10 نشانه اصلی دیابت
دیابت بویژه دیابت نوع دوم، بیماریای است که به صورت مستقیم با الگوی زندگی انسان مرتبط بوده و محصول زندگی مدرن است.فقدان تغذیه مناسب، عدم کنترل مناسب روی تغذیه و بیتحرکی همگی از عوامل تشدید کننده احتمال بروز دیابت هستند. سایت اینترنتی هلت می آپ در مقالهای 10 نشانه مهم دیابت را اعلام کرده است که عبارتند از:
1. افزایش غیرعادی تشنگی و تکرر ادرار 2. گرسنگی افراطی3. کاهش ناگهانی وزن 4. کاهش سرعت بهبود زخمها 5. خستی و تحریک پذیری غیرمعمول 6. تار شدن دید 7. خشکی پوست 8. بیحسی و کرخت شدن دستها و پاها 9. افزایش عفونتهای پوستی 10. سردردهای مکرر.به گفته متخصصان؛ دیابت بیماری جدی است که حتی بیش از سایر امراض کشنده مثل ایدز و سرطان قربانی میگیرد و تنها راه مقابله با آن افزایش الگوی سالم در زندگی روزمره است.
اگر سرما خورده اید یا گلودرد دارید سریع به پزشک مراجعه کنید و در صورت لزوم چند روز در خانه بمانید و استراحت کنید اگر با داشتن بیماری به مدرسه بروید ممکن است بقیه همکلاسی ها و دوستان شما هم بیمار شوند
در چند روزی که در خانه استراحت می کنید با دوستانتان تماس بگرید و در مورد درس ها و تکالیف جدید خبر بگیرید. تکالیفتان را انجام بدهید تا از درس عقب نمانید .
برای ارتقای سلامت خود و دوستانتان در تمیز نگهداشتن کلاس و محیط مدرسه کوشا باشید.
هر وقت احساس کردید دیدتان ضعیف شده و خوب تخته را نمی بینید سریع به پدر و مادرتان اطلاع بدهید و برای تهیه عینک اقدام کنید. عینک تان را همیشه مخصوصا در کلاس درس به چشم داشته باشید.
وقتی به خانه می آیید اول دست هایتان را با آب و صابون بشویید بعد سر میز غذا بنشینید دست ها از مهمترین عوامل انتقال آلودگی به بدن ما هستند
اتاقتان را همیشه تمییز نگه دارید. گاهی باقی ماندن گرد و غبار روی فرش باعث رشد میکروب ها و قارچ ها و ایجاد مشکلات بهداشتی و ناراحتی های تنفسی می شود.
صابون خمیری یا کاغذی ٬ چند برگ دستمال کاغذی و لیوان آب شخصی همراه داشته باشید. هنگام عطسه کردن جلوی دهانتان را با دستمال بگیرید .
قبل از خوردن غذا و قبل و بعد از دستشویی رفتن دستهایتان را با آب گرم و صابون با دقت و حداقل به مدت بیست ثانیه بشویید .
بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید . شب قبل از خواب و صبح بعد از خوردن صبحانه مسواک بزنید. بعد از خوردن شیرینی و شکلات و مواد قندی دندان هایتان را مسواک بزنید و یا با آب بشویید
بیماران دیابتی باید در هنگام ورزش کردن نکات زیر را مد نظر داشته باشند :
1- انتخاب ورزش مورد علاقه
2- شروع آهسته ی فعالیتهای ورزشی
3- ورزش روزانه
4- پوشیدن جورابهای نخی
5- بررسی میزان قند خون در صورت امکان قبل و بعد از انجام فعالیتهای ورزشی سنگین
6- همراه داشتن غذا برای نگه داشتن قند خون در سطح فعالیت، در طول فعالیت ورزشی.
در صورتی که احساس کاهش قند خون کردید، (لرزش، عرق کردن، سستی زانوها، تپش قلب،...) موادی مثل آب پرتقال یا هر نوع آب میوه (1لیوان) و یا 1قطعه آب نبات مصرف کنید و این احساس را به هیچ عنوان نادیده نگیرید.
7- نوشیدن آب و مایعات غیرقندی در طی ورزش و بعد از آن.
8- زمانی که دچار درد قفسه سینه یا درد شدید در ناحیه پا شدید، ورزش را متوقف کنید.
9- پاها را قبل و بعد از هر ورزش، از نظر بریدگیها، قرمزی و تاول کنترل کنید.
10- از پیاده روی طولانی و پیمودن مسافتهای زیاد که خطر تاول زدن و سایر آسیبها به پا را افزایش می دهد، خودداری کنید.
11- به خاطر داشته باشید در هنگام ورزش، بهخصوص پیاده روی و دویدن از کفشهای راحت استفاده کنید تا احتمال آسیب رساندن به پاها را به حداقل برسانید.
12- توصیه میشود ورزش را روزانه در ساعتهای معین، به ویژه زمانی که سطح قند خون در حداکثر میباشد، انجام دهید. بهترین برنامه، نرمش صبحگاهی بعد از صبحانه به مدت حداقل 10دقیقه در فضای آزاد یا در اتاق با پنجره باز میباشد.
13- قبل از برنامه ورزشی یک غذای سبک مانند یک عدد میوه یا یک ساندویچ پنیر میل نمایید. این عمل در ورزشهای سبک مثل نرمشهای کوتاه مدت لازم نیست.
14- در صورتی که ورزش بیش از نیم ساعت طول بکشد، خوردن غذایی ساده مثل یک عدد میوه، یک لیوان آب میوه، یک ساندویچ کوچک ضروری است.
15- اگر میزان قند خون بیش از 250 میلی گرم در دسی لیتر باشد، ورزش نکنید، زیرا فعالیت ورزشی در این حالت، سبب تشدید افزایش سطح قند خون میشود.
انجام ورزش در افرادی که قند خون کنترل شده ندارند، موجب افزایش بیشتر قند خون آنان میشود، زیرا بدون انسولین کافی در بدن، در عضلهای که در حال ورزش میباشد، مصرف قند خون افزایش نمییابد، علاوه بر آن تولید قند در کبد بالا میرود و باعث وخیم شدن وضعیت دیابت شما میشود. اما در افرادی که قند خون آنها کم تر از 250 میلیگرم در دسی لیتر باشد، ورزش منجر به کاهش مطلوب قند خون خواهد شد.
16- چنانچه پیش از شروع ورزش دچار خستگی بیعلت، کسالت، گیجی، تنگی نفس یا تپش قلب هستید، ورزش نکنید.
17- در صورتی که قصد دارید ورزشهای شدید و سنگین انجام دهید، با پزشک خود مشورت کنید.
1- سعی کنید به تنهایی مسافتهای طولانی در کوه را طی نکنید.
2- اطرافیان را در جریان دیابت خود قرار دهید.
3- هر گونه علائم قند خون را جدی بگیرید و سریع وارد عمل شوید.
4- همیشه مواد قندی به همراه داشته باشید.
5- از خستگی بیش از حد در کوهنوردی خودداری کنید.
6- از کفشهای مناسب جهت کوهنوردی استفاده کنید.
7- پاهای خود را قبل از شروع کوهنوردی مورد بررسی قرار دهید.
8- قبل از شروع کوهنوردی مقداری مواد قندی مصرف کنید.
9- با پزشک خود در خصوص کاهش انسولین تزریقی در روز کوهنوردی و روز بعد از آن مشورت نمایید.
ادامه مطلب ...فردی که به خدا ایمان داشته باشد، در حقیقت بر موجودی متکی شده است که علم، قدرت و خیرخواهی بی نهایتی دارد؛ از این رو ترس، دلهره، اضطراب و تزلزل در درونش ایجاد نمیشود و احساس بی نیازی و آرامش برایش ایجاد میشود.
قرآن کریم رساترین پیام الهی برای بشریت است که مهمترین هدف آن، هدایت انسان به سمت فلاح و رستگاری است. از آنجا که انسان سالم در انجام وظایف خود و رسیدن به رستگاری موفقیت بیشتری دارد، اسلام بر حفظ سلامتی بدن و عدم تحمیل وظایف بیش از حد توان بر خود تأکید کرده است.
انسان موجودی دو بعدی (مادی و معنوی) است و قرآن کریم نیز به هر دو بعد نظر دارد و میخواهد جسم و جان هر دو را شفا دهد.
«هُوَ الَّذی أَنْزَلَ السَّکینَةَ فی قُلُوبِ الْمُؤْمِنینَ لِیَزْدادُوا إیمانًا مَعَ إیمانِهِمْ»؛ «او کسی است که آرامش را در دلهای مؤمنان نازل کرد تا ایمانی بر ایمانشان بیفزایند»(فتح: 4)
فردی که به خدا ایمان داشته باشد، در حقیقت بر موجودی متکی شده است که علم، قدرت و خیرخواهی بی نهایتی دارد؛ از این رو ترس، دلهره، اضطراب و تزلزل در درونش ایجاد نمیشود و احساس بی نیازی و آرامش برایش ایجاد میشود.
«وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ »؛ «و هر کس بر خدا توکّل کند، کفایت امرش را میکند.»(طلاق: 3)
توکل کردن بر خدا در حقیقت داشتن پشتیبانی قدرتمند برای آدمی در حل مشکلات است. تمام کسانی که بر خدا توکل کردهاند، هیچ گاه ناامید نشده و تکالیف خویش را به خوبی به انجام رساندهاند؛ زیرا نگران آینده نیستند و در هر صورت به وظیفه عمل مینمایند.
«قُل لَّن یُصِیبَنَا إِلاَّ مَا کَتَبَ اللّهُ لَنَا هُوَ مَوْلاَنَا وَ عَلَی اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ»؛ «بگو جز آنچه خدا برای ما مقرر داشته، هرگز به ما نمیرسد؛ او سرپرست ماست و مؤمنان باید تنها بر خدا توکل کنند.»(توبه : 51)
فردی که چنین اعتقادی را در وجود خود محکم کرده باشد، با تبعات حوادث بهتر و راحتتر سازگاری خواهد کرد.
«لَقَدْ خَلَقْنَا اْلإِنْسانَ فی کَبَدٍ»؛ « که ما انسان را در رنج آفریدیم (و زندگی او پر از رنجهاست)»(بلد: 4)
انسانی که به چنین حقیقتی اعتقاد راسخ داشته باشد، خود را برای مقابله با آنها آماده میکند.
اسلام به ازدواج و روابط خانوادگی، اهمیت بسیاری داده و از عزلت و گوشه گیری نهی کرده است که این خود، از تأثیر عمیق دینی، اجتماعی و روانی آن بر فرد حکایت دارد: «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فی ذلِکَ َلآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ»؛ «و از نشانه های او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد؛ در این نشانههایی است برای گروهی که تفکّر میکنند.»(روم: 21)
«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ »؛ «مؤمنان برادر یکدیگرند»(حجرات: 10) گستره حمایت اجتماعی در اسلام، از محدوده کوچک خانواده آغاز میشود و خویشاوندان، همسایگان، شهروندان و حتی به گونه ای کل جامعه بشری را در بر میگیرد.
یکی از اموری که به انسان آرامش میبخشد، یاد خداست: «أَلا به ذکرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»؛ «آگاه باشید، تنها با یاد خدا دلها آرامش مییابد.»(رعد: 28)
نتیجه این آرامش، ایجاد آرامش زود هنگام در روان و جسم فرد میشود: «ثُمَّ تَلینُ جُلُودُهُمْ وَ قُلُوبُهُمْ إِلی ذِکْرِ اللّهِ»؛ «سپس برون و درونشان نرم و متوجه ذکر خدا میشود»(زمر: 23)
دوری از یاد خدا نیز زندگی را دشوار میسازد: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْری فَإِنَّ لَهُ مَعیشَةً ضَنْکًا»؛ «و هر کس از یاد من روی گردان شود، زندگی (سخت و) تنگی خواهد داشت.»(نمل: 62)
یاری خواستن از قدرت بی نهایت خداوند، نوعی رابطه میان انسان و پروردگار برقرار میسازد: «أَمَّنْ یُجیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ»؛ «یا کسی که دعای مضطرّ را اجابت میکند و گرفتاری را برطرف میسازد.»(طه: 124)
راز و نیاز با خدا با آداب مخصوص و به صورت منظم نوع دیگر رابطه میان انسان و پروردگار میباشد و به آدمی آرامش میبخشد: « وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»؛ « از صبر و نماز یاری جویید؛ (و با استقامت و مهار هوسهای درونی و توجه به پروردگار نیرو بگیرید.)»(بقره: 45)
قرآن کریم از طرفی انسان را به خوردن غذاهای پاک و مفید توصیه میکند و از طرف دیگر او را نسبت به مصرف غذاهای مضر باز میدارد و این دو دستور، سلامتی و بهداشت جسم انسان را تأمین میکند؛ همان گونه که آرامش روانی و بهداشت اجتماعی انسانها را با قید حلال بودن تأمین میکند: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ»؛ «ای کسانی که ایمان آوردهاید! از نعمتهای پاکیزه ای که به شما روزی دادهایم، بخورید.»(بقره: 172)
«وَ کُلُوا مِمّا رَزَقَکُمُ اللّهُ حَلالاً طَیِّبًا»؛ «و از نعمتهای حلال و پاکیزه ای که خداوند به شما روزی داده است، بخورید.»(مائده: 88)
اسلام خوردن غذاهای پلید و خبیث را حرام کرده است: «وَ یُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَبائِثَ»؛ «و ناپاکیها را تحریم میکند.»(اعراف: 157)
پرخوری و اسراف در قرآن مورد نکوهش قرار گرفته است: «کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفین»؛ «(از نعمتهای الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمیدارد.»(اعراف: 31)
اگر تغذیه از حالت اعتدال خارج شود، برای انسان ضرر دارد و سلامت جسمی او را به خطر میاندازد.
«إِنَّما حَرَّمَ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةَ وَ الدَّمَ وَ لَحْمَ الْخِنْزیرِ وَ ما أُهِلَّ بِهِ لِغَیْرِ اللّهِ»؛ «خداوند، تنها (گوشت) مردار، خون، گوشت خوک و آنچه را نام غیرِ خدا به هنگام ذبح بر آن گفته شود، حرام کرده است»(بقره: 173)
«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ ... رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»؛ «ای کسانی که ایمان آوردهاید! شراب و قمار ... پلید و از عمل شیطان است، از آنها دوری کنید تا رستگار شوید.»(مائده: 90)
تابستان کم کم فرا می رسد و ما باید برای آمدنش آماده باشیم. نکاتی که در زیر آمده است به شما کمک می کند تا تابستانی سالم را پشت سر بگذارید:
سلامت پوست در تابستان
پوست و پوشش
پوشش افراد باید متناسب با فصل باشد، به این ترتیب:
* در فصل گرم بهتر است لباس های روشن نخی بپوشید، چون استفاده از لباس های مشکی و نایلونی موجب افزایش دمای بدن به 39 تا 40 درجه می شود.
* علاوه بر این، تعریق زیاد با چنین پوشش هایی، شرایط مناسبی را برای رشد باکتری ها و قارچ ها فراهم می کند.
تعریق پوست می تواند عوارض بسیار زیاد و ناراحت کننده ای داشته باشد، اثرات لکه های عرق به صورت جوش هایی روی صورت و گردن کودکان و دانه های سفید براق پُرآب، اطراف بینی و زیر پلک های افراد بالغ نمود پیدا می کند که با تعریق مجدد تشدید می شود. علاوه بر آن به علت ترشح عرق، ضایعات عفونی در زیر بغل، کشاله ران و نقاطی مانند اطراف سینه و پشت گردن ایجاد و موجب خارش، التهاب و قرمزی پوست می شود.
پوست و شنا
کلر آب استخر می تواند باعث ابتلا به اگزماهای شدید پوستی، خشکی شدید پوست و گاهی اوقات ریزش مو شود. بنابراین لازم است پیش و پس از رفتن به استخر، زیر دوش، بدن کاملا شسته شود و پس از استخر از کرم های مرطوب کننده استفاده کرد.
پوست و ورزش
نکات بهداشتی که در استفاده از وسایل ورزشی در سالن ها باید مورد توجه قرار گیرد:
* جنس روکش بیشتر وسایل ورزشی از جنس نایلون است و رطوبت و عرق روی آن باقی می ماند که می تواند باعث ایجاد قارچ و لک روی پوست شود. بنابراین پیش از استفاده از این وسایل حتما باید دوش گرفت سپس برای استفاده از این وسایل، حوله جداگانه ای روی آن انداخت.
* استفاده از حوله خشک کردن بدن، بر روی وسایل ورزشی باعث می شود که افراد از خود، بیماری قارچی بگیرند. علاوه بر آن، پس از ورزش باید سریع دوش گرفت و بدن خود را با مواد شوینده ای شست و شو داد که از سوی پزشک یا داروخانه توصیه شده است.
پوست و آفتاب
سوختگی با آفتاب، میزان گلبول سفید بدن را کاهش می دهد. زیرا گلبول های سفید که در مویرگ ها قرار دارند توسط اشعه ماوراء بنفش موجود در نور خورشید از بین می رود.
پیشگیری از آفتاب سوختگی
1- از مواجه شدن غیر ضروری در آفتاب خود داری کنید.
2- حداکثر تابش اشعه ماورائ بنفش بین ساعات 10 صبح تا 4 بعد از ظهر است. در این ساعات در محیط های بسته به سر برید و اگر در محیط بیرون هستید در سایه باشید زیرا سایه می تواند تا 50 درصد باعث کاهش اثرات اشعه ماورائ بنفش شود.
* در روزهای ابری هنوز اشعه ماورائ بنفش وجود دارد و ممکن است آفتاب سوختگی رخ دهد.
* با بالا رفتن در ارتفاعات، شدت اشعه ماورائ بنفش افزایش می یابد. با افزایش ارتفاع هر 300 متر، 4 تا 5 درصد شدت آن افزایش می یابد. بنابراین به کسانی که به کوه نوردی می روند توصیه می شود با توجه به این نکته از کرم های ضد آفتاب استفاده کنند.
* از گرفتن حمام آفتاب و برنزه کردن پوست باید پرهیز کرد.
* از رفتن به سالن های مخصوص برنزه کردن و استفاده از اشعه های مصنوعی نیز باید خود داری کرد. در صورتی که خیلی تمایل به برنزه شدن دارید می توانید از کرم های مخصوص برنزه کردن استفاده کنید تا ضمن محافظت ازاشعه آفتاب، رنگ دلخواه تان را نیز به دست آورید.
3- از ضد آفتاب ها به شکل صحیح استفاده کنید:
* پوست باید تمیز و خشک باشد.
* یک ربع تا نیم ساعت قبل از بیرون رفتن از ضد آفتاب استفاده شود.
* مقدار ضد آفتاب باید کافی باشد؛ 2 میلی گرم به ازائ هر سانتی متر مربع و یا یک بند انگشت برای کل صورت.
* هر 2 تا 4 ساعت، بسته به نوع ضد آفتاب، بایستی تکرار شود.
* ضد آفتاب باید روی کل نواحی در معرض نور مانند: صورت، پشت گردن و گوش ها و پشت دست ها مالیده شود.
* در زمان های شنا در استخر های رو باز از ضد آفتاب های واتر پروف یا مقاوم به آب استفاده شود. مدت دوام این ضد آفتاب ها 80 دقیقه است.
4- از پوشش مناسب استفاده کنید:
* لباس می تواند به عنوان یک عامل محافظت کننده از آفتاب باشد.
* لباس هایی که بافتی فشرده دارند و لباس های ضخیم محافظت بیشتری اعمال می کنند.
* آستین لباس باید بلند باشد.
* لباس خیس محافظت کمتری دارد.
* از کلاه های نقاب دار استفاده شود. لبه آن ها باید 7/5 تا 10 سانتی متر باشد.
* از دستکش برای پوشش دست ها استفاده شود.
* از عینک های آفتابی استفاده شود. این ها علاوه بر محافظت از چشم، از پوست اطراف چشم ها نیز محافظت می کنند.
مسمومیت غذایی در فصل گرما
علائم و نشانه های مسمومیت غذایی بسته به علل پیدایش، تفاوت دارند؛ اما بیشتر مسمومیت ها منجر به بروز یک یا چند نشانه زیر خواهند شد:
تهوع، استفراغ، اسهال آبکی، درد شکمی، بی اشتهایی، خستگی و تب.
علائم و نشانه ها ممکن است در عرض چند ساعت پس از خوردن مواد غذایی آلوده یا حتی چند روز بعد شروع شوند.
عوارض
شایع ترین عارضه مسمومیت، کم آبی بدن(از دست دادن شدید آب، املاح و مواد معدنی ضروری) است.
مسمومیت غذایی در اکثر موارد به خودی خود در عرض 48 ساعت بهبود می یابد؛ اما برای داشتن حسی بهتر نکات زیر را رعایت کنید:
* به معده خود استراحت دهید و خوردن و آشامیدن را برای چند ساعت متوقف کنید.
* سعی کنید تکه ای یخ را مکیده یا آب کافی بنوشید.
* پس از بهبود نسبی، به تدریج شروع به خوردن و نوشیدن کنید و از غذاهایی که هضم آن ها ساده تر است شروع کنید. اگر تهوع شما برگشت، دوباره خوردن را قطع کنید.
* بیماری و کم آبی بدن، باعث خستگی و ضعف شما می شود پس استراحت را فراموش نکنید.
مقابله و پیشگیری
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است پس این کارها را فراموش نکنید:
* دست ها، ظروف و سطوح مربوط به مواد غذایی را مرتب بشویید.
* مواد غذایی خام را جدا از مواد آماده مصرف، نگهداری کنید.
هنگام خرید، آماده کردن غذا یا نگهداری آن ها، گوشت، مرغ و ماهی را جدا از مواد غذایی دیگر نگه دارید.
* پخت غذاها باید در درجه حرارت مطمئن صورت گیرد. عوامل بیماری زا اغلب در دمایی بین 63 تا 74 درجه سانتی گراد از بین خواهند رفت.
* غذاهای فاسد شدنی را بی درنگ در یخچال یا فریزر قرار دهید. اگر ماده غذایی ای را قرار نیست طی دو روز آینده مصرف کنید حتما در فریزر قرار دهید.
* مواد غذایی منجمد را در دمای اتاق قرار ندهید. امن ترین شیوه برای آب کردن یخ غذاها، استفاده از یخچال یا مایکروویو(انجمادزدایی) است. ریختن آب سرد روی غذا نیز شیوه ای مطمئن خواهد بود.
* این نکته را همیشه به یاد داشته باشید؛ اگر به سلامت غذایی اطمینان ندارید، آن را مصرف نکنید.
کارشناسان و متخصصان تغذیه، عفونتهای رودهای را از شایعترین بیماریهای فصل تابستان میدانند که کودکان و سالمندان را به عنوان آسیبپذیرترین افراد جامعه بیش از هر گروه سنی دیگری تهدید میکنند.
دنیایی که در آن زندگی میکنیم، گاه و بیگاه شاهد چالشی جدید در عرصه سلامت انسانهاست. برخی از بیماریها به دلیل طبیعت واگیردار خود، در مقاطع زمانی متفاوت و گاه غیرقابل پیشبینی، جمعی از افراد جامعه را به صورت گروهی مبتلا کرده و موجب خسارتهای جانی و مالی قابل توجهی میشوند. اینگونه وقایع بهداشتی را اصطلاحاً اپیدمی یا همهگیری مینامند.
بیماریهایی چون آبله، طاعون، سرخک و آنفلوآنزا موارد متعددی از اپیدمیهای وحشتناک را در جامعه بشری از خود به یادگار گذاشتهاند.
هرچند ارتقای سطح زندگی و ابداع واکسن برای بسیاری از بیماریها در جهان معاصر، خطر اپیدمی بسیاری از این بیماریها را کاهش داده یا به کلی از بین برده است، اما هنوز در مواردی، برخی بیماریها به ویژه در ماههای گرم سال از اهمیت ویژهای برخوردار میشود؛ چرا که بسیاری از میکروبها و ویروسها در فصول گرم و مرطوب سال فعالیت بیشتری دارند و از این رو در روزهای فصل گرم، شاهد ابتلای مردم به انواع بیماریهای خطرناک و در عین حال شایع هستیم.
کارشناسان و متخصصان تغذیه، عفونتهای رودهای را از شایعترین بیماریهای فصل تابستان میدانند که کودکان و سالمندان را به عنوان آسیبپذیرترین افراد جامعه بیش از هر گروه سنی دیگری تهدید میکنند.
مهمترین علت شیوع عفونتهای رودهای به ویژه در فصل تابستان استفاده از مواد غذایی مانده، حرارت ندادن کافی غذاهای سرد شده، مصرف زرده تخممرغ نیمپز و مصرف بستنیها و آبهای آلوده است. از آنجا که بیماریهای شایع در ماههای گرم سال اغلب هنگام مسافرت و در مکانهای تفریحی و گردشی بروز میکنند، لذا بهتر است غذاها در منزل تهیه گردند یا از رستورانها و اغذیهفروشیهای معتبر خریداری شوند.
غذا باید به طور کامل بپزد و از مصرف غذاهای نیمپز همانند بیفتک و... خودداری شود. ضمن این که حتیالمقدور سعی شود غذا بلافاصله پس از تهیه، مصرف شده و از استفاده ی مجدد در وعدههای غذایی دیگر پرهیز شود. در غیر این صورت غذای باقیمانده در یخچال نگهداری شود و در صورت استفاده مجدد حتماً غذای مصرفی در دمای بالای 60 درجه گرم شود.
این استاد دانشگاه همچنین جوشاندن آب را مهمترین راه از بین بردن باکتریها و انگلها دانسته و تصریح میکند آب آلوده یکی از مهمترین راههای ابتلا به بیماری اسهال در افراد به ویژه کودکان است.
مسمومیتهای غذایی
اغلب متخصصان، شایعترین بیماریهای فصل گرما را مسمومیتهای غذایی و در پی آن اسهال و استفراغ میدانند. به گفته کارشناسان، این بیماری اغلب کودکان زیر 5 سال را گرفتار میکند.
بر اساس پژوهشهای به عمل آمده، هر کودک زیر 5 سال، به طور تقریبی سه بار در سال به بیماری اسهال مبتلا میشود که این آمار در برخی مناطق، 9 بار در سال است.
این پژوهش ها همچنین نشان میدهد کودکان زیر 5 سال، 15 درصد روزهای زندگی خود را با بیماری اسهال میگذرانند و همچنان 80 درصد مرگ و میر کودکان زیر 2 سال ناشی از اسهال است.
این آمارها به خوبی گویای اهمیت و ضرورت جلوگیری از بیماریهای شایع فصل تابستان به ویژه اسهال در کودکان زیر 5 سال است.
خوشبختانه این بیماری در سالهای اخیر از طریق مصرف محلول خوراکی او. آر. اس کنترل شده و میزان مرگ و میر کودکان به حداقل رسیده است.
در اسهال حاد که بین 7 تا 14 روز به طول میانجامد، در هر بار مقدار زیادی آب از بدن بیمار دفع شده و مدفوع فرم آبکی دارد، ولی در اسهال مزمن مدفوع کمتر آبکی بوده و خون و بلغم دارد. ضمن این که عامل اسهال حاد، ویروسها و در برخی موارد باکتریها هستند، حال آن که عامل اسهال مزمن، باکتریهایی چون آمیب و انگل هستند.
وقتی سطح سواد عمومی بالا میرود و مردم نکات آموزشی را مطالعه میکنند و پیامهای بهداشتی به آنها منتقل میشود، شاخصهای بهداشتی ارتقا مییابد و بیماریهای رودهای قابل کنترلتر میشوند.
بیماریهای عفونی روده از جمله وبا، اسهال خونی، بیماریهای انگلی و حصبه از مهمترین بیماریهایی هستند که طی سالهای گذشته باعث مرگ و میر بسیاری در کشورمان شدند.
مهمترین راه انتقال این بیماریها، عدم رعایت بهداشت فردی و نشستن دستها قبل از غذا است. مردم تصور میکنند که آب چاه، برکه، رودخانهها و چشمهها که ظاهر شفافی دارند، برای نوشیدن مناسب هستند، در حالی که این آبها دارای انواع انگل هستند و خوردن آنها باعث بیماریهای رودهای میشود که ممکن است چندین سال علائمی نشان ندهند.
گندزدایی آب در محل مصرف از راههای پیشگیری از وباست، به طوری که با استفاده از کلر به موازات تهیه و تدارک مخازن مطمئن میتوان از آب آشامیدنی سالم استفاده کرد.
گندزدایی آب، یک فرآیند از عملیات تصفیه است که در نتیجه آن باکتریهای موجود در آب از بین میروند. یک فرد میتواند با داشتن حداقل یک لیتر آب برای آشامیدن و دو لیتر برای تهیه غذا و مصرف ضروری شستشو در روز، زنده بماند.
سبزیجات و میوه های خام باید به دقت شسته و ضدعفونی شوند، در غیر این صورت باعث ابتلا به بیماریهای رودهای میگردند. گاهی اوقات میبینیم افراد کاهو را بدون این که خوب ضدعفونی کنند، مصرف میکنند و این باعث ایجاد بیماری کیست هیداتیک میشود.
بیماری کیست هیداتیک توسط نوعی کرم ایجاد میشود که انتقال آن از طریق سبزیهای آلوده است. برای اطمینان از انتقال نیافتن این بیماریها، باید پس از پاک کردن انواع سبزی، آنها را در ظرف پر از آبی قرار داد و مقداری مایع ظرفشویی یا پرکلرین روی آن ریخت و پس از 5 دقیقه شست، طوری که کفی روی آنها باقی نماند تا کاملاً آلودگی آنها برطرف شود.