ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 |
خوردن و آشامیدن در نگاه دین بهره گیری از نعمت الهی در مسیر بندگی خداست، از همین رو در آموزههای دینی برای این رفتار توصیههایی آمده است؛ از جمله نهی از خوردن و آشامیدن به سان بیگانگان.امام صادق(ع) میفرمایند: امیرالمومنین(ع) پیوسته میفرمودند: امور این امت همواره به خیر و صلاح خواهد بود، مادامی که به سان بیگانگان غذا نخورد و لباس نپوشد، پس هرگاه چنین کردند خدا خوارشان میکند.
در زیر به برخی از آداب غذا خوردن مورد پسند اسلام و توصیه شده توسط آن اشاره می کنیم.
حلال خوری
رسول خدا(ص) میفرمایند: هر کس غذای حلال بخورد فرشتهای بالای سرش بایستد و برایش آمرزش بخواهد تا از خوردن فارغ شود.
شست و شوی دست
رسول خدا(ص) میفرمایند: شست و شوی دست پیش از غذا فقر را دور میکند و پس از غذا غم را بزداید و دیده را بهبود بخشد.
امیر المومنین(ع) فرمودند: شستن دست پیش از غذا و پس از آن، روزی را زیاد میکند.
امام باقر(ع) میفرمایند: صاحبخانه پیش از غذا قبل از همه و پس از غذا بعد از همه دستان خود را میشوید.
گفتن بسم الله
رسول خدا(ص) میفرمایند: با جماعت بخورید و بسم الله الرحمن الرحیم بگویید تا برکت غذا زیاد شود.
امام کاظم(ع) میفرمایند: هنگام نوشیدن بسم الله الرحمن الرحیم بگویید و پس از آن الحمدالله رب العالمین.
مرحوم صدوق میگوید: روایت شده که هر کس فراموش کرد برای هر نوع غذایی بسم
الله بگوید،(پس از یادآوری) بگوید: بسم الله علی اوله و آخر.
سپاسگزاری
رسول خدا(ص) میفرمایند: پاداش کسی که میخورد و سپاس آن را میگزارد همانند کسی است که برای خدا روزه میگیرد.
راه نرفتن
امام صادق(ع) میفرمایند: در حال راه رفتن غذا نخور مگر از روی ناچاری.
ایستاده غدا نخوردن
انس گوید: رسول خدا(ص) از ایستاده آشامیدن نهی فرمودند. پرسیدم: ایستاده غذا خوردن چه حکمی دارد؟
فرمودند: خوردن بدتر است.
ندمیدن
رسول خدا(ص) میفرمایند: در خوردنی و آشامیدنی فوت نکنید.
نخوابیدن
رسول خدا(ص) میفرمایند: در حالی که بر شکم خوابیدهاید غذا نخورید.
داغ نبودن
رسول خدا(ص) میفرمایند: از غذای داغ بپرهیزید زیرا برکت را میبرد و غذای سرد بخورید، چرا که هم گواراست و هم برکتش بیشتر است.
با طهارت بودن
امیرالمومنان(ع) فرمودند: رسول خدا(ص) از غذا خوردن هنگام جنابت نهی فرمود.
ساده نشستن
امیرالمومنان(ع) فرمودند: بر سر سفره به سان غلام و بنده بنشینید و یک پا را بر روی پای دیگر نگذارید و چهار زانو ننشینید چرا که خدای عز و جل اینگونه نشستن و صاحب آن را دشمن میدارد.
به آرامی خوردن
امام صادق(ع) فرمودند: نشستن بر سر سفره را طولانی کنید چرا که از عمرتان به شمار نمیآید.
توجه به مصلح غذایی
امام صادق(ع) می فرماید: هرگاه پنیر و گردو باهم خورده شوند در هر یک شفایی هست؛ ولی اگر جداگانه خورده شوند در هر یک دردی هست.
رعایت غذا(ومیوه) هر فصل
امام رضا(ع) می فرماید: به اندازه توان و میل خود در تابستان غذای با طبع سرد و در زمستان غذای با طبع گرم و در دو فصل دیگر غذای معتدل بخود.
به پشت خوابیدن پس از غذا
امام صادق(ع)می فرماید: (کمی)به پشت داراز کشیدن پس از سیری بدن را فربه، غذا را گوارا و درد را ریشه کن می کند.
بهره گیری از سبزی
امام رضا(ع) میفرمایند: من از سفرهای که در آن سبزی نباشد غذا نمیخورم.
سرنکشیدن ظرف
رسول خدا(ص) میفرمایند: از سر مشک(و ظروفی مثل پارچ) آب ننوشید و نیز فرمود: بسان چارپایان آب ننوشید. با دستانتان بیاشامید که بهترین ظرفهای شمایند.
پس از دیگران نوشیدن
رسول خدا(ص) میفرمایند: کسی که به گروهی آب میدهد خودش پس از دیگران آب بنوشد.
آروغ نزنید
رسول خدا(ص) میفرمایند: هر که در دنیا زیاد آروغ بزند در قیامت گرسنگیاش بیشتر خواهد بود.
و نکات بسیار دیگری از این دست که: ظرف غذا و آّب طلا نباشد، از سمت دستگیره ظرف ننوشید، شکسته نبودن محل نوشیدن و ... .
در پایان به این روایت موکد اشاره کنیم که رسول خدا(ص) میفرمایند: خدا سه چیز را دوست دارد: کم حرفی، کم خوابی و کم خوری. غذایتان را با یاد خدا و نماز هضم و ذوب کنید و با شکم پر نخوابید که سنگدل میشوید.
خوردن و آشامیدن در نگاه دین بهره گیری از نعمت الهی در مسیر بندگی خداست، از همین رو در آموزههای دینی برای این رفتار توصیههایی آمده است از آن جمله آداب سفره و آداب نوشیدن است.
وعده های غذایی
امام رضا(ع) می فرماید : در جسم انسان رگی به نام((عشاء)) وجود دارد که چنانچه شخص شام نخورد آن رگ تا صبح وی را نفرین کند.
برخی آداب سفره
گروهی غذاخوردن
رسول خدا(ص) می فرماید: محبوب ترین غذا نزد خدا آن است که دست ها بر آن بسیار باشد. جمعی غذا بخورید و پراکنده نباشید، چرا که برکت در اجتماع است.
از نزد خود برداشتن
رسول خدا(ص) می فرماید: هر گاه سفره گسترده شد از نزد خود بخور و از پیش روی همنشین خود غذا برندار و از قله (نقطه برجسته آن) غذا نخور، زیرا برکت از بالای آن می آید.
به آرامی خوردن
امام صادق(ع)می فرماید: نشستن بر سر سفره را طولانی کنید، چرا که از عمرتان به شمار نمی آید.
اجابت دعوت
رسول خدا(ص) می فرماید: اینکه کسی به غذایی فراخوانده شود ولی نپذیرد یا بپذیرد ولی نخورد از موارد جفاست.
غذا نخوردن بدون دعوت
رسول خدا(ص) می فرماید: هشت گروه اگر مورد اهانت قرار گیرند جز خود را سرزنش نکنند: یکی از آنها کسی است که بر سر سفره ای حاضر شود که به آن دعوت نشده است.
رهنمودهای امام مجتبی(ع) درباره سفره:
امام مجتبی(ع) می فرماید: درباره سفره دوازده نکته است که هر مسلمانی باید آنها را بداند: چهار نکته فرض(لازم)، چهار نکته مستحب و چهار نکته از ادب است؛ اما لازم:شناخت خدا، خشنودی از خدا، بسم الله گفتن(یاد خدا) و الحمدلله گفتن(سپاس داشتن)؛ اما سنت: دست شستن پیش از غذا؛ نشستن بر سمت چپ بدن، با سه انگشت خوردن و لیسیدن انگشتان(اگر با دست بخورد)و اما ادب: از نزد خود خوردن،لقمه کوچک برداشتن، خوب جویدن و کم نگریستن به چهره دیگران.
آداب نوشیدن
با دست شسته
رسول خدا(ص)می فرماید: دستانتان را بشویید، آن گاه در آن ها آب بنوشید، چرا که هیچ ظرفی پاکیزه تر از دست نیست.
طلا نبودن ظرف
رسول خدا(ص)می فرماید:کسی که در ظرف طلا و نقره غذا می خورد یا نوشیدنی می آشامد در شکم خود آتش دوزخ را غرغره می کند.
از سمت دستگیره ظرف ننوشید
رسول خدا (ص)می فرماید: آب را از سمت دستگیزه آن ننوشید؛ چرا که محل جمع شدن چرک و آلودگی است.
ایستادن
امام صادق(ص) می فرماید: ایستاده آب نوشیدن در روز غذا را گوارا می کند و در شب زردآب می آورد.
گردآوری خرده های غذا
رسول خدا(ص) به امیرمومنان (ع)فرمود: غذایی را که در سفره ات می ریزد بخور، چرا که فقر را از تو دور می کند و آن مهریه ی حورالعین است و هر کس آن را بخورد قلبش سرشار از علم و حلم و ایمان و نور شود.
پرخوری
رسول خدا (ص)می فرماید: خدا سه چیز را دوست دارد: کم حرفی، کم خوابی و کم
خوری؛ نیز فرمود: غذایتان را با یاد خدا و نماز هضم و ذوب کنید و با شکم پر
نخوابید که سنگدل می شوید؛ باز فرمود: هر که در دنیا ( بر اثر پرخوری )
زیاد آروغ بزند در قیامت گرسنگی اش بیشتر خواهد بود.
لقمان به پسرش فرمود:پسرم! هرگاه معده پر شد اندیشه می خوابد ، حکمت گنگ می شود و اندام ها از عبادت باز می مانند.
سیره پیامبر(ص) در خوردن و آشامیدن
رسول خدا (ص)غذای داغ نمی خورد تا سرد شود و می فرمود: خدا به ما آتش نخورانده است. غذای داغ برکت ندارد پس آن را سرد کنید، و آن حضرت هرگاه غذا می خورد بسم الله می گفت و با سه انگشتش از غذای پیش روی خود می خورد و از غذای جلوی دیگران میل نمی کرد و خوردن غذا را پیش از دیگران آغاز می کرد و با سه انگشت ابهام(شست) و انگشت کنار آن(سبابه) و انگشت وسط می خورد و گاهی از انگشت چهارم کمک می گرفت و (گاهی) با همه کف دستش غذا می خورد و با دو انگشت غذا نمی خورد و می فرمود: با دو انگشت خوردن کار شیطان است.
راوی گوید : هر گاه رسول خدا (سلام الله علیه واله و سلم) غذا می خورد، به فرد روبه روی خود لقمه تعارف می کرد و هنگام نوشیدن، به کسی که در سمت راست او بود آب می داد.
پیامبر(ص) هنگام آب نوشیدن در ظرف آب تنفس نمی کرد و هنگام تنفس ظرف را از دهانش دور می کرد.
امام صادق(ع) می فرمود : غذای پیامبر(ص) نان جو بدون خورشت و روغن بود.