زندگى اجتماعى امام محمد باقر (علیه السلام)

زندگى اجتماعى امام محمد باقر (علیه السلام)

زندگى امام، آینه تمام نماى زندگى شرافتمندانه انسانهاى موحد و متعالى است.یکى از بارزترین ویژگیهاى امام جامعیت اوست توجه به علم، او را از اخلاق و فضایل روحى غافل نمى‏سازد و روى آورى به معنویات و عبادت و بندگى، وى را از پرداختن به زندگى مادى و روابط اجتماعى و اصلاح جامعه باز نمى‏دارد . در حالى که انسانهاى معمولى، در بیشتر زمینه‏ها گرفتار افراط و تفریط مى‏شوند، اگر به زهد و عبادت بپردازند، به عزلت و گوشه‏نشینى کشیده مى‏شوند و اگر به کار و تلاش رو آورند، از انجام بایسته وظایف عبادى و معنوى، دور مى‏مانند

کار و تلاش در اوج زهد و تقوا

انسانهاى کم ظرفیت و کوته‏اندیش، گمان مى‏کنند که لازمه زهد و تقوا، این است که خرقه‏اى پشمینه بر دوش افکنده و زاویه خلوتى را انتخاب کنند و روى از خلق بگردانند تا به خدا نزدیک شوند! اینان گمان مى‏کنند که تلاش براى تأمین معاش و کسب روزى، مخالف زهد و توکل است، و وظیفه انسان فقط ذکر گفتن و پرداختن به نماز و روزه مى‏باشد و روزى از هر جا که باشد مى‏رسد ! ولى برنامه امامان (ع)، و از جمله امام باقر (ع) غیر از این بوده است.آنان، در اوج زهد و تقوا و در نهایت عبادت و بندگى خدا، اهل کار و تلاش بوده‏اند، و از این که دیگران روزى آنها را تأمین کنند و خرج زندگى ایشان را بپردازند، بشدت بیزار بوده‏اند. محمد بن منکدر یکى از زهاد معروف عصر امام باقر (ع) است که همانند طاووس یمانى و ابراهیم بن ادهم و عده‏اى دیگر، داراى گرایشهاى صوفیانه بوده است.او خود نقل مى‏کند: در یکى از روزهاى گرم تابستان، از مدینه به سمت یکى از نواحى آن، خارج شدم، ناگاه در آن هواى گرم، محمد بن على (ع) را ملاقات کردم که با بدنى فربه و با کمک دو نفر از خدمتکارانش مشغول کار و رسیدگى به امور زندگى است.با خود گفتم: بزرگى از بزرگان قریش، در چنین ساعت گرم و طاقت فرسا و با چنین وضعیت جسمى، به فکر دنیا است! به خدا سوگند، باید پیش رفته و او را موعظه کنم. به آن حضرت نزدیک شدم و سلام کردم. او نفس زنان و عرق ریزان، سلامم را پاسخ گفت. فرصت را غنیمت شمرده، به او گفتم: خداوند، کارهایت را سامان دهد! چرا بزرگى چون شما در چنین شرایطى به فکر دنیا و طلب مال اشد! براستى اگر مرگ در چنین حالتى به سراغ شما بیاید، چه خواهید کرد! امام باقر (ع)، دست از دست خدمتکاران برگرفت و ایستاد و فرمود: به خدا سوگند، اگر در چنین حالتى مرگ به سراغم آید، بحق در حالت اطاعت از خداوند، به سراغم آمده است.این تلاش من خود اطاعت از خداست، زیرا با همین کارهاست که خود را از تو و دیگر مردم بى‏نیاز مى‏سازم (تا دست حاجت و تمنا به کسى دراز نکنم من زمانى از خدا بیمناک هستم که هنگام معصیت و نافرمانى خدا، مرگم فرا رسد! محمد بن منکدر مى‏گوید: پس از شنیدن این سخنان، به آن حضرت عرض کردم: خداى رحمتت کند، من‏مى‏خواستم شما را موعظه کنم، اما شما مرا راهنمایى کردید

حضور سازنده و مؤثر در جامعه

امام باقر (ع) با این که توجه به استغناى نفس و لزوم تلاش براى کسب معاش داشت و عملا در این راستا گام مى‏نهاد، اما هرگز زندگى خود را وقف تأمین معاش نکرده بود، بلکه همت اصلى آن حضرت، حضور سازنده و مؤثر در جامعه بود. این درست است که نباید براى تأمین زندگى، سربار دیگران بود، ولى این نکته را نیز باید در نظر داشت که هدف اصلى و عالى زندگى، دستیابى به رفاه، و ثروت نیست و نباید در طریق تلاشهاى دنیوى، از ارزشهاى اصیل زندگى غافل بود. امام باقر (ع) در روزگار خود، بزرگترین تأثیر علمى و عملى را براى جامعه خویش داشت. حضور در مجامع علمى و تأسیس جلسات فرهنگى، یکى از بهترین و ارزنده‏ترین نوع حضور در جامعه و خدمت به اجتماع مسلمانان بوده و هست، زیرا هر گونه تکامل اجتماعى در ابعاد اخلاقى و معنوى و اقتصادى و...منوط به تکامل فکرى و فرهنگى است. براى تبیین نقش حیاتى امام باقر (ع) در جامعه اسلامى، یاد همین نکته کافى است که: جمع عالمان بر این عقیده اتفاق دارند که فقیه‏ترین مردم در آغاز سلسله فقیهان شش نفرند و آن شش نفر از اصحاب و شاگردان امام باقر (ع) و امام صادق (ع( بشمار مى‏آیند و سخن حسن بن على الوشاء  که از معاصران امام رضا )ع) مى‏باشد، خود گواهى روشن بر مدعاى ماست که مى‏گوید: نهصد شیخ و بزرگ راوى حدیث را در مسجد کوفه مشغول تدریس یافتم که همگى از امام صادق (ع) و امام باقر (ع) نقل حدیث مى‏کردند. محققان بر این عقیده‏اند که امام باقر (ع) و امام صادق (ع) در حقیقت بنیانگذار دانشگاه اهل البیت هستند که حدود شش هزار رساله علمى از فارغ التحصیلان آن به ثبت رسیده است . اصول اربعمائه همان رساله‏هاى چهار صد گانه‏اى است که در میان محدثان شیعه، به عنوان کتب صول شناخته مى‏شود و از جمله آن شش هزار رساله به شمار مى‏آید، و چه بسا بیشتر محتویات کتب چهارگانه شیعه (کافى، من لا یحضره الفقیه، تهذیب و استبصار) از همین رساله‏هاى اربعمائه گرفته شده باشد.

مرجعیت و پاسخگویى به پرسشهاى مردم

ابو بصیر مى‏گوید: امام باقر (ع) در مسجد الحرام نشسته بود و گروه زیادى از دوستدارانش برگرد او حلقه زده بودند.در این هنگام طاووس یمانى به همراه گروهى به من نزدیک شد و پرسید: آن مردم در اطراف چه کسى حلقه زده‏اند؟ گفتم: محمد بن على بن الحسین (باقر العلوم علیه السلام) است که نشسته و مردم دور او گرد آمده‏اند. طاووس یمانى گفت: من نیز به او کار داشتم.آنگاه پیش رفت، سلام کرد و نشست و گفت: آیا اجازه مى‏دهید مطالبى را از شما بپرسم؟ امام باقر (ع) فرمود: آرى بپرس! طاووس یمانى سؤالهایش را مطرح کرد و امام)ع) به او پاسخ بایسته را ارائه داد.ابو حمزه ثمالى نیز مى‏گوید: در مسجد رسول خدا نشسته بودم که مردى پیش آمد، سلام کرد و گفت: تو کیستى؟ به او گفتم: مردى از اهل کوفه‏ام.چه مى‏خواهى و در جستجوى چه هستى؟ مرد گفت: آیا ابو جعفر، محمد بن على (ع) را مى‏شناسى؟ گفتم: بلى، به آن گرامى چه کار و حاجتى دارى؟ گفت: چهل مسأله آماده کرده‏ام تا از وى سؤال کنم و آن چه حق بود بپذیرم. ابو حمزه مى‏گوید: از آن مرد پرسیدم، آیا تو فرق بین حق و باطل را مى‏دانى؟ مرد گفت: آرى... در این هنگام امام باقر (ع) وارد شد در حالى که گروهى از اهل خراسان و مردم دیگر در اطراف وى بودند و مسایل حج را از آن حضرت مى‏پرسیدند. آن مرد نیز نزدیک امام نشست و مطالب خود را با آن حضرت در میان گذاشت و جواب لازم را دریافت داشت این نمونه‏ها و موارد دیگر، بروشنى مى‏نمایاند که امام باقر (ع) چگونه مورد رجوع مردم بوده و به نیازهاى مختلف آنان رسیدگى مى‏کرده است. رسیدگى به محرومان درباره امام باقر (ع) گفته‏اند: هرگز شنیده نشد که نیازمندى نیازش را به آن حضرت اظهار داشته و با پاسخ منفى، مواجه شده باشد. امام باقر (ع) همواره توصیه مى‏کرد که وقتى نیازمندان به شما رو مى‏آورند و یا شما مى‏خواهید آنان را صدا بزنید، بهترین نامها و عناوین را درباره آنان به کارگیرید  و با عناوین و اوصاف زشت و بى ارزش و با بى احترامى با ایشان برخورد نکنید امام صادق (ع) مى‏فرماید: پدرم با این که از نظر امکانات مالى، نسبت به سایر خویشاوندان، در سطح پایینترى قرار داشت و مخارج زندگى وى، سنگینتر از بقیه بود، هر جمعه به نیازمندان انفاق مى‏کرد و مى‏فرمود: انفاق در روز جمعه، داراى ارجى فزونتر است، چنان که روز جمعه، خود بر سایر روزها برترى دارد. و نیز این سخن را هم امام صادق (ع) فرموده است: در یکى از روزها به حضور پدرم رسیدم در حالى که میان نیازمندان مدینه، هشت هزار دینار، تقسیم کرده و یازده برده را آزاد ساخته بود.

همچنین برای کسب اطلاعات ومعارف بیشتر از این امام همام می توانید به لینک های زیر مراجعه کنید

بهشت سرخ

وبلاگ تخصصی امام حسین

ازمیم محمد تا میم مهدی

حماسه سرخ

ستارگان ملکوتی

الگوی مصرف

همچنین می توانید مقاله زیر راکه حدود100 وبصورت پی دی اف میباشد رو دانلودکرده و مطالعه بفرمائید

زندگینامه امام محمدباقر

مطلب رو مطالعه کنید نظر یادتون نره منتظرم

رعایت ضوابط بهداشتی در ماه محرم

رعایت ضوابط بهداشتی در ماه محرم

با عنایت به اینکه طبق سنت حسنه در ماه محرم همزمان با برگزاری جلسات و مراسم مذهبی در مساجد و تکایا، توزیع نذورات و غذا توسط هموطنان عزیز و هیئت امناء مساجد صورت می‌گیرد . از طرفی بروز بیماریهای مرتبط با غذا بویژه بیماریهای عفونی روده ای در مکانهائی‌که به صورت دسته جمعی غذا تهیه و توزیع می‌گردد بیشتر می‌باشد که درصورت عدم رعایت ضوابط بهداشتی از جمله بهداشت فردی، محیطی و مواد غذایی در این اماکن و مراسم عمومی با مسمومیت های گسترده مواجه خواهیم شد .

بمنظور پیشگیری از بروز و شیوع هر گونه بیماری مرتبط با آب و غذا و حفظ و ارتقاء سلامت جامعه موارد ذیل رعایت گردد :

1 – هر گونه پخت و پزباید در مکان‌هایی‌که دارای حداقل شرایط بهداشتی و مورد تایید مراکز بهداشت محل صورت گیرد .

2 – کلیه افراد درگیر در توزیع آب ، چای ، غذا بایستی قبلاً نسبت به دریافت کارت معاینه پزشکی اقدام نمایند و رعایت بهداشت فردی آنها ضروری است .

3 – مواد غذایی اولیه حتماً سالم و بهداشتی باشد ترجیحاً از مواد غذایی مشمول بسته بندی که مورد تایید وزارت بهداشت است استفاده شود .

4 – از فرآورده های دامی با کشتار مجاز و یا بسته بندی شده که مورد تایید وزارت بهداشت وسازمان دامپزشکی است استفاده شود .

5 – از نمک های بسته بندی یددار تصفیه شده دارای مجوز بهداشتی و آرم استاندارد در تهیه و پخت غذا و مصرف روی سفره‌ها استفاده شود.

6-در هنگام توزیع غذا، از راه رفتن افراد توزیع کننده غذا از روی سفره ها جلوگیری گردد.

7-از نگهداری مواد غذایی پخته شده در دمای محیط به مدت طولانی ( حداکثر دو ساعت ) خودداری گردد . در صورت الزام به نگهداری بیشتر از دو ساعت باید مواد غذایی پخته شده در دمای زیر 4 درجه و یا بالای 60 درجه سانتیگراد نگهداری شود .

8-از نگهداری مواد غذایی خام و پخته شده در مجاورت هم در یخچال و یا سردخانه خودداری شود .

9-در صورت توزیع سبزی و سالاد سالم‌سازی آنها الزامی است .

10-ضمن نصب تابلوهای ممنوعیت استعمال دخانیات و جمع آوری زیر سیگاریها از استعمال مواد دخانی در محل های مسقف جلوگیری گردد.

11-آب آشامیدنی باید مورد تایید مقامات بهداشتی محل باشد ، ترجیحاً از شبکه های عمومی استفاده گردد .

12-تهیه و نصب وسایل اطفاء حریق بمنظور کنترل و جلوگیری از آتش سوزی‌های احتمالی الزامی است .

13-ایمنی مراکز فوق از نظر پرتگاههای موجود، راه‌پله ها و نرده ها و سیم کشی برق و غیره رعایت شده و قبل از شروع مراسم، کنترل لازم توسط افراد متخصص صورت پذیرد .

14-نسبت به جمع آوری وسایل و تجهیزات مشترک از جمله چادرنماز، حوله و غیره به منظور پیشگیری از بیماریهای پوستی واگیر اقدام گردد .

15-شستشو و گندزدایی مستمر ظروف چند بار مصرف که برای توزیع آب ، چای و مواد غذایی استفاده می‌شود صورت پذیرد .

16-در صورت استفاده از ظروف یکبار مصرف برای توزیع چای و مواد غذایی گرم از ظروف گیاهی ( بر پایه نشاسته ذرت ) گردد.

17-ضمن رعایت نظافت ، شستشو و گندزدایی مستمر سرویس های بهداشتی نسبت به نصب سیستم لوله کشی مایع دستشویی اقدام گردد .

18 – زباله های تولید شده به صورت بهداشتی جمع آوری ، انتقال و دفع گردد .

19- توزیع آب ، شربت و یا شیر در بین دسته‌های عزاداری و یا در مراسم با لیوان یکبار مصرف صورت گیرد، از فرو بردن لیوان و پارچ به داخل ظروفی که آب و شربت داخل آن است جلوگیری شود .

20 – ذبح و قربانی احشام در جلوی دسته های عزاداری و یا در محل تکایا و مساجد باید با هماهنگی سازمان دامپزشکی و در شرایط بهداشتی صورت گیرد ، بنحوی که خونابه پخش نشود .

21-کلیه افرادی که قصد توزیع نذورات را دارند باید با هماهنگی مسؤولین و هیئت های امنای مساجد و تکایا نسبت به دریافت مجوز بهداشتی از مرکز بهداشت محل اقدام نمایند .

ذبح و قربانی احشام در جلوی دسته‌های عزاداری

ذبح و قربانی احشام در جلوی دسته‌های عزاداری و یا در محل تکایا و مساجد باید با هماهنگی سازمان دامپزشکی و در شرایط بهداشتی صورت گیرد.

با توجه به اینکه احتمال بروز بیماریهای مرتبط با غذا، به ویژه بیماریهای عفونی روده‌ای در مکان‌هایی که به صورت دسته جمعی، غذا تهیه و توزیع می‌شود، بیشتر است، در صورت عدم رعایت ضوابط بهداشتی، مسمومیت‌های غذایی نیز در این اماکن گسترده خواهد بود. در این اطلاعیه با تاکید براین که هرگونه پخت و پز باید در مکان‌هایی که دارای حداقل شرایط بهداشتی و مورد تایید مراکز بهداشت محل صورت گیرد، آمده است: کلیه افراد درگیر در توزیع آب، چای و غذا ضمن رعایت بهداشت فردی، بایستی قبلاً نسبت به دریافت کارت معاینه پزشکی اقدام کنند و همچنین توزیع غذاها در ظروف یکبار مصرف گیاهی صورت گیرد: ذبح و قربانی احشام در جلوی دسته‌های عزاداری و یا در محل تکایا و مساجد باید با هماهنگی سازمان دامپزشکی و در شرایط بهداشتی صورت گیرد به نحوی که خونابه آنها پخش نشود. در این اطلاعیه بر لزوم استفاده از مواد غذایی سالم و بهداشتی، فرآورده‌های دامی با کشتار مجاز و یا بسته بندی شده مورد تایید وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی، استفاده از نمک‌های بسته بندی یددار تصفیه شده، سبزی و سالاد سالم‌سازی شده و آب آشامیدنی سالم تاکید شده و آمده است: توزیع آب، شربت و یا شیر در بین دسته‌های عزاداری و یا در مراسم با لیوان یکبار مصرف گیاهی صورت گیرد و از ورود لیوان و پارچ به داخل ظروفی که آب و شربت داخل آن است جلوگیری شود. این اطلاعیه همچنین بر ضرورت رعایت ایمنی مراکز و اماکن برگزاری مراسم تاکید می‌کند: تهیه و نصب وسایل اطفاء حریق به منظور کنترل و جلوگیری از آتش‌سوزی‌های احتمالی ضروری است. در اطلاعیه وزارت بهداشت همچنین آمده است ضمن نصب تابلوهای ممنوعیت استعمال دخانیات و جمع‌آوری زیرسیگاریها در اماکن برگزاری مراسم، از استعمال مواد دخانی در محل‌های مسقف جلوگیری شود