کلینیک جامع آموزش پزشکی

کلینیک جامع آموزش پزشکی

همچنین می توانید کانال ما در تلگرام را دنبال کنید با عنوان: نکات مهم سلامتی t.me/public_health
کلینیک جامع آموزش پزشکی

کلینیک جامع آموزش پزشکی

همچنین می توانید کانال ما در تلگرام را دنبال کنید با عنوان: نکات مهم سلامتی t.me/public_health

اختلال خودزشت‌پنداری

http://img.tebyan.net/ts/persian/blue/Parts/box-payameSalamat.jpg
شدت اختلال خودزشت‌پنداری متفاوت است، اما در برخی افراد باعث استرس شده و می‌تواند به حدی شدید شود که موجب افت عملکرد کاری، تحصیلی و روابط اجتماعی آن‌ها شود. در واقع تصور می‌شود یک تا دو درصد از افراد جامعه به این اختلال دچار باشند و میزان شیوع آن بین زنان و مردان تقریباً به یک اندازه است.اختلال خودزشت‌پنداری معمولاً از سنین نوجوانی شروع می‌شود و متأسفانه میزان خودکشی در این افراد زیاد است. این در حالی است که بیماری مذکور ممکن است زمینه را برای فکر کردن به مشکل برای مدت زمان طولانی در طول روز و به صورت مداوم فراهم کند. هم‌چنین نگرانی در خصوص شکست در مراحل و چالش‌های زندگی به‌علت ظاهر فیزیکی نیز از دیگر علائم خودزشت‌پنداری است که موجب احساس ناراحتی شده و به رژیم‌های غذایی سخت منتج می‌شود.

متأسفانه این افراد ممکن است به‌صورت مداوم تمایل به استفاده از درمان‌های مختلف برای زیبایی پوست و یا انجام عمل‌های جراحی زیبایی داشته باشند(حتی زمانی که پزشک متخصص انجام این عمل را غیرضروری تشخیص داده باشد). هم‌چنین تکرار عمل‌های جراحی زیبایی نیز از علائم این اختلال است و در موارد شدید می‌تواند به اضطراب، افسردگی و اقدام به خودکشی منجر شود.

متأسفانه علل این اختلال هنوز ناشناخته است اما ممکن است عوامل ژنتیکی و مصرف مواد مخدر خاص مانند قرص‌های روان‌گردان در سنین نوجوانی در بروز آن تأثیر داشته باشد. علاوه‌بر این اختلال ترس از مکان‌های شلوغ نیز یک نوع اختلال اضطرابی است که باعث احساس ترس از مکان‌ها و موقعیت‌هایی می‌شود که خارج شدن از آن‌ها دشوار است.در موارد شدید، فرد بیمار خانه‌نشین می‌شود. البته افرادی که به علت احساس هراس در خانه می‌مانند ممکن است علت رفتارشان خودزشت‌انگاری باشد، چون از قضاوت اطرافیان، انتقاد، تمسخر و تحقیر شدن توسط دیگران احساس نگرانی می‌کنند. از این‌رو مراجعه به مشاور و درمان گام به گام اختلال مذکور می‌تواند فرد را از احساس‌های مخرب و آزاردهنده رهایی ببخشد.


مواد غذایی آرامش‌دهنده اعصاب

موز، کرفس، سیب‌زمینی شیرین و ... از جمله مواد غذایی هستند که می‌توانند برای شما آرامش را به ارمغان آورند.اضطراب، استرس و تنش‌های گوناگون عصبی و روانی جزئی از زندگی این روزهای بسیاری از افراد شده است که گاهی ممکن است برای آرام کردن روح و جسم خود حتی به مصرف بسیاری از داروها و مواد شیمیایی پناه آورند؛ اما جالب است بدانید که در اطراف ما مواد غذایی فراوانی وجود دارند که می‌توانند آرامشی طبیعی و دلپذیر را برای شما به همراه آورند. در این مقاله با ما همراه باشید تا شما را با چند ماده غذایی برای آرامش بخشیدن به اعصاب خود آشنا سازیم.
مخلوط میوه‌ها
میوه‌ها، تریپتوفان را به سروتونین تبدیل می‌کنند. سروتونین هورمون اصلی برای آرام بخشی است. میوه‌هایی چون موز، پرتقال، انبه، آناناس، سیب، انگور، توت‌ها و ... سرشار از انواع ویتامین‌ها هستند. هر زمان احساس تنش و ناراحتی کردید. یک پیش‌دستی میوه میل کنید تا روح، ذهن و بدنتان به آرامش برسد.
موز، میوه‌ای شادی‌آور
بسیاری از ورزشکاران بعد از یک رقابت سخت موز مصرف می‌کنند. این میوه سرشار از پتاسیم است. پتاسیم الکترولیتی است که به بدن کمک می‌کند تا هیدراته بماند. موز همچنین سرشار از منیزیم، ویتامین B6 و سایر مواد مغذی است، به همین علت باعث ایجاد شادی و آرامش درون بدن می‌شود. موز به علت داشتن مقادیر فراوانی اسیدآمینه تریپتوفان که در بدن به سروتونین و ملاتونین تبدیل می‌شود، اهمیت دارد. این دو هورمون خلق‌وخو و زمان خواب را تنظیم می‌کنند و نیز باعث بهبود استرس می‌شوند.
سیب‌زمینی شیرین، کنترل‌کننده فشارخون
سیب‌زمینی شیرین از کربوهیدرات‌های پیچیده، ویتامین A، ویتامین C، ویتامین‌های گروه B و ... تشکیل شده است. به همین علت سیب‌زمینی شیرین سیستم عصبی شما را آرام می‌کند، استرس را کاهش می‌دهد و فشارخون را کنترل می‌نماید.
کرفس، سبزی آرام‌بخش
کرفس به‌عنوان یک پادزهر استرس است و برای افرادی که از تنش‌های عصبی رنج می‌برند مناسب می‌باشد. متخصصان تغذیه عقیده دارند مصرف روزانه کرفس برای کاهش فشارخون بالا موثر است. کاهش فشارخون باعث القای احساس آرامش می‌شود.
سوپ سبزیجات، گرم و دلنشین
سوپ یکی از بهترین گزینه‌ها برای آرام کردن سیستم عصبی است. سوپ به بدن کمک می‌کند تا از شر میکروب‌ها، عفونت‌ها و اجسام ریزی که برای بدن مضر هستند، رهایی یابد. سوپ سبزیجاتی که دارای گوجه‌فرنگی، فلفل سبز، هویج، سیر، کرفس و اسفناج است؛ می‌تواند آرامش را برایتان به همراه آورد.
مغزها و دانه‌های روغنی
انواع مغزها و دانه‌های روغنی مانند پسته، بادام، فندق، گردو، تخمه آفتابگردان، تخمه‌کدو، تخمه هندوانه، کنجد، شاهدانه و ... سرشار از منیزیم، سلنیم، روی، آهن، ویتامین E و B کمپلکس هستند. این ویتامین‌ها و مواد معدنی به مغز کمک می‌کنند تا به آرامش برسد.
بادام برزیلی، آرام‌کننده سیستم عصبی
طبیعی‌ترین منبع سلنیوم، بادام برزیلی می‌باشد که برای آرام کردن سیستم عصبی مناسب است. بر اساس مطالعات صورت گرفته، خوردن سه عدد بادام برزیلی به‌صورت روزانه طی 3 ماه می‌تواند به‌صورت چشمگیری خلق‌وخو را بهبود بخشد، احساس آرامش را در فرد تقویت کند، اضطراب را کاهش دهد و سطح انرژی را بیفزاید.
رازک، مبارزه با اضطراب
رازک گیاه دارویی است که خواص فراوانی دارد. برگ‌های رازک مواد شیمیایی به نام اتانولیک اسید و دی‌اکسید کربن آزاد می‌کنند، این عوامل باعث خواب‌آلودگی می‌شود و اثرات آرام‌بخش دارد. در نتیجه رازک گیاهی بی‌نظیر برای تسکین اضطراب است و باعث ایجاد آرامش و خواب می‌شود.رازک برای تسکین عصبانیت، بی‌قراری و بی‌خوابی کاربرد گسترده‌ای دارد. در نتیجه رازک را می‌توان به‌عنوان یکی از قوی‌ترین گیاهان برای آرامش اعصاب معرفی کرد.

چگونه با ناامیدی مبارزه کنیم؟

زمانی که احساسات منفی و ناامیدی در زندگی ما ایجاد می‌شوند می‌توانیم با آن مبارزه کنیم تا در زندگی ما را با مشکلات بعدی روبه‌رو نسازد. به گزارش فارس، در صورتی که گاهی به ناامیدی رسیدید، خواندن این مقاله برای شما بسیار مفید خواهد بود؛

نکته مهم

به یاد داشته باشید که هرگز ناکامی‌های خود را در قالب عجز و ناتوانی یا خشم به نزدیکان خود نشان ندهید.اخبار نا‌امیدکننده و اتفاقات بدی که می‌افتد تمام ذهن شما را درگیر می‌کند و اینجاست که این اتفاقات بد از شما مطالبه می‌کند و شما باید مقرری‌اش را بپردازید. بنابراین، زمانهایی وجود دارد که شما به واسطه خبرهای بدی که ناگهان به شما می‌رسد احساس ناامیدی می‌کنید و تا حدودی این خبرها به شما القاء شده است که باعث شده که شما به این ناامیدی برسید، احساسی که منجر به ناامیدی در کار و ازدواج می‌شود و احساس بدی که به شما دست می‌دهد و این حقیقت است. اما واقعیت این است که ذهن انسان‌ها کاملاً به این مسائل واکنش نشان می‌دهد بنابراین شرایط دشوار و سختی که یک فرد در آن قرار می‌گیرد تاحدودی می‌تواند مسیر غلبه بر آن را پیدا کند و بدرخشد. درحقیقت شیوه‌‌ای که مغز ما طراحی شده است امکان ندارد که این غم و اندوه طولانی مدت ادامه یابد. بعضی زمانها ما نیاز به تلنگر داریم یک یادآوری ملایم که به ما کمک می‌کند که با ناامیدی خودمان کنار بیاییم . بنابراین، احساس ناامیدی با اخبار بد دم‌دست و ناگهانی به طریقی احساس ناامیدی را در خودتان و احساس ناامیدی در کار و احساس ناامیدی در ازدواج برگردانده و شما آن را در خود انباشته می‌کنید.

مقابله با ناامیدی

مقابله با هر ناامیدی که ممکن است در محیط کار، روابط اجتماعی با دوستان باشد تا حدودی از یک روش خاصی تبعیت می‌کند البته گام‌هایی که برای مقابله برداشته می‌شود بر اساس شرایطی که فرد در آن قرار گرفته است ناامیدی را تغییر خواهد داد اما این موضوع به شدت شرایط بستگی دارد و گرنه نحوه برخورد یکی است. مراحلی که در زیر می‌آید نحوه غلبه بر یاس و ناامیدی را نشان می‌دهد؛

‌لطفاً گریه کنید

گریه کردن به اشتباه علائم ضعف گفته شده است به ویژه جایی که مردان بیشتر نگران این مسئله هستند.گریه کردن مکانیزمی است که همه هیجانهای درونی را تخلیه می‌کند، همچنین تمام استرس ها و تنش‌ها را از شما دور می‌کند و احساس راحتی و سبکی می‌کنید. بنابراین اگر اشکتان می‌خواهد سرازیر شود جلویش را نگیرید و بگذارید سرازیر شود. تنها زمانی که شما به ذهنتان اجازه خلاصی از سموم را می‌دهید قادر خواهید بود که گام‌های مورد نیاز برای خوب شدن و التیام را بردارید.

اتفاقات را بپذیرید

هر چیزی را که برایتان اتفاق می‌افتد، بپذیرید، ‌بسیاری از افراد می‌خواهند از زیر بار احساسات غم‌انگیز شانه خالی کنند چرا که برای آنها دردناک است اما تنها پذیرفتن واقعیت است که آنها را آرام خواهد کرد. اتفاق ناامیدکننده‌ای را که در زندگی‌تان روی می‌دهد، بپذیرید. اما چرا پذیرفتن اتفاقات زندگی برای مقابله با احساسات ناخوشایند ضروری است؟ زیرا در این صورت شما افکارتان آرام نخواهد شد و شما با افکارتان کنار نخواهید آمد. افکار منفی و ناامید کننده در آینده با کمترین تحریکی اوج گرفته و حتی بیشتر از آنچه که شرایط ایجاب می کند،‌ منجر به آزار فرد می‌شود.

خودتان را متحول کنید

برخی از افراد وجود دارند که به شدت به عمق فاجعه می‌روند و آن قدر در غم خود فرو می‌روند که حاضر نیستند که از آن شرایط بیرون بیایند. انسانها در دلسوزی به خویشتن و فاز «وای بر من» مستعد هستند. اما اگر این فاز نگذرد و اجازه داده شود که احساسات بد در زندگی روزمره شما مداخله کند، در نتیجه بر بهره‌وری و آرامش ذهن شما تاثیر خود را می‌گذارد. این لحظه زمانی است که باید با خودتان بگویید که «دیگر بس است» و باید سعی کنید خودتان را تغییر دهید و به زندگی ادامه دهید.

خانه را به محل شادی تبدیل کنید

بدون شک، احساس ناامیدی از شکست‌های مکرر و شادی‌های اندکی که مردم به دنبالشان هستند بوجود می‌آیند.در چنین زمانهایی چه کار باید کرد؟ بسیاری از چیزهایی که افراد باید واقعا انجام دهند این است که به اموری بپردازید که خنده شما را تضمین کند. اوقات خودتان را با فردی که به آن علاقه دارید بگذرانید. زمانتان را با افرادی که شما را خوشحال می‌کنند، بگذرانید. به دنبال ورزش‌های پر تحرک بروید. چای بنوشید. با افرادی که به طبیعت علاقه‌مندند روابط داشته باشید. کتاب بخوایند. کشف کنید که چه چیزی در زندگی، شما را به پیش می‌برد و اینها هستند که جایگزین افکارناامید کننده می شوند. اگر هیچ کدام از اینها به شما کمک نکرد، خودتان را مجبور کنید که بخندید و این خنده اجباری علائمی را به مغزتان می‌فرستد و شما را خوشحال می‌کند و احساس شما به آهستگی اما مطمئناً بهتر می‌شود و چیزهای دیگری که در این زمینه موثر است فهرستی از چیزهایی را که شما را شاد می‌کند در نظر بگیرید که کمک می‌کند تا بدانید که چگونه به آرامش برسید.

با احساسات منفی مقابله کنید

در مورد رویداد غم‌انگیزی که رخ داده است بیندیشید و آن را با آنچه که اتفاق افتاده است، در چشم‌انداز زندگی خود قرار دهید. آیا این مسئله ‌ای که برای شما بوجود آمده اثر ماندگار و طولانی مدتی در زندگی شما خواهد داشت؟ آنچه که اکنون اتفاق افتاده آیا در سالهای آینده برای شما مهم خواهد بود؟ اگر حلقه پاسخ‌ها به یک «نه» برمی‌گردد پس شما می‌دانید که همه این چیزها به شکل جزر و مدی است که می‌گذرد. در این گونه مواقع احساسات منفی منجر می‌شود که به درستی فکر نکنید. بنابراین،‌ افکار خودتان را به فهم اینکه احساسات منفی و اثرات آنها ماندگار نیستند باز کنید و از اکنون اجازه دهید که با آنها مقابله کنید.

برنامه‌ ریزی کنید

آنچه که به شما کمک می‌کند تا به ناامیدی که شما را در درجات مختلف تحت تاثیر قرار می‌دهد دور باشید، کشیدن یک نقشه است. لیستی از همه چیزهایی که از اتفاقات و رویدادها یاد گرفته‌اید بنویسید. درسهایی که یادگرفته‌اید و مواردی که تجربه کرده‌اید و چیزهایی که به شما کمک کرده تا بیابید که کجا هستید و چرا این چیزها ضروری است، چرا که آن کمک می‌کند که بدانید که چیزهای بیشتری درباره مردم و خودتان می دانید و اینکه چگونه شما باید یا نباید اگر اتفاقات مشابهی درآینده اتفاق افتاد واکنش دهید یا ندهید.

این همان چیزی که ما همیشه به دنبالش هستیم، درسهایی که ما یاد گرفتیم و چیزهایی که می‌توانیم از یک اتفاق نتیجه‌گیری کنیم. بعد از این شما یک طرح و نقشه دارید و تشخیص می‌دهید که با انجام آن احساس راحتی کنید و آن کمک می‌کند که شما آن را به راحتی یک مکالمه ساده با دوستان انجام دهید. بعد از آن شما احساس راحتی بیشتری می‌کنید و این ناامیدی‌هایی که همواره شما را تهدید می‌کرد و احساس کاستی می‌کردید برطرف می‌شود و با این طرحی که شما برای مقابله با ناامیدی انتخاب کردید اکنون ایده‌ای دارید که نشان می‌دهد چه چیزی نیاز است انجام شود و چه دوره‌ای را باید پیگیری کنید. بنابراین بعداً شما درباره بسیاری از چیزها کوتاه می‌آیید. اما به خاطر بسپارید که همواره چیزهایی وجود دارند که باعث ناامیدی می‌شود اما آنچه که ما درباره آن باید بدانیم این است که چه چیزی مهم است.

فشار روانی سلامت جسم را به خطر می اندازد

فشار روانی را پاسخ غیر اختصاصی بدن به هر موقعیتی می ‌دانند که نیاز به سازگاری داشته‌ باشد. خواه موقعیت مزبور خوشایند باشد (ارتقای شغلی) و خواه ناخوشایند (اخراج از کار). البته یافته‌ های جدید نشان می‌دهد که بین فشار روانی ناشی از موقعیت مطلوب و نامطلوب، تفاوت‌های فیزیولوژیک وجود دارد.
* فشار روانی چیست؟
ارائه تعریفی جامع و مانع از فشار روانی دشوار است. لازاروس و فولک من (1984) آن ‌را چنین تعریف می‌ کند: «یک حالت درونی که می‌تواند ناشی از خواسته‌های فیزیکی بدن و یا ناشی از موقعیت محیطی و اجتماعی باشد که این موقعیت‌ها بالقوه زیانبار، غیر قابل کنترل یا فراتر از استعداد سازگاری ما ارزیابی می‌شوند.» علت‌های فیزیکی، محیطی و اجتماعی حالت فشار روانی را اصطلاحاً فشارزا می گویند.
همچنین"سلیه" فشار روانی را پاسخ غیر اختصاصی بدن به هر موقعیتی می‌داند که نیاز به سازگاری داشته‌باشد. خواه موقعیت مزبور خوشایند باشد (ارتقای شغلی) و خواه ناخوشایند (اخراج از کار). البته یافته‌های جدید نشان می‌دهد که بین فشار روانی ناشی از موقعیت مطلوب و نامطلوب تفاوت‌های فیزیولوژیک وجود دارد. متخصصان طب جامعه‌ نگر، تعریف سلیه، لازاروس و دیگران را گسترش داده‌اند. به نظر آنها استرس، ناتوانی در مواجهه با یک تهدید ادراک شده است (خیالی یا واقعی) که وضعیت مطلوب جسمی، ذهنی، هیجانی یا معنوی فرد را مورد تهدید قرار می‌دهد و در نتیجه آن پاسخ‌های فیزیولوژیک و سازگارانه ظاهر می‌شود.فشار روانی با سلامتی و عملکرد ارتباط دارد. مقادیر کم آن موجب بهبود سلامتی و عملکرد می‌شود و مقادیر زیاد آن سلامتی را به خطر انداخته و عملکرد را دچار اختلال می‌کند.

* چه عواملی فشار روانی ایجاد می‌ کنند؟
عوامل ایجاد کننده فشار روانی را می‌توان به دو دسته بیرونی و درونی تقسیم کرد. مهم‌ترین فشارهای بیرونی عبارتند از مشکلات زندگی (مشکلات اقتصادی، ناامنی شغلی، کار طاقت‌فرسا و ...) و دگرگونی‌های زندگی (مرگ همسر، فرزند یا والدین، ازدواج، طلاق و مهاجرت). اگر فشار روانی از حد معینی فراتر رود به پریشانی (Distress ) تبدیل می‌شود و سلامتی و عملکرد دچار اختلال می‌شوند. هولمز (1984) به منظور بررسی تاثیر فشارزاهای روانی بر سلامت افراد در گروه‌های سنی مختلف (نوجوانان، بزرگسالان، سالمندان) مقیاسی تهیه کرد که با توجه به تعداد و نوع دگرگونی‌های زندگی افراد در طول یک سال، آمادگی برای ابتلا به بیماری‌ها را پیش‌بینی می‌کند. هر چه شدت بحران‌های زندگی از خفیف (150 تا 199 واحد دگرگونی) به متوسط (200 تا 299) و شدید (بالاتر از 300) افزایش یابد به همان نسبت احتمال بروز بیماری بیشتر می‌شود.ظاهراً بین ریتم تنفس و فعالیت سیستم اعصاب ارتباط متقابل وجود دارد به طوری که با کنترل ریتم تنفس (تنفس عمیق و آرام) می‌توان از بسیاری از تغییرات فیزیولوژیکی و هیجانی ناشی از فشار روانی جلوگیری کرد. در واقع به دنبال تنفس دیافراگمی‌کارکردهای پاراسمپاتیک بر سمپاتیک غلبه پیدا می‌کنند و به دنبال آن فرد، احساس آرامش و آسایش توأم با افزایش انرژی می‌کند.

* مدیریت فشار درمانی
باورهای غیرمنطقی و ناسازگارانه از مهم‌ترین عوامل فشارزا محسوب می‌شود. به اعتقاد الیس این باورها نقش میانجی و حد واسط بین رویدادهای زندگی و پیامدهای روانشناختی ناشی از آنها را بر عهده دارد. به عنوان مثال از دست دادن شغل یک رویداد فعال کننده است. یعنی فردی که شغلش را از دست داده از حالت آرامش و بی‌اعتنایی خارج شده و برای مقابله با این تغییر فعال می‌شود. باورهایی که در ذهن فرد وجود دارد نقش موثری در افزایش یا کاهش فشار روانی و همچنین اقدامات فرد برای مقابله با عامل فشارزا ایفا می‌کند. باور به اینکه «هرگز چنین شغلی را دوباره به دست نخواهم آورد» با پیامد احساس ناکامی‌شدید و احتمالاً افسردگی ناشی از آن همراه خواهد شد. اما اگر باور فرد این باشد که «با تلاش بیشتر احتمالاً شغل بهتری به دست می‌آورم» با پیامدهای روانشناختی مساعدتری مواجه خواهد شد.
ارتباط بین رویداد، باور و پیامد را می‌توان به شکل زیر نمایش داد:

• اجبار به جلب تایید همه مردم (باید به گونه‌ای رفتار کنم که مورد تایید همه باشد)
• اجبار به کسب مهارت و شایستگی در سطح بالا (باید حداقل در یک زمینه مهارت فوق‌العاده داشته باشم)
• توقع اینکه رویدادها مطابق میل فرد باشند (نمی‌توانم مخالفت و ممانعت را تحمل کنم)
• توقع اینکه دیگران همیشه منصفانه رفتار کنند.
• باور به اینکه کنترلی بر عوامل ایجاد کننده فشار وجود ندارد.
• باور به اینکه اجتناب از مسئولیت بهتر از قبول آن است.
• باور به اینکه رفتارهای فعلی تحت تاثیر رویدادهای ناخوشایند گذشته است.
در واقع یکی از مهم‌ترین راه‌های تعدیل فشار روانی، تغییر و اصلاح باورهای غیرمنطقی و ناسازگارانه است.
* مهارت های پیشگیری  و رهایی از فشار روانی

برای اینکه دچار فشار نشوید، وقت خود را تنظیم کنید. وقت کم آوردن برای انجام کارها می تواند عامل مولد فشار روانی بزرگ باشد. بنابراین تنظیم وقت می تواند به کاهش فشار روانی کمک کند. ابتدا آنچه را که می خواهید و لازم دارید انجام شود، تصور کنید. به راه هایی مثل کمتر انجام دادن بعضی از کارها، که زندگی تان را آسانتر خواهد کرد، فکر کنید. تمرین کنید که چگونه از وقت تان استفاده کنید و پایبند برنامه تان باشد. فهرست کارهای روزانه تان را اولویت بندی کنید. هر روز ابتدا فقط برای انجام مهم ترین کارها اقدام کنید. توصیه های زیر را امتحان کنید:

-زندگی خو را با تمرکز بر انجام فقط آنچه که می خواهید و لازم است انجام شود، ساده تر کنید.
-هر روز فهرستی از کارهایی که باید انجام دهید، تهیه کنید و روی انجام آنچه در آن فهرست آمده تمرکز کنید.
-کارهای مشابه را ادغام کنید. مثلا چند مأموریت را در یک سفر انجام دهید.
-از دیگران بخواهید با وقت قبلی شما را ببینند، نه آنکه سر زده به سراغتان بیایند.
-اگر کارهایتان بیش از حد توان شماست، از دیگران کمک بگیرید.
-کارهای بزرگ با اهداف بلند مدت را به مراحل کوچک تر تقسیم کنید. بکوشید هر بار فقط یک مرحله جلو بروید.
- برای انجام هر کار وقت کافی اختصاص دهید و در هر فاصله زمانی فقط یک بار کار را انجام دهید.
در نظر داشته باشید که فشار های روانی می تواند سلامت جسمی شما را هم به خطر بیندازد، برای مثال بیماری های قلبی، سکته قلبی، پرفشاری خون، تحریک پذیری اعصاب، تیک های عصبی چشم و دردهای عضلانی که از آن به عنوان اسپاسم  یاد می شود و... نتیجه فشارهای عصبی و روانی است.
* یافته های پزشکی در خصوص آسیب های فشار روانی - استرس - بر عملکرد دستگاه ها و اجزای بدن محققان دانشگاه جان هاپکینز در پژوهش‌های اخیر خود در این زمینه دریافته‌اند که علت این امر فشار و استرس ناگهانی احساسی است که موجب می‌شود آدرنالین باعث متوقف شدن فعالیت قلب و در نهایت ایست قلبی شده و ضعف شدید‌ ماهیچه قلب را در پی دارد.

مغز:زندگی تحت فشار روانی شدید نه تنها برای سلامت بدن بلکه برای مغز و قوای دماغی نیز زیان آور است. محققان در مطالعه جدیدی تآثیر تنش درازمدت و تغییرات هورمون استرس کورتیزول را بر عملکرد مغز بررسی کردند. مطالعات بیانگر تاثیر فشار روانی بر سلامت قلب و عروق از طریق افزایش سطح خونی هورمون‌های استرس مانند کورتیزول در بدن است. در این مطالعه تاثیر بالا بودن مزمن هورمون کورتیزول بر عملکرد مغز افراد مسن، جوان و کودک بررسی شد. محققان در این تحقیق دریافتند با افزایش سطح کورتیزول در خون ناحیه‌ای از مغز به نام هیپوکامپ که مسئول یادگیری و حافظه است کوچک می‌شود. در اولین مطالعه میزان هورمون کورتیزول در گروهی از افراد مسن در طول سه تا شش سال اندازه‌گیری شد. نتایج این مطالعه نشان داد بالا بودن هورمون کورتیزول به طور مزمن حافظه را تخریب می‌کند. به علاوه اندازه هیپوکامپ در این افراد به میزان چشمگیری کم می‌شود. این مطالعه به روشنی تاثیر منفی تنش‌های درازمدت را بر مغز و قوای دماغی نشان ‌داده و تنش را مهمترین عامل تغییر عملکرد مغزمی داند.

* جلوگیری از فشار روانی با فعالیت بدنی و تمدد اعصاب
ورزش کردن و تمدد اعصاب در فضای سبز و طبیعت می تواند از بروز فشار روانی تا حد زیادی جلوگیری کند،افراد شاغل به ویژه بانوان شاغل که مسئولیت خانه داری هم بر عهده دارند،هر روز زمانی را به ورزش و تمرین یوگا، اختصاص داده و در هنگام بروز اعلائم استرس یا فشار روانی، با تنفس عمیق و آرام ( تنفس دیافراگمی) از بسیاری تغییرات فیزیولوژیکی و هیجانی ناشی از فشار روانی جلوگیری کنند. در واقع به دنبال تنفس دیافراگمی ‌کارکردهای پاراسمپاتیک بر سمپاتیک غلبه پیدا می‌کنند و به دنبال آن فرد، احساس آرامش و آسایش توأم با افزایش انرژی می‌کند.ورزش های هوازی که حتی در هنگام رفتن به محل کار نیز قابل اجراست، یکی از تأثیرگذار ترین ورزش هایی است که می تواند در بازگرداندن آرامش به کارمندان کمک کند در فواصل معین با استفاده از امکاناتی ورزشی چون استخر و... می توان بدن را همیشه برای مقابله با استرس آماده کرد. در هنگام انجام این تمرینات یا فعالیت های بدنی بهتر است از برگزاری مسابقه که به وجود آورنده فشار روانی است خودداری کرد. همچنین برای احساس آرامش بیشتر این فعالیت ها را در کنار دوست صمیمی انجام داد تا با مصاحبت او نیز احساس آرامش بیشتری کسب کنند. در صورتی که دارای بیماری خاصی هستند قبل از انجام ورزش با پزشک خود مشورت کنند.
* پر کردن اوقات فراغت با کارهای عاطفی و زیبا
برنامه ریزی برای سفرهای کوتاه مدت، پیک نیک های خانوادگی، داشتن لحظات خوش در کنار همسر و فرزندان بر تمدد اعصاب تأثیرگذار است. دیدن آلبوم و مرور  خاطرات زیبا و دور شدن از فضای فعلی که باعث ناراحتی و استرس است یکی دیگر از اقداماتی است که می توان با آن به آرامش رسید. داشتن باغچه ای کوچک در حیاط خانه و رسیدگی به گل ها و انجام کارهای باغبانی نیز علاوه بر کم کردن استرس، شادی و نشاط آور است. این جمله «خنده بر هر درد بی درمان، دواست»، واقعیتی است که باید تمرین کرد و نتایج آن را دید. خندیدن آن هم گروهی، مخصوصا گروه خانواده و در کنار کودکان، شادی و آرامش غیر قابل وصفی را ایجاد می کند.

صرع(تشنج)

صرع(تشنج) و علل ایجاد آن



بیمار)

پدری هستم که یک فرزند 14ساله دارم که از سه ماه پیش صبح‌ها که از خواب بیدار می ‌شود دچار پرش‌هایی در دست می ‌شود و تا کنون دو بار در خواب هم دچار تشنج‌هایی شده‌اند و من و مادرش از صدای خرخر و صدای تکان‌های تخت، متوجه تشنج ایشان شده‌ایم. پزشک معالج برای فرزند من تشخیص صرع گذاشته‌اند. لطفاً مرا راهنمایی کنید.



1- صرع چیست؟

صرع را به زبان ساده می ‌توان به صورت زیر تعریف کرد: چنان چه تنظیم جریان الکتریکی فرد به هم بخورد، مدارهای کل مغز دچار اتصال شده و در نتیجه هوشیاری به هم می ‌خورد.

صرع فقط افتادن فرد و عدم هوشیاری نیست، بلکه به چندین شکل می ‌تواند دیده شود. به ‌طور مثال صرع می ‌تواند به صورت افت تحصیلی در مدرسه باشد، جا انداختن کلمات در جمله به خصوص در هنگام املا نوشتن اتفاق می‌ افتد و متاسفانه معلم‌ها فکر می ‌کنند که این دانش‌آموز دچار حواس پرتی می ‌باشد.


2- عوامل زمینه ‌ساز صرع کدامند؟

یکی از علل صرع به دوران قبل از تولد برمی ‌گردد، ولی به طور عمده علل صرع به بعد از تولد مربوط می‌ شود. هم چنین علل زیادی از انواع صرع ناشناخته می‌ باشد.

از علل قبل از تولد می ‌توان به عفونت‌های داخل رحمی (در جنین) اشاره کرد. از عفونت‌های شایع ایجاد کننده ی صرع در دوران بارداری سرخجه  و توکسو پلاسموز می ‌باشد. سایر عفونت‌های ویروسی، سوء تغذیه و مصرف الکل و دخانیات  در مادر هم می ‌تواند باعث صدمه به جنین شود.

از دیگر علل می ‌توان به نقص‌های ژنتیکی ایجاد شده در حین بارداری در جنین اشاره کرد که می ‌تواند عامل بروز تشنج در سال‌های آینده باشد. هم چنین قرار گرفتن در معرض محیط‌ های آلوده (مانند اشعه ایکس) می‌ تواند باعث آسیب به جنین شود.

از دلایل دیگر می ‌توان به ضربه‌ های مغزی جنین در حین بارداری یا موقع زایمان اشاره نمود.

دسته ی دیگر از دلایل صرع، مربوط به ضایعات در حین زایمان است که به عنوان فلج‌های مغزی عنوان می ‌شود. چنان چه در حین زایمان سر بچه آسیب ببیند و منجر به اختلالات انعقادی یا خونریزی‌های مغزی شود، می ‌تواند فرم‌هایی از تشنج را ایجاد کند. این آسیب‌ها هنگام تولد یا هفته ی اول بعد از تولد گاهی از علل بسیار مهم، برای تشنج‌های بعدی می ‌باشد.

در دوران نوزادی عفونت‌های مغزی مانند مننژیت  و آنسفالیت (تورم مغز در اثر ویروس‌ها)، و ضربه‌هایی که به خاطر جنب و جوش یا تصادف با ماشین به مغز وارد می شود، ممکن است باعث تشنج شود.

صرع و تشنج طوری نیست که بلافاصله بعد از دیدن ضربه، این بیماری ایجاد شود، بلکه ممکن است 10 تا 20 سال بعد خود را نشان بدهد و آسیب‌های در حین زایمان یا بعد از زایمان نتایج خود را در اواخر کودکی و یا بزرگسالی نشان دهد.

هم ‌چنین سوء تغذیه در زمان کودکی می ‌تواند یکی از دلایل تشنج در سنین بالاتر باشد، به خصوص کمبود مواد معدنی مثل کلسیم و منیزیم می ‌تواند از عوامل ایجاد کننده ی تشنج باشد.

در سنین بالا (افراد مسن) سکته ی مغزی  می ‌تواند باعث تشنج باشد و هم چنین به هم خوردن پایداری الکتریکی بدن باعث ایجاد صرع و تشنج در بیمار می ‌شود.

در افراد دیابتی  که از داروهای دیابتی برای پایین آوردن قند خون استفاده می ‌کنند یا بیمارانی که قند خون پایینی دارند، استعداد ابتلا به تشنج بیشتر از سایر افراد است.

با وجود تمام دلایل ذکر شده، علل درصد زیادی از انواع صرع در حال حاضر شناخته شده نمی ‌باشد.

حمله تشنجی چیست؟

یک حمله تشنجی مانند توفانی کوچک در سیستم الکتریکی مغز است و علائم حاصل از آن می‌تواند از چند دقیقه مات و مبهوت شدن تا افتادن و از دست رفتن کامل هوشیاری متفاوت باشد.

درمان صرع

حتی یک شخص سالم ممکن است به ندرت دچار حمله تشنجی شود، اما به طور کلی حملات تشنجی در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان است.

هنگامی که حمله تشنجی رخ می‌دهد، پزشکان مجموعه‌ای از آزمون‌ها را بر روی فرد انجام می‌دهند تا مطمئن شوند که عارضه وخیمی وجود ندارد.

آزمایشی که امواج مغز را اندازه می‌گیرد و الکتروانسفالوگرافی (EEG) نامیده می‌شود، می‌تواند با ثبت کردن امواج بلند و نوک تیز، وجود حمله تشنجی را ثابت کند.

تصویر برداری با تشدید مغناطیسی (MRI) می‌تواند علت زمینه‌ای تشنج مانند تومور، سکته مغزی یا ناهنجاری مادرزادی را نشان دهد.

تب اغلب باعث بروز حمله تشنجی می‌شود و گاهی علامت عفونتی مانند مننژیت است.

افت شدید قند خون و کم‌آبی بدن نیز می‌‌تواند حمله تشنجی را برانگیزد. با انجام آزمایش‌هایی ساده در اتاق اورژانس می‌‌توان این علل را تشخیص داد.

هنگامی که هیچ علت زمینه‌ساز ظاهری وجود نداشته باشد، پزشکان می‌گوید یک حمله تشنجی خوش‌خیم رخ داده است.

دو سوم افرادی که دچار حمله تشنجی می‌شوند، هرگز در طول عمرشان دوباره تشنج نمی‌کنند.

تصمیم‌گیری درباره اینکه برای جلوگیری از حمله بعدی باید تجویز دارو انجام داد یا نه و چه هنگامی باید این کار را انجام داد، در هر فردی متفاوت است و عمدتا بستگی به نوع و دفعات تشنج‌های یک فرد دارد.

صرع صرفا اصطلاحی دیگر برای اختلال تشنجی است، اما این کلمه دارای بار معنایی خاصی است، زیرا دفعات زیاد حمله تشنجی را در یک فرد به ذهن می‌آورد.

در هر حال متخصصان می‌گویند هر کسی که  دو بار دچار حمله تشنجی با علت نامعلوم شود، در معرض خطر بالا برای دچار شدن به حمله سوم است.

با اینکه برخی افراد به خصوص پس از حملات شدید نیازمند گذشت چند روز برای احساس بهبودی کامل هستند، اغلب افراد پس از 10 تا 15 دقیقه می‌گویند حال‌شان خوب شده است.

ادامه مطلب ...

چه عواملی باعث میگرن می‌شوند؟

میگرن یک سردرد با دردهای ضربان‌دار است که معمولا در یک طرف سر بیشتر است. شدت این درد آنقدر زیاد است که مانع انجام فعالیت های روزانه می شود.

اگر این درد درمان نشود، ممکن است 4 ساعت تا 3 روز طول بکشد.

برخی غذاها، استرس و برخی هورمون ها می توانند باعث بدتر شدن میگرن گردند.

 

علائم میگرن

- دردهای ضربان دار یک طرفه با دو طرفه در نزدیکی شقیقه ها، پیشانی و چشم ها

‌- حساسیت به نور، صدا و یا کارهای ساده ای مانند بالا رفتن از پله ها

‌- تهوع و استفراغ

- مشکلات بینایی

- درد می تواند ناتوان کننده باشد و فرد را از کار و زندگی عادی دور کند.

 

دیدن هاله نور

حدود 20 درصد افرادی که از میگرن رنج می برند، 20 دقیقه تا یک ساعت قبل از شروع درد، هاله ای از نور را می بینند.

آنها ممکن است چراغ‌هایی چشمک زن، خطوط نورانی و یا نقاط نورانی را جلوی چشم خود ببینند.

همینطور ممکن است دچار تاری دید شوند. این نوع میگرن را به نام میگرن کلاسیک می خوانند.

بسیاری از زنان، در دوران عادت ماهیانه و در اثر کاهش هورمون استروژن دچار سردرد میگرنی می شوند

افراد در معرض خطر

- زنان سه برابر بیشتر از مردان مبتلا به این نوع سردردها می شوند.

- اگر در خانواده شما فردی مبتلا به میگرن باشد، شما هم به احتمال زیاد دچار این سردرد می شوید.

- کارشناسان بر این باورند که میگرن مربوط به جهش ژن هایی است که مناطق خاصی از مغز را تحت تاثیر قرار می دهند.

- افراد افسرده، افراد مبتلا به صرع، آسم، سکته مغزی و برخی دیگر از بیماری های عصبی و ارثی ممکن است دچار سردردهای میگرنی گردند.

 

سردرد کودکان

میگرن و کودکان

حدود 5 درصد از کودکان دچار سردردهای میگرنی می شوند.

بعد از بلوغ، بیشتر دختران دچار این سردرد می شوند.

کودکان دچار میگرن، دچار سردرد، دل درد و استفراغ می گردند.

اگر کودکان دارای علائمی چون لرزش پا، رنگ پریدگی، ایرادگیری و یا دارای حرکات غیرارادی چشم و استفراغ شوند، به نوعی از میگرن به نام سرگیجه خوش خیم مبتلا هستند.

 

میگرن و سالمندان

اغلب، سردردهای میگرنی بین سنین 20 تا 60 سالگی رخ می دهد.

با افزایش سن، تعداد بروز این نوع سردرد و شدت آن بسیار کم می شود تا به طور کلی از بین برود.

 

علت میگرن

دلیل واقعی این سردرد هنوز مشخص نیست.

دانشمندان معتقدند که علت میگرن وابسته به موادشیمیایی مغز، عروق خونی و اعصاب درگیر در مغز می باشد.

 

علائم هشداردهنده میگرن

برخی افراد قبل از شروع درد میگرن، تغییرات خلق و خو دارند.

آنها ممکن است بسیار هیجان زده، تحریک پذیر و یا افسرده شوند.

همچنین ممکن است این افراد بسیار خسته باشند، خمیازه بکشند و ضعف عضلانی را تجربه کنند.

این علائم هشدار دهنده، 24 ساعت قبل از بروز سردرد رخ می دهند.

 

اضطراب و استرس

استرس یکی از مواردی است که باعث تشدید سردردهای میگرنی می گردد.

تمرین حفظ آرامش اعصاب می تواند برای رفع استرس مفید باشد.

به آرامی دم و بازدم را انجام دهید و اجازه دهید هوا به آرامی وارد شش‌هایتان گردد و سپس به آرامی از بدن خارج شود.

برخی افراد برای رهایی از اضطراب و استرس، فکرهای خوب می کنند و یا به ورزش مورد علاقه خود می پردازند.

 

تاری دید

بازتاب نور

میگرن ممکن است توسط علت خاصی شروع شود، مانند: سوسو زدن نورها.

این سوسو زدن نور می تواند بازتابی از سطح برف، آب و یا لامپ نور و یا صفحه تلویزیون باشد.

برای جلوگیری از بروز سردرد میگرنی شما باید در بیرون منزل از عینک آفتابی و در داخل منزل از لامپ های فلورسنت استفاده کنید.

 

کمبود خواب یا غذا

افراد مبتلا به میگرن باید الگوی منظمی برای خوابیدن و غذاخوردن داشته باشند.

در اثر نخوردن غذا، قند خون پایین می آید که می تواند باعث تشدید حملات میگرنی گردد. مصرف زیاد قند نیز می تواند موجب بالا رفتن ناگهانی قند خون و سپس پایین آمدن ناگهانی آن گردد.

برای جلوگیری از سردرد میگرنی، در طول روز مایعات بنوشید تا دچار کم آبی بدن نگردید و حداقل 6 تا 8 ساعت در شب بخوابید.

 

تغییرات هورمونی در بدن

بسیاری از زنان، در دوران عادت ماهیانه و در اثر کاهش هورمون استروژن دچار سردرد میگرنی می شوند. این حملات میگرنی، چند روز قبل و یا در طی دوره عادت ماهیانه رخ می دهد.

برخی زنان قبل از شروع سردرد، داروهای مسکن و یا داروهای ضد بارداری مصرف می کنند تا آرام باشند. اما در برخی دیگر، استفاده از قرص های ضدبارداری اثری بر میگرن ندارد.

برای جلوگیری از سردرد میگرنی، در طول روز مایعات بنوشید تا دچار کم آبی بدن نگردید و حداقل 6 تا 8 ساعت در شب بخوابید

میگرن و موادغذایی

خوردن برخی موادغذایی باعث شروع سردرد میگرنی می شود، یا آن را بدتر می کند.

این غذاها عبارتند از: مونوسدیم گلوتامات (ماده افزودنی در برخی غذاهای آماده)، پنیر کهنه، کاکائو، سس سویا و گوشت های فراوری شده مثل سوسیس و کالباس.

 

تیرامین

غذاهایی که به مدت طولانی ذخیره شده اند، غذاهای تخمیر شده و غذاهای کهنه دارای مقدار زیادی تیرآمین می باشند. تیرآمین از تجزیه اسید آمینه تیروزین بوجود می آید.

تیرآمین ممکن است باعث انقباض و انبساط عروق خونی شود و حملات میگرنی را بدتر کند.

برخی کارشناسان توصیه می کنند برای جلوگیری از بروز سردرد، غذاهای تخمیرشده و یا کهنه از قبیل پنیر، سس سویا و ترشی را مصرف نکنید.

 

کافئین، کمک کننده یا آزار دهنده؟

بیشتر افراد دچار حملات میگرنی، بدون هیچ مشکلی، می توانند 1 تا 2 فنجان در روز کافئین (قهوه) مصرف کنند.

اما مصرف زیاد کافئین هم، هنگامی که اثر آن از بین برود، می تواند منجر به بروز سردرد شود.

چرا سردرد می گیریم؟

یکی از شایع ترین دردها در طول زندگی افراد، سردرد است که کودکان و بالغین را گرفتار می‌کند. ممکن است سردرد به تنهایی وجود داشته باشد و یا همراه با برخی علائم دیگر باشد. ممکن است در مواردی سردرد همراه با گلودرد، سرماخوردگی و یا بیماری های سینوسی و یا سایر بیماری ها نیز باشد. 


سردرد

در این مقاله مطالبی درباره علل و انواع سردرد شایع آورده شده‌ است.

 

آیا می‌دانید شما چه نوع سردردی دارید و علت ایجاد آن چیست؟

در واقع علت ایجاد 95 درصد سردردها، بیماری و یا ناهنجاری های ساختاری بدن نیست. بلکه علت اصلی را باید در شرایط عادی زندگی مانند استرس، خستگی، کمبود خواب، گرسنگی، تغییرات هورمون استروژن، تغییرات آب و هوا و یا وابستگی به کافئین جستجو کرد.

خوشبختانه فقط موارد نادری از سردرد وجود دارند که خطرناک هستند.

 

علل ایجاد سردرد چیست؟

- الکل، کافئین و سایر موادی که وابستگی در بدن ایجاد می‌کنند.

- تغییرات میزان مواد شیمیایی در بدن مانند انتقال دهنده های عصبی

- سرفه و یا عطسه

- کم شدن آب بدن

- مشکلات دندانی یا اعمال دندانپزشکی مانند عصب کشی

- خوردن غذاها و یا نوشیدن مایعات سرد

- فشارهای عصبی و عاطفی

- مواجهه با دود و یا بخار مواد شیمیایی مانند مونوکسید کربن

- خستگی چشم

- تب

- قرار گرفتن در ارتفاعات : سطوح پایین اکسیژن می‌تواند موجب سردرد شود

- فشار خون بالا

- عفونت سینوس ها، مانند سینوزیت یا ایجاد آبسه

- برخی کارهای پزشکی مانند کشیدن مایع مغزی نخاعی

- داروها

- کشیدگی عضلات گردن، عضلات بالاتنه یا عضلات شانه

- عفونت های دستگاه تنفس فوقانی

 

علل اختصاصی‌تر ایجاد سردرد کدامند؟

برخی سردردها نیز اختصاصی‌تر بوده و با علامت دیگری همراه نیستند. مانند سردرد تنشی،  سردرد میگرنی و.. .

در این سردردها بر خلاف تصور بسیاری از افراد، مغز عامل ایجاد سردرد نیست، بلکه سردرد از عملکر بد عضلات، عروق خونی و اعصاب ناشی می‌شود؛ برای مثال اتساع شریان ها و یا انقباض بیش از حد عضلات می‌تواند عصب های خاص و حساس در مغز را تحریک کند و در نتیجه سردرد به وجود ‌آید.

هورمون هایی مانند استروژن می‌توانند باعث بدتر شدن سردرد شوند.

از آنجایی که زنان طی دوره‌های ماهیانه متحمل نوسانات هورمونی در بدن می‌شوند، احتمال ایجاد سردرد متوسط تا شدید در زنان دو برابر مردان است و همچنین بیشتر از مردان به انواع خاص سردرد، مانند میگرن دچار می‌شوند

سردردهایی که بیشتر شایع هستند

1- سردرد تنشی :

خطرناک نیست، اما مکررا رخ می‌دهد. سردرد تنشی شایع ترین نوع سردرد است و اغلب در اثر استرس و فشارهای عاطفی و عصبی ایجاد می‌شود. بیشتر بالغین این نوع سردرد را تجربه کرده‌اند.

این سردرد، دردی ثابت با شدت خفیف تا متوسط دارد که در سراسر سر احساس می‌شود،  اما در اغلب موارد، درد بیشتر در پیشانی و یا در پشت سر احساس می‌شود. سردرد معمولاً با علائم دیگری همراه نیست.

سردرد تنشی ممکن است در بچه‌ها نیز روی دهد، اما بیشتر در بین بالغین شایع است. تناوب ایجاد سردرد متفاوت است و معمولا چند ساعت به طول می‌انجامد.

 

2- سردرد میگرنی :

حدود یک سوم از کسانی که سردرد میگرنی دارند، اولین سردردها را در سنین نوجوانی تجربه می‌کنند. شدت درد متوسط تا شدید بوده، اغلب اوقات با تهوع همراه است و فرد به نور و صدا حساس می‌شود. ممکن است درد در ناحیه‌ی گیجگاهی، چشم ها یا پشت سر باشد و اغلب اوقات تنها در یک طرف است. ممکن است پیش از سردرد اختلالات بینایی رخ دهد.

میگرن معمولاً از دوران کودکی تا میانسالی رخ می‌دهد. در بچه ها، میگرن در میان پسرها کمی ‌شایع‌تر است اما پس از بلوغ، شیوع میگرن در زنان بیشتر می‌شود.

حمله‌ی میگرنی یک روز یا بیشتر به طول می‌انجامد. در دوران بارداری و سنین بالا، حملات میگرنی کمتر ایجاد می‌شوند.

 

3- سردرد مربوط به سینوس ها:

یک سردرد خفیف تا متوسط است که عموماً در صورت، پل بینی، یا در گونه‌ها احساس می‌شود و ممکن است همراه با احتقان بینی و یا از بینی باشد.

در همه‌ی سنین افراد را گرفتار می‌کند و به نظر می‌رسد که افرادی که آلرژی دارند مستعدتر هستند.

این سردرد ممکن است ساعت ها طول بکشد و اغلب یک سردرد فصلی است.

 

4- سردرد مختلط :

در موارد نادری برخی از انواع سردرد وجود دارند که محققان معتقدند سردردهای مختلط بوده و علائمی‌ ما بین سردرد تنشی و میگرن دارند. چنین مواردی وقتی رخ می‌دهند که علائم و درمان این دو نوع سردرد، در برخی افراد به خوبی قابل افتراق نیست. برای مثال سردرد تنشی‌ای که بسیار شدید باشد و درد تیز و ضربان داری داشته باشد، بسیار شبیه به سردرد میگرنی است. به علاوه هنگامی‌که سردرد میگرنی متناوباً روی دهد، درد آن شبیه به سردرد تنشی احساس خواهد ‌شد.

بنابر‌این متخصصان باور دارند که سردردهایی که مداوم رخ می‌دهند ممکن است سردرد تنشی باشد که به دنبال سردرد میگرنی رخ داده و یا سردرد میگرنی در زمینه‌ی سردرد تنشی مزمن ایجاد سردرد کرده است. البته مکانیسم ایجاد کننده‌ی این دو نوع سردرد، با یکدیگر متفاوت است.

محققان می‌گویند که سردرد تنشی در اثر سفت‌شدن و وارد آمدن فشار به عضلات روی می‌دهد، در حالی که علت سردرد میگرنی اتساع و التهاب عروق است. به هر حال اگر میگرن مکرراً رخ دهد می‌تواند منجر به سفت شدن عضلات شود و آغازگر یک سردرد تنشی همزمان باشد.

بایدها و نبایدهای تغذیه‌ای در سکته مغزی

بایدها و نبایدهای تغذیه‌ای در سکته مغزی

سکته مغزی شایع‌ترین شکل بالینی بیماری‌های عروق مغزی در کشورهای توسعه یافته محسوب می‌شود.

سکته مغزی

سکته مغزی، سومین علت شایع مرگ در آمریکا و پس از آلزایمر، دومین علت شایع ناتوانی‌های مغزی محسوب می‌شود. سن بالا مهم‌ترین عامل خطر این بیماری است.

پرفشاری خون و استعمال سیگار، مهم‌ترین عوامل خطر قابل کنترل این بیماری محسوب می‌شوند. سایر عوامل خطر عبارتند از: بیماری‌های عروق کرونر قلبی، فیبریلاسیون شریان‌ها، دیابت، کلسترول بالا، داروهای خوراکی پیشگیری از بارداری (در زنان سیگاری)، BMI (شاخص توده بدن) بیشتر از 27 کیلوگرم بر مترمربع و افزایش وزن بیشتر از 11 کیلوگرم در طول 16 سال در زنان و نسبت دور کمر به باسن بیشتر از 92/0 در مردان و فعالیت بدنی کم.

85 درصد سکته‌های مغزی در اثر به وجود آمدن لخته خون ایجاد می‌شوند که بیماری‌های آترواســـــکلروز، دیابــت، پرفشاری خون و نقرس این خطر را تشدید می‌کنند.

حمله آمبولیک (انسداد یک شریان توسط پلاک‌های کلسترول که بخشی از ذخیره اکسیژن مغز را از بین می‌برند)، زمانی رخ می‌دهد که یک پلاک کلسترول از رگ پروگزیمال جدا شود و به سوی مغز حرکت کند. در بیماران با عملکرد غیرطبیعی دهلیز قلبی، لخته‌ها ممکن است از این قسمت جدا شوند و آمبولی را تشکیل دهند. 15 درصد حمله‌ها نیز به صورت خونریزی‌های درون مغزی است که در بیشتر مواقع کشنده است. دو نوع خونریزی وجود دارد که هر دو در افراد مبتلا به افزایش فشارخون رایج‌تر است. اولی خونریزی درون پارانشیمی است که شیوع افزایش فشارخون در بیماران مبتلا به این خونریزی 80 درصد است و زمانی رخ می‌دهد که یک رگ درون مغز قطع شود. نوع دوم خونریزی درون مغزی خونریزی زیر عروق عنکبوتی در مغز است که معمولاً در اثر ضربه به سر ایجاد می‌شود، اما گاهی اوقات در اثر اتساع شریان جدا شده از رگ ایجاد می‌شود.

 

نقش تغذیه در پیشگیری از بروز سکته مغزی

پیشگیری اولیه، اساس مبارزه با حمله مغزی است و به طور عمده شامل اصلاح رژیم غذایی و اصلاحات مربوط به شیوه زندگی است. عوامل مربوط به تغذیه اثرات مفیدی در کاهش بروز حمله مغزی دارند.

مطالعات مختلفی اثر تغذیه را بر روی بروز سکته مغزی مورد بررسی قرار داده‌اند. در یک مطالعه کوهورت آینده نگر روی زنان و مردان دانمارکی، دریافت بالای میوه‌ها (به ویژه مرکبات) و سبزیجات خطر بروز سکته ایسکمیک را کاهش داد. در مطالعات دیگر، دریافت بالای آنتی اکسیدان‌ها (به عنوان مثال، ویتامین C، بتا- کاروتن و فلاوونوئیدها)، پتاسیم و فیبر با کاهش خطر سرطان همراه بوده است. احتمالاً اثر محافظتی میوه‌ها و سبزی‌ها به دلیل فراوانی این مواد مغذی در آن‌ها است.

در مطالعه آینده نگر ARIC، در طول 10 سال پیگیری در زنان و مردان آمریکایی، دریافت بالای غلات کامل به طور معکوس با میرایی و خطر سکته ایسکمیک رابطه داشت. به طور کلی افراد مصرف کننده غلات کامل، عادات غذایی و شیوه زندگی سالم‌تری دارند؛ نظیر فعالیت فیزیکی بالا، نکشیدن سیگار، دریافت کم گوشت قرمز و دریافت بالای میوه و سبزی؛ درحالی‌که، دریافت غلات تصفیه شده به طور عمومی با شیوه زندگی ناسالم‌تر مرتبط است.

در مطالعه‌ای دیگر، یک رژیم حاوی سویای زیاد نسبت به یک رژیم عادی به طور معنی‌دار در بهبود علائم سکته مغزی موثر بود. به نظر می‌رسد که فیتواستروژن‌های سویا، اثرات بالقوه محافظت کننده از نورون‌های مغز را داشته باشند. رژیم حاوی سویای بالا، به طور معنی‌داری وسعت منطقه بافت مرده بعد از انسداد رگ مغزی را کاهش داد. در واقع رژیم با سویای بالا، مرگ برنامه ریزی شده سلول‌ها را بعد از وقوع سکته تضعیف می‌کند و از طرف دیگر، موجب افزایش بیان فاکتور بقای سلول (bcl-xcl) می‌شود.

در مطالعه‌ای در فنلاند، دریافت بالای ویتامین E از منابع غذایی، به طور معکوس با خطر مرگ ناشی از سکته مرتبط بود. در مطالعات دیگر، دریافت دوزهای بالای ویتامین E (اغلب به شکل مکمل) روی کاهش خطر مرگ ناشی از سکته مغزی اثر معنی‌داری نداشت. این یافته که فقط دریافت ویتامین E از طریق غذاها اثر محافظتی دارد، پیشنهاد می‌کند که ممکن است وجود دیگر اجزای غذاها نظیر استرول‌های گیاهی و انواع خاصی از اسیدهای چرب غیر اشباع و یا دیگر توکوفرول‌ها (به عنوان مثال، گاما”‘ توکوفرول) علاوه بر ویتامین E موجود در غذاها، موجب چنین اثر محافظتی گردد.

همچنین در مطالعات دیگر مصرف مرکبات (که حاوی ویتامین C بالایی هستند)، رابطه معکوسی با بروز سکته داشت.

در مطالعات دیگر، اثر دریافت اسیدهای چرب امگا-3 به ویژه انواع بلند زنجیر آن‌ها (EPA و DHA) بر کاهش بروز سکته مغزی و نیز کاهش میرایی بعد از وقوع سکته به اثبات رسیده است. این اسیدهای چرب بلند زنجیر به طور عمده در ماهی‌های چرب نظیر ساردین، قزل‌آلا، آزاد، کولی و قباد یافت می‌شوند؛ چنانکه، در یک مطالعه آینده نگر مصرف بالای ماهی در زنان سفید پوست و سیاه پوست و مردان سیاه پوست نقش پیشگیری کننده داشت.

از طرف دیگر، در مطالعه‌ای در فنلاند، مردان میانسالی که قربانی سکته شده بودند، در مقایسه با مردانی که سکته نکرده بودند، سطوح پایین‌تری از آلفا لینولنیک اسید (ALA) که از دسته اسیدهای چرب ضروری امگا-3 و با تعداد پیوندهای کمتری است داشتند.

نتایج مطالعات مختلف آینده نگر جمعیتی دیگر نشان داده است که دریافت متناسب چربی از طریق غذا (30 درصد کل کالری رژیم روزانه) و دریافت زیاد فلاوونوئیدها از جمله چای سبز نیز می‌تواند نقش پیشگیری کننده داشته باشد.

 

توصیه‌ها

با توجه به نتایج مطالعات پیشین، توصیه‌های کلی برای پیشگیری از بروز سکته شامل موارد زیر است.

1- مصرف حداقل 8 واحد در روز از انواع میوه‌ها و سبزی‌ها

2-مصرف حداقل سه بار در هفته از ماهی‌های چرب و نیز مصرف بالای منابع گیاهی غنی از اسیدهای چرب آلفالینولنیک اسید ALA نظیر روغن بذر کتان، گردو، روغن کلزا، دانه سویا و روغن جوانه گندم.

3- افزایش مصرف پروتئین‌های گیاهی نظیر حبوبات و سویا و کاهش مصرف گوشت قرمز

4- افزایش مصرف منابع غذایی غنی از ویتامین E

(روغن‌های گیاهی مثل روغن سویا، ذرت، آفتابگردان، پنبه‌دانه، کلزا و سبزیجات دارای برگ سبز سرشار از ویتامین E)

5- پرهیز از مصرف غذاهای شور شامل غذاهای کنسرو شده و آماده مصرف، کنسرو سبزیجات در آب نمک، فرآورده‌های گوشتی و غذاهای دودی به منظور جلوگیری از افزایش فشار خون

6- مصرف بالای فلاوونوئیدها نظیر مصرف 5 فنجان چای سبز در روز

 

تغذیه درمانی پزشکی بعد از وقوع سکته

در هنگام بروز سکته، کاهش دریافت کلسترول (نظیر جگر، کله پاچه، گوشت امعا و احشا و چربی‌های حیوانی)، چربی (به ویژه چربی‌های اشباع نظیر روغن‌های حیوانی و روغن‌های نباتی هیدروژنه شده) و نمک (غذاهای کنسرو شده و آماده مصرف، کنسرو سبزیجات در آب نمک، فرآورده‌های گوشتی و غذاهای دودی) در رژیم غذایی ضروری است. تلاش‌ها باید در جهت حفظ سلامتی بیمار و کنترل وضعیت تغذیه‌ای وی باشد.

برای پیشگیری از بروز مجدد سکته، منابع غذایی حاوی آلفا- لینولنیک اسید (نظیر روغن بذر کتان، گردو، روغن کلزا، دانه سویا و روغن جوانه گندم) مفید هستند

مشکلات تغذیه‌ای، به وسیله ارزیابی شدت حمله مغزی و محل تأثیر در مغز مشخص می‌شود. اختلالات غذا خوردن (دیسفاژی) که معمولاً همراه با سکته مغزی اتفاق می‌افتد، باعث تشدید مشکلات بیمار و بروز نتایج نامطلوب از جمله سوء تغذیه، عفونت ریوی، ناتوانی و افزایش طول مدت بستری شدن در بیمارستان می‌شود. این افراد باید فوراً از نظر دیسفاژی و رژیم غذایی ارزیابی شوند.

در بسیاری موارد حمایت‌های تغذیه ای (تغذیه از راه لوله بینی- معده‌ای) به طور موقت مورد نیاز است تا زمانی که بیمار توانایی غذا خوردن از طریق دهان را بیابد. همزمان با بهبود عملکرد حرکتی بیمار، خوردن طبیعی و سایر فعالیت‌های وابسته به زندگی روزانه نیز آغاز می‌شود.

برای پیشگیری از بروز مجدد سکته، منابع غذایی حاوی آلفا- لینولنیک اسید (نظیر روغن بذر کتان، گردو، روغن کلزا، دانه سویا و روغن جوانه گندم) مفید هستند. به افراد سیگاری و مصرف کننده مشروبات الکلی نیز توصیه می‌شود به ترک آن‌ها مبادرت ورزند.