ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 |
بعد از بیماری های قلبی عروقی سرطان به عنوان اولین عامل مرگ و میر در بیشتر کشورها مطرح است. سالانه حدود 7 میلیون نفر در جهان در اثر ابتلا به سرطان جان خود را از دست می دهند و برآورد می شود تا سال 2020 شمار موارد جدید ابتلا به سرطان در هر سال از 10 میلیون نفر به 15 میلیون نفر برسد و حدود 60 درصد از این موارد جدید در کشورهای درحال توسعه خواهد بود.
واژه سرطان به فرآیند تکثیر کنترل نشده بافت ها اطلاق می شود. عوامل مختلفی در بروز سرطان موثر شناخته شده اند. در حالی که سبک زندگی ما انسانها همچون عدم مصرف دخانیات -اصلاح رژیم غذایی و انجام منظم فعالیت های بدنی، عوامل مهمی در پیشگیری و کنترل سرطان به شمار می روند.
درصد زیادی از سرطانها بر اثر عوامل بسیار سادهای به وجود میآیند که ما هر روز به راحتی و بدون توجه از کنار آنها میگذریم، اگر بیمارانی که امروز بر تختهای بیمارستان خوابیدهاند، این موارد را میدانستند شاید هیچگاه به سرطان دچار نمیشدند.روزانه اخبار و آمار متعددی از شیوع انواع مختلف سرطان، عوامل موثر در بروز آن و راههای مقابله و پیشگیری از آن منتشر و آزمایشات متعددی در مورد نقش مواد و وسایل مختلف ایجاد کننده این بیماری انجام میشوند.لذااز مهمترین عوامل موثر در ایجاد سرطان می توان به موارد زیر اشاره نمود
- عوامل فیزیکی همچون اشعه ایکس:
وجود دوز پایین از اشعه ایکس احتمال آنکه فرد را در معرض ابتلا به سرطان
قرار دهد افزایش میدهد. به طور کلی میزان بالاتر از این اشعه خطر ابتلا به
سرطان را نیز بالاتر میبرد هر چند هیچ مقداری از این نوع اشعه برای سلامت
بدن مناسب نیست.همچنین اشعه ماورای بنفش ( نور آفتاب ) و پرتوهای یونیزه
کننده ( تصویر برداری تشخیصی و انفجارات اتمی )را نیز باید مد نظر قرار
داد.
- تلفن همراه: این وسیله ارتباطی با تمام
مزیتهایی که برای بشر دارد نوعی انرژی مشابه با اشعه ایکس را منتشر
میکند. تاکنون ارتباط مستقیم تلفن همراه با ابتلا به سرطان تایید نشده و
لازم است تحقیقات بیشتری انجام شود. هرچند بهتر است ساعات استفاده از آن و
مکالمه با تلفن همراه کمتر شود و برای صحبت کردن از هندزفری استفاده کرد.
- گوشت: بهتر است مصرف گوشت فرآوری شده یا قرمز محدود باشد چرا که در بروز سرطان روده موثر است. همچنین پختن یا دودی کردن گوشت در دمای بالای ترکیبهایی به نام هیدروکربن آروماتیک چند حلقهای (PAH) ایجاد می کند که محققان در مورد چگونگی تاثیر آن بر روی سلامت افراد به نتیجه قطعی نرسیدهاند.
- بطری آب: در صورتی که بطری آب از جنس پلاستیک شفاف باشد احتمالا حاوی ماده شیمیایی بیسفنول A است. از این ماده شیمیایی در قوطیهای نوشیدنی و مواد غذایی، مواد «سیلانت» در دندانپزشکی و محصولات دیگر استفاده میشود. سازمان غذا و داروی آمریکا در پاسخ به این پرسش که این ترکیب سرطانزا است، اعلام کرده در صورت که میزان آن در حد استاندارد باشد خطرزا نیست با این وجود توصیه میشود از مصرف غذاهای کنسروی و نوشیدنیهای موجود در ظروف پلاستیکی شفاف خودداری شود.
- قهوه:نوشیدن میزان متعادلی از قهوه حدود چهار فنجان در روز خطر ابتلا به برخی انواع سرطانها از جمله پوست، کبد، و روده را کاهش میدهد.
- محصولات خانگی: بسیاری
از حشرهکشها، رنگها، لاکها و واکسها گازهایی به نام ترکیبات آلی
فرار (VOC) منتشر میکنند. این گازها با بروز سرطان در انسان و حیوانات
مرتبط هستند. برای دوری جستن از خطر این ترکیب لازم است محصولاتی که حاوی
میزان پایینی از آن هستند مورد استفاده قرار گیرد. همچنین از خرید محصولاتی
که روی آنها عناوینی همچون خطر سمی بودن، فرساینده بودن، تحریککنندگی
شدید، آتشزا بودن، حک شده، خودداری کنید.
- آلودگی هوا:
آلودگی هوا موجب میشود سالانه در جهان بیش از 220 هزار نفر بر اثر سرطان
ریه جان خود را از دست بدهند. همچنین ارتباطی بین آلودگی هوا و خطر فزآینده
ابتلا به سرطان مثانه وجود دارد.
-سبک زندگی:علاوه بر
عوامل ژنتیکی عادتهای فردی مانند : سیگار کشیدن ، تماس بیش از حد با نور
خورشید ، مصرف الکل و...نیز در ایجاد سرطان نقش بسزایی دارد .استعمال
دخانیات بزرگترین ریز فاکتور در ایجاد سرطان است . رژیم غذای غنی از گوشت
قرمزو غذاهای کنسرو شده نیز در ابتلا به سرطان نقش دارند . یکی دیگر از
عوامل مهم دربروز سرطا نهای گوارشی چاقی و عدم تحرک می باشد .
عوامل غذایی موثر در پیشگیری از انواع سرطان به طور خلاصه شامل موارد زیر هستند:
*سبزی ها به ویژه سبزی های برگ سبز، هویج و
میوه ها منجر به کاهش موارد ابتلا به سرطان ریه، معده و روده می شوند.
فعالیت بدنی نیز در کاهش بروز سرطان روده موثر شناخته شده است.
*چربی
زیاد و رژیم غذایی و چربی های اشباع و حیوانی در احتمال افزایش شیوع سرطان
پروستات موثرند. کیلوپن (گوجه فرنگی)، فیتواستروژن های سویا نیز از عوامل
موثر در کاهش شیوع این سرطان هستند.
*سبزی ها، میوه ها، آنتی
اکسیدان، فیتوکمیکال ها، سیر، پیاز، کاهش چربی دریافتی فیبر غذایی کنترل
وزن و فعالیت بدنی در کاهش بروز انواع سرطان موثر شناخته شده اند.
*
سالیسیلات موجود در بعضی از مواد غذایی مثل قارچ، کشمش، توت فرنگی، سیب،
ادویه ها مثل آویشن، دارچین، نیز در کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان موثرند.
*روش
های طبخ و نگهداری مواد غذایی نیز در این زمینه موثرند. روش های نادرست
طبخ مانند دوددادن، نمک سود کردن، حرارت دادن شدید مواد غذایی با ایجاد
ترکیبات سرطان زا مثل هیدروکربن های پلی سیلیک و آمین های هتروسیلیک باعث
افزایش شیوع سرطان می شوند. پری و پروبیوتیک های موجود در ماست و شیر از
عوامل غذایی موثر در کاهش ابتلا به سرطان های دستگاه گوارش مثل سرطان معده
هستند.
*از آن جا که عوامل غذایی علت حدود 30 درصد از موارد ابتلا
به سرطان را در کشورهای غربی تشکیل می دهد می توان گفت رژیم غذایی پس از
دخانیات دومین عامل قابل پیشگیری از سرطان به شمار می آید. در سال های اخیر
شواهد زیادی مبنی بر ارتباط اضافه وزن و چاقی با انواع زیادی از سرطان ها
نظیر سرطان مری، پستان و آندومتر به دست آمده است که خود به طور مستقیم با
رژیم غذایی مرتبط است.
*از آن جا که تغذیه نامناسب، فقدان تحرک
جسمانی، چاقی و مصرف دخانیات عوامل خطر مشترک در بـــروز بیماری های مزمن
هستند. اجرای برنامه های پیشگیری از سرطان در قالب برنامه های ملی پیشگیری
به شکل ادغام یافته با سایر بیماری های مزمن راهبر مناسبی برای کاهش شیوع
این معضل بهداشتی است.
جمع بندی:
پیشگیری از ابتلا به سرطان، بهترین روش برای پیروزی بر آن است. واقعیت این است که ما تقریبا به طور دائم با غذاهایی که میخوریم و کارهایی که انجام میدهیم بدن خود را سرطانی میکنیم، یعنی ژنهای ما به طور مرتب در معرض رشد غیرعادی سلولهای سرطانی است. اما در یک بدن سالم به سرعت با این تغییرات مقابله شده و از رشد غیرطبیعی سلولهای سرطانی پیشگیری میشود. مشکل اصلی زمانی ظاهر میشود که مکانیسم دفاعی بدن ما ضعیف شود و در آن زمان است که سلولهای سرطانی شروع به رشد در بدن ما میکنند. زمانی که ما استرس و فشار زیادی به بدن خود وارد میکنیم، برای مثال برنامه خواب منظمی نداریم، ورزش نمیکنیم یا بعضی از داروها را مصرف میکنیم، سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و آن را آماده ابتلا به سرطان میکنیم.