درد قوزک پا

دچار درد قوزک پا شده‌اید؟

ما قوزک پا را مجبور به تحمل وزن بدن، طی کردن مسافت‌های طولانی و چرخیدن و خم شدن در هر جهت می‌کنیم. اما با فشار آمدن بیش از حد به قوزک – که مثلا هنگام ورزش کردن رخ می‌دهد – فریاد کمک آن بلند می‌شود.

شایع‌ترین آسیب‌دیدگی‌ها ناشی از چرخاندن قوزک به ‌طرف بیرون پا است. این چرخیدگی می‌‌تواند فشار زیادی بر رباط‌های نگهدارنده قوزک وارد کرده و باعث پیچ‌‌خوردگی مچ‌ پا شود، یا ممکن است ماهیچه‌‌ای را پاره کرده یا استخوانی را بشکند.

هر کدام از این آسیب دیدگی‌ها می‌‌توانند ورم زیاد، تغییر رنگ و کاهش حرکت را همراه با درد شدید ایجاد کند.

چرخیدگی تنها آسیب‌رسان قوزک پا نیست. کار کشیدن بیش از حد از آن - مثل راه رفتن، ایستادن و بالا رفتن زیاد و نیز زیاد خم کردن قوزک - می‌تواند به التهاب تاندون هایی منجر شود که ماهیچه‌ها را به استخوان‌های قوزک و ساق وصل می‌کنند.

یکی از نواحی مستعد آسیب، تاندون آشیل است که از پاشنه پا تا پشت قوزک امتداد دارد. تاندون آشیل به ‌آسانی کشیدگی پیدا کرده یا پاره می‌شود، مخصوصاً اگر به اندازه کافی انعطاف‌پذیر نباشد.

کار کشیدن زیاد هم می‌تواند باعث التهاب کیسه زلالی (کیسه پر از مایعی در پشت پاشنه که مثل یک بالشتک محافظ است) گردد.

قوزک از راه‌های دیگری هم آزرده می‌شود. کفش گشاد یا تنگ ممکن است باعث درد قوزک در هنگام چرخاندن پا یا در اثر تماس با سطح سفت کفش شود. پوشیدن کفش نامناسب برای کاری که انجام می‌دهید نیز فشار زیادی بر مفصل مچ پا وارد می‌کند.

استراحت، یخ گذاشتن، بستن و بالا گرفتن قوزک از اولین کارهای بعد از آسیب‌دیدگی قوزک و درد آن است

چند بیماری نیز باعث درد قوزک می‌شوند. نقرس،که درد شدید ضربانی و التهاب مفصل در اثر رسوب بلورهای اسید اوریک است، اغلب قوزک را گرفتار می‌کند.

تیزی استخوان، قطعات جدا شده استخوان یا غضروف، التهاب شبه روماتیسمی مفاصل، و نقص گردش خون و آسیب عصب نیز دیگر آزاردهندگان قوزک پا هستند.

درمان درد قوزک پا

درد قوزک چیزی نیست که سرسری گرفته شود. اگر بعد از آسیب‌دیدگی درمان مناسب انجام نشود، یا در درمان تأخیر شود، ممکن است گرفتاری‌های مختلفی بروز کند. در اینجا پیشنهاد‌هایی برای تسکین درد ارائه می‌گردد.

اصول چهارگانه را رعایت کنید. استراحت، یخ گذاشتن، بستن و بالا گرفتن قوزک از اولین کارهای بعد از آسیب‌دیدگی قوزک و درد آن است.

استراحت لازم است، چون از تحریک قوزک آزرده ممانعت می‌کند. استراحت در بستر بهتر است، و اگر ناچار به حرکت هستید، از عصا یا چوب زیر بغل استفاده کنید. گذاشتن یخ بر روی آن، چند بار در روز و هر بار به‌مدت 15 دقیقه، با بی‌حس کردن انتها‌های اعصاب و انقباض مویرگ‌ها برای جلوگیری از خونریزی بیشتر، التهاب دردناک قوزک را کاهش می‌دهد.

قوزک را با باند کشسان یا با استفاده از پابند مخصوص بی‌حرکت کردن آن ثابت کنید. قوزک را با گذاشتن یک بالش در زیر آن بالا نگه دارید تا مایع جمع شده در آن تخلیه شود. اصول چهارگانه را به‌مدت سه تا پنج روز رعایت کنید.

از مسکن استفاده کنید. آسپیرین، ایبوپروفن، و استامینوفن می‌توانند درد قوزک آزرده را کاهش دهند.

پاشنه را بلند کنید. می‌توانید با گذاشتن یک بالشتک در داخل کفش یا بلند کردن پاشنه کفش، درد کشیدگی تاندون آشیل را کاهش دهید. یک تا یک و نیم سانتی‌متر کافی است. بالشتک را از داروخانه تهیه کنید.

پیشگیری از آسیب قوزک پا با پوشیدن درست کفش

اگر قوزک پایتان زیاد آسیب می‌بیند، باید در مورد کفش‌هایتان دقت زیاد به خرج دهید.

کفش مناسب بپوشید. همیشه کفش مناسب با کاری را که انجام می‌دهید بپوشید، مثلاً در ورزش، کفش مخصوص آن و در هر شغلی کفش مناسب آن شغل را به‌پا کنید.

کفی در کفش بگذارید. کف هر کفشی باید قوس متناسب با کف پا را داشته باشد تا از چرخیدگی پا به طرف داخل جلوگیری کند. این امر مخصوصاً در مورد اشخاصی که کف پای صاف دارند مهم است. بیشتر کفش‌های خوب و دارای کیفیت بالا این قوس را دارند، در حالی که کف کفش‌های ارزان قیمت، صندل‌ها، و دمپایی‌ها صاف هستند. شما می‌توانید کفی مناسب پایتان را تهیه کره و در کفشتان بگذارید.

زیر پا را نرم کنید. اگر تمام روز را سر پا هستید، با خریدن بالشتک‌های زیرپایی از داروخانه‌ها، بیشتر فشار ناشی از راه رفتن بر روی سطح سفت را به آن منتقل کنید.

کفش‌های کهنه را کنار بگذارید. کفش‌ها به‌تدریجی نرمی و قوس کف خود را از دست می‌دهند. بیشتر مردم کفش‌هایشان را به‌مدت دو یا سه سال به‌طور مداوم می‌پوشند که زمان زیادی برای عمر یک کفش است. نرمی و قوس کف هر کفشی، عمر شش تا هشت ماهه دارد.

اگر بعد از آسیب‌دیدگی، علاوه بر درد، قوزک ورم دارد، یا کبود شده است، یا تب دارید، یا احساس می‌کنید قوزک حالت طبیعی ندارد، فورا به پزشک مراجعه کنید

درد قوزک پای ناشی از نقرس

اگر گرفتار نقرس هستید، خیلی کارها برای جلوگیری از درد قوزک می‌‌توانید انجام دهید.

برنامه غذایی خود را تغییر دهید. غذاهای پر از پورین مثل لبنیات، قلوه، جگر، ساردین و آجیل می‌توانند سطح اسید اوریک خون را بالا برده و باعث حمله نقرس شوند. خودداری از خوردن این مواد از حمله نقرس جلوگیری می‌کند. الکل نیز مضر است، چون تولید اسید اوریک را در بدن افزایش می‌دهد. نوشیدن آب زیاد مفید است، چون به دفع اسید اوریک از بدن کمک می‌کند.

وزن خود را کم کنید. داشتن اضافه وزن، فشار زیادی بر روی قوزک وارد می‌کند. وزن زیاد در افراد مبتلا به نقرس شایع است.

از مسکن‌های ضدالتهاب استفاده کنید. دردهای شدید نقرسی و التهاب مفصلی را می‌توان زیر نظر پزشک با داروهای خوراکی مثل ایندوسین، ناپروسین، و کولشیسین کنترل کرد. در موارد شدیدتر از تزریق داروهای استروئیدی مثل کورتیزون استفاده می‌شود.

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟

- قوزک پا آسیب‌دیده است و به‌قدری درد می‌کند که هنوز بعد از 24 ساعت نمی‌توان روی آن تکیه کرد.

- درد ربطی به آسیب‌دیدن قوزک ندارد و بیش از چهار روز طول کشیده است.

- اگر بعد از آسیب‌دیدگی، علاوه بر درد، قوزک ورم دارد، یا کبود شده است، یا تب دارید، یا احساس می‌کنید قوزک حالت طبیعی ندارد، فورا به پزشک مراجعه کنید.

درد مزمن قوزک پا ممکن است بیش از یک رگ به رگ شدن باشد

رگ به رگ شدن قوزک پا یک آسیب شایع بعد از زمین خوردن است. تقریبا 40 درصد کسانی که از رگ به رگ شدن قوزک رنج می برند، درد مزمن قوزک را تجربه خواهند کرد، حتی بعد از درمان در آغاز آسیب دیدگی.

آسیب تاندون خارجی قوزک پا می تواند دلیل احتمالی برای درد مزمن باشد. در برخی موارد که این شرایط چشم پوشی شده یا معالجه نشده، درد را طولانی تر می کند.

تاندون خارجی، پشت بخش بیرونی استخوان قوزک قرار گرفته است (که به آن استخوان نازک نی گفته می شود).

تاندون ها به پا و قوزک کمک می کنند تا پابرجا باشند.

آسیب تاندون ها می تواند شامل ورم در اطراف تاندون باشد. در بیشتر موارد، تاندون های خارجی واقعا پاره می شود، یا پشت استخوان نازک نی ورم می کند. این به علت رباط هاست که تاندون ها را با هم نگه می دارد یا کشیده و یا پاره می کند.

اگر شما درد قوزک پا دارید و بهبود نمی یابد، آن را نادیده نگیرید. آن را با پزشکی که در زمینه آسیب های پا و قوزک تجربه دارد در میان بگذارید

علائم آسیب تاندون خارجی

- درد قوزک که به معالجه پاسخ نمی دهد

- ورم اطراف لبه بیرونی قوزک

- درد در استخوان قوزک

- درد که از قوزک به تمام پا منتقل می شود.

تشخیص آسیب تاندون خارجی

یک تشخیص مناسب به منظور درمان درست آسیب های تاندون خارجی ضروری است و به تسکین درد کمک می کند.

برای شناسایی و تشخیص آسیب تاندون خارجی، استفاده از MRI یا فراصوت می تواند مفید باشد.

درمان آسیب تاندون خارجی

- استراحت، یخ و بالا نگه داشتن

- از کار باز داشتن قوزک با گچ گرفتن آن

- فیزیوتراپی

خیلی از آسیب های جدی تاندون خارجی مانند پارگی یا جداشدگی، نیاز به جراحی خواهد داشت.

اگر شما درد قوزک پا دارید و بهبود نمی یابد، آن را نادیده نگیرید. آن را با پزشکی که در زمینه آسیب های پا و قوزک تجربه دارد در میان بگذارید.

با درد پا چه کنیم؟

کشیدگی پا اصطلاحی کلی برای دردهای شدید پا در اثر کار بیش از حد آن است.

همیشه آسیب‌دیدگی اولین گمان برای درد پا است. چیزی مثل شکستگی استخوان کاملاً واضح است، چون معمولا به‌دنبال یک حادثه روی می‌دهد. پارگی یا کشیدگی ماهیچه هم همین‌طور. اما آسیب ناشی از کار زیاد، به‌تدریج ظاهر می‌شود. از جمله این ناراحتی‌ها چیزی است به نام کشیدگی پا که در ورزشکاران زیاد دیده می‌شود.

کشیدگی پا اصطلاحی کلی برای دردهای شدید پا در اثر کار بیش از حد آن است. کشیدگی پا علل مختلفی دارد؛ از جمله دویدن روی سطوح سفت، پوشیدن کفش نامناسب، گرم نکردن بدن و تمرین‌های سخت ورزشی.

پا هدف انواعی از بیماری‌های دردناک سیاهرگ و سرخرگ‌ها نیز هست. التهاب سیاهرگ همراه با لخته شدن خون در آن احساس سنگینی و درد و سوزش زیر پوست را ایجاد می‌کند. در نوعی سطحی این بیماری قرمزی مختصر پوست دیده می‌شود که اهمیت چندانی ندارد. اما در نوع عمقی آن ممکن است زخم‌های پوستی هم دیده شود و لخته خون درون رگ در صورت کنده شدن می‌‌تواند به شش‌ها رفته و باعث مرگ شود.

خود پا ممکن است گرفتار فشردگی عصب شود که ایجاد سوزش، گزگز، کرختی و ضعف می کند. این نوع درد اغلب در کسانی دیده می‌شود که به‌مدت طولانی می‌نشینند، می‌ایستند، چمباتمه می‌زنند، یا زانو می‌زنند

علاوه بر این ها، جریان ناکافی خون ناشی از سخت‌شدن سرخرگ‌های پا ممکن است به لنگیدن متناوب پا منجر شود. فرد مبتلا هنگام راه ‌رفتن احساس مبهم گرفتگی عضله می‌کند (چون ماهیچه نیاز به خون اکسیژن‌دار بیشتری دارد) و این حالت با استراحت از بین می‌رود.

لنگیدن متناوب، که نسبتاً شایع است، معمولاً پا را گرفتار می‌کند، اما گاهی در ران هم دیده می‌شود. به‌طور نادر، مشکل گردش خون ناشی از نازک شدن دیواره سرخرگ پشت زانو است.

درد پا امکان دارد از جایی غیر از پا، مخصوصا از ستون مهره‌ها، سرچشمه بگیرد. هر ناهنجاری صفحات بین مهره‌ای یا ستون‌فقرات – مثل تومور یا عفونت – ممکن است با درد پا و بدون درد پشت خود را نشان دهد.

درد سیاتیک یکی از شایع‌ترین این نوع درد است. عصب سیاتیک از ستون مهره‌ها به پا می‌رود و نشستن طولانی روی یک صندلی سفت یا محکم بستن یک کمربند، باعث فشردن قسمت بالای عصب شده و در پا ایجاد درد می‌کند.

خود پا هم ممکن است گرفتار فشردگی عصب شود که ایجاد سوزش، گزگز، کرختی و ضعف می کند. این نوع درد اغلب در کسانی دیده می‌شود که به‌مدت طولانی می‌نشینند، می‌ایستند، چمباتمه می‌زنند، یا زانو می‌زنند.

بالاخره علت درد ممکن است در استخوان باشد؛ مثلا التهاب مغز استخوان و عفونت استخوانی همراه با درد شدید است.

درمان درد پا

علائم را با دقت بررسی کنید. ببینید چه چیز درد پای شما را بدتر و چه چیز آن را بهتر می‌کند. مخصوصا به‌ نوع فعالیتی که بر شدت یا طول مدت درد موثر است توجه کنید.

- اگر حرکت دادن مداوم یا مکرر پا جزئی از کار شما است، بهتر است در فواصل کاری استراحت کنید.

- پا را خنک کنید. گذاشتن کیسه یخ روی پا برای چند روز، جهت تسکین درد ناشی از آسیب‌دیدگی مؤثر است. هر بار تکه‌های یخ را در حوله‌ای پیچیده‌ و به‌ مدت 15 دقیقه روی ناحیه دردناک بگذارید. اما فقط در دردهای ناشی از آسیب‌دیدگی یخ به‌کار ببرید، چون یخ درد بیماری‌های عروقی را تشدید می‌کند.

- پا را ببندید. باندپیچی کشی، درد و ورم ماهیچه‌های جلو و پشت ران را تسکین می‌دهد. برای تسکین درد التهاب همراه با لخته سیاهرگی، پوشیدن جوراب واریس خوب است. پوشیدن زانوبند ممکن است رگ‌ها را فشرده و با کم کردن جریان خون، درد پا را بیشتر کند.

- پا را بلند کنید. بالا گرفتن پای آسیب دیده، مایع جمع شده در آن را تخلیه کرده و درد و ورم را کم می‌کند. این کار سنگینی دردناک ناشی از التهاب همراه با لخته سیاهرگی را نیز کاهش می‌دهد.

- پا را گرم کنید. گرم‌کردن ملایم پا، درد ناشی از گرفتاری‌های عروقی مثل التهاب همراه با لخته سیاهرگی را تسکین می‌دهد. اما تا سه روز بعد از آسیب‌دیدگی پا را گرم نکنید، چون این کار، ورم آن را بیشتر می‌کند.

پیشگیری از درد پا

اگر درد پا مرتبا شما را آزار می‌دهد، می‌توانید از شروع آن جلوگیری کنید.

بستن کمربند سفت، پوشیدن شلوار تنگ و گذاشتن کیف پول در جیب عقب شلوار می‌‌تواند باعث درد سیاتیک شود

- پا را مثل قلب خود بدانید. همان طرز زندگی که از حمله قلبی جلوگیری می‌کند، از دردهای عروقی پا هم مانع می‌شود. سیگار نکشید، چربی نخورید و وزن اضافی را کم کنید. ورزش منظم، مخصوصا پیاده‌روی، جریان خون پاها را به‌خوبی حفظ می‌کند.

- ورزش خود را تغییر دهید. کسانی که دچار کشیدگی پا هستند، باید فعالیتی را که باعث درد می‌شود (که غالبا دویدن است) کنار بگذارند و به ورزش ملایم‌تری مثل دوچرخه‌سواری یا شنا روی آورند.

- شکم را ورزش دهید. راست نشستن و کارهایی که ناحیه شکم را ورزش می‌‌دهند، خستگی و ناراحتی کمر را هم کاهش داده و درد پای ناشی از آن را تسکین می‌‌‌د‌هد.

- جیب خود را خالی کنید. گذاشتن کیف پول در جیب عقب شلوار می‌‌تواند باعث درد سیاتیک شود. بستن کمربند سفت و پوشیدن شلوار تنگ هم عصب سیاتیک را تحریک می‌کند.

- بالشتک بگذارید. بالشتک زانو و صندلی‌های بالش‌دار، درد ناشی از سطوح سفت و فشار بر عصب سیاتیک را کم می کنند.

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟

- درد بیش از سه روز دوام دارد.

- کرختی، سردی، یا ضعف هم در پاها احساس می‌شود.

- درد هم در ساق و هم در ران پا است.

- تغییر رنگ پوست، زخم یا برآمدگی نرم زیر پوست احساس می‌شود.

- به‌دنبال ضربه، تورم و تغییر رنگ پا دیده می‌شود، یا احتمال آسیب دیدن استخوان پا را می‌دهید.

- آسیب ناشی از کار زیاد بعد از سه هفته خوب نمی‌شود.

چرا پاشنه پایم درد می‌کند؟

خار پاشنه‌ پا، یک زایده‌ استخوانی‌ در پاشنه‌ پا است که‌ باعث‌ بروز درد و مشکلاتی ‌در راه‌ رفتن‌ می شود و بهتر است فرد علائم و علت آن را بشناسد.

خار پاشنه در اثر التهاب فاسیای کف پا (یک نوع رباط) ایجاد می‌شود که این امر سبب درد پاشنه می‌شود.

فاسیای کف پا، یک باند پهن است که در کف پا از پاشنه تا انگشتان پا کشیده می‌شود. التهاب طولانی مدت فاسیا می‌تواند باعث رسوب کلسیم در محل اتصال فاسیا به پاشنه پا شود. تجمع کلسیم به تنهایی دردناک نیست و درد، ناشی از کشیدگی فاسیا است.

درد خار پاشنه

درد خار پاشنه، به صورت دردی مبهم است، اما گاهی به صورت درد تیز حس می‌شود. محل احساس درد در مرکز پاشنه یا لبه داخلی آن است.

در برخی موارد، خار در عکس ساده رادیولوژی تشخیص داده می‌شود، اما فرد هیچ‌گونه علامتی ندارد.

شدت درد خار پاشنه در ابتدای صبح، بعد از بیدار شدن و نیز بعد از استراحت، بیشتر است و با راه رفتن کم می شود.

این درد، در اولین قدم بعد از استراحت طولانی مدت، بسیار دردناک است و علاوه بر این راه رفتن روی سطوح سخت و ناهموار و حمل اشیای سنگین، منجر به افزایش درد می‌شود.

علل خار پاشنه

اضافه وزن، افزایش ناگهانی وزن در دوران بارداری، صاف بودن کف پا، مشکلات بیومکانیک ناهنجاری‌هایی که منجر به راه رفتن غیر عادی می‌شود نیز از علل مهم التهاب فاسیای کف پا است.

التهاب مفاصل، پوشیدن کفش نامناسب با پاشنه خیلی بلند و تنگ یا کفش بدون پاشنه و صاف از مهمترین علل و عوامل بروز خار پاشنه است.

درمان خار پاشنه

- اولین قدم در درمان خار پاشنه، استراحت است. در بسیاری از موارد دیده شده که استراحت به تنهایی حتی دردهای شدید را از بین برده است.

- از ایستادن به مدت طولانی خودداری کنید.

- کاهش وزن در درمان خارپاشنه موثر است.

- استفاده از پد پاشنه: پد مخصوص خار پاشنه را از داروخانه تهیه کرده و به طور دائم در کفش خود استفاده کنید. پد، باعث کاهش فشار بر روی پاشنه و موجب بهبود درد پا خواهد شد.

- کشش فاسیای کف پا : یک باند پهن در کف پا زیر انگشتان پا قرار دهید و دو سر آن را در در دست گرفته، بکشید، به طوری که انگشتان پا به صورت نزدیک شوند. این وضعیت را به مدت سی ثانیه نگه دارید. هفت یا هشت مرتبه در روز، این کار را تکرار کنید.

- کشش تاندون آشیل: باید یک پا را جلوتر از پای دیگر قرار دهید، پای جلویی را از زانو خم کنید. دقت کنید که تماس کف هیچ یک از پاها نباید با زمین قطع شود. در این حالت باید در پشت ساق، احساس کشش کنید. این حالت را به مدت سی ثانیه نگه دارید و هفت یا هشت بار در روز انجام دهید.

- گرفتن خودکار با پا: یک خودکار را روی زمین قرار دهید و با پاها آن را از زمین بردارید، به‌طوری که کل انگشتان پا اطراف خودکار را بگیرد. برای پنج ثانیه خودکار را به همین حالت نگه دارید. انجام این کار، سه یا چهار بار در روز کافی است.

- نوشتن حروف الفبا: با انگشت بزرگ پا، حروف الفبا را در هوا بنویسید. این کار را سه بار در روز برای هر پا، انجام دهید.

- استفاده از آب گرم: استفاده از آب گرم بهترین و مؤثرترین روش است، به‌طوری که اگر هر روز عصر یا صبح یا قبل از بیرون آمدن از رختخواب، به مدت پانزده دقیقه پاهایتان را در آب گرم قرار دهید، سپس پای خود را خشک کرده و به مدت پنج تا ده دقیقه با گوشتکوب به ملایمت روی پاشنه پا بکوبید (مراقب باشید ضربه هایتان محکم نباشد)، می‌توانید تاثیر آن را مشاهده کنید.

- استفاده از یخ: در یک لیوان بستنی، آب بریزید و در فریزر قرار دهید . پس از نیم ساعت یک چوب بستنی در لیوان قرار دهید و بگذارید کاملا یخ ببندد، سپس چوب بستنی را در دست گرفته و به صورت دایره‌های هم پوشان روی پاشنه پا بکشید، به طوری که هر دایره، نصف دایره قبل را بپوشاند.

- مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مثل بروفن، مفنامیک و ایندومتاسین تحت نظر پزشک، علایم را از بین برده و درد را به طور موقت کاهش می دهند، اما علت اصلی را از بین نمی‌برند.

- تزریق کورتیزون در صورت عدم بهبودی با روش‌های گفته شده قبلی استفاده می‌شود. کورتیزون داروی ضد التهاب است و از طریق کاهش التهاب پاشنه، موجب کاهش درد می‌شود، اما تأثیر آن موقتی است.

پس از بهبودی، از پد پاشنه و ورزش‌های کششی استفاده کنید.

مصرف چربی‌ها را کمتر کنید و ویتامین C بیشتری مصرف کنید.