ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 |
اضطراب وراهکارهای کاهش آن
اضطراب مجموعهای از علائم ناخوشایند است که همه ما آن را تجربه کردهایم. این احساس ناخوشایند که شامل مجموعهای از علائم مثل دلشوره، بیقراری، به هم خوردن تمرکز ذهنی، بیخوابی، تپش قلب و عرق کردن است در مواجهه با خطرات و موقعیتهای آسیبرسان، حالتی طبیعی تلقی میشود، ولی وقتی بیجهت یا در مواجهه با شرایطی نهچندان استرسزا ایجاد میشود، باید آن را به عنوان بیماری تلقی کرد.
فرض کنیم در یک هواپیما در حال پرواز هستیم. اگر ناگهان اعلام شود به دلیل نقص فنی خطر سقوط وجود دارد، همه علائم بالا که برای اضطراب شرح داده شد در مسافران طبیعی است.
حال شرایطی را فرض کنید که هواپیما بدون مشکل در حال پرواز است، در این حال اگر مسافری دچار علائم اضطراب باشد او را بیمار تلقی میکنیم.
اضطراب اگر فقط در شرایطی خاص مثل همین پرواز با هواپیما یا در موقعیتهای خاص مثل مکانهای تنگ ایجاد شود، به عنوان ترس مرضی یا فوبیا تلقی میشود. این نوع بیماری گاه در برخورد با جانوران ایجاد میشود که بسیار شایع است.
در این نوشتار بیماری اضطراب منتشر که ایجاد علائم اضطراب در موقعیتهای مختلف و روزمره است، توضیح داده میشود.
بیماری اضطراب منتشر
در این بیماری، فرد در شرایط مختلف روزمره که معمولا اضطراب اندکی برای دیگران ایجاد میکنند، دچار اضطراب شدید میشود.
مادری را تصور کنید که هر بار فرزندش از خانه خارج میشود، مضطرب است یا هرگاه در شلوغی شهر قرار میگیرد از احتمال تصادف، دچار دلشوره و تپش قلب میشود.
چرا برخی افراد دچار این بیماری میشوند؟
از مهمترین دلایل این بیماری، موارد زیر هستند:
- آسیبهای دوران کودکی: افرادی که در دوران طفولیت صدمات زیادی را تحمل کردهاند و زندگی طاقت”‹فرسایی داشتهاند.
- بیماریهای مزمن و صعبالعلاج مثل انواع سرطان
- وجود استرسهای متعدد و مکرر در زندگی
تفاوت اضطراب عادی با اضطراب بیمارگونه
همانگونه که گفته شد اضطراب، امری فیزیولوژیک و عادی در همه انسانهاست که باید آن را از بیماری اضطراب متمایز دانست.
تفاوت های اضطراب معمولی و بیماری اضطراب این موارد هستند:
1 ـ بیشتر موقعیتها و فعالیتهای زندگی در فرد بیمار ایجاد اضطراب میکنند.
2 ـ انجام کارهای عادی و روزمره در اثر این اضطراب، در بیمار مختل میشود.
3 ـ علائمی مثل خستگی مفرط، به هم خوردن خواب، نداشتن تمرکز ذهنی و بیقراری در بیمار وجود دارد.
درمان بیماری اضطراب
درمان بیماری اضطراب منتشر شامل رواندرمانی و داروهاست.
رواندرمانی به مفهوم جلسات گفتوگوی بیمار و روانپزشک برای ایجاد تغییرات در ذهن و رفتار بیمار است که در نهایت بیمار بتواند اضطراب را مهار کند.
دارودرمانی که معمولا در کنار رواندرمانی بیشترین تاثیر را دارد، شامل داروهای ضدافسردگی مثل سیتالوپرام، سرترالین، فلوکستین و پاروکستین تجویز شده توسط پزشک است.
برای درمان اضطراب حاد میتوان از داروهای آرامبخش مثل دیازپام، لورازپام و اگزازپام نیز کمک گرفت. به خاطر داشته باشیم که این گروه داروها فقط برای بهبودی موقتی موثرند و در صورت استفاده طولانیمدت، ایجاد وابستگی کرده و تاثیرشان کم میشود.
این طبیعی است که بعضی مواقع نگران باشید. اما برخی افراد هر روز، حتی زمانی که نگرانی بی مورد می باشد، احساس ناراحتی و دلواپسی دارند. اگر این نگرانی بیشتر از 6 ماه طول بکشد، فرد دچار اختلال اضطراب منتشر Generalized Anxiety Disorder یا GAD می باشد.
بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال، از بیماری خود اطلاعی ندارند، بنابراین درمان هم نمی شوند.
در موارد شدید، GAD می تواند با شغل، روابط و فعالیت های روزانه فرد تداخل داشته باشد.
علائم روحی
مهم ترین علامت این بیماری، احساس اغراق آمیزی از اضطراب می باشد. ممکن است دلیل این احساس را ندانید و یا ممکن است نگرانی بیش از حد در مورد مسائل عادی مانند: صورت حساب ها، روابط و سلامت خود داشته باشید.
تمام این نگرانی ها می تواند بر خواب و فکر شما اثر بگذارد.
همچنین ممکن است در اثر کمبود خواب و یا بیماری ، تحریک پذیر شوید.
علائم جسمی
درد و فشار عضلانی
سردرد
تهوع
اسهال
لرزش بدن
افراد در معرض خطر
تمامی افراد در هر سنی (حتی کودکان) ممکن است به این اختلال دچار شوند.
این اختلال به تدریج پیشرفت می کند.
اولین علائم بین دوران کودکی و میانسالی بروز می کند.
GAD بیشتر زنان را تحت تاثیر قرار می دهد.
زنان دو برابر مردان، به این اختلال مبتلا می شوند.
علت
ژن هایی که از یک نسل به نسل دیگر انتقال می یابند، ممکن است برخی افراد را در معرض خطر ابتلا به اضطراب قرار دهند.
محققان آزمایشاتی را بر روی یک سری مواد شیمیایی موجود در مغز به نام انتقال دهنده های عصبی و نیز یک ساختار درون مغز به نام آمیگدال انجام داده اند و به این نتیجه رسیده اند که مجموعه ای از DNA، محیط زیست و عوامل روانی در بروز این اختلال موثرند.
هیچ آزمایشی برای تشخیص این اختلال وجود ندارد. بنابراین بر اساس علائم موجود می توان این اختلال را شناسایی کرد.
به پزشک خود بگویید: در مورد چه چیزی نگران و مضطرب هستید؟ چند بار دچار این حالت می شوید؟ آیا این نگرانی با فعالیت های روزانه شما تداخل دارد؟
روان درمانی
نوعی از گفتاردرمانی برای درمان اضطراب موثر است. این نوع به نام درمان شناختی رفتاری خوانده می شود.
مشاور کمک می کند تا شما تفکرات و اعمال منفی را در خود تشخیص دهید و آنها را از خود دور کنید.
این گفتاردرمانی شامل تمرین هایی می باشد، از قبیل نوشتن تفکراتی که باعث نگرانی بیش از حد در شما می شوند.
در این روش، شما روش آرام بودن را یاد می گیرید.
بیماران بعد از 3 تا 4 ماه درمان، احساس بهتری دارند.
اگر درمان شامل مجموعه ای از گفتاردرمانی و دارو باشد، موفق آمیزتر خواهد بود.
دارو درمانی
برخی داروهای ضد افسردگی برای کاهش اضطراب به کار می روند.
با مصرف 4 تا 6 هفته از این داروها، احساس بهتری خواهید داشت.
پزشک ممکن است داروهای بنزودیازپاین را برای مدت کوتاهی برای شما تجویز کند.
نام های تجاری داروهای بنزودیازپاین عبارتند از: آتیوان، کلونوپین، والیوم و زاناکس.
این داروها دارای خطر وابستگی می باشند و در نتیجه فرد با مصرف این داروها، دارای احساس خوب می گردد و با قطع مصرف آنها، این احساس در او نابود می شود.
در مورد جوانب مثبت و منفی داروهای مورد مصرف با پزشک مشورت کنید.
مراقبت از خود
شما با تغییر عادات خود می توانید این بیماری را درمان کنید.
- از مصرف کافئین، داروهای استرس زا و برخی داروهای سرماخوردگی دوری کنید، چراکه این عوامل باعث افزایش اضطراب می گردند.
- به مقدار کافی استراحت کنید و غذاهای سالم مصرف کنید.
- یوگا انجام دهید.
-ورزش کنید، ورزش کردن باعث آرامش جسم و ذهن می گردد.
درمان های مکمل
ماساژ برای اکثر مردم یک نوع آرامش بخش می باشد.
تحقیقات در مورد طب سوزنی و اثر آن بر GAD هنوز مشخص نیست.
برخی از داروهای گیاهی دارای عوارض جانبی هستند و برخی دیگر با داروهای مصرفی تداخل دارند، لذا بهتر است قبل از مصرف هر گونه داروی گیاهی، حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید.
اختلالات ناشی از اضطراب دائمی
افراد دچار اختلال اضطراب منتشر ممکن است دچار افسردگی، اعتیاد به الکل و یا اعتیاد به مواد مخدر شوند.
یک سری اختلالات دیگر نیز شایع است از قبیل: اختلال هراس، اختلال استرس پس از واقعه، اختلال وسواس جبری و ترس از اجتماع.
اختلال هراس
علائم این اختلال عبارتند از: تپش قلب، تعریق، سرگیجه، تهوع و یا درد قفسه سینه.
این افراد ممکن است فکر کنند که دچار یک حمله قلبی، احساس مرگ و یا از دست دادن فکر شده اند.
این اختلال یکی از درمان پذیرترین اختلالات اضطرابی می باشد.
اختلال استرس پس از واقعه
تجاوز، سوء استفاده کردن، جنگ و یا بلایای طبیعی موجب بروز این اختلال می شود.
علائم این اختلال شامل: یادآوری مجدد صحنه های واقعه و از دست دادن علاقه نسبت به فعالیت های مورد علاقه می باشد.
این افراد ممکن است در ابراز محبت مشکل داشته باشند.
آنها تحریک پذیرند و ممکن است خشن شوند.
این اختلال، با دارو و مشاوره درمان پذیر است.
این افراد دارای افکار نگران کننده ای هستند که قادر به کنترل آنها نمی باشند.
نمونه هایی از این اختلال مثل شستن بیش از حد دست ها و مرتبا چک کردن قفل درب خانه می باشد.
آنها ممکن است بدون هیچ دلیلی، لباس خوب بپوشند و یا برای هیچ دلیلی، اشیاء را بشمرند.
بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال می دانند که این اعمال بی فایده می باشند، اما نمی توانند از این اعمال دست بردارند.
این اختلال بوسیله دارو و روان درمانی، درمان می شود.
ترس از اجتماع
این افراد در شرایط عادی، احساس ترس بیش از حد از اجتماع دارند.
علائم این ترس شامل: احساس مرگ قبل از روبرو شدن با اجتماع، تعریق کردن، سرخ شدن صورت، تهوع و یا اشکال در صحبت کردن می باشد.
در موارد شدید، این افراد از مدرسه رفتن و یا سرکار رفتن هم دوری می کنند.
این ترس با دارو و روان درمانی، درمان می شود.
فوبیا
فوبیا نوعی ترس شدید در مقابل چیزی است که صدمه ای به شما نمی رساند.
فوبیاهای شایع عبارتند از: ترس از ارتفاع، فضاهای بسته مثل آسانسور و یا تونل، پرواز با هواپیما، سگ، حشرات و ... .
چه کسی می تواند کمک خوبی به شما کند؟
با روانپزشک راجع به نگرانی خود صحبت کنید.
پزشک، بیماری های شبیه GAD را می شناسد، بنابراین به شما کمک خواهد کرد.
این بسیار مهم است پزشکی را انتخاب کنید که با آن راحت هستید تا راهنمایی های او برای شما مفید باشد.
تلاش کنید از هفت راه ارائه شده در این مقاله برای کاهش نگرانی، داشتن زندگی عاری از اضطراب و افزایش خوشبختی تان استفاده کنید.
نگرانی برای رسیدن به اهداف در زندگی، می تواند تعادل سیستم عصبی ما را مختل کند و برای سلامتی زیان آور است.
روانشناسان، هفت راهکار را برای دورکردن نگرانی مطرح کردهاند که شامل موارد زیر است:
1- فراموش کردن مواردی که نمی توانید تغییر دهید
اتفاقاتی که در گذشته باعث نگرانی شما شده است را فراموش کنید. یادآوری خاطرات بد گذشته برای سلامتی بسیار زیانبار است.
2- نوشتن یک لیست از نگرانی ها
تمام مواردی که شما را نگران می کنند در یک لیست بنویسید. سپس آن ها را از یک تا 10 اولویت بندی کنید. بعد از آن شما می توانید مواردی را که باعث نگرانی شما می شوند، از بین ببرید. اینک احساس آرامش را بعد از خط زدن مورد نگران کننده تجربه می کنید که راهی مطمئن برای افزایش شادی و رفع نگرانی ها است.
3- افکار خود را نظم دهید
تمام موارد منفی را از ذهن خود پاک کنید و موارد مثبت را جایگزین آنها نمایید. تبدیل منفی ها به مثبت ها یک راه بسیار سازنده برای برخورد با نگرانی ها است.
هنگامی که نگران هستیم، مغز ما معمولا در جستجوی پیداکردن یک راه حل منطقی برای رفع مشکلات است. در این موارد از طریق بینی و دهان، نفس خود را بیرون دهید. پس از چند دقیقه آرامش را به دست می آورید و نگرانی از بدن خارج می شود. در این حالت شما موقعیت بهتری برای مقابله با مشکل دارید.
5- بحث با دوستان و خانواده
یک مشکل وقتی با دیگران مطرح شود، نصف مشکل حل شده است. با خانواده، دوستان و یا یک کارشناس که شما با او رابطه خوبی دارید صحبت کنید. گاهی اوقات مشکلات خود را با صدای بلند گفتن هم میتواند کارگشا باشد. با کسانی که به شما نزدیک اند، هر اندازه که دوست دارید بخندید و گریه کنید. این یک راه سالم برای از بین بردن استرس است.
6- مقابله با مشکلات
برخی از نگرانی ها را نمی توان از طریق صحبت کردن با دیگران از بین برد و باید با آن مشکل برخورد کرد. گاهی اوقات، چیزهای زیادی در ذهن ما است که نمی دانیم چطور با آن ها برخورد کنیم. تصمیم گیری برای آن مشکل و پیدا کردن راهی برای از بین بردن آن، بهترین راه حل است.
7- قرار دادن مسائل در چشم انداز
خود را غرق مسائل کوچک نکنید و به مسائل مهم تر بیندیشید. همیشه این احتمال وجود دارد که بسیاری از مردم مشکلی بدتر از ما دارند. آیا شما هنوز هم برای یک مورد هفته ها یا ماه ها نگران هستید؟ اگر پاسخ منفی باشد، پس آن مورد واقعا ارزش نگرانی را ندارد.
اگر اضطراب طولانی شود، میتواند مشکل و ناراحتیهای جدی ایجاد کند. اضطراب باعث میشود که ضربان قلب تندتر شود و فشار خون افزایش پیدا کند.
کارشناسان بهداشت روانی تاکید دارند که با چهار روش زیر، حتی اگر اضطراب شما به طور کامل درمان نشود، اما علائم آن تا حد زیادی کاهش پیدا میکند.
راه اول این است که پوست پرتقال را به عنوان بخشی از رژیم ضداضطراب خود در نظر داشته باشید. بر اساس دو مطالعه معلوم شد که پخش بوی پوست پرتقال در هوا میتواند اعصاب بیماران مضطرب را آرام کند. برای بهرهمند شدن از این تاثیر، کافی است پوست پرتقال را بکنید و آن را مقابل بینی خود بگیرید و عطر آن را استشمام کنید. این اقدام موجب میشود که فشار خونتان کاهش پیدا کند.
راه دوم این است که هر وقت علائم اضطراب را در خود حس کردید، مثلا دچار افزایش سرعت ضربان قلب شدید، یک قاشق چایخوری عسل را به همراه یک نوک انگشت جوزا داخل یک فنجان آب پرتقال ریخته و پس از هم زدن آن را بنوشید تا این معجون شما را سرحال بیاورد.
راه سوم گیاه رزماری است. این گیاه تاثیر آرامش بخشی روی اعصاب دارد. برای بهرهمندی از تاثیر آرامبخش رزماری، از دم کرده آن استفاده کنید. به این ترتیب که یک تا دو قاشق چایخوری رزماری خشک را داخل یک فنجان آب جوش بریزید. 10 دقیقه آن را کنار بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را بنوشید. بوکردن رزماری هم میتواند به شما آرامش دهد و میتوانید از عطر این گیاه برای کاهش اضطراب استفاده کنید.
راه چهارم این است که یک سوم فنجان جوش شیرین و یک چهارم فنجان زنجبیل تازه رنده شده را داخل وان آبگرم بریزید و مدت 15 دقیقه داخل وان دراز بکشید. این کار تنش و اضطراب شما را کاهش میدهد.
علاوه بر این ها تمرین تنفس عمیق و یوگا نیز میتوانند به شما آرامش بدهند.
اگر جزء آن دسته افرادی هستید که اضطراب و نگرانی دارید، به جای استفاده از داروها و قرصهای شیمیایی با چند روش ساده و طبیعی میتوانید اضطراب خود را کاهش دهید.
1) آب یک عدد لیموترش را با چند عدد لیمو شیرین مخلوط کنید و بنوشید.
2) آب و عسل و آب لیموترش را با هم مخلوط کنید و بنوشید.
3) یک عدد سیب خنک را که در یخچال نگهداری شده، رنده کرده و به صورت فالوده در بیاورید. یک قاشق چایخوری بادرنجبویه یا فرنچ مشک به آن اضافه کنید. یک استکان عرق بهارنارنج و بیدمشک را نیز به آن بیفزایید و در انتها کمی عسل به آن بیفزایید و بگذارید یک ساعت بماند. هر روز یک قاشق صبح و یک قاشق ظهر و یک قاشق شب قبل از خواب بخورید.
4) یک قاشق مرباخوری بادرنجبویه و یک لیوان عرق بهارنارنج را با کمی عسل مخلوط کنید و بنوشید.
دوستی می گفت هر وقت اخبار بد را می شنوم دلشوره می گیرم و تصور می کنم اگر این اتفاق ناخوشایند برای خانواده ام بیفتد چه کنم؟ آیا توصیه می کنید در شرایطی قرار بگیرم که هیچ خبری اعصاب ام را بر هم نزند؟
به او گفتم مگر می شود این طور زندگی کرد و در بی خبری محض ماند؟ وقتی در زندگی روزمره مان در معرض استرس های مختلف قرار می گیریم باید بتوانیم آن ها را مدیریت کنیم و گر نه فرار کردن از آن ها و یا ماندن در این استرس ها ما را از پای در می آورد و باعث به وجود آمدن بیماری ها و اختلالات مختلف می شود.
تنظیم این که چه طور به محرک های محیطی پاسخ دهیم تا حدی در اختیار خودمان است. درست است که تیپ شخصیتی ما و نوع نگرش مان به مسایلی که به وقوع می پیوندند نقش مهمی در این باره دارند اما خودمان هم باید کمک کنیم تا بدن مان پاسخ مناسبی در مواقع لازم ارایه کند. مانند کسی که دزدگیر ماشین اش را طوری تنظیم می کند که فقط وقتی دزدی قصد ربودن آن یا صدمه زدن به آن را کرد، آژیر بزند اما شخص دیگری آن قدر آن را حساس می کند که تا از کنارش رد می شوید آژیر می زند.
باید به خودتان کمک کنید تا اضطرابی که به دلیل استرس های مختلف محیطی دچار آن می شوید در حد معقول و کنترل شده باشد. اگر نتوانید چنین تعادلی را در بدن تان ایجاد کرده و استرس ها را مدیریت کنید، اضطراب می گیرید و با علایم جسمی، روانی و هیجانی آن درگیر خواهید شد.
بعضی ها دلشوره می گیرند، برخی مشکلات معده و تپش قلب، بعضی دیگر علامت های رفتاری مانند ناخن جویدن، و... که بارها در موردش شنیده اید.
این که کسی بخواهد به جای رفتار صحیح و ارزشمند، از مشکلات فرار کند در واقع به یک مکانیسم ناپخته روی آورده است. ما فقط به کسانی که بیمار هستند و مبتلا به وسواس فکری هستند(یعنی مدام یک فکر آزاردهنده در ذهن شان می آید و تکرار می شود) و تحت درمان هستند توصیه می کنیم دنبال اخبار بد نروند، صفحه حوادث را نخوانند و یا اگر در خیابان با دعوای کسانی مواجه شدند، از آن جا دور شوند. اما در مورد دیگر افراد توصیه می کنیم به جای این که سرشان را مانند کبک در برف بکنند و در این خیال باشند که هیچ خبری نیست، با واقعیات رو به رو شوند و آن را آن طور که هست، ببینند.
اگر شما جزو کسانی هستید که نمی دانید چه طور باید از دست این دلشوره ها رها شوید و مدام با آن درگیر هستید، چند توصیه ساده برای تان دارم. بهتر است این توصیه ها را عملی کنید و اگر پاسخ مناسب دریافت نکردید و همچنان دلشوره داشتید به پزشک مراجعه کنید:
یک کاغذ و قلم بردارید و بنویسید چند وقت است که بدون دلیل منتظر دریافت خبرهای بد هستید و مدام دلشوره دارید؟ اگر فرزندتان دیر کند می گویید حتما تصادف کرده؟! اگر تلفن زنگ بزند و قطع شود دلهره می گیرید که حتما کسی می خواسته خبر بدی را به شما بدهد اما تماس اش قطع شده است؟!
حالا بنویسید چند بار این دلشوره ها واقعا صحت داشته و اضطراب شما به دلیل آن محرک واقعی بیرونی بوده است؟ سپس کلاه خودتان را قاضی کنید و دریابید که نباید همه چیز را تعمیم داد و در آینده که دلشوره گرفتید یادتان بیاید انتهای این ماجرا چیزی نخواهد بود و تا چند لحظه دیگر همسرتان می آید و می گوید که در ترافیک بوده یا شارژ تلفن اش تمام شده است، به همین سادگی.
اگر می بینید همکارتان در حال گفتگو با رییس است و نگاهی به شما می اندازد یا با آمدن تان حرف اش را قطع می کند بی جهت دلشوره نگیرید که حتما درباره شما صحبت می کرده و باید تا پایان روز منتظر وقوع حادثه بدی باشید.
کسی که قابل اعتماد باشد و از نظر شخصیتی مانند شما نباشد (اهل دلشوره نباشد) می تواند گوش شنوای شما شود و انرژی مثبت بدهد و باعث شود شما با گفتن و گفتن از بار استرس و غمی که در دل دارید بکاهید. البته باید دقت کنید سفره دل تان را پیش هر کسی باز نکنید.
انجام بعضی حرکات نرمشی یا شل و سفت کردن عضلات می تواند کمک کننده باشد و از اضطراب و دلشوره تان بکاهد. حتما و حتما ساعتی را به خودتان اختصاص دهید و آن کاری را که مایه لذت تان است انجام دهید.
اگر همه لحظات شبانه روز درگیر همسر و فرزند و کار باشید و اصلا خودتان را فراموش کنید، کم می آورید و به مرور حتی در انجام وظایف خود در قبال آن ها نیز موفق نخواهید شد. شاید در این یک ساعت دل تان بخواهد پیاده روی کنید، مجله بخوانید، یا دوستی را ملاقات کنید. این که اهل معاشرت باشید می تواند در کاهش دغدغه و دلشوره شما موثر باشد.
اگر هیچ کدام از توصیه ها فایده نکرد و همچنان مشکل باقی بود، قدم پنجم مراجعه به روان پزشک است که بتواند در کاهش اضطراب کمک تان کند.