شود. این سنگ ها در این عضو حساس، متشکل از مواد آلی هستند و گاهی مواقع در اندازه های مختلف به کوچکی یا بزرگی یک قلوه سنگ یافت می شوند.
همان طور که اشاره شد، حجم کم ادرار مهم ترین عامل خطر برای تشکیل سنگ های ادراری شناخته شده است اما سنگ های کلسیمی، شایع ترین نوع آنها هستند زیرا دفع کلسیم در این موارد افزایش می یابد:
هیپوتیروییدیسم (کم کاری تیروئید)، پس از مصرف مقدار زیاد ویتامین D، در طی عدم تحرک برای طولانی مدت، استئوپروز (پوکی استخوان) و بعد از مصرف مقدار زیاد کلسیم.
از سوی دیگر، کاهش جذب آب به وسیله روده در اثر اسهال یا از دست رفتن آب به صورت تعریق در مناطق گرمسیر نیز در ایجاد این نوع سنگ ها موثر شناخته شده اند. اما عارضه آن، درد شدیدی است که در اثر جا به جایی سنگ ایجاد می شود. توصیه های تغذیه ای که مبتلایان به سنگ کلیه باید به آن توجه کنند، آن است که مقدار زیادی مایعات دریافت کنند که به این ترتیب ادرار رقیق خواهد شد و در بعضی موارد با تغییر اسیدیته ادرار از رسوب سنگ می توان جلوگیری کرد. و اما توصیه های ۱۴گانه:

 ۱) متبلایان باید دریافت مایعات را به بیش از ۳ تا ۴ لیتر در شبانه روز افزایش دهند. این کار موجب افزایش حجم ادرار و کاهش غلظت مواد تشکیل دهنده سنگ می شود. افرادی که کلیه های سنگ ساز دارند باید حداقل ۲ لیتر در طی روز مایعات مصرف کنند.

 ۲) هرگز خود را به مرحله احساس تشنگی نرسانید زیرا بروز این حس نشان از لااقل ۲درصد کاهش آب بدن است.

 ۳) در مورد سنگ های کلسیمی، از غذاهای غنی از کلسیم و ویتامینD پرهیز و در محدوده توصیه شده (۲ لیوان شیر یا مایعات،یا ۳۰ گرم پنیر) دریافت شود.

 ۴) در مورد سنگ های فسفات کلسیم و سنگ های فسفات آمونیوم و منیزیم، باید PH ادرار را اسیدی کرد.

 ۵) در مورد سنگ های اگزالات کلسیمی باید از مصرف غذاهای غنی از اگزالات (آلبالو، آلو، کشمش، تمشک، ریواس، جوانه گندم، گوجه فرنگی، چغندر، کرفس، بادمجان، تره فرنگی، جعفری، اسفناج، شکلات، بادام زمینی، فلفل سبز، هویج، قهوه فوری و چای)خودداری شود. از مکمل ویتامینC نیز نباید استفاده شود؛ به دلیل آنکه موجب افزایش دفع اگزالات و رسوب آن در کلیه ها می شود و در این شرایط PH ادرار باید قلیایی شود.

 ۶) در مورد سنگ های سیستئینی هم PH ادرار باید قلیایی شود.

 ۷) در مورد سنگ های اسید اوریکی، پورین رژیم غذایی را باید کاهش داد و PH ادرار را هم قلیایی کرد.

 ۸) کاهش مصرف پروتئین حیوانی نیز لازم است. این پروتئین ها مقدار کلسیم، اگزالات و اسید اوریک را افزایش می دهند.

 ۹) در افرادی که مستعد تشکیل سنگ هستند، دفع ادراری کلسیم کاهش می یابد. رژیم غذایی حاوی چربی و نمک زیاد و میزان کم فیبر خطر تشکیل سنگ های کلیوی را بالا می برد. پس این افراد باید فیبر غذایشان را افزایش دهند.

 ۱۰) کاهش دریافت کافئین نیز توصیه دیگری به این بیماران است. دریافت زیاد مواد غذایی کافئین دار، دفع ادراری کلسیم را افزایش داده و شانس تشکیل سنگ را بیشتر می کند. احتمال تشکیل سنگ در افرادی که مقدار زیادی الکل مصرف می کنند نیز بالاست.

 ۱۱) از آنجایی که ویتامین C نیز می تواند به اگزالات تبدیل شود به نظر می رسد که دریافت بالای ویتامین C احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش می دهد. با وجود این، معمولاً میزان اگزالات ادرار افزایش نمی یابد مگر اینکه دوز ویتامین C دریافتی از ۶ گرم در روز تجاوز کند که این امر هم در افراد معدودی دیده شده است. در افراد مستعد تشکیل سنگ که مقادیر بالای ویتامین C دریافت می کنند، مکمل یاری با ویتامین B۶ و منیزیم می تواند خطر افزایش اگزالات در ادرار را کاهش دهد.

 ۱۲) جالب است بدانید که ویتامین B۶ برای شکستن اگزالات مورد نیاز است و در افرادی که میزان اگزالات ادرار آنها بالاست، احتمال تشکیل سنگ را کم می کند. از منابع غذایی این ماده مغذی می توان به موز، سیب زمینی، عدس و اسفناج اشاره کرد.

 ۱۳) غذاهایی که PHادرار را اسیدی می کنند عبارتند از انواع گوشت قرمز و سفید، پنیر، تخم مرغ، نان و غلات، ذرت و عدس، آلو، گوجه، آب آلو وگوجه اما غذاهایی که PH ادرار را قلیایی می کنند شامل شیر و فرآورده های آن به جز پنیر، تمام سبزی ها به غیر از ذرت و عدس و تمام میوه ها به استثنای آلو و گوجه سبزند. کره، عسل، روغن، شکر، چای، قهوه و خامه نیز جزو غذاهای خنثی به حساب می آیند.

 ۱۴) ماءالشعیر نیز می تواند برای کسانی که سنگ هایی از جنس اگزالات کلسیم دارند، مفید واقع شود.البته باید چند روزی پشت سر هم مصرف شود. اگر اثر نکرد، دیگر ادامه مصرفش فایده ای ندارد چون تأثیر ماءالشعیر کوتاه مدت است.