راههای پیشگیری از مسمومیت باco

هر سال با خنک شدن هوا و قدم گذاشتن پاییز و زمستان در خانه ها بازار بخاری ها و انواع وسایل گرمایشی هم داغ می شود و این اول ماجرای گاز گرفتگی های سریالی در شهرهای مختلف استان اصفهان است که متاسفانه هر ساله آمار نسبتا زیادی را در مسمومیت و فوت بر اثر خفگی با گازco را به خود اختصاص داده است.در فصل پاییز و زمستان و با سرد شدن هوا، شهروندان اقدام به نصب وسایل گرم کننده می کنند و عدم رعایت اصول ایمنی باعث مسمومیت با گاز منوکسیدکربن می شود.بنابر این گزارش پیشگیرانه لازم است به توصیه های ایمنی در خصوص سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز مونوکسید کربن از دودکش این وسایل توجه ویژه شود.

*مسمومیت با گاز منواکسید کربن:

گاز سمی منوکسیدکربن یکی از خطرناکترین گازهایی است که می تواند باعث مسمومیت تنفسی و مرگ شود،این گاز  بر اثر سوختن ناقص سوخت‎های فسیلی مانند نفت، گاز، بنزین، گازوئیل و ذغال چوب حاصل می‎شود و چون گازی بی‎رنگ، ‎بو، مزه و غیرمحرک است مسمومیت با آن به‌راحتی اتفاق می‎افتد. منوکسیدکربن در خون با هموگلوبین ترکیب پایداری تشکیل داده و در نتیجه اکسیژن‌رسانی به بافت‎های بدن را کاهش می‎دهد. منواکسیدکربن بویژه در فصل های سرد سال بدلیل استفاده از بخاری، آب گرمکن، اجاق گاز غیر استاندارد یا استفاده از سیستم تهویه نامناسب(دودکش) و همچنین نصب نکردن صحیح آنها و سهل انگاری مصرف کننده، جان بسیاری از انسانها را می گیرد.

*نشانه های مصمومیت با گاز منوکسید کربن
مصمومیت با گاز منوکسید کربن به دلیل بی بو و بی رنگ بودن ممکن است تا زمانی که علایم شدت پیدا نکند مشخص نشود سردرد، سرگیجه، تهوع و بی‌قراری، تنگی نفس، خمیازه کشیدن بیش از حد و کاهش دید، کبودی دست و پا و دور لب‌ها که در نهایت منجر به تشنج، بیهوشی و مرگ می‌شود از علائم و نشانه‌های هشدار دهنده‌ مسمومیت با گاز CO است.از سایر علایم مسمومیت می توان به سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، کاهش فشار خون و گاه تنگی مردمک ها اشاره کرد.گزارش های پزشکی نشان می دهد حتی اگر مسمومیت با این روش منجر به مرگ نشود و اگر فردی بر اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان خود را از دست ندهد ممکن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغزی‌شود.

استفاده از وسایل گرمایشی استاندارد، استفاده نکردن از وسایل گازسوز و گرمایشی فاقد دودکش، کنترل دودکش قبل از استفاده از وسایل گرمایشی و حصول اطمینان از باز بودن مسیر آن، روشن نکردن خودرو در پارکینگ در بسته به مدت طولانی، اجتناب از قرار دادن منقل یا شعله باز در زیر کرسی و نصب نکردن آبگرمکن در حمام از مواردی است که برای جلوگیری از گازگرفتگی باید رعایت شود.

نصب اصولی بخاری یکی از مهمترین اقدامات برای کاهش گازگرفتگی است و باید توجه داشت که لوله های استفاده شده بیش از ۱٫۵ متر نباشد،سوراخ شدگی در لوله های بخاری وجود نداشته باشد،پس از نصب مسیر متصل به گاز شهری و بخاری با کف صابون تست شده و از عدم نشتی گاز اطمینان حاصل شود و تمامی راه های ورود اکسیژن به اتاق ها و منزل توسط درز گیر مسدود نشود.

از بخاری و آبگرمکن نباید در محیط های بسته استفاده شود: رنگ شعله وسایل گازسوز باید آبی باشد و رنگ نارنجی و زرد نشانه ای بر احتراق ناقص و هشداری برای خطر است همچنین گرم بودن لوله ها پس از روشن مردن بخاری جزو ضرورت هاست چرا که سرد بودن لوله بخاری نشانه ای بر داخل شدن گازهای سمی به داخل محوطه مسکونی است. همچنین دودکش ها باید دارای کلاهک ایمنی باشد تا برف و اشیاء مسیر این دودکش ها را مسدود نکنند ضمن اینکه دودکش باید تا یک متر از سطح بام بالاتر باشد.

قرار دادن دودکش در سطل آب: برخی افراد تصور می کنند گازهای سمی جذب آب می شود اما به هیچ عنوان گازهای سمی حاصل از احتراق در آب حل نمی شوند و پس از مدتی موجب سرگیجه و سردرد شده و در صورت دوز زیاد گازهای سمی ممکن است منجر به مرگ شود.

آخرین توصیه:

با شروع فصل سرما و استفاده برخی از هموطنان از بخاری‌ها و وسایل گرمایشی غیراستاندارد، باید بیشتر مراقب خود باشید.برای پیشگیری از گازگرفتگی با منواکسید کربن به مردم توصیه می‌شود از خوب کارکردن آبگرمکن، بخاری‌های گازی و نفتی مطمئن شوید.منوکسیدکربن را قاتل خاموش یا بی‌صدا می‎گویند، چون شما نه می‌توانید متوجه حضور آن در بدن خود شوید و نه می‌توانید آنرا استشمام کنید، چون گاز منوکسیدکربن، یک گاز بی‌رنگ و بدون بو است اما با دانستن علائم آن می‌توان از مسمومیت با این گاز پیشگیری کرده و جان خود و خانواده را نجات داد. استفاده از وسائل گرمایشی استاندارد در پیشگیری از این مسمومیت اهمیت زیادی دارد. همچنین دقت و توجه به داغ بودن دودکش نیز بهترین آزمایش سلامت دودکش است. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد بود علت آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است در این‌صورت باید ضمن برطرف کردن نقص، به‎طور موقت با بازکردن قسمتی از در یا پنجره، تهویه در محیط ایجاد کنید.  رنگ شعله بخاری و وسائل پخت و پز باید آبی باشد و چنانچه رنگ شعله قرمز، زرد و یا نارنجی باشد، نقص در سوخت‎رسانی و کمبود اکسیژن در محیط است که سریعاً باید تعمیر و سوخت‎رسانی شود. اگر رنگ شعله بخاری آبی نباشد ممکن است هوای کافی به بخاری نرسیده و تولید گاز منوکسیدکربن کند.

از مردم عزیز درخواست می شود تا از بخاری ها و وسایل گرمازای استاندارد استفاده شود و در مکان‌هایی که سیستم‌های گرمایشی شومینه و بخاری است درز در و پنجره به طور کامل بسته نباشد و یا هر سه ساعت یکبار در این مکان‌ها یکی از پنجره‌ها به مدت ۵ دقیقه باز تا هوای تازه وارد اتاق شود و از قرار دادن آبگرمکن در فضای بسته جلوگیری شود.همچنین از ساخته شدن آشیانه پرندگان بر دودکش‌ها که خود یکی از دلایل شایع گازگرفتگی است جلوگیری شود. بدین منظور لازم است از دودکش‌های دارای کلاهک مخصوص به شکل هاش (H) استفاده شود. استفاده از بخاری های بدون دودکش در فضاهای بسته و منازل مسکونی توصیه نمی شود و خطر آفرین است.

نکته پایانی:

 در برخورد با افراد مسموم شده با گاز منوکسیدکربن باید سریعاً مصدومان را به هوای آزاد منتقل کنید و بلافاصله به اورژانس (فوریت‎های پزشکی 115) زنگ زده و کمک بخواهید، در صورت امکان برای بیمار بیهوش سریعاً از اکسیژن 100 درصد استفاده کنید.در صورت قطع تنفس بیمار انجام عملیات احیای قلبی عروقی توسط فرد آگاه برای بیمار ضروری است،  باید به یاد داشت که خارج کردن افراد مصدوم از محیط آلوده، قرار گرفتن در محیط باز از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه محسوب می‌شود.

کانال ما در تلگرام