عصبکشی یا درمان ریشه دندان یا روت کانال تراپی (Root canal Therapy) از سه کلمه Root به معنای ریشه، و Canal به معنای مجرا و Therapy به معنی درمان تشکیل شده که مفهوم کلی آن درمان مجرای ریشه دندان میباشد.
بنابراین درمان ریشه عبارت است از: نجات یا درمان دندانی که به علت پوسیدگی وسیع مجاور عصب، در معرض از دست رفتن میباشد.
قسمت اعظم ساختمان دندان را عاج تشکیل میدهد. درون عاج فضایی وجود دارد که شامل عصب و شبکه مویرگی است که اصطلاحاً به آن پالپ گفته میشود.
پالپ از شاخههای اصلی اعصاب و عروق در انتهای ریشه منشعب میشود و از درون کانال هایی که در ریشه وجود دارد به این فضا میرسد. حس دندان، تغذیه، عاج سازی و دفاع میکروبی از اعمال پالپ به شمار میآیند.
بافت نرم پالپ ممکن است تحت تأثیر میکروب ها عفونی شده و عفونت را در مسیر ذکر شده به استخوان اطراف ریشه منتقل کند. در چنین مواردی تمام این بافت توسط دندانپزشک برداشته شده، محفظه پالپ و کانال ها تمیز و به نحو مطلوبی پر میشود.
چه عواملی باعث آسیب پالپ می شوند؟
- پوسیدگی های دندانی اگر درمان نشوند، بعد از تخریب مینا و عاج به پالپ رسیده و باعث التهاب، ورم و بیماری پالپ آن میگردند.
- ضربه ناگهانی به دندان حتی در مواردی مانند ضربه قاشق و یا شکستن تخمه، پسته و بادام، پرکردگیهای وسیع، شکستگی و ترک دندان، تحلیل و سایش شدید دندان ها و بیماری های پیشرفته لثه در ایجاد ورم و بیماری پالپ نقش دارند.
- بعضی از مواد ترمیمی دندان نیز باعث آسیب پالپ می شوند.
علائم آسیب پالپ
- معمولاً دندان درد وجود دارد که می تواند درد خودبخودی، درد هنگام جویدن و یا حتی موقع دراز کشیدن باشد.
- دندان به غذاها و نوشیدنی های گرم و سرد حساسیت زیاد نشان میدهد.
- گاهی نیز ممکن است بیمار درد نداشته باشد و بدون علامت باشد که در این مواقع معاینات پرتونگاری موجب تشخیص زودرس میشود.
- پوسیدگی عمیق یا ضایعه ای در انتهای ریشه و نیز تورم و یا تخلیه چرک از دندان و یا انتهای آن وجود داشته باشد.
لزوم درمان ریشه دندان یا عصب کشی
در صورت عدم معالجه ریشه دندان، سیر بیماری نهایتاً منجر به کشیدن و یا از دست دادن دندانآبسه، درد، عفونت شدید و نهایتاً از دست دادن دندان خواهد بود. خواهد شد. عوارض عدم درمان شامل:
اگر پالپی که ملتهب و دردناک است درمان نشود، درد آن بیشتر می شود. باید توجه داشت که از بین رفتن درد دندان، نشانه بهبودی پالپ دندان نیست و عفونت به سیر خود ادامه میدهد.
در صورت معالجه عصب دندان، دندان حفظ میشود. وجود دندان باعث حفظ استخوان نگهدارنده آن میگردد.
نحوه درمان ریشه دندان یا عصب کشی
دندانپزشک بعد از بیحس نمودن دندان، اقدام به برداشتن پوسیدگی و تراش حفره پالپ دندان نموده و پالپ عفونی را از ریشه خارج میکند. بعد از تمیز نمودن و خشک کردن مجرای ریشه و دندان، جای خالی پالپ را با موادی که به همین منظور ساخته شدهاند، پر میکند.
هر گاه دندانپزشک مطمئن شود عفونتی در دندان وجود ندارد، مجرای ریشه و فضای پالپ را پر میکند و سپس ترمیم قسمت تاج دندان صورت میگیرد.
بعد از درمان ریشه، نحوه ترمیم تاج دندان بستگی به نسج باقیمانده و دندان مبتلا دارد. در دندان هایی که متحمل نیروهای سنگین جویدن هستند و یا پوسیدگی آنها شدید بوده، توصیه میگردد که با ترمیمهای مطمئنتری چون روکش های فلزی و چینی بازسازی شوند.
در طول مراحل ترمیم، بسته به تشخیص دندانپزشک ممکن است پرتونگاری در دفعات انجام گیرد.
معالجه ریشه اکثر دندان ها را میتوان در یک جلسه انجام داد، ولی بعضی از دندان ها ممکن است به دو یا چند جلسه زمانی نیاز داشته باشند که در این موارد دندان ها در پایان جلسات، معمولاً پانسمان موقت میشوند. به طور کلی عصب کشی، در 1 تا 3 جلسه 30 دقیقه ای تا یک ساعتی انجام میشود.
مراقبت بعد از عصب کشی
پس از اینکه عصب کشی تمام شد و دندان توسط مواد ترمیمی مناسب پر شد، این دندان مثل سایر دندان ها بایستی برای همیشه باقی بماند.
رعایت کامل بهداشت دهان و دندان و معاینه مرتب توسط دندانپزشک به این امر کمک شایانی مینماید.
چرا عصب کشی دردآور است؟
در دندان هایی که به ضربه حساس بوده اند و یا در اثر آلودگی میکروبی، عروق و اعصاب دندان از بین رفته و عفونی شده اند، احتمال درد بیشتر است. گسترش پوسیدگی به ناحیه داخلی دندان، موجب درد ریشه می شود.
در جریان درمان ریشه، اگر عروق و اعصاب از بین نرفته باشند، در روند درمان ریشه، این عروق و اعصاب دچار پارگی می گردند و ملتهب شده و عفونت ایجاد شده و ناحیه بسیار دردناک می شود.
لازم است در مورد دندان های کرسی (جونده) حتما در شروع درمان، این سطوح تا حدی کوتاه گردند. در غیر این صورت درد تداوم خواهد داشت، چون در هنگام ضربه یا قرار گرفتن دندان ها روی هم، موجب تحریک ناحیه انتهای ریشه و ایجاد درد خواهد شد.
درد عصب کشی چقدر طول می کشد؟
معمولا این درد طی روزهای اول پس از درمان طبیعی است و به مرور زمان کاهش می یابد. بسیاری از بیماران، پس از درمان ریشه دردی ندارند. در شرایطی که درد بیمار تداوم یابد، لازم است بررسی عصب کشی توسط دندانپزشک انجام شود.
درمان درد دندان
- مصرف مسکن های ضدالتهابی غیرکورتونی (مثل ایبوپروفن و ژلوفن) نیم ساعت قبل از شروع درمان ریشه یا بلافاصله پس از این درمان و تداوم آن بعد از درمان.
- بهتر است از دهان شویه گرم استفاده نمود و از فشار آوردن بر روی دندان عصبکشی شده برای مدتی خودداری نمود.
آیا دندان بعد از عصب کشی، تیره می شود؟
امروزه با پیشرفت روش ها، احتمال این تغییر رنگ ناچیز بوده و اگر اتفاق بیفتد نیز با استفاده از روش های سفید کردن و یا روکش های چینی و لامینت میتوان با آن مقابله کرد.
آیا دندانی عصب کشی شده، شکننده میشود؟
دندانی که پالپ آن درگیر میشود، معمولاً دارای پوسیدگی وسیع بوده که مقدار زیادی از مینا و عاج را از بین برده است. گاهی دندانپزشک ناچار میشود، مقداری از نسج سالم دندان را نیز برای دسترسی به پالپ بردار.
مجموعه این عوامل به علاوه خشک شدن دندان در اثر از دست دادن تغذیه داخلی سبب میگردد که دندان ضعیف و شکننده گردد.
با ترمیمهای خاص و یا روکش نمودن دندان میتوان از شکنندگی دندان جلوگیری نمود.
باورهای غلط در مورد تناسب اندام(1)
خیلی ساده می توان گمراه شد و به اشتباه افتاد، برای مثال دوستی یک نکته غلط در مورد ورزش و تمرین بدنی را به شما می گوید و شما ممکن است آن را به افراد دیگری که می شناسید بگویید و به همین راحتی یک تصور غلط گسترش می یابد.
ممکن است مربی کودک تان به شما توصیه ای نادرست بکند و شما از آن جا که آن را از بسیاری از والدین دیگر شنیده اید، چنین تصور کنید که حتما درست است. ولی متخصصین تغذیه و طب ورزشی بیان می دارند که باورهای غلط و نیمه درست بسیاری وجود دارند که برخی از آن ها ممکن است شما و خانواده تان را از برخورداری از بهترین و ایمن ترین ورزش ها و تمرینات بدنی بازدارند.
برخی از باورهای غلط بی ضرر هستند ولی بسیاری دیگر می توانند مضر باشند و سلامت افراد را به مخاطره بیندازند.
این باورهای مضر می توانند موجب بی ثمر گشتن ورزش و برخی مواقع حتی منجر به آسیب رساندن به بدن گردند.
یکی از دلایل رواج باورهای غلط آن است که واکنش ما در مقابل تمرینات بدنی قدری متفاوت است، بدین معنا که آن چه که ممکن است برای فردی مصداق داشته باشد ممکن است برای دیگری صحیح نباشد. ممکن است شما متوجه حقایق و نکته هایی در مورد تمرینات ورزشی شوید که تنها برای شما مصداق دارند و مخصوص خود شما هستند؛ که ممکن است برای دیگران این چنین نباشند.
برای آن که شما و خانواده تان در مسیر سالم تر و ایمن تر و لذت بخش تری از فعالیت بدنی قرار بگیرید، باید دانش خود را افزایش دهید، بدین منظور ما در این مقاله و مقاله ی بعدی برخی باورهای نادرست رایج در مورد ورزش و فعالیت بدنی را برای شما روشن می نماییم.
باور اول - دویدن بر روی تردمیل(نسبت به دویدن در خیابان ها و سنگفرش های خیابان)، استرس و فشار کمتری را به زانوهای شما وارد می سازند.
دویدن را با دیگر ورزش های کاردیو ادغام کنید و فقط دویدن را به عنوان ورزش انجام ندهید، برای مثال اگر از تردمیل استفاده می کنید در کنار آن از دستگاه دوچرخه ثابت و یا تمرین دهنده ورزشی بیضی شکل(elliptical machine) نیز استفاده کنید. با این شیوه زانوهای شما کمتر تحت فشار قرار می گیرد و می توانید دویدن را نیز برای سال های سال در برنامه ی ورزشی خود حفظ نمایید.
باور دوم: انجام یک تمرین ورزشی آئروبیک موجب می شود که متابولیسم بدن تان تا مدت ها پس از پایان ورزش بالا باقی بماند.
باور سوم: اگر در هنگام پیاده روی عرق نکنید بدین معناست که پیاده روی شما از شدت کافی برخوردار نیست و باید بر شدت آن افزود.
عرق کردن لزوما نشانگر تلاش و تقلای بدن نیست. عرق کردن می تواند راهی باشد برای این که بدن خودش را سرد کرده و دمای خود را کاهش دهد. لذا ممکن است بدون این که عرق کنید مقدار مشخصی کالری که مد نظرتان است را مصرف نمایید. می توانید برای افزایش کالری مصرفی تان از پیاده روی و تمرین با وزنه های کوچک بهره جویید.
باور چهارم: استفاده از وسایل بدن سازی راه کار ایمن تری برای ورزش کردن است، چرا که توسط آن ها همیشه ورزش را به صورت صحیح انجام می دهید.
تا زمانی که یک مربی حاذق برای شما نحوه ی تنظیم صحیح دستگاه و روش صحیح استفاده از آن را تشریح ننماید، ممکن است اشتباهات زیادی را در استفاده از دستگاه مرتکب شوید. در واقع وقتی اطلاعات کافی را نداشته باشید احتمال آسیب دیدن شما از طریق کار با وسایل ورزشی، به مراتب بیشتر از تمرین با وزنه ها و دیگر اشکال تمرینات بدنی غیر ماشینی است.
تحقیقات جدید نشان می دهد که تمرینات با وزنه می تواند درد مزمن در ناحیه گردن و شانه ها را تسکین دهد؛ مشکلی که در میان افرادی که زمان زیادی را صرف کار با کامپیوتر می کنند در حال افزایش است.
درد در ناحیه شانه و گردن معمولاً ریشه در ضعف عضلات تراپوزیوس فوقانی(Trapezius muscle) دارد که این عضلات، قسمت فوقانی کمر و شانه ها را به هم متصل نگه می دارند و به حرکت گردن کمک می کنند.
انجام کارهای مکرر و یکنواخت مثلاً کار با کامپیوتر یا کار در خط تولید، می تواند باعث کشیدگی یا ضعف در این ماهیچه گردد.
تحقیق کنونی روی 48 زن دانمارکی مبتلا به درد مزمن عضلات تراپوزیوس انجام گرفته است که اغلب آنان بیشتر وقت روزانه خود را صرف کار با کامپیوتر می کنند.
محققان به طور اتفاقی زنانی را انتخاب کردند تا تمرینات قدرتی کنترل شده و یا تمرینات ایروبیک انجام دهند و یا برای آنان مشاوره سلامتی انجام شود.
در مدت 10 هفته زنانی که در گروه تمرینات قدرتی بودند با استفاده از وزنه، عضلات گردن و شانه های شان را تمرین دادند و این کار را هفته ای سه بار و هر بار 20 دقیقه انجام دادند و زنانی که در گروه ورزش های ایروبیک بودند، با دوچرخه ثابت تمرین کردند. در هر دوی این گروهها، درد به میزان 70 تا 80 درصد کاهش یافت. اما در مقابل، گروه ورزش های قدرتی این تاثیر را زودتر دریافتند.
یافته های این تحقیق در نشریه آرتروز و روماتیسم منتشر شد.
نتایج نشان می دهند که تمرینات مخصوص درد در ناحیه گردن و شانه ها می توانند بیش از تمرینات عمومی بدن مفید واقع شوند. هر چه عضلات قوی تری داشته باشید درد کمتری در ناحیه مفاصل گردن خواهید داشت.
تمرینات با وزنه به خودی خود می تواند متابولیسم پروتئین سازی در عضلات را افزایش دهد که می تواند در ترمیم عضلات دردناک مؤثر باشد. علاوه بر این، عضلات قوی تر می توانند فشار بیشتری را تحمل کنند که باعث پیشگیری از بروز و پیشرفت درد می شود.
- همیشه گردن خود را در حالت ایستاده، نشسته یا در حال راه رفتن، صاف و عمود بر بدن نگه دارید؛ به طوری که هیچ زاویه ای با بدن نسازد.
- هرگز در حین نشستن در پشت میز کار، گردن خود را خم نگه ندارید بلکه اگر لازم است صندلی خود را کوتاه کنید یا ارتفاع میز را بالا ببرید تا مجبور به خم کردن گردن خود به مدت طولانی نباشید و یا اگر مجبور به انجام این کار هستید، هر از چند گاهی گردن خود را صاف کنید.
- اگر کارتان نشسته است و مجبور به خم کردن گردن خود هستید حتما با یکی از دستان تان از وزن سرتان و فشار روی مهره های گردنی بکاهید تا کمتر دچار صدمات گردن شوید.
- موقع مطالعه سعی کنید کتاب یا روزنامه را بالا نگه دارید، تا این که سر خود را زیاد خم کنید؛ چرا که این کار می تواند در دراز مدت آسیب زیادی به گردن شما برساند.
- حتیالامکان هنگام خوابیدن از بالشی کوتاه استفاده کنید به طوری که سرتان در امتداد بدن قرار گیرد و خم نشود.
- موقع رانندگی تا آنجا که می توانید به فرمان نزدیک بنشینید تا مجبور نباشید دست تان را دراز کنید و به فرمان برسانید.
- صندلی ای که روی آن می نشینید و رانندگی می کنید حتما باید تکیه گاهی برای گردن شما داشته باشد.
بر اساس نظر محققین و مطالعات انجام شده، درد گردن و شانه و شکایات ناشی از آن، در بین کاربران کامپیوتر گسترده و شایع است. دکتر فردریک گر محقق دانشکده بهداشت رولینز دانشگاه ایموری(Emory) در ایالت جورجیا بیان نمود که بیشتر از نیمی از کاربران کامپیوتر هر سال به عوارض و درد گردن و شانه مبتلا می شوند و بیشتر از یک سـوم آنها دچـار نقص یا مشـکلات حرکتـی گردن و شـانه می شوند. یک مطالعه روی 632 مرد و زن تازه استخدام شده که در هفته 15 ساعت یا بیشتر با کامپیوتر کار می کردند، انجام شد.
پژوهشگران تمام فعالیت ها و علائم موجود در افراد را به صورت یادداشت های روزانه به مدت 3 سال ثبت کردند و افرادی که علائم را گزارش می کردند توسط پزشکان ارزیابی می شــدند تا مشــخص شــود که آیا ناراحتی و عارضه ای دارند یا خیر؟
محققین اعلام نموده اند که این اولین مطالعه آینده نگر به منظور پی گیری یک گروه از کاربران کامپیوتر است، گرچه در مطالعات قبلی به تعداد کاربران کامپیوتر که از درد در یک نقطه خاصی شکایت داشته اند اشاره شده است. یافته های دیگر این مطالعه نشان می دهد که مشکلات در نواحی دست و بازو شایع می باشد. تقریباً 40 درصد افراد در هر سال از درد در نواحی فوق شکایت دارند و 21 درصد ازآنها دچار مشکلات شدیدی در این نواحی می شوند. بر طبق بررسی ها، زنان بیشتر از مردان مشکلات ناشی از کار با کامپیوتر را گزارش می کنند و بیشتر به این عوارض دچار می شوند، ولی علت این امر هنوز مشخص نشده است.
بر اساس نتایج یک مطالعه با نشـستن صـحیح در جلو کامپیوتر می توان درد و شرایط ناراحت کننده را کـاهش داد. قرار گرفتن صفحه کلید پایین تر از آرنج و یا در فاصله ای دور از کـاربر(زاویه داخلی آرنج بیشـتر از 121 درجه) باعث می شود که سـر به منظور نگاه کردن به مانیتور به سمت پایین انحراف داشته و خم شود. با استفاده از تکیه گاههای دست و بازو در صندلی می توان خطر علائم درد در شانه و گردن را کم نمود.
همچنین محققین نتیجه گرفتند که وقتی کاربر مدت زمان زیادی جلوی کامپیوتر بنشـیند، خطر پیش رونده درد بازو و دست او را تهدید می کند. افرادی که 20 سـاعت در هفته تایپ می کنند، کمی بیشتر از دو برابر دیگران به درد دست و بازو و گردن دچار می شوند.
ورزشهای مفید جهت گردن و شانه :
یک سری از تمرینات و ورزش ها می تواند از ضایعات کامپیوتر در گردن و شانه جلوگیری نماید. این تمرینها بایستی مرتباً تکرار شوند تا اثر آنها نمایان گردد.
کشش گردن:
ماهیـچه های گـردن را راسـت و کشیده نگه داریــد و آن را منقبض و محکم نگیرید. این روش ناراحتی های ناشی از حالت های قرار گرفتن بدن را بر طرف می کند(روی تصویر بالا کلیک کنید).
طبق شکل(1) راحت بنشینید، به شانه ها استراحت دهید و چانه خود را به طرف سینه متمایل کنید. چانه را تا جایی که می توانید به طرف شــانه چپ بچرخانید، طوری که هیچ فشاری به پشت گردن وارد نشود. 30 ثانیه در این حالت بمانید. این حرکت را برای سمت چپ نیز انجام دهید(شکل2).
طبق شکل(3) راحت بنشینید به شانه ها استراحت دهید. گوش های خود را به طرف شانه چپ خم کنید. گردن را تا جایی که می توانید شل کنید و با این کار احساس کششی در سمت مخالف خواهید کرد. برای 30 ثانیه در این حالت بمانید. این حرکت را برای سمت راست نیز تکرار نمایید(شکل4).
طبق شکل(5) جناغ سینه و چانه را به بالا ببرید. سرتان را تا جایی که راحت هستید به عقب بکشید و شانه ها را شل نمایید. هوا را به بیرون داده و بازدم کنید و سر را از عقب به مرکز آورید. سپس چانه را به طرف سینه متمایل کنید طوری که پشت گردن کشیده شود و مدتی در این حالت بمانید(شکل6).
ورزش های شانه :
ازمزایای مواردی که در ذیل ذکر شده این است که انقباض و گرفتگی شانه و گردن را بر طرف کرده و از قوز کردگی شانه ها به جلو، جلوگیری می کند:
1- شانه و گردن را شل کنید و حالت قوز و خمیدگی شانه را از بین ببرید.
روی صندلی نشسته و پاها را صاف روی زمین بگذارید. مهره های کمر را صاف نگه داشته و هوا را به داخل تنفس کنید و شانه ها را به طرف بالا و عقب بکشید.
هوا را بیرون داده و شانه هایتان را پایین بیاورید. 5-4 بار این کار را تکرار کنید(روی تصویر بالا کلیک کنید).
مطابق شکل های شماره (3-1) دست های خود را روی شانه ها بگذارید. سپس آرنج ها را جلوی سینه قرار دهید. سپس آنها را به طرف بالا ببرید و تا جایی که می توانید آن را بکشید و سپس پایین بیاورید.
با این روش راحتی و کاهش فشار بر استخوان شانه را احساس می کنید. چندین بار این کار را تکرار نمایید.
2- ماهیچه های ستون مهره ها را با خم کردن مهره ها به طرفین بکشید.
مطابق شکل های شماره (4 و 5) به راحتی روی صندلی بنشینید و پاهای خود را روی زمین بگذارید. نفس گرفته دست چپ را بالای سرتان ببرید. با دست راست خود مچ دست چپ را بگیرید( کف دست چپ به طرف جلو باشد) و دوباره نفس بگیرید. سپس بازدم کرده و به سمت راست خم شوید. احساس کششی در سمت چپ خود خواهید کرد. نفس خود را حبس کنید و در همان حال به سمت دیگر خم شوید و هوا را بیرون دهید. دوباره نفس گرفته و به مرکز حرکت کنید و این عمل را برای سمت دیگر نیز تکرار کنید.
طبق شکل های شماره (6 و 7) روی صندلی نشسته، پاها را به صورت موازی و صاف روی زمین بگذارید. انگشت های خود را در هم قفل کرده و کف دست را به طرف بالا ببرید. سپس آرنج ها راخم کرده و بازوها را به طرف سر خم کنید. نفس بگیرید و شانه ها را به طرف عقب ببرید. نفس را بیرون داده و بازوها را صاف بکشید و همچنان کف دست به طرف بالا باشد. به آرامی نفس بکشید و بعد هوا را بیرون داده و بازوها را شل کنید.
در طول شب، شما باید بیدار شده و به نوزاد شیر بدهید و پوشک او را عوض کنید و در طول روز هم با او بازی کنید. در حالی که بسیاری از نوزادان در حدود 8 هفتگی تمام شب را می خوابند، ولی بعضی دیگر تا 5 یا 6 ماهگی به این مرحله نمی رسند.
از همان ابتدا، شما با آموزش به نوزادتان می توانید عادات خوب خواب را در نوزادتان به وجود آورید.
برای تنظیم خواب نوزاد خود باید موارد زیر را در نظر داشته
باشید:
1- علائم خستگی نوزاد را یاد گیرید
در شش تا هشت هفته اول بعد از تولد، نوزاد قادر نخواهد بود بیش از دو ساعت بی وقفه بیدار باشد. اگر سعی کنید بیش از این مدت او را بیدار نگه دارید، بیش از حد خسته خواهد شد و ممکن است در به خواب رفتن مشکل پیدا کند.
استفاده از قنداق در طول ماه اول، ممکن است احساس امنیت و آرامش در او ایجاد کند و راحت تر بخوابد.
2- به علائم خواب آلودگی
نوزاد توجه کنیداگر نوزاد چشمانش را می مالد، گوشش را می کشد و
یا دور چشمانش حلقه سیاه به وجود می آمده است، نشان می دهد خوابش می آید.
اگر متوجه این علائم و یا سایر علائم خواب آلودگی شدید، فورا او را در
رختخواب بگذارید. به زودی الگوی خواب نوزاد دست تان می آید و به طور غریزی
خواهید فهمید چه موقع برای خواب آماده است.
3- اختلاف روز و شب را به
نوزاد آموزش دهیدبعضی از نوزادان درست زمانی که شما می خواهید
به رختخواب بروید، کاملا بیدارند. برای ماه اول قادر نخواهید بود این حالت
را از بین ببرید. ولی وقتی نوزاد به 2 ماهگی برسد می توانید اختلاف روز و
شب را به او آموزش دهید.
وقتی نوزاد در طول روز بیدار و هوشیار است تا آنجا که ممکن است با او بازی کنید. خانه و اتاق او را روشن و پرنور نگه دارید و صداهای معمولی خانه نظیر زنگ تلفن و تلویزیون را کم نکنید و اگر مایل است در طول مدت شیر خوردن بخوابد او را بیدار کنید.
برعکس هنگام شیر دادن در طول شب با او بازی نکنید. نور و صدا را کم کنید و با او زیاد صحبت نکنید. خیلی سریع او باید دریابد که شب هنگام باید بخوابد.
وقتی نوزاد به 6 تا 8 هفتگی رسید، به او فرصت دهید که خودش به خواب برود. چگونه؟ جودی مندل، مدیر مرکز طب خواب در دانشکده پزشکی MCP-Hahnmann در فیلادلفیا و نویسنده کتاب «خوابیدن در طول شب: چگونه نوزادان، کودکان نوپا و والدین آنها می توانند در طول شب خواب بهتری داشته باشند» پیشنهاد می کند که وقتی نوزاد خواب آلوده است، ولی هنوز بیدار است او را روی تخت قرار دهید.
وی توصیه می کند که کودکان را حتی در سن خیلی پایین برای خوابیدن تکان ندهید و در آغوش نگیرید. مندل می گوید «والدین فکر می کنند که اعمال آنها در این سن تاثیری در کودک ندارد. کودکان عادات خواب خود را فرا می گیرند. اگر در هشت هفته اول پس از تولد هنگام خواب او را تکان دهید، چطور ممکن است در آینده انتظار دیگری داشته باشید؟»
ایمنی نوزاد هنگام
خواب
بهترین راه برای حفظ نوزاد از سندرم مرگ ناگهانی و سایر خطراتی که هنگام خواب وی را تـهدیـد می کند، یادگیری قواعد خواب ایمن است:
* از مرتب بودن گهواره یا تختخواب و یا هر جای دیگری که نوزاد را هنگام خواب در آنجا قرار می دهید اطمینان حاصل کنید. جای خواب نوزاد نباید در معرض مستقیم نور خورشید و یا جریان هوا باشد.
* در محل خواب نوزاد بالش یا کوسن قرار ندهید، زیرا با وجودی که ممکن است راحت به نظر برسد، ولی محیط خواب ایمنی برای نوزاد نخواهد بود. نوزاد برای خواب نیاز به سطحی صاف و در عین حال سفت دارد. بالش نوزاد باید بسیار نازک و کم حجم باشد. حیوانات و اسباب بازی ها را نیز از محیط خواب نوزاد دور سازید.
* دقت کنید که نرده های تخت نوزاد بیش از 5 تا 6 سانتیمتر از هم
فاصله نداشته باشند تا سر نوزاد نتواند از آنها عبور کند. همچنین مطمئن
شوید که تشک برای تخت نوزاد اندازه باشد و نباید بیش از دو انگشت بین تشک و
دیواره تخت نوزاد فاصله باشد.
* نوزاد را به پشت بخوابانید.
خواباندن نوزاد به پشت احتمال بروز سندرم مرگ ناگهانی را کاهش می دهد.
* نوزاد نباید در تختخواب والدین بخوابد. پژوهشگران میگویند خوابیدن نوزادان در تختخواب پدر و مادر احتمال مرگ آنها را در خواب افزایش می دهد. مرگ در رختخواب در حین ماههای اول، نوزادان را تهدید میکند و این خطر با سیگاری بودن والدین و خوابیدن نوزاد در رختخواب مشترک با آنها افزایش مییابد.
درجه حرارت اتاق
نوزاد
- در اتاق نوزاد یک دماسنج روی دیوار نصب کنید. حرارت اتاق باید بین 24 تا 25 درجه سانتیگراد باشد.
- هوای سرد موجب می شود تا کودک انرژی خود را صرف گرم نگه داشتن بدنش کند، در حالی که این انرژی باید برای رشد او صرف شود.
- نوزاد نمی تواند گرمای بدن خود را نگه دارد. وقتی کودکی سردش باشد بی قراری می کند و سریع تر از معمول نفس می کشد. سرمای بیش از حد حتی می تواند موجب مرگ نوزاد شود.
- از پوشاندن لباس زیاد به تن نوزاد خودداری کنید و به جای آن دمای هوای اتاق را تنظیم کنید.
- در گرمای زیاد کودک خیلی عرق می کند و آب بدنش کم می شود. در این حالت باید شیر بیشتری به نوزاد داد تا دچار کم آبی نشود.
داشتن زندگی پر تحرک همراه با رفتارهای غذایی سالم، از مهم ترین دلایل چاق نشدن افراد لاغر است. پس از اینکه تصمیم گرفتید وزن خود را کم کنید، یک برنامه ی مناسب که شامل تغییر روش زندگی است برای خودتان طراحی کنید.
- بد از بلند شدن از خواب یک راست به سراغ صبحانه نروید. همین که چشم هایتان را باز کردید، بدون استفاده از دست ها به آرامی بلند شوید. عضلات پاهایتان را صاف کنید و شکمتان را به داخل ببرید. پس از 10 ثانیه رها کنید. تمرین مداوم این نرمش 10 کالری را می سوزاند.
- صبح ها پروتئین بخورید. تحقیقات نشان می دهد هر چه بیشتر صبح ها شیر و پنیر بخورید، هنگام عصر تمایل کمتری به خوردن عصرانه خواهید داشت.
- تعادل برقرار کنید. به جای اینکه حین مسواک زدن بیکار باشید، پاهایتان را یک در میان جابجا کنید و تعادل ماهیچه ای برقرار سازید. این نرمش کمک می کند 10 کالری بسوزانید.
- صبح ها پنیر کم چرب بخورید و به جای ریختن میزان زیادی شکر در چای یا قهوه ، از شیر برای متعادل ساختن آن استفاده کنید.
- در ترافیک ورزش کنید. زمانی که با ماشین جلویی سپر به سپر هستید، هر مرتبه که پا روی ترمز می گذارید، باسن خود را سفت کنید و برای 10 ثانیه نگه دارید. اگر این کار را 15-10 بار انجام دهید، 10 کالری می سوزانید.
- در هر لحظه نرمش کنید. هر وقت در یک صف منتظر ایستاده اید، دست هایتان را از پشت قفل کنید و شانه ها را به طرف هم و به سمت بالا بکشید تا قفسه سینه باز شود. این یک تقویت جهت تحریک سیستم عصبی بر پایه ی یوگا است. شانه ها را برای 20-10 ثانیه نگه دارید و در حالی که آرام نفس می گیرید، بیرون دهید. این حرکت 5 کالری می سوزاند.
- غذا را با سوپ شروع کنید. به جای سالادی که دو قاشق سس چرب دارد، سوپ سبک سفارش دهید.
- برای نوشابه جایگزین پیدا کنید. نوشیدن آب میوه یا نوشابه ی رژیمی، به جای نوشابه های گازدار به شما کمک می کند تا از رساندن 60 کالری به بدنتان جلوگیری کنید.
- تا می توانید سیب بخورید. تحقیقات انجام شده در برزیل نشان می دهد افرادی که حداقل 3 عدد سیب یا گلابی در روز مصرف می کنند، در مقایسه با سایرین از وزن کمتری برخوردار هستند. با خوردن 2-1 عدد سیب در روز می توانید 60 کالری ذخیره کنید( البته به شرطی که پُرخوری نکنید).
- عادات غذایی خود را تغییر دهید. به جای یک شیر قهوه ی بزرگ، خامه و کیک خامه دار، از شیر قهوه ی کوچک و بدون چربی و یا کیک هویج و کشمش استفاده کنید.
- هنگام فیلم دیدن، به جای چیپس از کمی آجیل یا میوه استفاده کنید.
- روغن کمی هنگام پخت غذا به آن اضافه کنید.
- از هر ماده غذایی با نام یا پسوند سرخ کرده دوری کنید. با نخوردن یک وعده سیب زمینی سرخ کرده، 500 -400 کالری ذخیره کرده اید.
- اگر کارمند هستید، از ظرف غذای کوچک استفاده کنید.
- لباس راحت بپوشید. اگر لباس راحت مثل شلوار جین، شلوار خاکی، تی شرت اسپورت و کفش راحت بپوشید، تحرک بیشتری خواهید داشت.
شاید بهترین خبر برای افراد چاق این باشد که حتی کاهش متوسطی از وزن باعث کاهش فشار خون، کاهش خطر بیماری های قلبی-عروقی و سکته ی مغزی، بهبود قند خون ، بهبود علائم سایش مفاصل و وقفه ی تنفسی در خواب و کاهش خطر انواع سرطان ها می شود.
مقدار کاهش وزنی که شما برای بهبود وضعیت سلامت به آن احتیاج دارید، توسط پزشک یا متخصص تغذیه تعیین می شود. سپس یک برنامه ی منظم برای رسیدن به آن هدف و از آن مهم تر نگه داشتن وضعیت مطلوب برای شما طرح ریزی می شود.
برای شروع، حدود 5 تا 10 درصد کاهش وزن در نظر گرفته می شود، یعنی یک فرد 100 کیلویی در ابتدا باید حدود 5 تا 10 کیلوگرم وزن خود را کاهش دهد. البته این بدین معنی نیست که فرد در همین نقطه باید موفق شود، بلکه همانطور که گفته شد این نقطه ی شروع است. کاهش وزن باید به طور آهسته و با یک روند ثابت(هفته ای 5/0 تا 1 کیلوگرم ) ادامه یابد.
در بسیاری از افراد، کاهش وزن با رعایت یک رژیم سالم، ورزش و تغییرات رفتاری قابل انجام است. البته در موارد خاص از دارو یا جراحی هم استفاده می شود.
برای کاهش وزنی موفق، مصرف کالری کمتر، مهم ترین عامل می باشد.
مقدار کالری مورد نیاز بدن شما به چندین عامل، از جمله سن و مقدار تحرک شما در طول روز بستگی دارد. باید با پزشک خود در مورد مقدار کالری مصرفی روزانه ( که به کاهش وزن کمک می کند)، مشورت کنید. پزشک ممکن است در این مورد شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد تا بتوانید وعده های غذای خود را تنظیم کنید.
به یاد داشته باشید رژیم هایی که با کاهش شدید کالری همراه هستند، برای کاهش وزن توصیه نمی شوند، زیرا کاهش شدید کالری باعث کاهش مواد مغذی مورد نیاز بدن شده و برای افراد مشکلاتی ایجاد می کنند و گاهی باعث کمبود ویتامین ها در بدن می شوند.
گرسنه ماندن نیز برای کاهش وزن توصیه نمی شود، زیرا بیشتر وزنی که شما ابتدا در طول روز از دست می دهید، در اثر از دست دادن آب بدن شما می باشد و این برای شما مطلوب نمی باشد که مدت طولانی بدون غذا بمانید.
رژیم های بسیار کم کالری (مثل رژیم مایعات) که روزانه 800 کالری برای بدن تأمین می کنند (به جای 2000 کالری در روز)، باعث کاهش سریع وزن می شوند، ولی در عوض بلافاصله پس از قطع رژیم، وزن فرد به میزان قبلی برمی گردد.
برای کاهش وزن باید به میزان متوسط غذا خورد که البته کم چربی و کم کالری باشد و دستورات زیر را نیز به کار بست:
محتوای انرژی، به مقدار انرژی موجود در آن حجم از غذای مورد مصرف شما اطلاق می شود.
بعضی غذاها حاوی انرژی زیادی هستند، مثل مواد غذایی چرب که حتی مقدار کم آنها، انرژی زیادی را وارد بدن می کند. ولی در مقابل، غذاهای کم انرژی مثل سبزی ها و بعضی از میوه ها را می توانید در حجم زیاد مصرف کنید، بدون اینکه انرژی زیادی وارد بدن شما شود.
برای مثال انرژی موجود در یک قاشق غذاخوری کره، معادل با انرژی 20 لیوان کاهو می باشد. به نظر شما کدامیک احساس سیری بیشتری در شما ایجاد می کند؟ پس غذای کم انرژی را برای رژیم غذای خود انتخاب کنید.
غذاهای طبیعی و سالم شامل : سبزی ها ،میوه ها، غلات، حبوبات، ماهی، لبنیات کم چرب و گوشت بدون چربی می باشند. پس سعی کنید با مصرف متعادل این مواد غذایی، خود را به طرف کاهش وزن سوق دهید و از غذاهای ناسالم و پر انرژی پرهیز کنید.
متخصصین تغذیه بر این باورند که به طور کلی 45 تا 65 درصد کالری مورد نیاز فرد در طول روز، باید از کربوهیدارت تأمین شود، ولی باید از کربوهیدرات های ساده که بدن برای مصرف آنها، انرژی زیادی نمی سوزاند؛ مثل شکر، قند و سایر شیرین کننده ها کمتر استفاده کرد و در عوض انواع کربوهیدارت های پیچیده و پُر فیبر مثل انواع نان و ماکارونی که از آرد سبوس دار درست شده اند و یا سایر غلات مثل جو ، جوی دو سر و ... را مصرف کرد.
انواع شیرینی، شکلات، آب نبات، ژله، نوشابه، کیک و کلوچه را از رژیم غذای خود حذف کنید، ولی مصرف کم بیسکویت های سبوس دار ایرادی ندارد.
چربی در مقایسه با پروتئین و کربوهیدارت(هر یک گرم پروتئین یا کربوهیدرات 4 کالری و هر یک گرم چربی 9 کالری انرژی تولید می کند)، دو برابر انرژی تولید می کند، پس برای کاهش مصرف انرژی کاهش چربی غذا یک گام اساسی است.
غذاهای حاوی چربی زیاد مثل کله پاچه، گوشت قرمز چربی دار، لبنیات پُر چرب، روغن های مایع، روغن جامد، روغن حیوانی، مارگارین، کره، مایونز، خامه، انواع نان های روغنی و غذاهای آماده مثل پیتزا و ساندویچ ها باید به مقدار کم مصرف شوند.
توصیه های تغذیه ای بر این است که 30 درصد انرژی مورد نیاز شما باید از چربی تأمین شود که از این مقدار هم باید کمتر از 10 درصد آن از چربی اشباع شده باشد.
فرض کنید متخصص تغذیه به شما گفته است که باید در روز 6 واحد کربوهیدرات، 4 واحد سبزی و میوه، و 3 واحد گوشت مصرف کنید. شما باید بدانید که دقیقاً یک واحد گوشت معادل چه مقدار گوشت می باشد. به یاد داشته باشید که واحدهای هرم غذایی معمولاً کوچک تر از آن هستند که شما فکر می کنید و برای یک رژیم غذای صحیح باید این واحدها را بشناسید.
برچسب غذاهای آماده را حتما بخوانید. گاهی غذاها کم چرب، ولی پر انرژی هستند.
غذاهای فرآوری شده در مقایسه با غذاهای تازه حاوی مقادیر زیادی انرژی به صورت چربی یا قند می باشند. از نوشابه ها نیز دوری کنید، زیرا مقادیر زیادی قند دارند و هر نوشابه ی گازداری حدوداً 40 گرم قند دارد.
یکی از دردناک ترین جنبه های چاقی، مشکلات عاطفی و احساسی در برخورد با این قضیه می باشد . در اکثر فرهنگ ها، لاغری معادل با زیبایی و شایستگی در همه ی زمینه هاست و افراد چاق، به طور غیر منصفانه ای بر چسب انسان های تنبل، پُرخور و بی اراده را می خورند. احساس شرم و حتی افسردگی در افراد چاق بسیار شایع است که گاهی درمان این افسردگی، نیاز به پزشک دارد.
البته چاقی بیشتر نشان دهنده ی یک وضعیت مزمن در فرد است و دلیل بر عدم کفایت اخلاقی یا یک انتخاب خود آگاه در فرد نمی باشد.
به این افراد باید راه درست را نشان داد. آنها باید برای لاغر شدن از پزشک خود راهنمایی بخواهند و از دوستان و آشنایان خود برای کنار آمدن با مشکل چاقی درخواست کمک کنند.
در هر صورت، افراد چاق باید ابتدا یک تصور روشن و مثبت از وضعیت خود داشته باشند و پس از کسب بینش و اطلاعات درست درباره ی چاقی خود، با یک برنامه ریزی صحیح به طرف هدف که کاهش وزن است، حرکت کنند.
همانطور که در مقاله ی قبل بیان شد، خیلی از ما پس از افزایش وزن، راهی را برای حل این مشکل انتخاب می نماییم. از آنجا که امروزه افراد زیادی با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند، در بین دوستان و فامیل، هر کس تجربه ای را برای رژیم لاغری توصیه می نماید.
کافی است ما در فردی که رژیم را توصیه می کند کاهش وزنی دیده باشیم، آن موقع با اطمینان بیشتری به توصیه های او عمل می کنیم. جالب آن که بعضی اوقات، بدون آن که نتیجه یک رژیم را دیده باشیم آن را تجربه می نماییم. از آنجا که خیلی از اوقات این تجربیات نه تنها باعث کاهش وزن ما نمی شود، بلکه عوارضی را به همراه دارد توجه به یک سری از نکات در انتخاب رژیم غذایی باعث می شود همراه با کاهش وزن از عوارض ناخواسته جلوگیری کنیم.
در مقاله قبل به 6 اشتباه اساسی در رژیم کاهش وزن اشاره نمودیم که شامل موارد ذیل بود:
- انتخاب رژیم های لاغری معجزه آسا
- حدف صبحانه
- بی توجهی به تنقات روزمره
- حذف کامل میان وعده ها در طی روز
- خوردن فراوان مواد غذایی کم چرب
- کم توجهی به انرژی نوشیدنی ها
در این مقاله به 6 اشتباه مهم دیگر در بعضی از رژیم های لاغری اشاره می شود:
یکی از معضلات اساسی خیلی از ما، کم نوشیدن آب می باشد. علاوه بر آثار مهم فیزیولوژیک آب در کنترل وزن، دو نقش اساسی دیگر برای آب مطرح می باشد: اول آن که آب برای انجام طبیعی سوخت و ساز (متابولیسم) بدن ضروری است. اگر دچار کمبود آب در بدن شوید، به دلیل کاهش متابولیسم، کاهش وزن شما دچار اختلال می شود. مطالعات نشان داده است کسانی که 8 لیوان آب در روز می نوشند، انرژی بیشتری در طی روز می سوزانند.
علاوه بر این، نوشیدن آب در تنظیم اشتها به ویژه جلوگیری از اشتهای کاذب موثر می باشد. خیلی از اوقات به ویژه در فصل تابستان افراد چاق در تشخیص بین تشنگی و گرسنگی دچار اشتباه شده و به طور ناخواسته غذای بیشتری دریافت می خورند. نوشیدن آب به طور منظم در تنظیم این اشتها موثر می باشد. لذا استفاده از یک لیوان آب در هر وعده اصلی غذایی و نیز در هنگام استفاده از میان وعده ها راه حلی عملی برای جبران کمبود نوشیدن آب می باشد.
خیلی از افراد چاق از مصرف لبنیات اعم از شیر، ماست و ... به ویژه در صورت کم چرب بودن سر باز می زنند. خیلی از آنها این کار را به بهانه حساسیت به لبنیات انجام می دهند.
مطالعات بیانگر آن است که مصرف لبنیات کم چرب به کاهش وزن کمک می نماید. بعضی محققین علت این کاهش وزن را مربوط به کلسیم موجود در لبنیات که باعث سوزاندن چربی می شود می دانند و جالب آن که این اثر با استفاده از مکمل های حاوی کلسیم امکان پذیر نیست.
بعضی دیگر اثر لبنیات در کنترل وزن را با مواد پروتئینی موجود در این مواد غذایی مرتبط می دانند.
در هر صورت مصرف منظم لبنیات کم چرب به کاهش وزن کمک می کند.
امروزه خستگی کار روزمره و عدم حوصله برای تهیه غذا در منزل و از طرف دیگر، دسترسی آسان به فست فودها باعث مصرف بی رویه این نوع از غذاها گردیده است. هنوز هم خیلی از افراد تصور می کنند با توجه به حجم کم این نوع غذاها در برابر غذاهای سنتی در رستوران، انرژی زیادی را دریافت نمی نمایند، در حالی که واقعیت غیر از آن است. تحقیقات نشان داده است کسانی که در هفته بیش از دو بار فست فود می خورند، بیش از 5 کیلوگرم افزایش وزن نسبت به افرادی که کمتر از یک بار در هفته از این نوع مواد غذایی استفاده می کنند، خواهند داشت.
خیلی از افراد چاق که تصمیم به اجرای رژیم لاغری می گیرند، به محض شروع رژیم، روزانه چندین بار بر روی وزنه می روند. این کار به دلیل تغییرات نامحسوس و گاه متناقض وزن در طی روز، منجر به ناامیدی و بی انگیزگی در ادامه دادن رژیم خواهد شد.
از آنجا که کاهش وزن استاندارد، حداکثر یک کیلوگرم در هفته است توصیه می کنیم هفته ای یک بار در یک ساعت معین خود را وزن نمایید، نه بیشتر.
کم نیستند افراد چاقی که در هنگام شروع رژیم یک کاهش وزن 20 تا 30 کیلوگرمی را برای یک مدت زمان کوتاه، هدف خود قرار می دهند. طبیعی است که این افراد با رژیم های لاغری سخت و بسیار کم کالری، کاهش وزن قابل توجهی در هفته های اول رژیم داشته باشند، ولی قطعا طولی نمی کشد که از رژیم خسته شده و دیگر آن سیر کاهش وزن برای آنان میسر نخواهد بود. از آن به بعد، عوارض این نوع از رژیم ها شروع می شود که نتیجه ی آن قطع رژیم و بازگشت سریع به وزن اولیه می باشد.
خیلی از افراد چاق در هنگام رژیم لاغری حاضرند تغذیه خود را حداقل برای مدت محدودی کنترل نمایند، ولی به بهانه های مختلف از جمله عدم وقت کافی از فعالیت بدنی چشم می پوشند. واقعیت آن است که اگرچه انرژی که شما می توانید با فعالیت بدنی بسوزانید، به مراتب کمتر از انرژی کاهش یافته در اثر رژیم لاغری می باشد، ولی مهم ترین اثر ورزش، جلوگیری از بازگشت سریع وزن در صورت عدم رعایت رژیم لاغری است. لذا هیچ رژیم لاغری بدون فعالیت بدنی به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.