مفهوم خود مراقبتی

خود مراقبتی اقدامات و فعالیتهای آگاهانه ، آموخته شده و هدفداری است که توسط فرد به منظور حفط حیات و تامین و ارتقاء سلامت خود و خانواده انجام میشودخود مراقبتی قسمتی از زندگی روزانه است و جایگزین مراقبت تخصصی و سازمانی نیست بلکه مکمل آن است و بیشتر به معنای تعامل با سیستم مراقبت از سلامت است تا استقلال از سیستم مراقبت تخصصی ، مهمترین دستاوردهای تقویت خود مراقبتی این است که افراد تصمیمات درستی درباره استفاده صحیح از مراقبتهای بهداشتی بگیرند و رفتارهای مراقبت از خود را به طور مناسب انتخاب و اجرا کنند خودمراقبتی عملی است که در آن هر فردی از دانش، مهارت و توان خود به عنوان یک منبع استفاده می کند تا به طور مستقل از سلامت خود مراقبت نماید.

                              استقلال = قدرت تصمیم گیری فرد درباره سلامت خود

خود مراقبتی جزء لاینفک تمام سطوح مراقبتهای بهداشتی اولیه و تخصصی بوده ، بنابراین اندکی تسهیل در روند اجرای خود مراقبتی می تواند وضعیت بهداشتی ، اقتصادی و اجتماعی کل جمعیت را بهبود بخشد.

عبارت خود مراقبتی اشاره دارد  به مجموعه فعالیتی هائی که فرد برای بهبود وضعیت جسمی ، روحی و روانی خود انجام می دهد.

 فعالیتهائی است  که فرد  را به مراقبت از خود متعهد می کند . زمانیکه افراد از نظر کمی ، کیفی قادر به مراقبت از خود نیستند بایستی مورد حمایت قرار بگیرند این حمایت می باید توسط اعضای خانواده ، نهاد های اجتماعی ، و مراقبین سلامت انجام میگیرد.

 تئوری خود مراقبتی برای اولین بار در حوزه سلامت توسطOREM   مطرح شد و در اصل مفهوم اصلی ان بیان دیدگاه انسان نسبت به خود است مراقبت از خود فعالیت پایداری است که توسط خود فرد ، برای فرد ، از زمان تولد تا مرگ اتفاق می افتد.

·         در این دیدگاه انسان خود هم عمل کننده است و هم هدف عمل .

·         خود مراقبتی فرایندی است که فرد طی ان از سلامت خود خفاظت می کند.

·         خود مراقبتی نیاز به حمایت دارد.

·         خود مراقبتی از مسئولیت انسان در قبال خود سخن می گوید.

·         نتیجه گراست.

·         خود مراقبتی از انتقاد از خود شروع می شود.

·         در این رویکرد توان و ظرفیتها فرد لازم و ضروری است .

·         این مراقبت ها نتیجه محور است  و بدنبال کسب هدفهای تعیین شده برای سلامت است.

·         قابلیت و تمایل به انجام عمل نیز ضروری است.

·         مراقبت از خود مهارت تدریجی است و به مرور زمان و با کسب تجربه ، آموزش و تربیت حاصل می شود .

·         مهمترین قسمت مراقبت  ، توانائی «انتقاد از خود»  و  « مدیریت خود» است .

·         خود مراقبتی فقط به معنی مراقبت از خود فرد نیست و مراقبت از فرزندان، همسایگان، هم محلی ها، همشهریان، پرسنل، دوستان، و محیط زیست را نیز شامل می شود.

حمایت از  خود مراقبتی   شامل موارد زیر است.

·         تامین اطلاعات در زمینه سلامت و کمک به کسب اطلاعات  مورد نیاز و تفسیران

·         فراهم سازی ابزار های توانمند سازی در زمینه های مختلف و فراهم سازی ابزارهای ساده و کاربردی برای ارزیابی خود

·         آموزش مهارتهای زندگی

·         هدایت گروههای اجتماعی ، تشکل ها و انجمن ها و فراهم سازی شبکه های اجتماعی سالم سلامت محور

·         کمک به تغییر نگرش نسبت به سبک زندگی

·         ایجاد محیط سالم برای مشارکت و کارهای گروهی

ویژگی های خودمراقبتی

·         داوطلبانه

·         آموخته شده

·         حق و مسئولیت همگانی

·         بخشی از مراقبتهای نوزادان، کودکان، نوجوانان و میانسالان و سالمندان

·         مراقبت از بزرگسالانی که قادر به خودمراقبتی نیستند

حیطه های خود مراقبتی ارتقای سلامت

·         اصلاح شیوه زندگی - پیشگیری از بیماری  - ارزیابی علایم -  حفظ سلامت  -  درمان بیماری -  توان بخشی

فواید خود مراقبتی

·         50 ٪ کاهش در روزهای غیبت از کار

·         40٪ کاهش در مراجعه به پزشکان عمومی

·         50٪ کاهش در بستری بیمارستانی

·         50٪ کاهش در مراجعه به مراکز اورژانس   

·         17٪ کاهش در مراجعه به پزشکان متخصص

مزایای فردی خودمراقبتی

·         انرژی ما را تجدید می کند.

·         استرس ما را کاهش می دهد.

·         چشم اندازی نو و احساسی مثبت برای زندگی به ما می بخشد.

·         احساس شادی، آرامش و صلح را در ما ایجاد می کند.

·         احساس سلامت وتندرستی در جسم خود می کنیم.

·         اعتماد به نفس و عزت نفس ما را افزایش می دهد.

·         شور و شوق زندگی و انگیزه موفقیت ما را افزایش می دهد.

هدف نظام جامع حمایت از خود مراقبتی

هدف نظام جامع حمایت از خود مراقبتی ،‌افزایش رفتارهای خود مراقبتی و ارتقای سلامت از طریق رویکرد توانمند سازی است در یک نظام خود مراقبتی اهداف کلی یک برنامه تقویت خود مراقبتی می تواند تلفیقی از گزینه های زیر باشد:

·         ایجاد انگیزه مناسب در فرد

·         ایجاد دانش سلامت و افزایش سواد بهداشتی

·         تقویت حسن ارزشمندی و برداشت فرد از خود

·         تقویت باور خود کارامدی فرد

·         افزایش مهارت استفاده از منابع سلامت فرد

·         ایجاد تعامل مناسب بین دریافت کنندگان و ارائه دهندگان خدمات سلامت

·         ایجاد مهارت های زندگی لازم به تناسب موضوع

·         نتایج حمایت از خود مراقبتی

·         بهبود سلامتی و کیفیت زندگی

·         افزایش رضایت بیماران

·         منطقی شدن استفاده از خدمات (نیاز کمتر به مشاوره ارائه دهندگان خدمات در مراکز مراقبت اولیه بهداشتی

·         کاهش ویزیت بیماران سرپایی و کاهش استفاده از منابع بیمارستانی

·         کاهش هزینه های سلامت

·         تاثیر دراز مدت برنامه خود مراقبتی

·         بسیاری از شواهد حاصل از مطالعات متعدد حاکی از آن است که مداخلات ارتقاء سلامت و خود مراقبتی در زمینه های مختلف ارتقاء سلامت مردم موثر بوده است

علائم زیر به ما کمک می کنند بدانیم که آیا به اندازه کافی از خود مراقبت می کنیم یا نه:

·         پایین بودن انرژی

·         استرس و ناامیدی

·         کمبود انگیزه

·         کمبود شور و اشتیاق به زندگی

·         مشکلات عاطفی(به راحتی گریه کردن، زود خشمگین شدن و...)

·         احساس ضعف و خستگی

·         مشکلات اشتها و خواب

پس از خودت مراقبت کن

·         غذای سالم بخور          

·         از ورزش لذت ببر          

·         احساس خوبی داشته باش              

·         از زندگی لذت ببر

دانلود فایل : خودمراقبتی1

دانلود فایل : خودمراقبتی2

دانلود فایل : خودمراقتبی3

دانلود فایل : خودمراقبتی4

دانلود فایل : خودمراقتبی5

دانلود فایل : خودمراقبتی6