مکمل های ورزشی و رژیم های غذایی از تهدید تا سلامت

گفتگو با دکتر کاوه خبیری عضو هیئت علمی جشنواره

هرکدام از مکمل‌های غذایی در نقش مکمل ورزشی ، ویژگیهای مخصوص به خود را دارند و پژوهش‌ها نشان می‌دهد که برخی از آنها ممکن است در بهبود عملکرد ورزشکاران مؤثر باشند. دکتر کاوه خبیری عضو هیئت علمی جشنواره تناسب اندام و بدنسازی، از تهدید تا سلامت در خصوص اثرات و نقش مکمل‌های ورزشی، طی گفتگوی اختصاصی با سایت اطلاع رسانی جشنواره ، می گوید: آگاهی از این موارد می‌تواند به ورزشکاران و خانواده آنها کمک نماید تا علاوه بر آشنایی با تاثیر واقعی این دسته از مکمل‌های غذایی یا مشتقات آنها ، فریب تبلیغات کاذب را نخورند.

دکتر خبیری، رئیس شورای تغذیه کمیته ملی المپیک معتقد است: اطلاع رسانی باید بی طرف و بر مبنای تحقیقات علمی صورت گیرد و در نهایت قضاوت و انتخاب روش برخورد با آنها بر عهده مخاطبین قرارگیرد. استفاده از عناوین جذاب و مورد پسند ورزشکاران در توصیه‌ی مصرف مکمل‌ها از جمله مواردی است که عموما توسط سودجویان در این حوزه برای فروش بیشتر بکار می‌رود و رنگ و بویی از ریا و تزویر دارد. دکتر کاوه خبیری مدرس بین‌المللی تغذیه ورزشکاران، در مثالی پیرامون اسید های آمینه شاخه دار که یکی از پر مصرف ترین انواع مکمل‌های ورزشی در بین ورزشکاران است می گوید: باوجودیکه این اسید های آمینه در فهرست طبفه بندی انستیتو ورزش استرالیا که از مراکز تحقیقاتی معتبر در حوزه‌ی ورزش قهرمانی است، جزو گروه سوم معرفی شده است و عملا مورد تایید علمی نیست، اما متاسفانه بسیاری از ورزشکاران تمایل به مصرف آنها را دارند و بررسی‌های مستند نشان می‌دهد اغلب اثراتی که در گزارشات موردی حکایت از بهبود عملکرد ورزشی پس از مصرف این مکمل‌ها را دارد ناشی از اثرات تلقینی و یا اثرات مثبت ورزش مداوم وپیوسته است که سودجویان برای فروش بیشتر محصولات آنها را به مکمل‌ها نسبت می‌دهند و با طراحی تحقیقاتی هدفمند که با انتخاب گروه‌های شرکت کننده‌ی نامناسب و جهت‌گیری‌های خاص در روش‌شناسی تحقیقات باعث نتیجه‌گیری اثرات مثبت آنها می‌گردند. بیشتر این بررسی‌ها که عموما سفارشی و یا کپی برداری شده هستند. تعبیری بر دوختن کت برای استفاده از دگمه است که با کمی تأمل و دقت در مسیر اجرا و نتایج حاصل از آنها می‌توان دریافت که از اول هدف تائید مکمل را دارند.

دکتر کاوه خبیری معتقد است: ورزشکاران را می‌توان به تعبیری ساده به دو گروه تقسیم کرد. گروه اول کسانی هستند که " ورزش می‌کنند تا زندگی کنند " و هدف آنها داشتن زندگی سالم و پویا و فعال است" که اکثریت ورزشکاران را شامل می‌شود، و گروه دوم کسانی هستند که " زندگی می‌کنند تا ورزش کنند" و عملا طی دوره‌ی جدی ورزش خود نه تنها لذتی از زندگی نمی‌برند بلکه مانند افرادی اسیر، در بند فشارهای نامتعارف روحی و جسمی قرار دارند و با سپری شدن دوران کوتاه مدت جذابیت‌های موردی اسارت ورزشی، دچار انواع بیماری‌های مزمن و حاد شده و بقیه‌ی مدت زندگی را با محدودیت های شدید سپری می‌نمایند. اینکه انتخاب کنیم جزو کدام دسته باشیم با خودمان است و باید فریب عوامل محیطی و حاشیه‌ای را نخوریم. در این مسیر استفاده از توصیه‌های مستند و کاربردی که توسط متخصصین نام آشنا و دلسوز حوزه‌ی سلامت ارائه می‌شود، می‌تواند سودمند باشد.

دکتر خبیری  در خصوص نقش اطلاع رسانی متخصصین و رسانه‌ها اعلام می‌دارد. متاسفانه گروهی از متخصصین که البته چندان زیاد هم نیستند طی سال‌های اخیر برای کسب سود و درآمد بیشتر نه تنها بیش از حد واقعی به تائید مصرف مکمل‌ها می‌پردازند بلکه برخی متاسفانه جزئی از پروسه‌ی کسب درآمد در این شرکت‌ها شده‌اند که تأمل و نظارت بیشتر مسئولان را می‌طلبد.اما کماکان رسانه‌های ارتباط جمعی و متخصصین دلسوز جامعه نیز وجود دارند که با تمام قوا و بضاعت علمی خود با اعتقادی راسخ و بی‌شائبه به اطلاع رسانی و انتقال حقایق می‌پردازند و حضور در این عرصه را به مانند جهاد با متخاصمین می‌پندارند و اقدام می‌کنند. خوشبختانه برخی از سایت‌های معتبر علمی مثل "به‌سایت ایران" که تنها سایت بین المللی علمی و به زبان فارسی است در این راستا با ایجاد کانون‌های گفتگو و پرسش و پاسخ علمی در حوزه‌های مختلف تغذیه و سلامت من‌جمله حوزه‌ی ورزشی در این زمینه فعال می‌باشند، ضمنا در این سایت علاوه بر تعیین وزن مناسب و نمایه‌ی توده بدنی، برنامه‌ی غذایی نیز به رایگان داده می‌شود که جای تقدیر و تشکر دارد.

دکتر خبیری عضو هیات علمی دانشگاه و به سایت ایران معتقد است: ورزشکاران برای حفظ سلامتی خود باید الگوهای غذایی مشابه افراد عادی جامعه داشته باشند اما با توجه به انرژی بیشتری که نسبت به افراد عادی نیاز دارند، استفاده‌ی متعادل و متنوع از برنامه‌ی غذایی که توسط کارشناسان دوره دیده در این حوزه تنظیم و پیشنهاد می‌شود، می‌تواند تمام نیاز آنها به کربوهیدرات، پروتئین، چربی، ویتامین، مواد معدنی و آب کافی را بدون استفاده از مکمل‌ها تامین نماید. هرگونه افراط و تفریط در مصرف مواد غذایی و دریافت مواد مغذی می تواند سلامت افراد ازجمله ورزشکاران را به مخاطره اندازد. وی معتقد است: قربانی کردن سلامت به بهانه کسب موفقیت بیشتر در صحنه های ورزشی امری نابخشودنی است.

منبع:http://www.behsite.ir/content/news/2163/