نذری تنها مخصوص آیین مقدس اسلام نیست بلکه آنچه که از تاریخ برمی آید نشان از این سنت در دیگر ادیان الهی نیز هست توزیع و مصرف غذاهای نذری در فرهنگ ما، عمل ارزشمندی است. نذرکردن در مناسبت های مذهبی متعدد، با فرهنگ دینی ما رابطه ای مستحکم و طولانی مدت دارد.پیوند نذری دادن نشان از بزرگداشت و تعظیم شخصیت های محوری مورد توجه در آن آیین ها نیز هست.
نذری و نذری دادن یاد آوری کننده ارزشهای اجتماعی نظیر برابری، تعاون، اتحاد، نظم، تعادل و توازن است؛ همکاری مردان و زنان برای نذری دادن و در کنار هم بودن آنها هنگام طبخ نذری، نشانه همراهی آنان در همه شرایط و زمان هاست.مراسم نذری دادن مملو از ارزشهای انسانی و اسلامی است که در کنار همیاری و دوستی مردم، نشان دهنده فرهنگ، آداب و رسوم و عقاید و سنتهای ماست و نشانه هایی از عواطف –احساسات و یکدلی مردم و شریک بودنشان در عزای سرور و سالار شهیدان است.
محرم که می آید هیئتهای عزاداری رونق ویژهای میگیرند.دیگهای بزرگ و کوچک روی اجاقهای گازی و چوبی مینشینند تا پذیرایی نذریهایی باشند که دوستداران امام(ع) نذر کردهاند؛آیین نذری دادن به عزاداران امام حسین(ع)و غذاهای نذری ماه محرم سنتی دیرینه و پسندیده در میان اکثر مسلمانان و به خصوص شیعیان دنیاست که با عزاداریهای این ایام عجین شده و در کشورمان رواج بیشتری دارد و شب و روز تاسوعا و عاشورا به اوج خود می رسدکه هیئتهای عزاداری و مردم اقدام به تهیه غذای نذری میکنند؛با توجه به این که این غذاها بین افراد زیادی توزیع می شود، درصورت رعایت نکردن اصول بهداشتی، می تواند سبب گسترش بیماری های واگیردار و یا مسمومیت های غذایی بین مصرف کنندگان شود. رعایت اصول بهداشتی در این موارد، از اهمیت ویژهای برخوردار است که به تعدادی از آن ها اشاره می کنیم:
پیشنهادات در مورد خرید مواد اولیه
* دام و طیور مورد مصرف را از مراکزی تهیه کنید که تحت نظارت مراکز بهداشتی هستند.
* روغن مورد نیاز تنها از انواع روغن مایع(مایع معمولی و مایع مخصوص سرخ کردن) خریداری شود.
*
سنگ نمک اغلب دارای ناخالصیهای زیادی است که برای کبد و کلیه زیانآور
است. بنابراین نمک مورد نیاز را تنها از انواع نمک های یددار تصفیه شده
تهیه کنید. از خریداری و انبار کردن نمک به مقدار زیاد خودداری کرده و نمک
خریداری شده را در ظروف در بسته و غیرقابل نفوذ به نور نگهداری کنید.
* در صورت استفاده از ماست یا لبنیات، از انواع کم چرب آن ها استفاده کنید.
* در صورت استفاده از کره سعی کنید آن را یا از نوع حیوانی کم چرب یا گیاهی با اسیدچرب ترانس پایین تهیه کنید.
پیشنهادات در مورد تهیه غذا
-سعی کنید آبگوشت را به صورت پرچرب تهیه نکنید.
-سبزی خوردن مصرفی را با دقت بشویید و ضدعفونی کنید.
-چنان چه نذر شما توزیع شیر است از شیرین کردن آن خودداری کنید.
-به جای قند و شکر برای مصرف چای از کشمش و خرما استفاده کنید.
- تا حد امکان از مصرف دنبه گوسفند برای سرخ کردن مواد اولیه خودداری کنید.
-از استفاده زیاد از شکر در تهیه شله زرد ، انواع شربت ها و نذری های شیرین خودداری کنید.
-با توجه به نقش نمک در افزایش فشار خون از حداقل مقدار نمک در طبخ غذاها استفاده کنید.
- سعی کنید توزیع میوه را هم به عنوان یکی از مواد غذایی که می شود، نذر کرد در نظر بگیرید.
- باقی مانده غذاها را در یخچال و سردخانه نگهداری کرده و از گرم کردن چند باره آن خودداری کنید.
-از مصرف زیاد روغن در تهیه غذاها خودداری کنید. استفاده از غذاهای آب پز و یا کبابی در این مورد بهتر است.
-حتی الامکان به جای نوشابه های گازدار از دوغ و یا آب برای نوشیدن استفاده کنید. میتوانید با اضافه کردن سبزی های معطر دوغ را خوش طعم تر کنید.
-به طور کلی غذاها به طور کم چرب تهیه
شوند. به طور مثال پوست و چربی مرغ یا چربی قابل رویت گوشت را پیش از طبخ
جدا کنید.-از سرخ کردن غذاها تا حد امکان اجتناب شود. در مواردی که نیاز به
سرخ کردن مواد غذایی وجود دارد فقط از روغن مایع مخصوص سرخ کردن استفاده
کنید.
-کره را روی برنج نریزید. از بسته های جداگانه و کوچک کره
استفاده کنید. در صورت استفاده از این کرهها به دلیل این که به سرعت آب
شده و وارد غذا می شوند، آن را روی برنج داغ قرار ندهید.
-درباره مرغ و انواع گوشت چه به صورت آب پز و چه به صورت کبابی دقت کنید که کاملا پخته شوند تا از انتقال بیماری های واگیر جلوگیری شود.
-برای تهیه انواع خورش ها ، سبزی های مصرفی از قبیل کدو، بادمجان، کرفس و سبزی قورمه با روغن کم و به مدت کوتاه تفت داده شوند.
-در طبخ کباب کوبیده دقت شود که از گوشت کم چرب استفاده شود و تمام قسمتهای آن به طور یکنواخت مغزپخت شود.
-از آنجا که نقــش مهــم و موثر سبزی ها در پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلب وعروق، سرطان، بیماری های گوارشی و غیره به اثبات رسیده است، غذاهای مختلفی که حاوی سبزی هستند،طبخ شود. به عنوان مثال تهیه غذاهایی مثل لوبیاپلو، باقلاپلو، شویدپلو، عدسپلو، استامبولی و ... به منظور افزایش مصرف انواع سبزی و حبوبات توصیه می شود.
-در صورت استفاده از حبوبات و مواد اولیه ای که امکان وجود سنگ در آن ها هست یا از انواع پاک شده استفاده کنید و یا آن ها را به دقت پاک کنید.
-از تهیه انواع سالاد حاوی سس زیاد اجتناب کنید. چنانچه در مراسم سالاد سرو می شود نسبت به رعایت اصول بهداشتی در تهیه سبزی های آن دقت کرده و سس سالاد را روی آن نریزید. می توانید از بسته های کوچک سس به صورت جداگانه استفاده کنید.
-به مقدار مورد نیازتان غذای نذری دریافت کنید. از دریافت مقادیر بیشتر از نیاز که در نهایت مجبور به دور ریختن آن می شوید، خودداری کنید.
-آش ها از بهترین غذاهایی هستند که به عنوان نذری تهیه می شوند البته به شرط این که یک وجب روغن روی آن ها نباشد.
-چنانچه برای سرو غذا،چای و نوشیدنی از ظروف یک بار مصرف استفاده می کنید، به بهداشتی بودن آن ها توجه کنید.
- از مصرف «سنگ نمک» برای خیساندن برنج جداً خودداری شود. سنگ نمک به دلیل ناخالصی هایی مانند گچ، آهک، شن و ماسه و آلودگی های مختلف، سلامت فرد را به خطر می اندازد؛ بنابراین نمک موردنیاز را، باید از نمک های یددار تصفیه شده تهیه کرد.
-از سوزاندن غذا در زمان پخت (برای تهیه ته دیگ) خودداری و از مصرف بخش های سوخته غذا نیز، پرهیز شود، زیرا این بخش ها، حاوی مواد سرطانزا هستند.
- از آنجا که غذای نذری در حجم بالایی پخته می شود و امکان نگهداری صحیح آن داخل یخچال وجود ندارد، بهتر است کار پخت و پز ناهار نذری را از صبح همان روز و شام نذری را از عصر همان روز شروع کرد، زیرا اگر دمای غذا برای مدت بیشتر از 2 ساعت، بین 15 تا 30 درجه سانتی گراد باقی بماند، امکان فساد مواد و نفوذ آلودگی های میکروبی و باکتریایی وجود خواهد داشت.
-بهتر است تا زمان توزیع و سرو، غذا روی حرارت بماند و در آخرین زمان ممکن، داخل ظروف پخش ریخته شود. با این کار، احتمال فاسدشدن غذا به حداقل ممکن می رسد.
-مناسب ترین ظروف برای توزیع غذاهای نذری، ظروف یکبارمصرف با پایه گیاهی و تجزیه پذیر هستند؛ درصورت عدم دسترسی به آنها، می توان از ظروف سلولزی استفاده کرد.
-در صورت عدم رعایت بهداشت به هنگام طبخ غذاهای نذری، احتمال بروز بیماری های عفونی، روده ای و بروز مسمومیت های غذایی زیاد است. افرادی که غذای نذری را می پزند، باید از لحاظ سلامت و بهداشت در شرایط مطلوب باشند و دست های خود را قبل از تهیه غذا با آب و صابون بشویند.
-تمام سطوحی که برای تهیه غذا و آشپزی استفاده می شود، قبل از هرگونه پخت و پز باید شسته، تمیز و ضدعفونی شده باشند و نیز تمام غذاها به ویژه گوشت، ماکیان، ماهی و تخم مرغ، باید به طور کامل پخته و در ظروف جداگانه نگهداری شوند.
-چربی های اضافه همراه با گوشت و پوست مرغ (که حاوی کلسترول فراوان است) باید قبل از طبخ به طور کامل جدا شود. برای حفظ سلامت و خواص مواد غذایی نیز، باید غذاهای خام و پخته جداگانه نگهداری شوند.
-گاهی از مواد رنگ دهنده یا طعم زا به جای زعفران در تهیه شله زرد، حلوا، انواع خورش (مانند قیمه) یا برخی شربت ها، استفاده می شود که اگر این مواد غیرخوراکی بیش از مقدار استاندارد مصرف شود، غذا را ناسالم می سازد.
# افراد دچار یبوست و کم خونی نیز از خوردن چای زیاد بپرهیزند
# افراد چاق و دچاراضافه وزن نیز نباید مقدار زیادی نذری در یک روز مصرف کنند.
# افراد دچار نقرس نیز باید توجه داشته باشند که از گوشت قرمز زیاد استفاده نکنند.
# افرادی که به ادویه ها یا کاکائو حساسیت دارند از خوردن چای دارچین و شیرکاکائو زیاد پرهیز کنند.
# با وجود علاقه همه به خوردن نذری امام حسین(ع) نباید در مصرف آنها زیاده روی کرد و خوردن چند نذری پشت سرهم می تواند باعث سوء هاضمه و ناراحتی گوارشی گردد.
# افراد دچار چربی خون و فشار خون بالا و
سابقه بیماری های قلبی نباید از خورشت های چرب استفاده کنند. بنابراین در
صورت گرفتن یک نذری پرچرب از خوردن قسمت چرب غذا بپرهیزند و به یاد داشته
باشند که تبرک با یک دانه برنج نیز میسر است.
به هر حال در هر محفلی
که دیگی به نیت آقا بر اجاق گذاشته شود، شمعی در دل سقاخانه ای افروخته
شود و یا باران اشکی بر کویر گونه هایمان بنشیند، در حقیقت چراغ آگاهی روشن
شده است؛ تا در این ایام همراه با شورمان شعور و معرفت اهل بیت عصمت و
طهارت را بیشتر در یابیم.اما گاهی اوقات چشم و همچشمیها، ریخت و پاشهایی و
سفره هایی که پای آن فقرا و افراد مستحق نمی نشینند از آسیب های این سنت
زیباست که با تبلیغات و آگاهی رسانی در سالهای اخیر کمتر شاهد این موارد
بوده ایم.
شاید بهترین نذرها برای مقابله با شبیخون فرهنگی دشمن و
بالا بردن آگاهی قشر جوانمان توزیع محصولات فرهنگی مانند سی دی های سخنرانی
موثر –کتب مذهبی ساده و زیبا و قابل فهم برای عموم مردم - در بین جماعت
عزادارباشد.در این میان برخی کاندیداهای انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز با
ورود به هیأت های حسینی، ضمن ایراد سخنرانیهای انتخاباتی و سیاسی، حاضران
را برای شرکت در مراسم نذری خود دعوت میکنند.پیش از این خبرهایی مبنی بر
پخش تراول داخل کتاب، ولیمههای انتخاباتی زودرس و افطاریهای انتخاباتی
منتشر شده بود که ظاهراً پدیده جدید نذریهای انتخاباتی نیز به ان اضافه
شده است.
*امیدواریم توانسته باشیم سهمی کوچک، در هرچه بهتر برگزارشدن این فریضه بزرگ، داشته باشیم.
هرگونه پخت و پز باید در مکانهایی با شرایط بهداشتی صورت پذیرد و تمامی افراد درگیر در توزیع آب، چای و غذا باید دارای کارت بهداشت معتبر بوده و رعایت بهداشت فردی در هنگام ارائه خدمت ضروری است.
مواد
خام مصرفی باید سالم و بهداشتی باشد، از مواد غذایی مشمول بسته بندی که مورد
تایید وزارت بهداشت است استفاده شود .در پخت غذا از نمکهای بسته بندی ید دار تصفیه
شده دارای مجوز ساخت از سازمان غذا ودارو در تهیه و پخت غذا، برنج و مصرف روی سفره
ها استفاده شود ، در تهیه غذا از روغن های دارای مجوز ساخت ازسازمان غذا و
دارو با ترانس پایین استفاده شود لازم
است از نگهداری مواد غذایی پخته شده در دمای محیط به مدت طولانی (حداکثر
۲ ساعت) خودداری شود و در صورت الزام به نگهداری بیشتر از دو ساعت، باید مواد
غذایی پخته در زیر ۴ درجه سانتی گراد یا در بالای ۶۳ درجه سانتی گراد (روی شمعک
گاز) نگهداری تا درجه حرارت ماده غذایی به زیر ۶۳ درجه نرسد
.
از
نگهداری مواد غذایی خام و پخته شده در مجاورت هم در داخل یخچال و یا سردخانه
خودداری شود و در صورت توزیع سبزی و سالاد رعایت مراحل چهارگانه سالم سازی الزامی
است و توصیه می شود از سالاد و سبزی بسته بندی شده با پروانه ساخت از وزارت بهداشت
استفاده شود. با نصب تابلوها و یا اطلاعیه ممنوعیت استعمال دخانیات
و جمع آوری زیر سیگاری ها، از استعمال مواد دخانی در محل های مسقف خودداری شود. شستشو و گندزدایی مستمر ظروف چندبار مصرف که برای
توزیع آب، چای و مواد غذایی استفاده می شود لازم و ضروری است و در صورت استفاده از
ظروف یکبار مصرف برای توزیع چای و مواد غذایی گرم باید از ظروف یکبار مصرف مناسب ترجیحا
ظروف یکبار مصرف گیاهی، سلولزی و آلومینیومی استفاده کرد
.
نذری و نذری دادن یاد آوری کننده ارزشهای اجتماعی نظیر برابری، تعاون، اتحاد، نظم، تعادل و توازن است؛ همکاری مردان و زنان برای نذری دادن و در کنار هم بودن آنها هنگام طبخ نذری، نشانه همراهی آنان در همه شرایط و زمان هاست.مراسم نذری دادن مملو از ارزشهای انسانی و اسلامی است که در کنار همیاری و دوستی مردم، نشان دهنده فرهنگ، آداب و رسوم و عقاید و سنتهای ماست و نشانه هایی از عواطف –احساسات و یکدلی مردم و شریک بودنشان در عزای سرور و سالار شهیدان است.
محرم که می آید هیئتهای عزاداری رونق ویژهای میگیرند.دیگهای بزرگ و کوچک روی اجاقهای گازی و چوبی مینشینند تا پذیرایی نذریهایی باشند که دوستداران امام(ع) نذر کردهاند؛آیین نذری دادن به عزاداران امام حسین(ع)و غذاهای نذری ماه محرم سنتی دیرینه و پسندیده در میان اکثر مسلمانان و به خصوص شیعیان دنیاست که با عزاداریهای این ایام عجین شده و در کشورمان رواج بیشتری دارد و شب و روز تاسوعا و عاشورا به اوج خود می رسدکه هیئتهای عزاداری و مردم اقدام به تهیه غذای نذری میکنند؛با توجه به این که این غذاها بین افراد زیادی توزیع می شود، درصورت رعایت نکردن اصول بهداشتی، می تواند سبب گسترش بیماری های واگیردار و یا مسمومیت های غذایی بین مصرف کنندگان شود. رعایت اصول بهداشتی در این موارد، از اهمیت ویژهای برخوردار است که به تعدادی از آن ها اشاره می کنیم:
پیشنهادات در مورد خرید مواد اولیه
* دام و طیور مورد مصرف را از مراکزی تهیه کنید که تحت نظارت مراکز بهداشتی هستند.
* روغن مورد نیاز تنها از انواع روغن مایع(مایع معمولی و مایع مخصوص سرخ کردن) خریداری شود.
* سنگ نمک اغلب دارای ناخالصیهای زیادی است که برای کبد و کلیه زیانآور
است. بنابراین نمک مورد نیاز را تنها از انواع نمک های یددار تصفیه شده
تهیه کنید. از خریداری و انبار کردن نمک به مقدار زیاد خودداری کرده و نمک
خریداری شده را در ظروف در بسته و غیرقابل نفوذ به نور نگهداری کنید.
* در صورت استفاده از ماست یا لبنیات، از انواع کم چرب آن ها استفاده کنید.
* در صورت استفاده از کره سعی کنید آن را یا از نوع حیوانی کم چرب یا گیاهی با اسیدچرب ترانس پایین تهیه کنید.
پیشنهادات در مورد تهیه غذا
-سعی کنید آبگوشت را به صورت پرچرب تهیه نکنید.
-سبزی خوردن مصرفی را با دقت بشویید و ضدعفونی کنید.
-چنان چه نذر شما توزیع شیر است از شیرین کردن آن خودداری کنید.
-به جای قند و شکر برای مصرف چای از کشمش و خرما استفاده کنید.
- تا حد امکان از مصرف دنبه گوسفند برای سرخ کردن مواد اولیه خودداری کنید.
-از استفاده زیاد از شکر در تهیه شله زرد ، انواع شربت ها و نذری های شیرین خودداری کنید.
-با توجه به نقش نمک در افزایش فشار خون از حداقل مقدار نمک در طبخ غذاها استفاده کنید.
- سعی کنید توزیع میوه را هم به عنوان یکی از مواد غذایی که می شود، نذر کرد در نظر بگیرید.
- باقی مانده غذاها را در یخچال و سردخانه نگهداری کرده و از گرم کردن چند باره آن خودداری کنید.
-از مصرف زیاد روغن در تهیه غذاها خودداری کنید. استفاده از غذاهای آب پز و یا کبابی در این مورد بهتر است.
-حتی الامکان به جای نوشابه های گازدار از دوغ و یا آب برای نوشیدن استفاده کنید. میتوانید با اضافه کردن سبزی های معطر دوغ را خوش طعم تر کنید.
-به طور کلی غذاها به طور کم چرب تهیه شوند.
به طور مثال پوست و چربی مرغ یا چربی قابل رویت گوشت را پیش از طبخ جدا
کنید.-از سرخ کردن غذاها تا حد امکان اجتناب شود. در مواردی که نیاز به سرخ
کردن مواد غذایی وجود دارد فقط از روغن مایع مخصوص سرخ کردن استفاده کنید.
-کره را روی برنج نریزید. از بسته های جداگانه و کوچک کره استفاده کنید.
در صورت استفاده از این کرهها به دلیل این که به سرعت آب شده و وارد غذا
می شوند، آن را روی برنج داغ قرار ندهید.
-درباره مرغ و انواع گوشت چه به صورت آب پز و چه به صورت کبابی دقت کنید که کاملا پخته شوند تا از انتقال بیماری های واگیر جلوگیری شود.
-برای تهیه انواع خورش ها ، سبزی های مصرفی از قبیل کدو، بادمجان، کرفس و سبزی قورمه با روغن کم و به مدت کوتاه تفت داده شوند.
-در طبخ کباب کوبیده دقت شود که از گوشت کم چرب استفاده شود و تمام قسمتهای آن به طور یکنواخت مغزپخت شود.
-از آنجا که نقــش مهــم و موثر سبزی ها در پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلب وعروق، سرطان، بیماری های گوارشی و غیره به اثبات رسیده است، غذاهای مختلفی که حاوی سبزی هستند،طبخ شود. به عنوان مثال تهیه غذاهایی مثل لوبیاپلو، باقلاپلو، شویدپلو، عدسپلو، استامبولی و ... به منظور افزایش مصرف انواع سبزی و حبوبات توصیه می شود.
-در صورت استفاده از حبوبات و مواد اولیه ای که امکان وجود سنگ در آن ها هست یا از انواع پاک شده استفاده کنید و یا آن ها را به دقت پاک کنید.
-از تهیه انواع سالاد حاوی سس زیاد اجتناب کنید. چنانچه در مراسم سالاد سرو می شود نسبت به رعایت اصول بهداشتی در تهیه سبزی های آن دقت کرده و سس سالاد را روی آن نریزید. می توانید از بسته های کوچک سس به صورت جداگانه استفاده کنید.
-به مقدار مورد نیازتان غذای نذری دریافت کنید. از دریافت مقادیر بیشتر از نیاز که در نهایت مجبور به دور ریختن آن می شوید، خودداری کنید.
-آش ها از بهترین غذاهایی هستند که به عنوان نذری تهیه می شوند البته به شرط این که یک وجب روغن روی آن ها نباشد.
-چنانچه برای سرو غذا،چای و نوشیدنی از ظروف یک بار مصرف استفاده می کنید، به بهداشتی بودن آن ها توجه کنید.
- از مصرف «سنگ نمک» برای خیساندن برنج جداً خودداری شود. سنگ نمک به دلیل ناخالصی هایی مانند گچ، آهک، شن و ماسه و آلودگی های مختلف، سلامت فرد را به خطر می اندازد؛ بنابراین نمک موردنیاز را، باید از نمک های یددار تصفیه شده تهیه کرد.
-از سوزاندن غذا در زمان پخت (برای تهیه ته دیگ) خودداری و از مصرف بخش های سوخته غذا نیز، پرهیز شود، زیرا این بخش ها، حاوی مواد سرطانزا هستند.
- از آنجا که غذای نذری در حجم بالایی پخته می شود و امکان نگهداری صحیح آن داخل یخچال وجود ندارد، بهتر است کار پخت و پز ناهار نذری را از صبح همان روز و شام نذری را از عصر همان روز شروع کرد، زیرا اگر دمای غذا برای مدت بیشتر از 2 ساعت، بین 15 تا 30 درجه سانتی گراد باقی بماند، امکان فساد مواد و نفوذ آلودگی های میکروبی و باکتریایی وجود خواهد داشت.
-بهتر است تا زمان توزیع و سرو، غذا روی حرارت بماند و در آخرین زمان ممکن، داخل ظروف پخش ریخته شود. با این کار، احتمال فاسدشدن غذا به حداقل ممکن می رسد.
-مناسب ترین ظروف برای توزیع غذاهای نذری، ظروف یکبارمصرف با پایه گیاهی و تجزیه پذیر هستند؛ درصورت عدم دسترسی به آنها، می توان از ظروف سلولزی استفاده کرد.
-در صورت عدم رعایت بهداشت به هنگام طبخ غذاهای نذری، احتمال بروز بیماری های عفونی، روده ای و بروز مسمومیت های غذایی زیاد است. افرادی که غذای نذری را می پزند، باید از لحاظ سلامت و بهداشت در شرایط مطلوب باشند و دست های خود را قبل از تهیه غذا با آب و صابون بشویند.
-تمام سطوحی که برای تهیه غذا و آشپزی استفاده می شود، قبل از هرگونه پخت و پز باید شسته، تمیز و ضدعفونی شده باشند و نیز تمام غذاها به ویژه گوشت، ماکیان، ماهی و تخم مرغ، باید به طور کامل پخته و در ظروف جداگانه نگهداری شوند.
-چربی های اضافه همراه با گوشت و پوست مرغ (که حاوی کلسترول فراوان است) باید قبل از طبخ به طور کامل جدا شود. برای حفظ سلامت و خواص مواد غذایی نیز، باید غذاهای خام و پخته جداگانه نگهداری شوند.
-گاهی از مواد رنگ دهنده یا طعم زا به جای زعفران در تهیه شله زرد، حلوا، انواع خورش (مانند قیمه) یا برخی شربت ها، استفاده می شود که اگر این مواد غیرخوراکی بیش از مقدار استاندارد مصرف شود، غذا را ناسالم می سازد.
# افراد دچار یبوست و کم خونی نیز از خوردن چای زیاد بپرهیزند
# افراد چاق و دچاراضافه وزن نیز نباید مقدار زیادی نذری در یک روز مصرف کنند.
# افراد دچار نقرس نیز باید توجه داشته باشند که از گوشت قرمز زیاد استفاده نکنند.
# افرادی که به ادویه ها یا کاکائو حساسیت دارند از خوردن چای دارچین و شیرکاکائو زیاد پرهیز کنند.
# با وجود علاقه همه به خوردن نذری امام حسین(ع) نباید در مصرف آنها زیاده روی کرد و خوردن چند نذری پشت سرهم می تواند باعث سوء هاضمه و ناراحتی گوارشی گردد.
# افراد دچار چربی خون و فشار خون بالا و
سابقه بیماری های قلبی نباید از خورشت های چرب استفاده کنند. بنابراین در
صورت گرفتن یک نذری پرچرب از خوردن قسمت چرب غذا بپرهیزند و به یاد داشته
باشند که تبرک با یک دانه برنج نیز میسر است.
به هر حال در هر محفلی که دیگی به نیت آقا بر اجاق گذاشته شود، شمعی در دل
سقاخانه ای افروخته شود و یا باران اشکی بر کویر گونه هایمان بنشیند، در
حقیقت چراغ آگاهی روشن شده است؛ تا در این ایام همراه با شورمان شعور و
معرفت اهل بیت عصمت و طهارت را بیشتر در یابیم.اما گاهی اوقات چشم و
همچشمیها، ریخت و پاشهایی و سفره هایی که پای آن فقرا و افراد مستحق نمی
نشینند از آسیب های این سنت زیباست که با تبلیغات و آگاهی رسانی در سالهای
اخیر کمتر شاهد این موارد بوده ایم.
شاید بهترین نذرها برای مقابله با شبیخون فرهنگی دشمن و بالا بردن آگاهی
قشر جوانمان توزیع محصولات فرهنگی مانند سی دی های سخنرانی موثر –کتب مذهبی
ساده و زیبا و قابل فهم برای عموم مردم - در بین جماعت عزادارباشد.در این
میان برخی کاندیداهای انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز با ورود به هیأت های
حسینی، ضمن ایراد سخنرانیهای انتخاباتی و سیاسی، حاضران را برای شرکت در
مراسم نذری خود دعوت میکنند.پیش از این خبرهایی مبنی بر پخش تراول داخل
کتاب، ولیمههای انتخاباتی زودرس و افطاریهای انتخاباتی منتشر شده بود که
ظاهراً پدیده جدید نذریهای انتخاباتی نیز به ان اضافه شده است.
*امیدواریم توانسته باشیم سهمی کوچک، در هرچه بهتر برگزارشدن این فریضه بزرگ، داشته باشیم.
نکات بهداشتی در ماه محرم
ضمن عرض تسلیت به مناسبت فرا رسیدن ماه محرم و ایام عزاداری سیدالشهداء ، بابرگزاری مراسمات مذهبی و توزیع نذورات در مساجد،تکایا و هیات ها می تواند احتمال بروز بیماری های مرتبط با آب و غذا به ویژه بیماریهای عفونی روده ای را افزایش دهد. لذا رعایت ضوابط بهداشتی از جمله بهداشت فردی , محیطی و مواد غذایی از اهمیت خاصی برخوردار می باشد
با توجه به فرا رسیدن ماه محرم و برگزاری مراسم مذهبی و عزاداری در مساجد و تکایا و همچنین توزیع نذورات و غذا در این ایام، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی توصیه هایی را در این مورد یادآوری کرده است که در زیر میآید:
* با توجه به اینکه احتمال بروز بیماری های مرتبط با غذا، به ویژه بیماریهای عفونی روده ای در مکانهایی که به صورت دسته جمعی غذا تهیه و توزیع میکنند، بیشتر است، در صورت عدم رعایت ضوابط بهداشتی، مسمومیتهای غذایی نیز در این اماکن پخش خواهد شد.
* هرگونه پخت و پز باید در مکانهایی که دارای شرایط بهداشتی است، صورت پذیرد.
* کلیه افراد درگیر در توزیع آب، چای و غذا بایستی قبلا نسبت به دریافت کارت معاینه پزشکی (که به صورت رایگان در اختیار آنها قرار می گیرد) اقدام نمایند و بهداشت فردی (مثل شستشوی دست ها قبل از طبخ غذا) را رعایت کنند.
* برای آب شرب، حتما از آب آشامیدنی سالم و تصفیه شده استفاده شود.
* مواد غذایی اولیه برای تهیه غذا، حتما سالم بوده و ترجیحا مشمول بسته بندی مجاز باشند.
* برای تهیه غذا از فرآوردههای دامی با کشتار مجاز یا بسته بندی شده مورد تایید این وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی استفاده شود.
* از نمک های بسته بندی یددار و تصفیه شده در تهیه و پخت غذا استفاده شود.
* در صورت مصرف سبزی خوردن یا سالاد، نسبت به شستشوی بهداشتی آنها اقدام شود. (هم با محلول ضد عفونی کننده و هم با مایع ظرفشویی شسته شوند.)
* در صورت استفاده از ظروف یک بار مصرف در توزیع مواد غذایی گرم، از ظروف فوم دار مخصوص استفاده شود.
* توزیع آب، شربت و یا شیر در بین دستههای عزاداری و یا در مراسم، با لیوان یک بار مصرف صورت گیرد و از ورود لیوان و پارچ به داخل ظروفی که آب و شربت داخل آن است، جلوگیری شود.
* ظروف مورد استفاده در توزیع آب، چای و غذا، به طور مستمر شسته و گندزدایی شوند.
* در هنگام توزیع غذا، افراد توزیع کننده از راه رفتن روی سفرهها خودداری کنند.
* از قرار دادن غذای پخته شده برای مدت زمان طولانی (حداکثر دو ساعت) در دمای محیط خودداری شود و در صورت لزوم، مواد غذایی پخته شده در دمای زیر 40 درجه و یا بالای 60 درجه سانتیگراد نگهداری شوند.
* از نگهداری مواد غذایی خام و پخته در مجاورت هم و در داخل یک یخچال یا سردخانه خودداری شود.
* ذبح و قربانی احشام در جلوی دستههای عزاداری و یا در محل تکایا و مساجد، باید با هماهنگی سازمان دامپزشکی و در شرایط بهداشتی صورت گیرد و ذبح به گونه ای صورت گیرد که خونابه آنها پخش نشود.
* تهیه و نصب وسایل اطفا حریق، به منظور کنترل و جلوگیری از آتش سوزیهای احتمالی در اماکن برگزاری مراسم ضروری است.
* نسبت به جمع آوری زیرسیگاریها و نصب تابلوهای ممنوعیت استعمال دخانیات، به منظور عدم استعمال آن در تکایا و حسینیهها اقدام کنند.
* وسایل و تجهیزات مشترک از جمله چادر نماز، حوله و غیره به منظور جلوگیری از بیماری های واگیردار پوستی را جمع آوری کنند.
رعایت ضوابط بهداشتی در ماه محرم
با عنایت به اینکه طبق سنت حسنه در ماه محرم همزمان با برگزاری جلسات و مراسم مذهبی در مساجد و تکایا، توزیع نذورات و غذا توسط هموطنان عزیز و هیئت امناء مساجد صورت میگیرد . از طرفی بروز بیماریهای مرتبط با غذا بویژه بیماریهای عفونی روده ای در مکانهائیکه به صورت دسته جمعی غذا تهیه و توزیع میگردد بیشتر میباشد که درصورت عدم رعایت ضوابط بهداشتی از جمله بهداشت فردی، محیطی و مواد غذایی در این اماکن و مراسم عمومی با مسمومیت های گسترده مواجه خواهیم شد .
بمنظور پیشگیری از بروز و شیوع هر گونه بیماری مرتبط با آب و غذا و حفظ و ارتقاء سلامت جامعه موارد ذیل رعایت گردد :
1 – هر گونه پخت و پزباید در مکانهاییکه دارای حداقل شرایط بهداشتی و مورد تایید مراکز بهداشت محل صورت گیرد .
2 – کلیه افراد درگیر در توزیع آب ، چای ، غذا بایستی قبلاً نسبت به دریافت کارت معاینه پزشکی اقدام نمایند و رعایت بهداشت فردی آنها ضروری است .
3 – مواد غذایی اولیه حتماً سالم و بهداشتی باشد ترجیحاً از مواد غذایی مشمول بسته بندی که مورد تایید وزارت بهداشت است استفاده شود .
4 – از فرآورده های دامی با کشتار مجاز و یا بسته بندی شده که مورد تایید وزارت بهداشت وسازمان دامپزشکی است استفاده شود .
5 – از نمک های بسته بندی یددار تصفیه شده دارای مجوز بهداشتی و آرم استاندارد در تهیه و پخت غذا و مصرف روی سفرهها استفاده شود.
6-در هنگام توزیع غذا، از راه رفتن افراد توزیع کننده غذا از روی سفره ها جلوگیری گردد.
7-از نگهداری مواد غذایی پخته شده در دمای محیط به مدت طولانی ( حداکثر دو ساعت ) خودداری گردد . در صورت الزام به نگهداری بیشتر از دو ساعت باید مواد غذایی پخته شده در دمای زیر 4 درجه و یا بالای 60 درجه سانتیگراد نگهداری شود .
8-از نگهداری مواد غذایی خام و پخته شده در مجاورت هم در یخچال و یا سردخانه خودداری شود .
9-در صورت توزیع سبزی و سالاد سالمسازی آنها الزامی است .
10-ضمن نصب تابلوهای ممنوعیت استعمال دخانیات و جمع آوری زیر سیگاریها از استعمال مواد دخانی در محل های مسقف جلوگیری گردد.
11-آب آشامیدنی باید مورد تایید مقامات بهداشتی محل باشد ، ترجیحاً از شبکه های عمومی استفاده گردد .
12-تهیه و نصب وسایل اطفاء حریق بمنظور کنترل و جلوگیری از آتش سوزیهای احتمالی الزامی است .
13-ایمنی مراکز فوق از نظر پرتگاههای موجود، راهپله ها و نرده ها و سیم کشی برق و غیره رعایت شده و قبل از شروع مراسم، کنترل لازم توسط افراد متخصص صورت پذیرد .
14-نسبت به جمع آوری وسایل و تجهیزات مشترک از جمله چادرنماز، حوله و غیره به منظور پیشگیری از بیماریهای پوستی واگیر اقدام گردد .
15-شستشو و گندزدایی مستمر ظروف چند بار مصرف که برای توزیع آب ، چای و مواد غذایی استفاده میشود صورت پذیرد .
16-در صورت استفاده از ظروف یکبار مصرف برای توزیع چای و مواد غذایی گرم از ظروف گیاهی ( بر پایه نشاسته ذرت ) گردد.
17-ضمن رعایت نظافت ، شستشو و گندزدایی مستمر سرویس های بهداشتی نسبت به نصب سیستم لوله کشی مایع دستشویی اقدام گردد .
18 – زباله های تولید شده به صورت بهداشتی جمع آوری ، انتقال و دفع گردد .
19- توزیع آب ، شربت و یا شیر در بین دستههای عزاداری و یا در مراسم با لیوان یکبار مصرف صورت گیرد، از فرو بردن لیوان و پارچ به داخل ظروفی که آب و شربت داخل آن است جلوگیری شود .
20 – ذبح و قربانی احشام در جلوی دسته های عزاداری و یا در محل تکایا و مساجد باید با هماهنگی سازمان دامپزشکی و در شرایط بهداشتی صورت گیرد ، بنحوی که خونابه پخش نشود .
21-کلیه افرادی که قصد توزیع نذورات را دارند باید با هماهنگی مسؤولین و هیئت های امنای مساجد و تکایا نسبت به دریافت مجوز بهداشتی از مرکز بهداشت محل اقدام نمایند .
ذبح و قربانی احشام در جلوی دستههای عزاداری و یا در محل تکایا و مساجد باید با هماهنگی سازمان دامپزشکی و در شرایط بهداشتی صورت گیرد.
با توجه به اینکه احتمال بروز بیماریهای مرتبط با غذا، به ویژه
بیماریهای عفونی رودهای در مکانهایی که به
صورت دسته جمعی، غذا تهیه و توزیع میشود، بیشتر است، در صورت عدم
رعایت ضوابط بهداشتی، مسمومیتهای غذایی نیز در این اماکن گسترده خواهد بود. در این اطلاعیه با تاکید براین
که هرگونه پخت و پز باید در مکانهایی که دارای
حداقل شرایط بهداشتی و مورد تایید مراکز بهداشت محل صورت
گیرد، آمده است: کلیه افراد درگیر در توزیع آب، چای و غذا ضمن رعایت بهداشت فردی، بایستی قبلاً نسبت به دریافت
کارت معاینه پزشکی اقدام کنند و همچنین توزیع غذاها
در ظروف یکبار مصرف گیاهی صورت گیرد: ذبح و قربانی احشام در جلوی دستههای عزاداری
و یا در محل تکایا و مساجد
باید با هماهنگی سازمان دامپزشکی و در شرایط بهداشتی صورت
گیرد به نحوی که خونابه آنها پخش نشود. در این اطلاعیه بر لزوم استفاده از مواد غذایی سالم و بهداشتی،
فرآوردههای دامی با کشتار مجاز و یا بسته بندی شده
مورد تایید وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی، استفاده از نمکهای
بسته بندی یددار تصفیه شده، سبزی و سالاد سالمسازی شده و آب آشامیدنی سالم تاکید شده و آمده است: توزیع
آب، شربت و یا شیر در بین دستههای عزاداری و
یا در مراسم با لیوان یکبار مصرف گیاهی صورت گیرد و از ورود
لیوان و پارچ به داخل ظروفی که آب و شربت داخل آن است جلوگیری شود.
این اطلاعیه همچنین بر ضرورت رعایت ایمنی مراکز و اماکن
برگزاری مراسم تاکید میکند: تهیه
و نصب وسایل اطفاء حریق به منظور کنترل و جلوگیری از آتشسوزیهای
احتمالی ضروری است. در اطلاعیه وزارت بهداشت همچنین آمده است ضمن نصب تابلوهای ممنوعیت استعمال دخانیات و
جمعآوری زیرسیگاریها در اماکن برگزاری
مراسم، از استعمال مواد دخانی در محلهای مسقف جلوگیری شود